Beleidsplan Voortbouwen aan een Topclub

Vergelijkbare documenten
Voetbalvereniging Zuidland

UZSC 2025 Ambities en hoe we die willen bereiken

Beleidsvisie BCNieuwerkerk

Stichting jeugdijshockey Tilburg Trappers

Ambitie document GKV Enomics

Voetbal is een teamsport, het runnen van een club ook

Een Fantastische Teamsport voor de Jeugd

Missie en Visie VV Moordrecht Met elkaar & Voor elkaar


Welkom nieuw lid. Naast trainen en spelen van wedstrijden organiseert TiVoC ieder jaar leuke activiteiten, zoals:

Beleidsplan volleybalvereniging De Zwaluwen

Sponsorplan

Introductie S.V. Kampong Voetbal voor sponsors Februari 2017

Agenda. Waarom Kalinko 2020? Hoe zijn we gekomen tot Kalinko 2020? Kalinko 2020! Wat we niet gaan doen!

Blue Arrows Basketball

VOEL JE THUIS BIJ REFLEX!

Voetbalbeleidsplan Oog op de toekomst, actie voor morgen

WKV Reflex Vrijwilligersbeleid v

SPONSOR BROCHURE SEIZOEN

Beleidsplan

Beleidsplan

BELEIDSPLAN VV GEMERT

Welkom bij AFC 34! Clubgegevens

BELEIDSPLAN Versie: _extract

INFORMATIE NIEUWE LEDEN

Jaarplan Kalinko Tijd om te oogsten!

Clubvisie Beleidsplan RKVV Roosendaal

Beleidsplan VC-Argos

Beleidsplan Twins Sporting Club Oosterhout

Heb je vragen dan kun je altijd één van bovenstaande contactpersonen mailen of aanspreken.

Jaarplan Bestuur Groningen Atletiek 2017

Goodpractice 2: De trainer, een onmisbare schakel

Visiedocument Jeugdvoetbal V.V.Rhoon

Sponsorplan

(Jeugd-) Beleidsplan Voetbalvereniging Neerlandia 31

Meerjaren Beleidsplan DIO SAMEN STERK & SPORTIEF. Meerjarenbeleidsplan DIO 30 Druten 1 / 11

Driejarig Uitvoeringsplan afdeling Jeugd sv Enter Periode 1 januari 2012 tm 31 december 2014

Trekvogels. Op naar 100 jaar. concept 3.0 (29 maart 2014) Beleidsplan 2014/2022. Samen zijn we de vereniging!

BELEIDSPLAN

INHOUDSOPGAVE. 1) Inleiding. 2) Informatie Korfbalvereniging Scheldevogels. 3) Informatie sponsoring Scheldevogels

Welkom bij FusieClub Dinxperlo.

Toekomst SVMM Voetbal Jeugd en Senioren (Vanaf seizoen 2009/2010 t/m 2010/2011) Definitief. 20 april 2009 (versie 1.0)

p Sponsor. Uwbelang. Groei.

Totaal 505 leden Groeiende Jeugdafdeling (250 junioren en pupillen)

plezier samen strijd

Handbalvereniging HV Delta Sport

Een uitgave van de sponsorcommissie. Scoren. met de. Rijswijksche Hockey Club

Enjoy Rugby! Meerjarenbeleidsplan

SV SLIKKERVEER OP NAAR HET 100-JARIG BESTAAN. Beleidsplan

Introductieavond nieuwe leden Jeugdafdeling DVG 03 September 2013

Ouderavond Middenbouw Sportclub Excelsior. 2 oktober 2018

Technische coördinator Senioren. Commercieel. Klankbord. Sponsor Commissie. Spelersraad Commissie. Leider & grensrechter.

een bloeiende vereniging

Verslag (bijzondere) Algemene Ledenvergadering v.v. WODAN van 30 maart 2015

SPONSORBROCHURE SEIZOEN SAMEN STERK VOOR VOETBALVERENIGING FC BERGEN!

