Jaarverantwoording 2010 Stichting ViVa! Zorggroep
Inhoudsopgave 1 Uitgangspunten van de verslaggeving... 4 2 Profiel van de organisatie... 5 2.1 Algemene identificatiegegevens... 5 2.2 Structuur van het concern... 6 2.3 Kerngegevens... 10 2.4 Samenwerkingsrelaties... 14 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap... 16 3.1 Normen voor goed bestuur... 16 3.2 Raad van bestuur... 18 3.3 Toezichthouders (raad van toezicht/raad van commissarissen/raad van beheer)... 19 3.4 Bedrijfsvoering... 23 3.5 Cliëntenraad... 26 3.6 Ondernemingsraad... 31 4 Beleid, inspanningen en prestaties... 34 4.1 Meerjarenbeleid... 34 4.2 Algemeen beleid verslagjaar... 36 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid... 41 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten... 46 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers... 49 4.6 Samenleving... 63 4.7 Financieel beleid... 68 Afkortingen... 69 2
Maatschappelijk verslag 2010 Stichting ViVa! Zorggroep. 3
1 Uitgangspunten van de verslaggeving Voor ViVa! Zorggroep was 2010 het jaar van verantwoord doorbouwen. 2010 was het vierde jaar na de fusie. Een periode waarin een groot aantal plannen is gemaakt en waarin de meeste van deze plannen ook daadwerkelijk zijn gerealiseerd. De belangrijkste ontwikkeling in deze periode na de fusie was de fasegewijze invoering van wijkgericht werken. Centraal bij wijkgericht werken staat de wens van de cliënt om dicht bij huis, bij voorkeur thuis, de benodigde dienstverlening rond welzijn, wonen en zorg te krijgen. Binnen een wijk worden deze diensten georganiseerd en wordt de intra- en extramurale zorg geïntegreerd aangeboden. In 2009 zijn de verzorgingshuizen en de thuiszorg (verpleging en verzorging) ondergebracht in wijken en is de organisatiestructuur hierop aangepast. In januari 2010 is gestart met de nieuwe wijkgerichte organisatie. Wijkmanagers zijn aangesteld met de opdracht om de komende jaren vorm en invulling te geven aan het wijkgericht werken in de regio. In samenwerking met andere organisaties worden er activiteiten ontwikkeld op het gebied van wonen, zorg en welzijn voor alle inwoners van de wijk. In 2010 is een start gemaakt met het ontwikkelen van pluspakketten en behandelarrangementen, het uitbouwen ven de dienstverlening van wijkrestaurants, het inzetten van vrijwilligers in de wijk en het opzetten van ontmoetingscentra naar het voorbeeld van de VU voor dementerenden en hun mantelzorgers. Daarnaast zijn in 2010 belangrijke stappen gezet om de basis van de organisatie verder op orde te krijgen. Veel aandacht is uitgegaan naar het terugdringen van het ziekteverzuim en het optimaliseren van de planning- en controlcyclus, het managementinformatiesysteem en de planning en roostering. Acties zijn uitgezet en hebben weliswaar verbeteringen opgeleverd, maar de financiële resultaten waren in 2010 niet goed. In de loop van 2010 bleken aanvullende maatregelen noodzakelijk om de stijgende kosten te beteugelen. Die maatregelen zijn genomen zodat per saldo een klein tekort is gerealiseerd. De maatregelen lopen door in 2011. In april 2010 is de driejarige HKZ-auditcyclus voltooid en heeft ViVa! Zorggroep opnieuw het HKZ certificaat behaald door de enorme inspanning van alle medewerkers. In 2010 is stevig geïnvesteerd in de medewerkers door voorzetting van het Management Development Programma, het nemen van maatregelen op het gebied van duurzame inzetbaarheid en het bevorderen van de instroom door uitbreiding van de leerafdelingen. ViVa! Zorggroep heeft samen met anderen behoorlijke voortgang geboekt op het gebied van de ketenzorg aan chronische zieken. Er is een start gemaakt met de opzet van een CVA nazorgpoli, er zijn revalidatiebehandeluren ingezet voor intensieve revalidatie aan een specifieke doelgroep en er zijn extra casemanagers aangetrokken voor versterking van het DOC team dementie. Op het gebied van huisvesting heeft ViVa! Zorggroep zeker niet stilgestaan. Om adequaat in te spelen op de verschuivende zorgbehoefte in de komende jaren zijn strategische voornemens geformuleerd en vastgelegd in Het Masterplan Huisvesting en Bouw. Vele bouwtrajecten zijn opgestart. In 2010 zijn twee wijkgezondheidscentra opgeleverd in Heemkerk en Beverwijk. Met deze centra ziet ViVa! Zorggroep haar ambitie om de zorg zo dicht mogelijk bij de cliënt te leveren steeds meer gerealiseerd. 4
2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting ViVa! Zorggroep Vestigingsadres Parlevinkerstraat 23 Postcode 1951 AR Velsen-Noord Postadres Postbus 95 Postcode 1960 AB Heemskerk Bezoekadres Parlevinkerstraat 23 Postcode 1951 AR Velsen-Noord Telefoonnummer 088-99 58 000 Identificatienummer Kamer van Koophandel 34184520 E-mailadres info@vivazorggroep.nl Internetpagina www.vivazorggroep.nl Profiel 5
2.2 Structuur van het concern Juridische structuur Stichting ViVa! Zorggroep is een moederstichting met 4 dochterondernemingen: Jeugdgezondheidszorg Kennemerland B.V. (51% aandeelhouder); ViVa! Thuis B.V. (100% aandeelhouder); Sensia B.V. (100% aandeelhouder); ViVa! Vast B.V. (100% aandeelhouder). Stichting Zorgbalans is de medeaandeelhouder in de vennootschap Jeugdgezondheidszorg Kennemerland waar Stichting ViVa! Zorggroep een meerderheidsbelang heeft. In onderstaand organogram wordt de juridische situatie in 2010 weergegeven. Stichting ViVa! Zorggroep Jeugdgezondheidszorg Kennemerland B.V. ViVa! Thuis B.V. Sensia B.V. ViVa! Vast B.V. Organisatiestructuur Algemeen Sinds de fusie in 2006 tussen Thuiszorg IJmond (thuiszorginstelling) en Partners in de Zorg (verzorgings- en verpleeghuizen) wordt wijkgericht werken ingevoerd in de organisatie. Centraal bij wijkgericht werken staat de wens van de cliënt. Binnen een wijk worden de benodigde zorg en diensten georganiseerd en worden intramurale- en extramurale zorg meer geïntegreerd. In 2008 heeft dat geleid tot een andere organisatiestructuur. Deze structuur is fasegewijs ingevoerd en in 2010 grotendeels afgerond. De structuur van de Klantenservice zal waarschijnlijk in 2011 aangepast worden. Zorgafdelingen De zorgafdelingen zijn onderverdeeld in drie clusters, te weten Cluster Huishoudelijke Zorg, Cluster Wijkgerichte Zorg en Cluster Gespecialiseerde Zorg en twee dochtermaatschappijen: Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Kennemerland en Sensia. De clusters worden aangestuurd door clustermanagers. 6
