3. Milieuverantwoord productgebruik MJP Hoofdstuk 3 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis 3.1.1 3.1 MVP binnen gemeentelijke diensten 3.1.2 3.2 Passieve sensibilisatie 3.2 sniveau 3.2.1 3.1 Acties mbt MVP binnen gemeentelijke diensten 3.2.2 3.3 Acties mbt MVP bij burgers 3.3 Projecten 3.1. Milieuverantwoord Productgebruik binnen gemeentelijke diensten (max 4 punten onderscheisniveau) 3.1.1. Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout Basis X Uitvoering 2012 Project MV_41 MV_42 MV_43 - Departement stedelijke ontwikkeling - Uitvoeringsdienst MVPG_01_FSC attesten Mechelen_MJP In 1999 werden door het CBS (12101999) en de gemeenteraad (28101999) een principebeslissing goedgekeurd om aandacht te hebben voor FSC- hout of gelijkwaardige alternatieven bij houttoepassingen binnen de stad. Sindsdien wordt de aankoop en gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout stelselmatig toegepast en wordt het personeel geïnformeerd en gesensibiliseerd. In 2011 werden de stadsdiensten geïnformeerd over de beslissing van de Vlaamse overheid met betrekking tot het uitbreiden van de definitie van duurzaam geëxploiteerd hout (naast het FSC-label voldoet ook het PEFC-label). PEFC werd sinds 2011 dan ook verder mee opgenomen in de bestekken (zie verder). In 2012 werd de standaardbestekbepaling voor milieuvriendelijke houtsoorten aangepast. Algemeen wordt aanvaard dat het FSCPEFC label niet expliciet mag worden gevraagd. Daarom werd een aangepaste formulering opgesteld waarbij niet expliciet wordt verwezen naar het label maar naar de onderliggende criteria. FSC- (en PEFC-)label worden wel als bewijsmiddel toegelaten. Bij de renovatie van stadsgebouwen wordt FSC hout of gelijkwaardig opgelegd in het bestek voor o.a. daktimmerwerken, constructiehout en buitenschrijnwerk. In 2012 werd FSCPEFC gelabeld hout voorzientoegepast in diverse projecten: Ontmoetingsruimte Heffen (houtskeletbouw in FSC-hout): uitvoering in 2011-2012. Renovatie van de panden Sint-Katelijne-Straat-Zelestraat: uitvoering in 2011-2012 (timmerwerk daken, in uitvoering). De dienst gebouwen, de dienst stadsvernieuwing en de dienst stadsontwikkeling zijn voor deze projecten de belangrijkste actoren. Andere FSCPEFC-toepassingen 2012: De compostbakken die de stad ter beschikking stelt van de bevolking zijn gemaakt uit FSC-hout (attest zie MJP2012). 17 Mechelse scholen die in 2011-2012 deelnamen aan de compostscholenactie kregen elk 2 compostzeven gemaakt uit FSC-hout (attest in bijlage). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 1
Levering en plaatsing van diverse speeltoestellen in FSCPEFC hout op speelpleinen (Plankstraat, speelgoedstraatje, Vlamingenstraat, Schonenberg). In 2012 werd ook de basisconstructie voor het Kruidtuinpodium gerealiseerd. Een plectrumvormige houten podium gebouwd met FSC-gelabeld hout (attest in bijlage). Verder toepassen van milieuvriendelijke houtsoorten bij bouw- en renovatieprojecten en inrichting van het openbaar domein. 3.1.2. Gebruik van gekeurd breekpuin Basis X Uitvoering 2012 1 Project AS_25 - Uitvoeringsdienst 1. Opname gebruik breekpuin in bestek (B): Het gebruik van gekeurd breekpuin wordt voorgeschreven in het standaardbestek 250. De voorschriften van dit standaardbestek worden gevolgd door de stad Mechelen. Bij het opmaken van stockaanbesteen of lastenboeken wordt steeds verwezen naar SB250 2.1. 2. Gebruik van gekeurd breekpuin ter vervanging van nieuwe materialen (1p): De stedelijke uitvoeringsdiensten gebruiken breekpuin bij herstellingswerken aan wegen, fiets- en voetpaden. Er bestaat geen specifieke inventaris van al deze (kleine) werkzaamheden. Naar schatting gaat het over een 500-tal kleine en grotere werven verspreid over het Mechels grondgebied. Meestal gaat het over het gebruik van gebroken betonpuin (10D20, Copro 57210E2). Bouw- en sloopafval afkomstig van gemeentelijke onderhoudswerken in eigen regie wordt afgevoerd naar een erkende verwerker. Het merendeel van het bouw- en sloopafval wordt verwijderd door de aannemer van het werk. Publicatie: Streekkrant (december 2012): Ga je verbouwen, sloop selectief. In deze publicatie werd ook aandacht besteed aan COPROgekeurde puingranulaten. Voortzetten van het gebruik van de voorschriften uit het standaardbestek 250 m.b.t. gekeurd breekpuin. 