Samen presteren, beleven en uitstralen. Beleidsplan KV De Granaet. Beleven

Beleidsnotitie 2018/2019

BELEIDSPLAN. Versie oktober 2013

Opbouw Presentatie. Missie. Kernwaarden. Do better. Did well. Bewust voortzetten. Projecten richting 2020

K.V. Blauw Zwart Wierden

SPONSORINFORMATIE

GET OUT FIT hoe het zit en

Sponsorbrochure. versie

TOERNOOIEN Almeerse hockeytoernooien

PLATINUM 2.250,- Meer informatie Blauw-Zwart heeft een combinatie-sponsorcommissie vanuit RKsv Blauw-Zwart en de

Blue Arrows: Plezier, blijven leren en goed geregeld!

Jeugdbeleidsplan Hockeyclub Amstelveen

Sponsorbeleid Zaalvoetbalvereniging DVO Wognum Nicols. Samen werken aan sportieve prestaties.

Totaal 505 leden Groeiende Jeugdafdeling (250 junioren en pupillen)

Gedragsregels SV Rijnstreek

Bij indeling van recreatieve teams: Teams op basis van gelijkwaardige kwaliteiten en leeftijdscategorie. Gelijkwaardige teams.

Talentontwikkeling in de vereniging Ewout Schröder

Beleidsplan v1.0. november oktober 2019

VOETBALPLAN RKSV DE TUKKERS

Voorstel vanuit de werkgroep samenwerking Sint Joris/Zeddam

Code of Conduct DRC Phoenix

Technisch beleidsplan senioren MVV

R.F.C. Oisterwijk Oysters. Introductie nieuwe leden. SENIOREN

Algemeen Beleidsplan BC Iduna Versie 12 maart 2015

KBO Zeeland. beleidsplan

Beleidsplan TCA

Technisch Verenigings Plan

Gedragscode Dordtsche Rugby Club

SDOB Jeugdopleiding. SDOB is een vooruitstrevende en toonaangevende voetbalopleiding voor de regio Waterland en omstreken.

Kick ff Seizoen

Algemene ledenvergadering. TiVoC

Agenda. Kalinko Doelen Kalinko Leerervaring 2017/2018. Focus 2018/2019. Reageren op dit document? Mail naar

1.2.1 VISIE, MISSIE EN KERNWAARDEN

Beleidsplan TV Timmersweide

NTB JEUGDVERENIGING PLEZIER ALS BASIS

BEGROTING KV BOLSWARD 2015

Waar gaan we

Een kijk op de toekomst van DuReVo

Op weg naar s lands beste dorpsclub

Contactgegevens Sponsoring & PR

Voorwoord. Beste kinderen,ouders en begeleiders van de sjo NEC.

Beleidsplan

Sportief beleid

De voorzitter, de jeugdcoördinatoren en de sportieve cel zullen toezien op het navolgen van dit sportief charter.

Voor alle spelers, ouders/ verzorgers, leiders, trainers, kaderleden en alle vrijwilligers

Transcriptie:

Beleidsplan 2014 2017 Voortbouwen aan een Topclub

Voorwoord Veel is in de afgelopen jaren bereikt en we staan nu in 2014 aan de start van alweer ons derde seizoen in de Ereklasse. Waterland is gewoon een Topclub. Niet alleen vanwege onze plaats in de Ereklasse, maar ook omdat we top zijn voor onze jeugd en top vrijwilligers hebben. Daar hebben we de afgelopen jaren hard aan gewerkt en met dit bouwen aan de club gaan we met kracht verder. Bouwen in figuurlijke zin, maar ook letterlijk, bouwen aan nieuwe voorzieningen en een nieuw clubhuis. En dat alles om Waterland zijn toppositie te laten behouden en ervoor te zorgen dat Waterland een topclub blijft. Voortbouwen aan een Topclub is daarom het motto voor ons beleid de komende jaren. Voor u ligt het Beleidsplan van Rugy Club Waterland voor de periode 2014 2017. Hierin wordt eerst beschreven wat we als club willen zijn. Waarom bestaat er eigenlijk een Rugbyclub Waterland en waarin zijn wij uniek? Onze missie geeft daar antwoord op. Vervolgens wordt ingegaan op de visie die de club heeft op hoe we onze sport willen beoefenen en de organisatie van de club die daarbij het beste past. Tenslotte worden deze meer visionaire uitspraken vertaald in concrete doelstellingen voor de komende jaren en wordt er aangegeven waarom juist deze doelstellingen belangrijk zijn. Het Beleidsplan is bedoeld als leidraad voor wat er in en voor de club gedaan moet gaan worden. Maar het Beleidsplan moet ook motiverend werken voor iedereen die bij de club betrokken is door te weten waar we met zijn allen aan werken, waarom we dat doen en welke mijlpalen we willen bereiken. Purmerend, oktober 2014 Het Bestuur van Rugby Club Waterland RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 2