Het Cluster Wijkgerichte Zorg is onderverdeeld in 9 wijken, waarin de verzorgingshuizen en de thuiszorg (verpleging en verzorging) zijn ondergebracht. De wijken worden aangestuurd door wijkmanagers. In het Cluster Gespecialiseerde Zorg zijn de twee verpleeghuizen ondergebracht en de centrale diensten: de afdeling Klantenservice en de afdeling Behandeling, Consultatie en Advies. De verpleeghuizen en de afdelingen worden aangestuurd door managers gespecialiseerde zorg. De Hulp bij het Huishouden is vooralsnog ondergebracht in een apart cluster in verband met de onzekere ontwikkelingen in verband met het aanbesteden van deze hulp door gemeenten. De regionale teamindelingen van Hulp bij het Huishouden zijn zoveel mogelijk afgestemd op de wijkindelingen om beter vorm te geven aan wijkgericht werken. Na de gunning van het leveren van Hulp bij het Huishouden in het gebied Haarlem en omstreken is daarvoor een aparte rechtspersoon opgericht, te weten ViVa! Thuis. De aansturing van ViVa! Thuis is meegenomen in het cluster Huishoudelijke Zorg. De structuur van de dochtermaatschappijen JGZ en Sensia is niet gewijzigd. De afdelingen worden aangestuurd door managers. Stafafdelingen De structuur van de stafafdelingen is in 2009 grotendeels gewijzigd. Er bestaan zes stafafdelingen: Economische en Administratieve Dienst, Facilitair Bedrijf, Human Resource Management, Informatie/Communicatie & Technologie, Vastgoed en Strategie & Innovatie. Deze afdelingen worden aangestuurd door een manager. In onderstaand organogram wordt de organisatiestructuur in 2010 weergegeven: 7
Intern toezicht De raad van bestuur en de raad van toezicht van Stichting ViVa! Zorggroep zijn ook raad van bestuur en raad van toezicht van de dochtermaatschappijen, met uitzondering van JGZ Kennemerland B.V.. Bij deze vennootschap wordt het bestuur (de directie) gevormd door drie directeuren; twee directeuren benoemd door ViVa! Zorggroep en één directeur benoemd door Zorgbalans. De bevoegdheden en taken zijn o.a. vastgelegd in de statuten, reglement raad van bestuur, reglement raad van toezicht en procuratieregelingen. ViVa! Zorggroep hanteert in haar besturing het INK-(Instituut Nederlandse Kwaliteit) managementmodel en een hierop gebaseerde planning en control-cyclus. Het meerjarenbeleid geeft de richting weer, welke is uitgewerkt in een jaarlijkse kaderbrief en concernactiviteitenplan. Het concernactiviteitenplan is leidraad voor de activiteitenplannen van de afdelingen en dochtermaatschappijen. Diverse analyses, waaronder de jaarlijkse directiebeoordeling en in- en externe audits, worden meegenomen bij het opstellen van de plannen. Resultaten worden gevolgd door middel van kwartaalrapportages en het evalueren van uitkomsten. Segmentering De volgende segmentering wordt voor het concern gehanteerd: segment 1: Verpleging en Verzorging segment 2: Hulp bij Huishouden segment 3: Jeugdgezondheidszorg Kennemerland B.V. segment 4: Sensia B.V. segment 5: ViVa! Thuis B.V. Toelatingen en overige prestaties ViVa! Zorggroep is toegelaten als instelling voor persoonlijke verzorging, verpleging, begeleiding, advies, instructie en voorlichting, behandeling en verblijf als bedoeld in de artikelen 4, 5, 6, 7 en 8 van het Besluit Zorgaanspraken AWBZ. Naast de genoemde AWBZ-functies levert ViVa! Zorggroep ook de AWBZ-prestaties uitleen van verpleegartikelen en transport. Tevens levert ViVa! Zorggroep Hulp bij het Huishouden op grond van de Wmo, dieetadvisering en jeugdgezondheidszorg aan 0 vier jarigen. Medezeggenschapsstructuur Gemeenschappelijke ondernemingsraad ViVa! Zorggroep werkt met een gemeenschappelijke ondernemingsraad. De raad van bestuur is overlegpartner. Tweemaal per jaar vindt de overlegvergadering met de Ondernemingsraad plaats in aanwezigheid van een afvaardiging van de raad van toezicht. De Ondernemingsraad wordt in paragraaf 3.6 verder toegelicht. Centrale Cliëntenraad en lokale cliëntenraden ViVa! Zorggroep heeft voor de medezeggenschap van de cliënten een Centrale Cliëntenraad (CCR) en twaalf lokale cliëntenraden. Op basis van het convenant van juni 2008 tussen de lokale cliëntenraden (met uitzondering van Lommerlust) en de raad van bestuur van ViVa! Zorggroep houdt de Centrale Cliëntenraad ViVa! Zorggroep (CCR-ViVa!) zich bezig met het beoordelen van en het adviseren over het beleid van ViVa! Zorggroep op concernniveau. Tevens valt de thuiszorg onder de CCR -ViVa!. De CCR-ViVa! heeft op grond van dit convenant een wettelijke basis om te handelen conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). 8
De doelstelling van de CCR-ViVa! is de belangen van de cliënten binnen ViVa! Zorggroep zo goed mogelijk te behartigen door gevraagd danwel ongevraagd de raad van bestuur van advies te dienen. Voor de Centrale Cliëntenraad is de raad van bestuur de overlegpartner. Tweemaal per jaar vindt de overlegvergadering met de CCR plaats in aanwezigheid van een afvaardiging van de raad van toezicht. Voor de lokale cliëntenraden is de wijkmanager (verzorgingshuizen c.q. woonzorgcentra) of manager gespecialiseerde zorg (verpleeghuizen) de gesprekspartner. In 2010 is een start gemaakt met de herziening van de medezeggenschapsstructuur. De lokale cliëntenraden worden gekoppeld aan wijken (verzorgingshuis of verzorgingshuizen met AWBZthuiszorg) of verpleeghuizen. De Cliëntenraad wordt in paragraaf 3.5 verder toegelicht. 9
2.3 Kerngegevens 2.3.1 Kernactiviteiten en nadere typering AWBZ-functies geleverd door het concern Functie Persoonlijke verzorging Verpleging Ondersteunende begeleiding Activerende begeleiding Behandeling Verblijf op grond van de AWBZ Ja/nee ja ja ja ja ja ja Overige AWBZ-prestaties geleverd door het concern Prestatie Uitleen verpleegartikelen Prenatale zorg Advies, instructie en voorlichting Voedingsvoorlichting Ja/nee Ja Ja Ja Ja Wmo-functies geleverd door het concern Functie Hulp bij het Huishouden Mantelondersteuning Ja/nee ja ja Overige zorg geleverd door het concern Prestatie Dieetadvisering (eerstelijns) fysiotherapie (eerstelijns) logopedie (eerstelijns) ergotherapie Ja/nee ja ja ja ja Doelgroepen cliënten AWBZ-zorg Doelgroep Somatische aandoening of beperking Psychogeriatrische aandoening of beperking Psychiatrische aandoening Lichamelijke handicap Verstandelijke handicap Zintuiglijke handicap of communicatieve stoornis Psychosociale problemen Ja/nee ja ja ja ja ja ja ja Ook specialistische zorg en diensten worden door ViVa! Zorggroep geleverd, zoals: Gespecialiseerde verpleging in de thuissituatie Binnen de (extramurale) wijkteams behoort het uitvoeren van gespecialiseerde verpleging tot een reguliere taak van (wijk)verpleegkundigen. Verpleegkundigen voeren verschillende voorbehouden 10