3.1.3. Gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig Basis Uitvoering 2012 1 [zie ook hoofdstuk afval afvalpreventie composteren] De stad is gelegen in een groenafvalregio waardoor de aandacht Project gevestigd moet worden op het optimaliseren van de inzameling en verwerking van groenafval. Onder groenafval wordt verstaan het AS_26 composteerbaar organisch afval dat vrijkomt in tuinen, plantsoenen, - Dienst natuur- en parken en langs wegbermen. Naast de inzameling en verwerking dient groenontwikkeling ook aandacht te worden gevestigd op het gebruik van compost en - Uitvoeringsdienst mulching (eigen diensten, doelgroepen). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 2
Wanneer groencompost wordt voorzien in bestekken wordt steeds verwezen naar typebestek 250 (III-62.1, moet voldoen aan VLACO) De compost geproduceerd in de intergemeentelijke composteerinrichting van IVAREM draagt het Vlaco-kwaliteitslabel en voldoet aan de strengste normen. Via de containerparken wordt Vlaco-compost ter beschikking gesteld van de bevolking (in bulk of in zakken). Voortzetten van het gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig in het openbaar domein. 3.1.4. Gebruik van materialen uit gerecycleerde kunststoffen Basis Uitvoering 2012 Wanneer zitbanken voor het openbaar domein worden besteld wordt geopteerd voor gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten). In 2012 werden diverse zitbanken in gerecycleerd Project materiaal geplaatst. MBP 2005- - Uitvoeringsdienst In 2012 werd voor de heraanleg van 4 speelpleinen (Berkenhof, Plankstraat, Vlamingenstraat (Muizen), Hanswijkdries) gekozen voor een valdempende ondergrond uit 100% gerecycleerd rubber (Ecoscape). Bij aankoop van meubilair voor het openbaar domein gebruik maken van materialen uit gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten) 3.1.5. Gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal Basis Uitvoering 2012 1 Project MV_6 MV-11 MV_13 MV_14 MV_15 - Economaat PC s, kopieertoestellen en printers: De aankoop en installatie van computers en printers gebeurt door de afdeling IT. Bij de aankoop van computers wordt aandacht besteed aan zuinige modellen. Bij de installatie wordt de sleep -modus ingesteld (uitvallen monitors na 5 minuten inactiviteit, slaapstand na een uur, harde schijven vallen uit na 20 minuten inactiviteit). Stapsgewijs worden de klassieke beeldbuisschermen vervangen door zuinigere flatscreens (TFT s). In zal een nieuw raamcontract worden opgesteld voor de aankoop van computers, schermen, printers,switches, telefoontoestellen, ). Naast zuinige toestellen (wat vandaag de dag al voorzien is) zal ook extra aandacht worden gevestigd op het materialengebruik. In 2012 werd het Green-IT plan verder uitgerold binnen de stad: - herschikking en vervanging van printers. Printers worden weggehaald en centraal geplaatst, tonerverspillende inkjetprinters worden vervangen door laserjetprinters en nieuwe printers worden eveneens voorzien van een duplexer (recto verso kopiëren).wanneer alles uitgevoerd is zou dit moeten leiden tot 46% minder laserprinters en vervanging van alle inktjetprinters door color lasers. De ingreep zal zorgen voor een besparing in het onderhoud van de machines, minder verbruik van toner, minder elektrisch verbruik en papierbesparing. De nieuwe printers worden standaard ingesteld op dubbelzijdig afdrukken en op minimumafdrukresolutie. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3