1. Waar staat RC Waterland voor? Missie RC Waterland is een Rugbyvereniging waarin iedereen zich verantwoordelijk voelt voor de club. Rugby is de bindende factor voor spelende en niet-spelende leden. De club biedt naast rugby ook andere activiteiten aan, passend bij dit profiel. In al haar activiteiten draagt de club de kernwaarden van de rugbysport uit: integriteit, passie, plezier, kameraadschap, discipline en respect. Waterland is een top rugbyclub in Regio Waterland, waar een plek is voor iedereen die met passie met onze sport bezig is en waar onze sport op hoog niveau wordt beoefend. Door kwalitatief hoogstaand rugby in de regio aan te bieden laat Waterland zo veel mogelijk verschillende mensen van onze sport genieten op zowel recreatief als competitief niveau. We maken onze Jeugdafdeling zo groot mogelijk om daarmee onze rol in de Regio te verankeren en onze continuïteit te garanderen. Waterland is zich ervan bewust dat de club een rol speelt in het leven van de leden en hun omgeving. In dat verband gedraagt Waterland zich milieubewust en zorgt in alles voor een veilig sportklimaat. Visie op onze sport Waterland kan het hoge spelniveau dat door jarenlange inspanning is bereikt, behouden door een sterke regionale uitstraling. Spelers uit de omgeving willen graag voor Waterland uitkomen door de goede faciliteiten die de club biedt en het sterke kader. Plezier in het rugbyspel is het belangrijkste kenmerk van Waterland. De club heeft de overtuiging dat plezier, motivatie, onderling vertrouwen en kameraadschap de belangrijkste pijlers zijn om tot een prestatie te komen. Rugby technisch gezien bieden we het spel aan van eenvoudige naar meer complexe situaties. We creëren chaos en doen vervolgens een beroep op de spelers om zelf structuur aan te brengen. Het spel als geheel krijgt daardoor meer nadruk dan de afzonderlijke skills. Met de jeugd werken we ontwikkelingsgericht tot aan de coltsleeftijd. We hebben de overtuiging dat jeugdspelers zich ontwikkelen zoals in het Atletic Skills Model (ASM) beschreven 1. We bieden daarmee de jeugdspelers een breed repertoire aan bewegingsvormen. Visie op de organisatie Waterland wil haar doelen bereiken met vrijwilligers uit de Vereniging, die goed voor hun taak zijn uitgerust en ondersteund worden door een actief vrijwilligersbeleid. Gespecialiseerde taken kunnen worden uitgevoerd door professionals die daar mogelijk een vergoeding voor ontvangen. De club wordt aangestuurd door een bestuur op afstand; verantwoordelijkheden worden zo laag mogelijk in de cluborganisatie belegd. 1 Het Athletic Skills-programma heeft tot doel de jonge sporter te ontwikkelen tot een veelzijdige goede beweger, die vervolgens uitgroeit tot een atleet; deze atleet gaat zich specialiseren in één sport en tot slot zal de atleet zich binnen de sport gaan ontwikkelen tot een absolute specialist. Zie: www.athleticskillsmodel.nl. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 3