handelingen uit, zoals infuusbehandeling, het toedienen van sondevoeding, blaascatheterisatie, wondverzorging, het toedienen van zuurstof en medicijnen middels infuus, injectie of vernevelen. Voor de avond, nacht en bij calamiteiten worden zijn bijgestaan door het ZorgContactCentrum van ViVa! Zorggroep. Voor consultatie kunnen zij een beroep doen op de gespecialiseerde verpleegkundigen (bijvoorbeeld diabetesverpleegkundige) van ViVa! Zorggroep. Daarnaast bieden gespecialiseerde verpleegkundigen, in nauwe samenwerking met specialisten en huisartsen, advies, instructie en voorlichting aan cliënten. Gespecialiseerde huishoudelijke verzorging in de thuissituatie In samenwerking met GGZ Dijk en Duin, GGD of een andere instantie wordt Hulp bij het Huishouden geboden in vervuilde huishoudens en bij ernstige psychosociale problematiek. Gespecialiseerde verzorging/thuisbegeleiding Binnen de thuiszorg biedt ViVa! Zorggroep intensieve begeleiding aan cliënten met ernstige psychiatrische of verslavingsproblematiek, ouders met opvoedingsproblemen, etc. Dagbehandeling jong dementerenden Mensen die op jonge leeftijd een dementie ontwikkelen verschillen qua zorgvraag sterk van mensen die op oudere leeftijd dementie krijgen (mobiliteit, levensomstandigheden, ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers). ViVa! Zorggroep heeft samen met de afdeling ambulante zorg van GGZ Dijk en Duin een geïntegreerd zorgaanbod voor jong dementerenden ontwikkeld. Specialistische zorg aan cliënten met zowel psychogeriatrische en/of somatische problematiek als psychiatrische problematiek Binnen de verpleeghuizen biedt ViVa! Zorggroep op een aantal afdelingen specialistische zorg aan cliënten met een gecombineerde problematiek op het gebied van psychogeriatrie en/of somatiek én daarnaast psychiatrie. De zorgverlening (met name specialistische begeleiding) aan deze doelgroep wordt geleverd in samenwerking met GGZ Dijk en Duin. Overige zorg/diensten ViVa! Zorggroep levert jeugdgezondheidszorg aan 0-4 jarigen en biedt ondersteuning aan mantelzorgers (Tandem, voorheen Steunpunt Mantelzorg IJmond) door middel van inzet van vrijwilligers. Naast publieke activiteiten voert ViVa! Zorggroep beperkt private activiteiten uit. Dit betreft de verkoop van artikelen die gekoppeld zijn aan het uitleenassortiment en de verhuur van serviceartikelen, zoals bloeddrukmeters en babyweegschalen (sinds juni 2008 zijn deze activiteiten uitbesteed aan Emcart Groep B.V.). ViVa! Zorggroep biedt cursussen aan en bemiddelt bij het aanbieden van diensten door derden. Tevens levert ViVa! Zorggroep persoonsalarmering. SenZ, de ledenservice van ViVa! Zorggroep SenZ biedt een breed aanbod van diensten en cursussen op het gebied van wonen, welzijn, zorg en comfort door het geven van informatie, advies, verwijzing en bemiddeling. SenZ werkt voorliggend aan, aanvullend op en toeleidend tot het reguliere zorgaanbod en biedt haar abonnees daarmee toegang toe een compleet pakket van zorg- en dienstverlening, passend binnen de actuele maatschappelijke ontwikkelingen en toegespitst op de individuele wensen en mogelijkheden van de abonnee. Op vertoon van de SenZpas ontvangt de abonnee korting bij afname van een dienst of cursus 11
2.3.2 Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Kerngegevens VVT exclusief jeugdgezondheidszorg en kraamzorg Kerngegeven Aantal/bedrag Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar 1.358 Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar 270 Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten per einde 1.541 verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar 1.352 Productie Aantal intramurale verzorgingsdagen in verslagjaar 285.877 Aantal intramurale verpleegdagen in verslagjaar 219.595 Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar 55.174 Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten) 308.593 Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 2.269 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 1.394 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar 96.885.975 Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 90.946.432 Waarvan overige bedrijfsopbrengsten 5.939.543 Kerngegevens Wmo Aantal uren productie in verslagjaar Waarvan in natura - Waarvan via PGB 0 Waarvan alleen HbH 1 632.076 Waarvan alleen HbH 2 281.065 Waarvan alleen HbH 3 28.125 Waarvan overig - Totaal 941.266 Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 1.429 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 570 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar 20.503.310 Kerngegevens jeugdgezondheidszorg en kraamzorg Kerngegeven Aantal/bedrag Cliënten Aantal 0-4-jarigen in JGZ in verslagjaar 16.063 Productie Aantal consulten 0-4-jarigen in JGZ in verslagjaar 54.643 Aantal kraamverzorgingen in verslagjaar - Aantal kraamverzorgingsuren in verslagjaar - Personeel Aantal personeelsleden in loondienst voor JGZ per einde verslagjaar 134 Aantal FTE personeelsleden in loondienst voor JGZ per einde verslagjaar 76 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten voor JGZ (in euro s) in verslagjaar 6.829.788 12
2.3.3 Werkgebieden Gemeenten en zorgkantoorregio s ViVa! Zorggroep heeft in 2010 in de volgende gemeenten Wmo-diensten (Hulp bij het Huishouden) geleverd: Regio Haarlem en omstreken: Bennebroek, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede/ Spaarnwoude, Heemstede en Zandvoort Regio IJmond: Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen Regio Noord-Holland Noord: Alkmaar, Bergen NH, Castricum, Heiloo, Heerhugowaard, Hoorn en een aantal gemeenten in West-Friesland Regio Zaanstreek Waterland: Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Zaanstad en Purmerend. Verder is ViVa! Zorggroep actief in de zorgkantoorrregio s Noord-Holland-Noord en Kennemerland. In onderstaand overzicht worden de locaties van ViVa! Zorggroep weergegeven: NB.: Aan het einde van dit verslagjaar is de transferafdeling uitgehuisd en bij één van de andere locaties van ViVa! Zorggroep ondergebracht. 13