- Opleien op de werkvloer worden frequent georganiseerd met betrekking tot het gebruik van ICT-materiaal. Hierbij wordt ook aandacht gevestigd op rationeel gebruik. - Oude stemcomputers (300 stuks) werden afgevoerd opgehaald en gerecycleerd door IVAREM (Recupel). In 2012 werd een opdracht gegund voor het huren van een milieuvriendelijke kopieereenheid voor het economaat. In het bestek werden expliciet milieucriteria (als gunningscriterium) opgenomen (milieufiches, conform aanpak Vlaamse overheid). De leasing van kopieertoestellen gebeurt door het economaat. Via deze leasing formule is het mogelijk steeds de modernste toestellen in te zetten. Er zijn een 44-tal kopieertoestellen aanwezig in de stad. Het merendeel van deze toestellen is aangesloten op het intranet. De toestellen dragen het Blauwe Engel label (milieulabel). Al de toestellen kunnen recto verso kopiëren en scannen. In 2012 werden verder maatregelen genomen om het afdrukken vanuit de PC naar de kopieertoestellen standaard recto verso in te stellen op diverse diensten. Ook op de onthaaldagen voor nieuwe personeelsleden (222012, 2642012, 2792012) werd het recto verso kopiëren, verkleind afdrukken en scannen extra onder de aandacht gebracht. Kantoormaterialen Er bestaat een goed werkend systeem van inzameling van lege cartridges en toners via het economaat. Een dienstnota omtrent selectieve inzameling op de werkplek is van toepassing. Het economaat staat in voor de aankoop van kleinere bureelbenodigdheden (zoals schrijfgerei, mappen,.). Eind 2012 werd een nieuw bestek opgemaakt voor het leveren van milieuvriendelijke kantoormaterialen. Het bestek werd grondig herwerkt en milieucriteria (per productgroep) werden opgenomen. De gunning is voorzien in januari. Verschillende diensten binnen de stad hergebruiken kantoormaterialen (kaften,.) en gebruiken éénzijdig bedrukt papier als kladpapier. Eénzijdig bedrukt papier wordt door het economaat verwerkt in bloknotes die door de diensten gratis kunnen worden opgehaald. Op de toelichtingen voor nieuwe personeelsleden (222012, 2642012, 2792012) werd in 2012 opnieuw het luik Interne Milieuzorg voorzien waarbij het personeel wordt geïnformeerd over o.a. aandachtspunten inzake milieuverantwoord gebruik van kantoormaterialen. Sinds begin 2009 is de stad stapsgewijs aan het overschakelen op het gebruik van milieuvriendelijk papier.: - het kopieerpapier beantwoord aan de criteria Blauwe Engel en Nordic Swan (Steinbeiss Pure White). - ook voor offsettoepassingen (o.a. omslagen, naamkaarten, groetenkaarten, ) wordt gebruik gemaakt van milieuvriendelijk papier (omslagen = Cyclus en Recycled Offset, briefhoofden naamkaartengroetenkaarten = Cyclus) - het bestek voor het drukken van het stedelijk infoblad Nieuwe Maan werd in 2012 aangepast zodat ook hier met milieuvriendelijk papier wordt gewerkt (100% gerecycleerd met minstens 51% postconsumptie). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 4
- het drukwerk voor het Energiepunt Mechelen (2012) gebeurt op milieuvriendelijk papier (Cyclusprint) en vegetale inkten. Om het aanbesteden van drukwerk naar de toekomst toe efficiënter (en nog milieuvriendelijker) te laten verlopen werden eind 2012 de eerste stappen gezet om interne richtlijnen (draaiboek) op te stellen voor de personeelsleden die verantwoordelijk zijn voor het aanbesteden van diverse drukwerken (wordt verder uitwerkt in ). Naast de toepassing van milieuvriendelijk papier werden in 2012 ook acties ondernomen om het papierverbruik bij de stadsdiensten verder te doen dalen. - de digitale loonbrief (operationeel sinds 2011, 241 personeelsleden ingeschreven = 25%). - het e-linkproject werd verder uitgevoerd (optimaliseren en digitaliseren van informatiestromen binnen de stad). - collegeboeken: in 2012 nam de dienst notulenbeheer het initiatief om twee van de drie collegeboeken (documenten ter voorberei van collegevergaderingen) te