De organisatie van de club kent een hoge mate van zelfwerkzaamheid en delegatie van bevoegdheden, in het vertrouwen dat leden deze verantwoordelijkheid aankunnen. Dit houdt het volgende in: Geven van zoveel mogelijk verantwoordelijkheid voor een taak aan degene die deze taak uitvoert. Creëren van een organisatie die de eigen verantwoordelijkheid en zelfwerkzaamheid bevordert. Voortdurend afstemmen tussen wat er in het beleid wordt gezegd en wat daarvan in de praktijk wordt uitgevoerd. Hanteren van een heldere planningscyclus waarin het beleid en de begroting worden bepaald en de uitvoering wordt geëvalueerd. Bevorderen van een open cultuur waarin feedback wordt ervaren als een cadeautje en waarin mensen elkaar helpen met respect voor elkaars verantwoordelijkheden. Onze leefregels Toon respect voor je medespelers, voor hun persoon, hun gezondheid en hun welzijn. Toon respect voor de tegenstander want zij zijn bereid tegen jou en je team te spelen. Het is het team waar het om gaat, zowel voor jezelf, als je medespelers en de club. De scheidsrechter heeft altijd gelijk en legt je uit waarom. Hard deelnemen aan het spel wordt van je verwacht, maar speel het eerlijk. What happens on the pitch, stays on the pitch. Na de wedstrijd gaan we als vrienden van onze sport met elkaar en met de tegenstander om. Help de club als vrijwilliger; zonder vrijwilligers is er geen club. Zorg tijdens trainen en de wedstrijd voor de veiligheid van jezelf, je teamgenoten en je tegenstander. Ga zorgvuldig om met de natuur; elke grasspriet is nodig om jou te laten spelen. Ga verantwoord om met de spullen van een ander en de eigendommen van de club. Ons publiek leeft mee met ons spel, toont respect voor de tegenstander en steunt de scheidsrechter. En boven alles: wees trots op je shirt en op je club. 2. De doelstellingen voor de periode 2014 2017 De doelstellingen van Waterland voor de komende drie jaar zijn, samengevat: Het 1 e team speelt in de top van de ereklasse, het 2 e team speelt op een niveau waarbij het 1 e team optimaal wordt ondersteund en het 3 e team, ons recreantenteam ondersteunt het 2 e en vult dit zo nodig aan. Het Dames team groeit tot een compleet eigen team en consolideert de positie in de 1 e klasse. Bij de Jeugd hebben we In alle categorieën een compleet eigen team. Compleet betekent het aantal spelers waarmee wordt gespeeld plus 40%. Qua faciliteiten ligt de focus van de club op het in gebruik nemen van de nieuwe locatie en het nieuwe clubgebouw. Het aantal leden van de Vereniging groeit met 10% per jaar. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 4

3. De organisatie De organisatie van de club gaat werken in het model dat in het project Waterland 2.0 is voorbereid. Dit betekent dat meer verantwoordelijkheid wordt gelegd bij degene die een taak uitvoert en dat het bestuur meer op hoofdlijnen gaat besturen. Het nieuwe model ziet er als volgt uit, met in de groene vakjes aandachtsgebieden waar één persoon of een groep (commissie) verantwoordelijk voor is en in de ovalen die daarbij zijn getekend de onderwerpen waar het in dat aandachtsgebied om gaat. Figuur 1: Organigram RC Waterland 4. Financiën Om onze doelstellingen te kunnen bereiken, is behoud van de gezonde financiële situatie noodzakelijk. De groei die we doormaken bedreigt echter deze sterke positie. We hebben extra inkomsten nodig die niet alleen uit meer contributie kunnen komen. Sponsorbijdragen zijn daarom onontbeerlijk. De financiële administratie stamt nog uit de tijd dat we veel kleiner waren en moet worden aangepast om de club ook financieel slimmer te kunnen besturen. Een beter inzicht in wat we waarvoor uitgeven zal helpen om ook financieel de goede prioriteiten te kunnen stellen. De tabel hieronder geeft de verwachting weer van de financiële ontwikkeling in de komende jaren. Hierbij is ervan uitgegaan dat de beoogde groei van het aantal leden en die van de inkomsten uit sponsorgelden, wordt gehaald. Verder is ervan uitgegaan dat de contributie niet wijzigt en dat de kantine-inkomsten gelijk blijven. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 5