2.4 Samenwerkingsrelaties Samenwerkingsrelaties ViVa! Zorggroep participeert binnen haar werkgebied in diverse netwerken, omdat zij het belangrijk vindt dat de zorg in de regio gezamenlijk met andere zorgaanbieders wordt vormgegeven. Samenwerking tussen zorgaanbieders biedt mogelijkheden de zorg aan cliënten op elkaar af te stemmen, zodat de continuïteit gewaarborgd is. Hierna worden de meest relevante samenwerkingsverbanden genoemd. Zorggroep IJmond Zorggroep IJmond is het samenwerkingsverband tussen de belangrijkste zorgpartners in de regio IJmond te weten ViVa! Zorggroep, Rode Kruis Ziekenhuis, GGZ Dijk en Duin, Huisartsenvereniging Midden-Kennemerland en Revalidatiecentrum Heliomare. In 2010 heeft Zorggroep IJmond verder gewerkt aan het verbeteren van ketenzorg afgestemd op de zorgvraag van de cliënt. Met betrekking tot de zorg aan CVA patiënten is het Handboek CVA vernieuwd en gepresenteerd tijdens een themabijeenkomst aan alle bij de CVA zorg betrokken partijen in de regio. Tijdens deze bijeenkomst zijn de ambities voor de komende twee jaar geformuleerd. Op basis daarvan is in september 2010 gestart met de ontwikkeling van een CVA nazorgpoli. Tevens is in overleg met het landelijk Kennisnetwerk CVA Nederland gestart met het overleg met de zorgverzekeraar voor het verkrijgen van financiering voor ketencoördinatie en de landelijke benchmark op basis van de DBC's CVA en TIA. Daartoe is een plan van aanpak ontwikkeld. Met het revalidatiecentrum Heliomare is samengewerkt op het gebied van revalidatiezorg aan geriatrische revalidatie-cliënten in het verpleeghuis. Aan deze groep cliënten werd een intensief kortdurend revalidatieprogramma aangeboden door de behandelaar in het verpleeghuis onder begeleiding van de revalidatieartsen van het revalidatiecentrum. In het kader van het programma ketenzorg dementie is door Zorggroep IJmond, in samenwerking met Stichting Zorgbalans, de regionale afdeling van Alzheimer Nederland, Stichting SMD en de Stichtingen Welzijn Castricum, Heemskerk en Beverwijk verder uitvoering gegeven aan het regionaal actieplan 2009-2011. In 2010 zijn diverse doelstellingen uit dit actieplan gerealiseerd. Zo zijn een derde Alzheimer café en een Ontmoetingscentrum conform Amsterdams VU model opgezet. Ook zijn scholingsbijeenkomsten vroegsignalering gegeven aan vrijwilligers en huishoudelijk hulpen en werd het casemanagement uitgebreid. Met regio gemeenten is het in 2009 gestarte bestuurlijk overleg voortgezet over verbeteringen in de dementiezorg aan de inwoners van Midden-Kennemerland. Hiertoe is aan de regiogemeenten een vernieuwd productenboek aangeboden. In het kader van de zorginkoop voor 2011 zijn door de ketenpartners gezamenlijk een plan van aanpak 2011 en een experimenteerovereenkomst ingediend die beide zijn gehonoreerd. Speerpunten zijn de uitbreiding van casemanagement, ontmoetingscentra en voorzieningen voor jong dementerenden. Tevens is een gezamenlijk ingediende subsidieaanvraag door de Stichting Amsterdams Gezondheidscentrum (SAG) gehonoreerd om uitvoering te geven aan de andere acties van het actieplan zoals het uitvoeren van het communicatieplan en het verbeteren van de website. In het najaar van 2010 is een themabijeenkomst georganiseerd met de regionale afdeling van Alzheimer Nederland. Alle betrokken aanbieders, gemeenten en zorgkantoor hebben de versterking van casemanagement als een van de speerpunten voor de regio aangewezen. Medio 2010 is een project gestart om Turkse en Marokkaanse inwoners in onze regio te informeren over dementie en het zorgaanbod. Dit project loopt nog door in 2011. 14
Zorgkantoor ViVa! Zorggroep heeft in 2010 AWBZ zorg verleend in de zorgkantoorregio s Noord-Holland Noord en Kennemerland. Met beide zorgkantoren heeft zowel een voorjaars- als een najaarsoverleg plaatsgevonden. De belangrijke punten van overleg met het zorgkantoor Achmea waren uitbreiding capaciteit PG cliënten, financiering revalidatie van verpleeghuiscliënten en de prijs- en leveringsvoorwaarden zorginkoop 2011. In het overleg met het zorgkantoor Noord-Holland Noord werd onder meer gesproken over de uitbreiding van de capaciteit in Heerhugowaard en de invoering van het product volledig pakket thuis (VPT). Wijkcentra In het kader van het oprichten van wijkcentra binnen de IJmondgemeenten heeft veelvuldig overleg plaatsgevonden met gemeenten, huisartsen, apothekers, fysiotherapeuten, welzijnsorganisaties, woningbouwcoöperaties, de zorgverzekeraar, etc. In hoofdstuk 4.3 wordt nader ingegaan op de wijkcentra. Woningbouwcorporaties ViVa! Zorggroep heeft een convenant gesloten met woningbouwcorporaties om de ouderenhuisvesting tot en met 2015 op een efficiënte wijze te ontwikkelen. Met de participanten en gemeenten wordt gekeken naar de revitalisatie van de activiteiten van Grijswijzer. Gemeenten ViVa! Zorggroep heeft in vier werkgebieden Wmo-contracten voor Hulp bij het Huishouden: regio Haarlem en omstreken: Bennebroek, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede/ Spaarnwoude, Heemstede en Zandvoort regio IJmond: Beverwijk, Heemskerk, Uitgeest en Velsen regio Noord-Holland Noord: Alkmaar, Bergen NH, Castricum, Heiloo, Heerhugowaard, Hoorn en een aantal gemeenten in West-Friesland regio Zaanstreek Waterland: Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Zaanstad en Purmerend. Naast het product Hulp bij het Huishouden, is ViVa! Zorggroep ook actief op andere prestatievelden van de Wmo: de ontwikkeling van wijkgezondheidscentra met brede woon-, zorg en welzijnsvoorzieningen, gespecialiseerde zorg, JGZ, Tandem (mantelzorg), SenZ (serviceorganisatie), ontwikkeling van domotica en het leveren van hulpmiddelen (vroegere WVG) en alle overige zorg en dienstverlening gericht op het zelfstandig wonen en meedoen in de maatschappij. Transferpunten in Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) en Medisch Centrum Alkmaar (MCA) ViVa! Zorggroep werkt nauw samen met het transferpunt RKZ. Jaarlijks wordt de onderlinge dienstverlening geëvalueerd. Samen met MCA en andere aanbieders uit de regio is ViVa! Zorggroep betrokken geweest bij het opzetten van een transferpunt in MCA. Hiervoor is een coördinator aangesteld. 15
