3. Milieuverantwoord productgebruik

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "3. Milieuverantwoord productgebruik"

Transcriptie

1 3. Milieuverantwoord productgebruik MJP Hoofdstuk 3 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis MVP binnen gemeentelijke diensten Passieve sensibilisatie 3.2 sniveau Acties mbt MVP binnen gemeentelijke diensten Acties mbt MVP bij burgers 3.3 Projecten 3.1. Milieuverantwoord Productgebruik binnen gemeentelijke diensten (max 4 punten onderscheisniveau) Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout Basis X Uitvoering 2011 Project MV_41 MV_42 MV_43 - Departement stedelijke ontwikkeling MVPG_01_FSC attesten Mechelen_MJP2012 In 1999 werden door het CBS ( ) en de gemeenteraad ( ) een principebeslissing goedgekeurd om aandacht te hebben voor FSC- hout of gelijkwaardige alternatieven bij houttoepassingen binnen de stad. Sindsdien wordt de aankoop en gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout stelselmatig toegepast en wordt het personeel geïnformeerd en gesensibiliseerd. In maart 2011 werden de stadsdiensten geïnformeerd over de beslissing van de Vlaamse overheid met betrekking tot het uitbreiden van de definitie van duurzaam geëxploiteerd hout (naast het FSC-label voldoet ook het PEFC-label). PEFC werd in 2011 dan ook verder mee opgenomen in de bestekken (zie verder). Bij de renovatie van stadsgebouwen wordt FSC hout of gelijkwaardig opgelegd in het bestek voor o.a. daktimmerwerken, constructiehout en buitenschrijnwerk. In 2011 werd FSCPEFC gelabeld hout toegepast in volgende projecten: Ontmoetingsruimte Heffen (houtskeletbouw in FSC-hout): uitvoering in renovatie van de panden Sint-Katelijne-Straat-Zelestraat: opgestart in verbouwing BU (herbestemming van school tot een zuinig woonproject): werd in 2011 afgerond. Renovatie dorpshuis Walem: uitvoering De dienst gebouwen, de dienst stadsvernieuwing en de dienst stdsontwikkeling zijn voor deze projecten de belangrijkste actoren. Andere FSCPEFC-toepassingen 2011: De compostbakken die de stad ter beschikking stelt van de bevolking zijn gemaakt uit FSC-hout (attest zie MJP2011). Levering en plaatsing van speeltoestellen op speelpleinen Plankstraat en Speelgoedstraatje; Levering en plaatsing van speeltoestellen op speelpleinen Fonteinweg, De Schans, Schonenberg en Vlamingenstraat; Speelschip speelplein zwembad Leliestraat (FSC-attest zie MJP2011): in 2011 werd een artikel gepubliceerd in de Streekkrant waarin ook mel werd gemaakt van het gebruik van milieuvriendelijk hout. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 1

2 24 FSC-houten zitbanken (verspreid over het ganse grondgebied van de stad). In 2012 wordt ook de basisconstructie voor het Kruidtuinpodium gerealiseerd. Een plectrumvormige houten podium zal worden opgebouwd uit podiumelementen die in de hoogte verstelbaar zijn. Het concept is flexibel want aanpasbaar naargelang het soort activiteit of evenement. Het podium wordt gebouwd met FSCgelabeld hout. Verder toepassen van milieuvriendelijke houtsoorten bij bouw- en renovatieprojecten en inrichting van het openbaar domein Gebruik van gekeurd breekpuin Basis X Uitvoering Project AS_25 1. Opname gebruik breekpuin in bestek (B): Het gebruik van gekeurd breekpuin wordt voorgeschreven in het standaardbestek 250. De voorschriften van dit standaardbestek worden gevolgd door de stad Mechelen. Bij het opmaken van stockaanbesteen of lastenboeken wordt steeds verwezen naar SB Gebruik van gekeurd breekpuin ter vervanging van nieuwe materialen (1p): De stedelijke uitvoeringsdiensten gebruiken breekpuin bij herstellingswerken aan wegen, fiets- en voetpaden. Er bestaat geen specifieke inventaris van al deze (kleine) werkzaamheden. Naar schatting gaat het over een 500-tal kleine en grotere werven verspreid over het Mechels grondgebied. Meestal gaat het over het gebruik van gebroken betonpuin (10D20, Copro 57210E2). Bouw- en sloopafval afkomstig van gemeentelijke onderhoudswerken in eigen regie wordt afgevoerd naar een erkende verwerker. Het merendeel van het bouw- en sloopafval wordt verwijderd door de aannemer van het werk. Op keurde de Vlaamse Regering het eenheidsreglement goed. Het eenheidsreglement is van toepassing op de keuring van gerecycleerde granulaten die vaste en mobiele puinbrekers op een bouw- of sloopwerf produceren. Voortzetten van het gebruik van de voorschriften uit het standaardbestek 250 m.b.t. gekeurd breekpuin Gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig Basis Uitvoering [zie ook hoofdstuk afval afvalpreventie composteren] De stad is gelegen in een groenafvalregio waardoor de aandacht Project gevestigd moet worden op het optimaliseren van de inzameling en verwerking van groenafval. Onder groenafval wordt verstaan het AS_26 composteerbaar organisch afval dat vrijkomt in tuinen, plantsoenen, - Dienst natuur- en parken en langs wegbermen. Naast de inzameling en verwerking dient HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 2