verdelen op A5 formaat in plaats van A4. Hierdoor worden op jaarbasis ongeveer 36.000 vellen papier bespaard (ongeveer 1 ton papier). - op de onthaaldagen voor nieuwe medewerkers (222012, 2642012, 2792012) werd extra aandacht gevestigd op papierbesparende maatregelen op de werkplek. De stad beschikt sinds 2011 over een intern campagnelogo voor papierbesparende initiatieven (print me nietje). In 2012 kreeg het initiatief voor digitale voorbereiadvisering van beleidsdocumenten (college, gemeenteraad) het logo toegewezen. - Verder zetten van de inzameling van toners en cartridges. - Verder optimaliseren van de instellingen van de kopieerapparaten en printers op de verschillende diensten. - Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal (papier, kantoorbenodigdheden ). - Verder zetten van de gerichte communicatie naar de diensten inzake maatregelentips om zuinig om te springen met papier en bureelbenodigdheden. - Verder zetten van het project duurzame onverheidsopdrachten in het kader van het samenwerkingsverband met OVAM (OVAM- SV, zie verder). 3.1.6. Gebruik van milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten Basis 1 Uitvoering 2012 Milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten zijn een doorlopend aandachtspunt binnen de stad. Project MV-25 MV-27 MV-28 MV-29 Fairtrade: In 2012 behaalde de stad Mechelen voor de vijfde keer op rij de titel van FairtradeGemeente. Voor de uitwerking van de criteria werd samengewerkt met verschillende stadsdiensten en de trekkersgroep. Meer informatie op www.fairtradegemeenten.be. De dienst Ontwikkelingssamenwerking is de drijvende kracht achter de maatregelen inzake eerlijke producten. In 2012 werden diverse acties op touw gezet (naar de bevolking, naar het eigen personeel) waarbij HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 5
- Dienst ontwikkelingssamenwerking aandacht werd gevestigd op Fairtrade. Meer informatie over Fairtrade is opgenomen in hoofdstuk 10 (duurzame ontwikkeling). In 2012 werd een nieuwe aanbeste gedaan voor fairtradedranken en andere dranken voor de stad. Het bestek werd aangevuld met milieucriteria (verpakkking, transport). Vegetarische voe: De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. In 2012 werden diverse acties ondernomen: - 1242011: op de Grote Markt werd voor de 4de maal de langste veggietafel georganiseerd (i.s.m. Mechelen Klimaatstad, EVA vzw ). Mensen werden aangemoedigd om hun eigen vegetarische (en afvalarme) picknick mee te brengen. Er werden ook vegetarische gerechten ter plekke aangeboden. Enkele honderden Mechelaars waren aanwezig. - Vormingsplus regio Mechelen organiseerde in 2012 diverse kookworkshops vegetarisch voe (broodbeleg, stoofpotjes, feestelijke vegetarisch 2792012, 15112012, 29112012, 11122012). - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant Colomaplus. - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. - De stad ondersteunt logistiek en financieel de werking van EVA- Mechelen. - Op de duurzaamheidsquiz voor de personeelsleden (25102012) werden uitsluitend biologische en vegetarische broodjes voorzien (in samenwerking met een sociaaltewerkstellingsinitiatief). - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Op het ECO-plein op Ottertrotter (stadsfestival) werden vegetarische maaltijden aangeboden (2462012). - De dienst welzijn ontwikkelde in 2012 samen met de Opvoeswinkel en met LOGO Mechelen een brochure Gezond opvoeden. Hierin werd ook aandacht geschonken aan vegetarische voe. Drinkwaterfonteintjes: In opvolging van de campagne drinkwater van Pidpa worden verder acties ondernomen om het gebruik van kraantjeswater binnen de stadsdiensten verder te promoten. Op vergaderingen wordt geen plat water in flessen meer te geven maar karaffen gevuld met leiwater. Sinds 2008 werden er in de stadsgebouwen een 40-tal drinkwaterfonteintjes geplaatst voor de personeelsleden. - verder toepassen van milieuvriendelijke en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten. - verder promoten van milieuvriendelijke en eerlijke cateringproducten bij de doelgroepen in samenwerking met de betrokken organisaties. - Verder uitvoeren van acties om de campagne donderdag HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 6