3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur ViVa! Zorggroep hanteert sinds 1 januari 2006 de Zorgbrede Governancecode. In 2010 is de gewijzigde Zorgbrede Governancecode 2010 ingevoerd. Hieronder wordt kort ingegaan op de wijze waarop de principes van de Governancecode worden toegepast in de organisatie. Verantwoording De zorgorganisatie als maatschappelijke onderneming ViVa! Zorggroep hanteert het principe om als zorgonderneming met een bijzondere verantwoordelijkheid verantwoorde zorg te realiseren. Zij levert veilige en betaalbare zorg via een, doelmatige en transparante bedrijfsvoering en stelt de cliënt en zijn/haar behoeften en wensen bij de zorgverlening centraal. ViVa! Zorggroep werkt vraag- en belevingsgericht. Deze visie wordt uitgedragen door de medewerkers en is verwerkt in de cliëntdossiers. Ook is het een belangrijk speerpunt in de nieuwe koers van de organisatie naar wijkgericht werken. In 2008 is gestart met de invoering van wijkgericht werken. Op grond van behoeften en wensen van bewoners uit een wijk worden voorzieningen gezamenlijk, in de nabijheid van de bewoners, gehuisvest en op elkaar afgestemd. ViVa! Zorggroep doet dit samen met gemeenten, welzijnsorganisaties, woningbouwcoöperaties, andere zorgaanbieders en eerstelijnshulpverleners. De basiszorg wordt wijkgericht aangeboden vanuit wijkcentra in de wijk. Daarnaast wenst ViVa! Zorggroep een loketfunctie te creëren, waar inwoners van een wijk terecht kunnen met al hun vragen over wonen, zorg en welzijn. De zorg voldoet aan de eigentijdse kwaliteitseisen. Medewerkers die de zorg verlenen, handelen in overeenstemming met de op hen rustende verantwoordelijkheid, voortvloeiende uit de voor hen geldende professionele standaard. Zij houden zich aan protocollen en richtlijnen van de organisatie. ViVa! Zorggroep wordt voor de ontwikkeling van protocollen en richtlijnen ondersteund door het (landelijk) bureau Vilans. Het hele concern heeft in april 2008 het HKZ-certificaat behaald en in 2009 en 2010 behouden. Binnen ViVa! Zorggroep vinden uitgaven van financiële middelen uitsluitend plaats binnen de maatschappelijke doelstelling en verantwoordelijkheid van de organisatie. Informatie aan en/of raadpleging van belanghebbenden of hun vertegenwoordiging ViVa! Zorggroep voert de dialoog met belanghebbenden die actief zijn binnen het verzorgingsgebied. Structureel vindt overleg plaats met zorgkantoren (AWBZ), gemeenten (JGZ, Wmo), Centrum indicatiestellingen zorg (CIZ), Cliëntenraden, Ondernemingsraad en zorgaanbieders waarmee wordt samengewerkt, over de systematische bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg. Tevens wordt met betrokken partijen overleg gevoerd over het opzetten van de wijkcentra, het wijkgericht werken binnen het verzorgingsgebied en de verdere uitvoering van de Wmo. Hierbij komen ook zaken aan de orde als missie, visie en samenwerking. 16
De CCR heeft het recht van enquête. Deze bevoegdheid is vastgelegd in de statuten. Verantwoording aan belanghebbenden ViVa! Zorggroep legt jaarlijks aan alle belanghebbenden verantwoording af middels een openbare publicatie over het in het verslagjaar gevoerde beleid en over de (totale) in dat jaar geleverde prestaties. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit, de juistheid en de volledigheid van de jaarlijkse verantwoording ligt bij de raad van bestuur. De raad van toezicht houdt hierop toezicht. De externe accountant en diens relatie en communicatie met de organen van de organisatie De externe accountant is in 2010 aanwezig geweest bij de raad van toezicht vergadering waarin de jaarrekeningen zijn besproken en goedgekeurd. De rapportage door de externe accountant over de bevindingen van het onderzoek naar de jaarrekening heeft gelijkelijk aan de raad van bestuur en de raad van toezicht plaatsgevonden. Raad van bestuur De bepalingen in de Governancecode betreffende de raad van bestuur over taak, werkwijze, benoeming, ontslag, beloning en belangenverstrengelingen zijn opgenomen in de statuten van ViVa! Zorggroep en/of het reglement van de raad van bestuur. De raad van bestuur heeft in 2010 gehandeld conform de Governancecode. Hieronder wordt op enkele punten uit de Goverancecode ingegaan. De raad van bestuur is eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de organisatie. Dit houdt onder meer in dat de raad van bestuur verantwoordelijk is voor: - de realisatie van de statutaire en andere doelstellingen van de zorgorganisatie; - de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling; - kwaliteit en veiligheid van de zorg De raad van bestuur legt hierover verantwoording af aan de raad van toezicht aan de hand van uitkomsten van onderzoeken, kwartaalrapportages en (jaar)verslagen. Bij de vervulling van zijn taak richt de raad van bestuur zich naar het belang van de organisatie als maatschappelijke onderneming en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van de bij de organisatie betrokken belanghebbenden af. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het beheersen van de risico s verbonden aan de activiteiten van de organisatie en voor de financiering van de organisatie. De raad van bestuur heeft aan de raad van toezicht tijdig alle informatie verschaft die nodig is voor een goede uitoefening van de taak van de raad van toezicht. Afspraken hierover zijn vastgelegd. Werknemers kunnen via de interne klachtenprocedure vermeende onregelmatigheden binnen de organisatie melden. Leden van het managementteam zijn regelmatig aanwezig bij de vergaderingen tussen raad ven toezicht en raad van bestuur. Jaarlijks worden twee leden van het managementteam door de raad van toezicht bevraagd over het functioneren van de raad van bestuur. Eenmaal per jaar vindt een overleg plaats tussen raad van toezicht, raad van bestuur en managementteam over de algemene gang van zaken in de organisatie. De raad van toezicht is verantwoordelijk voor alle aspecten die de rechtspositie van de raad van bestuur betreffen. Raad van toezicht De bepalingen in de Governancecode betreffende de raad van toezicht over taak, werkwijze, benoeming, ontslag, samenstelling, deskundigheid, honorering, onafhankelijkheid en 17