BATEN 2013-2014 2014-2015 2015-2016 2016-2017 werkelijk Begroot Verwacht Verwacht Contributies 43.186 52.000 54600 57330 Sponsoren 48.792 45.000 48000 52.000 Kantine 64.655 65.000 65000 65.000 Subsidies 2.463 2.463 2.000 2.000 Overige bijdragen 0 0 0 0 Totaal van baten 159.096 164.463 169.600 176.330 LASTEN Vaste lasten 22.074 24.030 26000 28000 Faciliteiten 16.977 5.276 6.276 7.276 Bestuurskosten 4.490 3.835 3.835 3.835 Kosten Vereniging 16.828 14.087 14.587 15.087 Kosten kantine 31.075 31.075 31.075 31.075 Bondsbijdrage 9.028 11.000 11.500 12.000 Kosten TC en JC 69.801 74.840 75.840 76.840 Totaal van lasten 170.273 164.143 169.113 174.113 Saldo -11.177 320 487 2.217 Figuur 2: Tabel Verwachting Financiën RC Waterland. (bedragen in 1,=) Op basis van deze veronderstellingen wordt het lopende en het komende seizoen gewerkt met een saldo van praktisch 0 en ontstaat daarna weer een klein positief saldo. Hierbij is uitgegaan van een ledengroei zoals vermeld in par 5.3 en geen verdere contributieverhoging. Mocht deze ledengroei zich niet of minder voordoen dan zijn aanvullende maatregelen om de kosten aan te passen en de inkomsten te verhogen noodzakelijk. 5. De doelstellingen verder uitgewerkt In dit hoofdstuk worden voor elk aandachtsgebied de doelstellingen zoals hierboven aangegeven, verder uitgewerkt. 5.1. Rugby Senioren De belangrijkste graadmeter van succes is natuurlijk hoe Waterland presteert op het veld. Dat geldt voor alle categorieën. De prestaties van ons vlaggenschip bepalen in hoge mate het imago van de club en staan daarom extra in de belangstelling. Centraal blijft staan dat ons 1 e team duurzaam in de Ereklasse kan blijven spelen. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 6

Doelstellingen Senioren Het 1 e team speelt deze periode in de top van de ereklasse. Het 2 e team speelt op een niveau waarbij het 1 e team optimaal wordt ondersteund. Het 3 e team is het recreantenteam maar kan waar nodig het 2 e team aanvullen. Het Damesteam groeit tot een compleet eigen team en consolideert de positie in de 1 e klasse Jeugd De Jeugd is de basis voor het toekomstig succes van de club. Zij mag zich verheugen in een sterke groei van het aantal jeugdleden. Maar ook in een actief Jeugdbestuur dat vele activiteiten voor hen organiseert en werkt aan een stabiele ontwikkeling van de spelers op basis van het Jeugdbeleidsplan. Doelstellingen Jeugd Het Colts team speelt de gehele periode in de Cup competitie en behoort tot de top. In alle categorieën hebben we een compleet eigen jeugdteam (compleet betekent het aantal spelers waarmee wordt gespeeld + 40%) Waterland heeft met een deelname van 20% van de jeugd een actieve rol in het Regionaal Talentontwikkel Centrum van de NRB (het RTC-programma) Waterland stimuleert jeugdleden te gaan studeren op een Lootschool 2 en tot deelname aan het NTC-programma. 3 Technische staf We beschikken over een goed team van trainers zowel voor de senioren als voor de jeugd. Waterland streeft er naar op technisch gebied zoveel mogelijk te werken volgens de richtlijnen van de NRB. De organisatorische begeleiding van de teams wordt verzorgd door ervaren en gedreven teammanagers. Bij de jeugd zijn er gelukkig steeds voldoende ouders om het vervoer en de begeleiding te verzorgen. In dit kader moet ook het wedstrijdsecretariaat genoemd worden dat uitstekend werk verzet. Dit is een onmisbare schakel in de organisatie van wedstrijden en toernooien. Doelstellingen Technische Staf Waterland werkt alleen met voor hun rol gekwalificeerde trainers Elk team staat onder leiding van een gekwalificeerde trainer. Waterland levert een voldoende aantal gekwalificeerde scheidsrechters Behouden van kwaliteit teammanagement en begeleiding van de teams Behouden huidige kwaliteit wedstrijdsecretariaat. 2 LOOT staat voor Landelijke Organisatie Onderwijs en Topsport. 3 De groep spelers waarop het NTC programma zich zal richten is de groep spelers die in 2019 aan het WK kunnen deelnemen. Spelers geboren in de jaren 1993 tot 1996 zullen in aanmerking komen om aan het NTC deel te nemen. (Bron: NRB) RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 7