Veggiedag te ondersteunen. 3.1.7. Gebruik van biologische producten Basis Uitvoering 2012 1 Project MBP 2005- Dienst duurzame ontwikkeling Ook biologische voe is een aandachtspunt voor de stad. In samenwerking met het OCMW Mechelen werd in 2010 een verdeelpunt voor biomanden opgericht binnen de stad. De bioabonnementen worden aangeleverd door de bioboerderij Den Diepen Boomgaard (biologisch bedrijf en sociale werkplaats). De stad voorziet in de logistieke organisatie. Een 10-tal personeelsleden maken gebruik van het verdeelpunt. De personeelsleden betalen zelf voor het abonnement. Op 132012 werd een infomoment rond biowijnen georganiseerd voor het buurtcomité Heihoek (30 deelnemers). Het onthaalpakket voor nieuwe inwoners bevat bio- en fairtradeproducten (bio- en fairtrade thee, bon gratis bio-wortelen, biologisch afbreekbaar poetsmiddel). Tijdens de bioweek (2-10 juni) werd op het intranet informatie verspreid over biologische producten (link naar www.biodichtbijhuis.be, verdeelpunt biomanden van de stad, filmpje op youtube, ). Acties rond biologische producten (naar diverse doelgroepen) zijn meestal ook gelinkt aan afvalarm, veggie, streekeigen en eerlijk (duurzame voe). Verder toepassen van milieuvriendelijke, biologische en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten en verder uitvoeren van externe actieve campagnes naar de doelgroepen. 3.1.8. Gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten Basis Uitvoering 2012 Project MV_6 MV_31 MV_32 MV_33 Dienst duurzame Het kuisen van de stadsgebouwen is uitbesteed aan een externe firma. Eind 2010 werd een nieuwe bestek opgesteld voor de schoonmaak en reiniging glaspartijen voor diverse stadgebouwen. Er werd een gunningscriterium duurzaamheid voorzien (20 punten op 100). De inschrijver diende een nota op te stellen waarin hij volgende zaken aantoont (eventueel via labels, attesten ) - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte producten; - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte materialen (werkdoeken, verpakking ); - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte werkmethodes; - het milieubeleid van de firma. De schoonmaakopdracht werd in 2011 gegund. Naast het gebruik van een doseersysteem wordt nu ook een ecologische productlijn gebruikt. Het bestek wordt door het steunpunt duurzaam aankoopbeleid (VVSG) als modelbestek aangeduid. Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 7
3.1.9. Gebruik van milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen Basis Uitvoering 2012 In 2012 werden geen houtverduurzamingsmiddelen gebruikt door de personeelsleden van de stad zelf. Project MV_6 - Uitvoeringsdienst - Dienst gebouwen Voorwaarden opstellen om milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen op te nemen in de bestekken. 3.1.10. Gebruik van milieuverantwoorde verven en vernissen Basis 1 Uitvoering 2012 In de bestekken wordt natuurverf voorgeschreven. In 2012 werden schilderwerken in het stadshuis (inkomhal en gangen) uitgevoerd met natuurverven. Indien het niet mogelijk is om met natuurverf te werken Project wordt watergedragen verf (met Eco-label) gebruikt. MBP 2005- MV-35 MV-36 MV-37 MV-38 MV-39 - Uitvoeringsdienst - Dienst gebouwen Voortzetten van het gebruik van milieuverantwoorde verven (en vernissen). 