belangenverstrengeling zijn opgenomen in de statuten van ViVa! Zorggroep en/of het reglement van de raad van toezicht. De raad van toezicht heeft in 2010 gehandeld conform de Governancecode. Hieronder wordt op enkele punten uit de Governancecode ingegaan. De raad van toezicht houdt toezicht op het besturen door de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken in de organisatie als maatschappelijke onderneming en staat de raad van bestuur met raad terzijde. Toezicht is gehouden op: - de realisatie van de statutaire en andere doelstellingen van de organisatie; - de strategie en risico s verbonden aan de activiteiten van de organisatie; - de opzet en werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen; - de financiële verslaglegging; - de kwaliteit en veiligheid van de zorg; - de naleving van wet- en regelgeving; - de verhouding met belanghebbenden; - het op passende wijze uitvoering geven aan de maatschappelijke doelstelling en verantwoordelijkheid van de organisatie. Deze onderwerpen zijn besproken in de vergaderingen tussen de raad van bestuur en de raad van toezicht. De goedkeuringsbevoegdheden van de raad van toezicht zijn vastgelegd in de statuten en/of de reglementen van de raad van bestuur en de raad van toezicht. De raad van toezicht richt zich bij de invulling van zijn taak naar het belang van de organisatie als maatschappelijke onderneming. In 2010 heeft de raad van toezicht een gesprek met de raad van bestuur gevoerd over zijn functioneren en heeft het functioneren van de raad van toezicht geëvalueerd en de raad van bestuur over de uitkomsten geïnformeerd. Daarnaast heeft de raad van toezicht met de raad van bestuur een evaluatiegesprek gevoerd over het wederzijds functioneren van beide organen op zich en in relatie tot elkaar. De voorzitter van de raad van toezicht houdt jaarlijks gesprekken met de leden van de raad van toezicht over onder andere de behoefte aan nadere scholing of training. Nieuwe leden worden aan de hand van een profielschets op openbare wijze geworven en volgen na benoeming een introductieprogramma. De raad van toezicht draagt er zorg voor dat minimaal één lid van de raad van toezicht beschikt over voor de organisatie relevante kennis en ervaring in de zorg. Algemene Vergadering De bepalingen in de Governance Code betreffende De Algemene Vergadering zijn in 2010 door ViVa! Zorggroep toegepast. 3.2 Raad van bestuur Samenstelling raad van bestuur Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties De heer drs. L.E.F. van Ruth voorzitter raad van bestuur voorzitter raad van bestuur Stichting Amberhof; voorzitter bestuur Nieuw Akerendam; secretaris/penningmeester LSBK; lid bestuur VBZ. 18
Samenstelling De raad van bestuur van ViVa! Zorggroep is tevens raad van bestuur van alle dochterondernemingen. Voor de Jeugdgezondheidszorg Kennemerland B.V. wordt het bestuur/directie gevormd door drie directeuren: twee directeuren benoemd door ViVa! Zorggroep en één directeur benoemd door Zorgbalans. De raad van bestuur is behoudens statutaire beperkingen gerechtigd tot alle daden van bestuur en is bestuurder in de zin van de WOR en WMCZ. Statuten en reglement In de statuten van ViVa! Zorggroep en in het reglement van de raad van bestuur zijn de taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en werkwijze van de raad van bestuur vastgelegd. Profielschets De raad van toezicht heeft de profielschets voor de raad van bestuur vastgesteld. In deze profielschets staan de benodigde competenties en eigenschappen benoemd van (een voorzitter van) de raad van bestuur. Bezoldiging De bezoldiging van de raad van bestuur is bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst vastgelegd conform de op dat moment vigerende richtlijnen van de NVZD (vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg) en wordt vermeld in de jaarrekening. Binnen de richtlijnen van de NVZD bestaat de bezoldiging uit een vaste component en een variabele component. De variabele component wordt door de raad van toezicht toegekend op basis van de evaluatie van de raad van bestuur. 3.3 Toezichthouders (raad van toezicht/raad van commissarissen/raad van beheer) Samenstelling raad van toezicht Naam Dhr. A.P.M. Timmermans Aandachtsgebied binnen raad van toezicht Voorzitter, contact met de ondernemingsraad, centrale cliëntenraad Hoofd- & Nevenfuncties Hoofdfunctie: geen Nevenfunctie(s): voorzitter Stichting Fonds Gehandicaptensport; voorzitter De Zonnebloem Bloemendaal/Overveen; bestuurslid PvdA, afdeling Bloemendaal; Eerste benoeming/ moment van aftreden 01-01-2006/ 30-12-2010 Aantal bijgewoonde vergaderingen in 2010 6 19
Dhr. ir. Th. Mulder Mevr. drs. K. Knip Algemeen maatschappelijk functioneren HRM, contact met de ondernemingsraad bestuurslid Stichting Vrienden van Heemswijk Hoofdfunctie: geen Nevenfunctie(s): lid raad van toezicht VBK-Groep te Hoorn; lid bestuur stichting proces en systeeminnovatie in de bouw; voorzitter raad van commissarissen Rabobank IJmond Noord; bestuurslid Stichting Vrienden van Heemswijk Hoofdfunctie: interim- en verandermanagement +HRM 01-01-2006/ 01-01-2012 01-01-2006/ 01-01-2012 7 7 Dhr. drs. W. 't Hooft Mevr. S. Post- van Dorp Algemeen maatschappelijk functioneren, contact met de centrale cliëntenraad Nevenfunctie(s): bestuurslid Stichting Vrienden van Heemswijk Hoofdfunctie: geen Nevenfunctie(s): lid bestuur Stichting Toneelschuur Haarlem; lid bestuur Nestores Vereniging van oud directeuren in de zorg; penningmeester stichting Prisma Amsterdam; secretaris Bestuur Stichting Individuele Bewindvoering Cliëntengelden Hartekamp groep; secretaris Stichting Toezicht beheer Cliëntengelden Hartekamp Groep; bestuurslid Stichting Vrienden van Heemswijk Hoofdfunctie: directeur/eigenaar Post Verkade Groep 14-10-2008/ 01-01-2013 07-04-2010 01-01-2014 6 4 Nevenfunctie(s): geen Bezoldiging De honorering van de voorzitter en de leden van de raad van toezicht is conform de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in de Zorg. 20
In 2010 was de honorering als volgt: Naam bestuurslid Woonplaats Toekenning 2010 Toekenning 2009 Dhr. A.P.M. Timmermans (voorzitter) Dhr. ir. Th. Mulder (vice-voorzitter) Dhr. drs. J.M. Postma Dhr. drs. G.F.Ch. Hardeveld-Kleuver Mevr. drs. K. Knip Dhr. drs. W. t Hooft Mevr. Post-van Dorp Bloemendaal Heemskerk Castricum Heiloo Driebergen Heemstede Heemstede 10.000 8.125 0 0 5.000 5.000 3.750 10.000 5.000 7.500 5.000 5.000 5.000 0 31.875 37.500 Aan het einde van het verslagjaar is de raad van toezicht opgeschrikt door het plotselinge overlijden van haar voorzitter, de heer Adri Timmermans. Gedurende 10 jaar heeft de heer Timmermans deel uitgemaakt van de raad van toezicht, waarvan 9,5 jaar als voorzitter. Eerst bij de stichting Thuiszorg IJmond, later bij stichting ViVa! Zorggroep (ontstaan uit de fusie tussen Thuiszorg IJmond en stichting Partners in de Zorg). Gedurende deze 10 jaren heeft ViVa! Zorggroep de heer Timmermans leren kennen als een gedreven, aimabele persoonlijkheid met het hart op de juiste plaats. Zijn zakelijke inzicht, dat steeds van grootse wijsheid getuigde, zijn warme sympathie voor de werkzaamheden van ViVa! Zorggroep en zijn optimisme zullen node gemist worden. Toezicht op strategie en prestaties van de organisatie De bestuurder van ViVa! Zorggroep is structureel aanwezig bij de vergadering van de raad van toezicht. Tijdens elke vergadering van de raad wordt gesproken over de strategie en