5.2. Bestuur Waterland is gestaag verder gegroeid en heeft zich ontwikkeld tot een club die een plaats in de Ereklasse van het Nederlandse Rugby waardig is. Onze naamsbekendheid is enorm toegenomen en mede daardoor hebben we een flink aantal sterke sponsors. Intern is door het Waterland 2.0- project de organisatie van de club sterker geworden. Langzamerhand moet de club bestuurd gaan worden op een manier die past bij onze positie en onze grootte, volgens een model dat vergelijkbaar is met hoe onze belangrijkste concurrenten het doen. Doelstellingen aandachtsgebied Bestuur Het nieuwe organisatiemodel is ingevoerd en operationeel De budgettering en financiële sturing is sterk verbeterd Een nieuw financieel administratiesysteem is ingevoerd De Sponsorgelden bedragen 30% van de totale inkomsten 5.3. Vereniging Ledenaantal Het aantal leden van de club is de afgelopen 2 jaar gestegen van 252 naar 274 leden, een groei van 8 %. Voor de komende periode wordt gestreefd naar een groei van gemiddeld 5% per jaar, zodat het ledenaantal zich als volgt zal ontwikkelen: Werkelijk 2012 Werkelijk 2013 Werkelijk 2014 Verwacht 2015 Verwacht 2016 Aantal leden in sept. 252 268 274 288 302 Interne communicatie Onze interne communicatie is sterk verbeterd door een nieuwe aanpak en opzet van ons verenigingsblad en door de inzet van het internet. Onlangs werd de website rugbyclubwaterland.nl weer geheel vernieuwd. Ook wordt voortdurend aandacht besteed aan het belang van een goede communicatie binnen de teams en tussen de vrijwilligers. De nieuwe organisatiestructuur moet daarbij een krachtig hulpmiddel worden doordat lijntjes korter worden en bevoegdheden lager in de organisatie komen. Vrijwilligersbeleid De club kan alleen bestaan door de inzet van vele vrijwilligers. Veel aandacht wordt besteed om ervoor te zorgen dat zo efficiënt mogelijk van hun inzet gebruik gemaakt wordt en dat vrijwilligers ook plezier beleven aan hun werk voor de club. De club is echter naar een omvang aan het groeien waarbij goede wil alleen, niet meer voldoende is. Het motto Vrijwillig, maar niet vrijblijvend" zal verder inhoud gegeven gaan worden. Anderzijds, als de vrijwilliger zich committeert, moet de club dat ook doen. Daartoe zal een modern en actief Vrijwilligersbeleid tot stand moeten komen. Een nieuwe generatie staat op om geleidelijk het roer over te nemen van de oude garde die ons naar dit niveau heeft gebracht. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 8

Doelstellingen aandachtsgebied Vereniging Het aantal leden van de Vereniging groeit met 10%. De trimmers en veteranen hebben een eigen actieve positie in de Vereniging. Vrijwilligers krijgen persoonlijke aandacht en iedereen wordt gestimuleerd in zijn of haar eigen ontwikkeling als vrijwilliger van Waterland. Meer functies worden door de nieuwe generatie bekleed. 5.4. Faciliteiten In de laatste jaren is heel veel aandacht besteed aan de besluitvorming over een nieuwe locatie en de bouw van een nieuw clubhuis. Het ziet er nu toch naar uit dat de Gemeente Purmerend binnen een redelijke termijn tot een besluit zal komen en dat met de bouw van het nieuwe clubhuis kan worden begonnen. In de tussentijd is er al heel veel voorbereidend werk verzet, zodat bij een positief besluit vrijwel direct gestart kan worden. Binnen de club is de Commissie Voorzieningen gevormd die zich bezig houdt met de aanschaf en het onderhoud van alle faciliteiten die nodig zijn en met het beheer van de winkel. Deze commissie, evenals de Kantinecommissie zal een belangrijke inbreng hebben bij de inrichting van het nieuwe clubhuis. Doelstellingen aandachtsgebied Faciliteiten Qua faciliteiten ligt de focus van de club op het in gebruik nemen van de nieuwe locatie en het nieuwe clubgebouw Alle faciliteiten die nodig zijn om onze sport optimaal te beoefen zijn aanwezig. Om onze naamsbekendheid te vergroten staat zoveel mogelijk het Waterland logo op ballen, materialen, kleding e.d. RC Waterland Beleidsplan 2014-2017 Pagina 9