3.1.11. Gebruik van producten uit erkende kringloopcentra Basis Uitvoering 2012 Op het grondgebied van de stad is Kringwinkel Mechelen actief (www.dekringwinkelmechelen.be). Project MBP 2005- Op 2452012 werd een open milieuraad georganiseerd waarbij een bezoek werd gebracht aan de Kringwinkel (20 personen). Eind 2012 start Vitaya een programma waarin de kijker leert hoe hij met voorwerpen en materialen uit de Kringwinkel iets totaal eigentijds kan maken (Rok en Rol). De opnames gebeuren in de Mechelse Kringwinkel. De stad stimuleert het gebruik van producten uit erkende kringloopcentra via volgende passieve sensibilisatieinstrumenten: Brochure van de Kringwinkel is beschikbaar aan de infobalie van de dienst milieu en landbouw. Info over de Kringwinkel is opgenomen op de website van de stad. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 8
Afvalkalender 2012: Retoursystemen en kringloopwinkels: een goed idee. Stedelijke informatiegids. Aankondiging open milieuraad (bezoek aan Kringwinkel). De stad ondersteunt de Kringwinkel op actieve wijze. De stad gebruikt tot op heden zelf geen producten uit de Kringwinkel. Verder communiceren naar de doelgroepen om het gebruik van producten uit de Kringwinkel. 3.2. Milieuverantwoord Productgebruik bij doelgroepen 3.2.1 Passieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis X Uitvoering 2012 an Project MBP 2005- MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en Diverse artikels verschenen in 2011 in het kader van milieuverantwoord productgebruik. De belangrijkste: - Ga je verbouwen, sloop selectief Streekkrant (december 2012) met info over COPRO gekeurde puingranulaten. - Tijdens de bioweek (2-10 juni) werd op het intranet informatie verspreid over biologische producten (link naar www.biodichtbijhuis.be, verdeelpunt biomanden van de stad, filmpje op youtube, ). - Diverse publicaties met betrekking tot composteren. Zie hoofdstuk 2 (Afval 2.1 Afvalvoorkoming en hergebruik). - Informatiemateriaal Kringwinkel (flyers, website) + open milieuraad (2452012). - Communicatie naar de bevolking met betrekking tot het organiseren van de Langste Veggietafel (1252012) persbericht, publicaties. - Communicatie naar de bevolking met betrekking tot het planadvies duurzaam bouwen (artikels, flyers). Verder promoten (passief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen (eigen personeel, bevolking, scholen) in verband met milieuvriendelijke producten. 3.2.2. Actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis 2 (= Uitvoering 2012 De gemeente promoot thuiscomposteren en compostgebruik bij haar maxjr inwoners. Voor de diverse actieve sensibilisatiecampagnes wordt ) verwezen naar hoofdstuk 2 (Afval - 2.1 Afvalpreventie en hergebruik). Project MBP 2005- MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en In het kader van het planadvies duurzaam bouwen (zie paragraaf 3.2.3) wordt ook informatie verstrekt over milieuvriendelijke houtsoorten. Op het ecoplein van het jaarlijkse Ottertrotterfestival (Tivolipark, 2462012) werden diverse workshops georganiseerd (knutselen met afvalmateriaal, vegetarisch koken, Juwelen maken in ecologisch katoen ) en kon men doorlopend informatie bekomen over bio- en fairtradeproducten. Vanuit de stad worden gratis infomomenten aangeboden aan HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 9
verenigingen waar ook aandacht wordt geschonken aan milieuvriendelijk productgebruik. Een infomoment Gezond poetsen werd op 122012 gegeven aan Tamtam (7 deelnemers). Biowijninfoment: zie actie 3.1.6. Vegetarische voe: zie actie 3.1.6. Fairtrade: zie actie 10.4 Verder promoten (actief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen in verband met milieuvriendelijke producten. 