prestaties van de organisatie. Aan de hand van het zogenaamde jaaractiviteitenplan en de concernrapportages die ieder kwartaal worden opgesteld, wordt de voortgang van de per jaar vastgestelde targets nauwlettend gevolgd. De kaderbrief die jaarlijks verschijnt, is een richtinggevend document, waarover binnen de raad van toezicht van gedachten wordt gewisseld. De financiële stand van zaken wordt in de vergaderingen besproken in aanwezigheid van de controller. Bij de bespreking van de jaarrekening en de managementletter is ook de accountant aanwezig om toelichting te geven op de gepresenteerde cijfers en om de bevindingen neergelegd in de managementletter - waar nodig te verduidelijken. Met het oog op de toekomst van ViVa! Zorggroep zijn de strategische onderwerpen huisvesting en ontwikkelingen binnen het cluster Huishoudelijke Zorg (HZ) in 2010 binnen de raad van toezicht veelvuldig besproken. Met name de ontwikkelingen binnen het cluster Huishoudelijke Zorg (Wmo) baarden de raad van toezicht zorgen. De personeelsopbouw, die gebaseerd was op het aantal geoffreerde uren in het aanbestedingstraject, bleek gaandeweg de uitvoeringstermijn geen pas meer te houden met de gewijzigde indicatiestellingen. Diverse scenario's zijn besproken om het cluster Huishoudelijk Zorg te laten opereren binnen een aanvaardbaar financieel risico. De raad van toezicht laat zich in alle vergaderingen uitgebreid informeren over de voortgang van dit item. Werving nieuwe leden In het eerste kwartaal van 2010 is een nieuw lid raad van toezicht benoemd. De voorzitter van de raad van toezicht en de voorzitter van de raad van bestuur hebben in eerste instantie kennismakingsgesprekken gevoerd met kandidaten, die vanuit het netwerk waren geselecteerd. Daaruit is één kandidaat ter benoeming voorgedragen aan de voltallige raad van toezicht. 21
In het vierde kwartaal is een wervingsactie gestart voor de benoeming van twee nieuwe leden. Deze werving is begeleid door het Nationaal Register voor Toezichthouders in de Zorg. Het positieve resultaat is geweest dat per 1 januari 2011 de raad van toezicht kon worden versterkt met twee nieuwe leden. Beoordeling bestuurder Aan de beoordeling van de bestuurder ligt jaarlijks een notitie ten grondslag met daarin de doelstellingen en criteria voor dat jaar. Aan de hand van deze notitie worden door het jaar heen een drietal voortgangsgesprekken gevoerd tussen voorzitter en vice-voorzitter van de raad van toezicht en de bestuurder. De raad van toezicht voert daarbij ook 360 feedback gesprekken met MT-leden. De uitkomsten van deze gesprekken bepalen aan het einde van het jaar of de raad van toezicht het variabele beloningsgedeelte aan de bestuurder uitbetaalt. Voor 2010 heeft de raad van toezicht vastgesteld dat ten aanzien van de afgesproken doelstellingen te weinig punten zijn behaald om de variabele beloning toe te kennen. Besluiten raad van bestuur waaraan goedkeuring is verleend De navolgende besluiten zijn goedgekeurd: statutenwijziging Stichting Nieuw Akerendam jaarrekening 2008 ViVa! Thuis aankoop pand Grote Hout incl. financieringsvoorstel het onderbrengen van alle concernactiviteiten binnen het pand Grote Hout het aangaan van een projectmatige samenwerking met woningcoöperatie Kennemer Wonen met betrekking tot de locatie De Boogaert de verkoop van het perceel grond aan Kennemer Wonen waarop de huidige locatie De Boogaert is gelegen jaardocument + jaarrekening 2009 jaarrekeningen 2009 van - ViVa! Thuis B.V. - JGZ B.V. - Sensia B.V. - ViVa! Vast B.V. - Stichting Nieuw Akerendam juridische fusie van ViVa! Zorggroep (verkrijger) met Stichting Amberhof (verdwijnende stichting) begroting 2011 Werkzaamheden raad van toezicht De raad van toezicht heeft zich dit jaar verder bezig gehouden met de volgende onderwerpen: NMa: de koepelorganisatie ActiZ is in overleg gegaan met de NMa over een generieke regeling voor de gehele branche over hoe organisaties binnen de VV&T op een verantwoorde wijze kunnen samenwerken. Het door alle partijen ondertekenen van deze regeling zou ook effect hebben op de boetes die reeds waren toegekend aan diverse thuiszorginstellingen. Binnen de raad van toezicht is over deze regeling gediscussieerd en de kanttekeningen die naar voren kwamen, zijn gedeeld met ActiZ. Uiteindelijk heeft de algemene ledenvergadering ActiZ de voorgestelde regeling niet geaccepteerd. De NMa had gedurende de onderhandelingen over de regeling de uitspraak op het bezwaar van ViVa! Zorggroep opgeschort. Toen bleek, dat er geen algemene regeling zou komen, heeft de NMa alsnog een uitspraak gedaan: de bezwaren van ViVa! Zorggroep werden ongegrond verklaard. In afwijking van het advies van de eigen bezwaaradviescommissie, houdt de NMa vast aan haar standpunt, dat ViVa! Zorggroep en Zorgbalans indertijd 22
ongeoorloofde marktafspraken hebben gemaakt en handhaaft zij de opgelegde boete. ViVa! heeft nu de stap naar de economische rechter gemaakt. Met het Rode Kruis Ziekenhuis (RKZ) heeft overleg plaatsgevonden over de voortzetting van de transferafdeling van ViVa! Zorggroep die aldaar is gehuisvest. Het RKZ heeft aangegeven de ruimte die de transferafdeling inneemt eigenlijk zelf nodig te hebben. Aan het einde van dit verslagjaar is de transferafdeling uitgehuisd en bij één van de locaties van ViVa! Zorggroep ondergebracht. De nieuwe uitgave van de Zorgbrede Governancecode is onderwerp van gesprek geweest. Het overzicht met de verschillen tussen de 'oude' en de 'nieuwe' uitgave van de Zorgbrede Governancecode en wat deze wijzigingen betekenen voor ViVa! Zorggroep is als zeer inzichtgevend ervaren. Eén keer per jaar plant de raad van toezicht een hele dag in om verschillende locaties van ViVa! Zorggroep te bezoeken. Dit jaar zijn tijdens deze dag de onderwerpen ziekteverzuim en belevingsgerichte zorg prominent aan de orde gekomen. De raad van toezicht toonde zich tevreden met de resultaten van het cliënttevredenheidsonderzoek. ViVa! Zorggroep scoorde op de getoetste gebieden gelijk dan wel hoger dan het landelijk gemiddelde. De voorzitter heeft in het verslagjaar evaluatiegesprekken gevoerd met de individuele leden van de raad van toezicht. De bevindingen vanuit deze gesprekken zijn in een van de raad van toezicht vergaderingen besproken. 3.4 Bedrijfsvoering Planning & controlcyclus ViVa! Zorggroep is in 2009 overgegaan naar een voortrollend meerjarenbeleid. Het Meerjarenbeleid en het Meerjareninvesteringsplan wordt jaarlijks geactualiseerd. De kaderbrief, activiteitenplannen, begroting, het IC-plan, het opleidingsjaarplan, het concernjaarplan, de perioderapportages, de kwartaalrapportages, de directiebeoordeling, het jaarverslag en de jaarrekening zijn jaarlijks terugkerende onderdelen van de P&C-cyclus. De jaarcyclus start in juli van ieder jaar met het uitbrengen van de kaderbrief door de raad van bestuur en eindigt met het uitbrengen van het jaarverslag en de jaarrekening in mei van het daaropvolgende jaar. De jaarcyclus in 2010 is verlopen zoals beschreven, met uitzondering van het IC-plan. Dit plan is nog niet ingevoerd. Op de volgende pagina is in schema 1 is de P&C-cyclus schematisch weergegeven. 23
Meerjaren beleid Meerjaren investeringsplan Jaarverslag en jaarrekening Kaderbrief Directie beoordeling Perioderapportages Kwartaalrapportages en -verantwoording Jaarplannen: Begroting Activiteitenplannen Opleidingsjaarplan IC-plan IC Schema 1: Schema Planning & Controlcyclus ViVa! Zorggroep Financiële resultaten ViVa! Zorggroep heeft het jaar 2010 uiteindelijk afgesloten met een klein verlies. Na de jaren 2008 en 2009, waarin bescheiden positieve resultaten werden geboekt, bedroeg het resultaat over 2010 -/- 0,1 miljoen. Dit resultaat is voornamelijk te danken aan een gunstigere afwikkeling dan voorzien van enkele vorderingen op de NZa over de jaren 2003-2008. Het operationele resultaat over 2010 was niet goed, namelijk ca. -/- 1,0 miljoen. De activiteiten uitgevoerd in het kader van de AWBZ waren in 2010 weliswaar kostendekkend, maar zijn onder de nieuwe ZZP-financiering minder goed dan onder het oude financieringsstelsel dat tot en met 2009 gold. De ontwikkelingen binnen de Wmo waren wederom teleurstellend. 2010 was het tweede jaar waarin op de Wmo forse verliezen werden geleden. Om deze ontwikkeling een halt toe te roepen zijn inmiddels de noodzakelijke maatregelen in gang gezet. Een speciaal in het leven geroepen Taskforce coördineert de acties. Risicoparagraaf Bezuinigingen overheid/zorginkoop De afgelopen jaren is reeds fors bezuinigd binnen de AWBZ en de Wmo. Het einde lijkt nog niet in zicht. Indien de tarieven niet meer kostendekkend blijken, zal ViVa! Zorggroep maatregelen moeten nemen. Dit kan (negatieve) gevolgen hebben voor de cliënten en/of medewerkers. Zorgkantoren spelen een belangrijke rol bij de zorginkoop. Met name bij de extramurale zorginkoop wordt steeds meer op prijs ingekocht, en wordt van ViVa! Zorggroep verwacht dezelfde kwaliteit van zorg te leveren tegen lagere prijzen. Ook intramuraal worden tegenwoordig niet meer de door de Nederlandse Zorg Autoriteit (NZA) vastgestelde maximum tarieven vergoed. Dit betekent een teruggang in het budget. 24
De Wmo heeft de afgelopen jaren voor veel financiële onzekerheden gezorgd. Naast fluctuaties in de resultaten als gevolg van verkregen of niet verkregen gunningen tegen al dan niet kostendekkende tarieven heeft de overheveling vanuit de AWBZ naar de Wmo gezorgd voor meer complexe, duurdere administratieve processen. Wijzigingen in het indicatiebeleid van gemeenten hebben de afgelopen jaren gezorgd voor een onevenwichtige samenstelling van het personeel: de personeelsmix sluit niet meer aan bij de productmix. Toenemende (prijs)concurrentie door nieuwe aanbieders maakt de markt onvoorspelbaar en wispelturig. Het is voor ViVa! Zorggroep lastig in zulke markten te opereren, zeker aangezien ViVa! Zorggroep in tegenstelling tot sommige andere aanbieders in principe geen cliënten weigert, en in tegenstelling tot bepaalde concurrenten ook niet winstgevende activiteiten uitvoert. Om deze risico s te mitigeren wordt in 2011 nadrukkelijk gezocht naar nieuwe geldstromen, om zo de afhankelijkheid van de AWBZ en de Wmo te verminderen. Financieringsrisico s Voor financiers wordt de zorg een werkterrein waar de risico s aan het toenemen zijn. Financiering is in 2011 daarom geen vanzelfsprekendheid meer. Hogere risico s betekenen minder aanbod van financiers en een hogere vergoeding. ViVa! Zorggroep houdt de weg naar alternatieve financieringsbronnen daarom nadrukkelijk open. Compliance ViVa! Zorggroep heeft te maken met complexe wet- en regelgeving, die voortdurend verandert. Binnen de Wmo heeft ViVa! Zorggroep te maken met circa dertig gemeenten, en evenveel contracten. De AWBZ en de aanpalende wet- en regelgeving zijn taai en omvangrijk. Beleid kan van de ene op de andere dag wijzigen, en dient dan op korte termijn te worden geïmplementeerd. ViVa! Zorggroep loopt het risico dat niet alle wijzigingen in externe wet- en regelgeving tijdig en volledig worden doorgevoerd. Om dit risico te verminderen is in 2010 een aparte werkgroep opgericht die de compliance functie uitvoert. Zorgvastgoed Sinds 2009 is sprake van een overgangsfase voor de bekostiging van de materiële vaste activa die tot op heden in aanmerking komen voor integrale nacalculatie. Het WTZi-bouwregime is afgeschaft en door het ministerie van VWS is aangegeven dat ook het systeem van integrale nacalculatie van kapitaallasten zal worden beëindigd. Het huidige, in beginsel risicoloze bekostigingssysteem wordt vervangen door een systeem van prestatiebekostiging. Kapitaallasten moeten voortaan gedekt worden via een component in de integrale tarieven (de normatieve huisvestingscomponent). Niet langer bestaat zekerheid over de inkomsten en daarmee de dekking van de huisvestingslasten. Afhankelijk van het zorgaanbod, de bezettingsgraad en de geleverde productie kunnen de inkomsten sterk fluctueren. Hierdoor ontstaan nieuwe risico s voor het vastgoed, zoals exploitatierisico s (leegstand, onderbezetting), boekwaarderisico s (marktontwikkeling) en het risico van afwaardering bij exploitatieverliezen (impairment). Afschrijvingstermijnen moeten voortaan gebaseerd worden op de economische levensduur en niet meer op de oude bekostigingssystematiek. Voor nu nog nacalculeerbare huurcontracten van vastgoed treedt ook een bezettingsrisico op. Bij het vaststellen van de jaarrekening 2010 was nog onvoldoende zeker wanneer de nieuwe systematiek zal ingaan, wat de nieuwe tarieven worden en bestaat nog veel onduidelijkheid over de overgangsregeling. Hierdoor kunnen de daaruit voortvloeiende financiële gevolgen voor de waardering van de materiële vaste activa niet voldoende zeker worden bepaald. Onzeker blijft hoe definitieve vaststelling van de nieuwe bekostiging zal plaatsvinden. Om deze redenen en ingevolge artikel 3 sub h van de Regeling Verslaglegging WTZi is bij de waardering van de nacalculeerbare 25