3.2.3. Via actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij bouw of renovatie van gebouwen Basis Uitvoering 2012 Project MBP 2005- De stad verstrekt sinds juni 2010 gratis planadvies duurzaam bouwen. In samenwerking met IGEMO en het Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en wonen (Kamp C) hebben inwoners de mogelijkheid om hun bouw- of renovatieplannen te laten adviseren door een architect gespecialiseerd in duurzaam (ver)bouwen (elke eerste woensdag van de maand). De plannen worden nagekeken of het ontwerp genoeg rekening houdt met zuinig bouwen en besparende maatregelen. Sindsdien hebben 57 inwoners planadvies bekomen (waarvan 13 in 2012). In diverse lokale media werd het initiatief kenbaar gemaakt. Enkele voorbeelden: - Gratis advies duurzaam bouwen - Ik Leef Verstandig Magazine - maart 2012. - Een flyer werd verdeeld via de dienst duurzame, de dienst wonen, de bouwdienst en de woonwijzer Mechelen. - Laat je (ver)bouwplan screenen Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers (maart 2012). - Op zoek naar duurzaam (ver)bouwadvies - Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers (oktober 2012) Verder gratis planadvies duurzaam bouwen aanbieden aan de inwoners. 3.2.4. Milieuverantwoord productgebruik van cateringproducten en biologische producten stimuleren in (Groot)keukens in instellingen (o.a. scholen, rusthuizen, OCMW s..) Basis Uitvoering 2012 1 Project MBP 2005- MV-30 - Dienst Onderwijsonder- De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. In 2012 werden diverse acties ondernomen: - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant van de school Colomaplus. - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 10
steuning - OCMW Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Vormingplus regio Mechelen organiseerde in 2012 diverse kookworkshops vegetarisch voe (broodbeleg, stoofpotjes, feestelijke vegetarisch 2792012, 15112012, 29112012, 11122012). - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. - De stad ondersteunt logistiek en financieel de werking van EVA- Mechelen. In samenwerking met de vrijwilligers van EVA vzw werd in 2012 verder een rondgang uitgevoerd bij restaurants op het grondgebied van de stad. Verder promoten van het gebruik van milieuvriendelijke cateringproducten en biologische producten in (groot)keukens in instellingen. 3.3. Projecten Basis Uitvoering 2012 Project MBP 3.4. Acties uit MBP Basis Uitvoering 2012 Project MBP Bestrijsmiddelen: In uitvoering van het decreet van 21 december 2001 houdende vermindering van het gebruik van bestrijsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest (B.S. 31012002) neemt de stad Mechelen al talrijke jaren inspanningen om het gebruik van bestrijsmiddelen bij het onderhoud van het openbaar domein terug te dringen. Daar waar nog bestrijsmiddelen worden gebruikt worden vandaag de dag milieuvriendelijkere producten gebruikt (volgens de richtlijnen van de Vlaamse overheid, pocer-lijst). Voor meer informatie wordt verwezen naar actie 4.1. pesticidenreductie (hoofdstuk water). Steunpunt duurzame aankopen (VVSGBBL) Eind 2010 richtte VVSG een steunpunt op, dat samenwerkt met overheden en organisaties die een meerwaarde bieden voor gedeelde kennisverwerving en een geïntegreerde aanpak vanuit het steunpunt. De duurzaamheidsmedewerker van de stad is afgevaardigd in deze stuurgroep. Duurzame overheidsopdrachten (OVAM-SV) In het kader van het OVAM samenwerkingsverband (OVAM-stad Mechelen IGEMO IVAREM) is in het voorjaar 2012 gestart met het HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 11
project duurzame overheidsopdrachten. Opzet is om het aankoopbeleid van de stad verder te verduurzamen en dit op een beleidsmatige en gestructureerde wijze te verankeren in de werking van de stad. De stad Mechelen en OVAM zullen een gezamenlijk (leer)traject bewandelen. In 2012 werd een benchmarking uitgevoerd van het aankoopbeleid (enquête, gesprekken). In het najaar 2012 werd gestart met het terugkoppelen van de resultaten en acties (op korte en middellange termijn). In zullen deze gesprekken verder gezet worden en zal uitvoering gegeven worden aan de korte termijnacties. Verder werk maken van een duurzaam aankoopbeleid bij de stadsdiensten. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 12