3 groenontwikkeling ook aandacht te worden gevestigd op het gebruik van compost en mulching (eigen diensten, doelgroepen). Wanneer groencompost wordt voorzien in bestekken wordt steeds verwezen naar typebestek 250 (III-62.1, moet voldoen aan VLACO) De compost geproduceerd in de intergemeentelijke composteerinrichting van IVAREM draagt het Vlaco-kwaliteitslabel en voldoet aan de strengste normen. Via de containerparken wordt Vlaco-compost ter beschikking gesteld van de bevolking (in bulk of in zakken). Voort zetten van het gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig in het openbaar domein Gebruik van materialen uit gerecycleerde kunststoffen Basis Uitvoering 2011 Project MBP Wanneer zitbanken voor het openbaar domein worden besteld wordt steeds geopteerd voor gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten). In 2010 werden 20 zitbanken en 1 picknickset in gerecycleerde kunststoffen geplaatst langsheen Dijle en Zenne. In 2011 werden 2 zitbanken in gerecycleerd materiaal geplaatst. Bij aankoop van meubilair voor het openbaar domein gebruik maken van materialen uit gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten) Gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal Basis Uitvoering Project MV_6 MV-11 MV_13 MV_14 MV_15 - Economaat PC s, kopieertoestellen en printers: De aankoop en installatie van computers en printers gebeurt door de afdeling IT. Bij de aankoop van computers wordt aandacht besteed aan zuinige modellen. Bij de installatie wordt de sleep -modus ingesteld (uitvallen monitors na 5 minuten inactiviteit, slaapstand na een uur, harde schijven vallen uit na 20 minuten inactiviteit). Stapsgewijs worden de klassieke beeldbuisschermen vervangen door zuinigere flatscreens (TFT s). In 2011 werd het Green-IT plan verder uitgerold binnen de stad: - herschikking en vervanging van printers. Printers worden weggehaald en centraal geplaatst, tonerverspillende inkjetprinters worden vervangen door laserjetprinters en nieuwe printers worden eveneens voorzien van een duplexer (recto verso kopiëren).wanneer alles uitgevoerd is zou dit moeten leiden tot 46% minder laserprinters en vervanging van alle inktjetprinters door color lasers. De ingreep zal zorgen voor een besparing in het onderhoud van de machines, minder verbruik van toner, minder elektrisch verbruik en papierbesparing. De nieuwe printers worden standaard ingesteld op dubbelzijdig afdrukken en op minimumafdrukresolutie. - Opleien op de werkvloer werden georganiseerd met betrekking tot het gebruik van ICT-materiaal. Er werd ook aandacht gevestigd om rationeel gebruik. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3

4 De leasing van kopieertoestellen gebeurt door het economaat. Via deze leasing formule is het mogelijk steeds de modernste toestellen in te zetten. Er zijn een 44-tal kopieertoestellen aanwezig in de stad. Het merendeel van deze toestellen is aangesloten op het intranet. De toestellen dragen het Blauwe Engel label (milieulabel). Al de toestellen kunnen recto verso kopiëren en scannen. In 2011 werden verder maatregelen genomen om het afdrukken vanuit de PC naar de kopieertoestellen standaard recto verso in te stellen op diverse diensten. Bij rondgang op verschillende diensten en in het personeelsblad (SPAM) werd het recto verso kopiëren extra benadrukt. Ook op de onthaaldagen voor nieuwe personeelsleden ( en ) werd in 2011 het recto verso kopiëren, verkleind afdrukken en scannen extra onder de aandacht gebracht. Eind 2010 werd een indicator opgesteld om te kijken of de genomen maatregelen effectief een papierbesparend effect hebben. Op basis van een analyse van de tellerstanden van de multifunctionele kopieertoestellen kan een verhou berekend worden tussen enkelvoudige en dubbelzijdige vellen papier die uit de toestellen komen. Eind 2010 bedroeg dit 9010 (gemiddeld over alle diensten). Na het doorvoeren van enkele maatregelen bedraagt de verhou Dit betekent dat er vandaag de dag gemiddeld vier keer meer enkelvoudig wordt afgedrukt of gekopieerd dan dubbelzijdig. Diverse toestellen halen een verhou van ongeveer 7030 (sommigen 6040) maar er zijn nog tal van andere toestellen waar zeer weinig dubbelzijdig wordt op afgedrukt of gekopieerd (werkpunt voor 2012). Er bestaat een goed werkend systeem van inzameling van lege cartridges en toners via het economaat. Een dienstnota omtrent selectieve inzameling op de werkplek is van toepassing. Het economaat staat in voor de aankoop van kleinere bureelbenodigdheden (zoals schrijfgerei, mappen,.). Verschillende kleinere initiatieven worden jaarlijks ondernomen om milieuvriendelijke bureelbenodigdheden aan te kopen. De stad gebruikt hierbij de groene kantoorlijst zoals deze is opgesteld in het kader van PRIMA (PRovinciale Interne Milieuzorg met z n Allen). Verschillende diensten binnen de stad hergebruiken kantoormaterialen (kaften,.) en gebruiken éénzijdig bedrukt papier als kladpapier. Eénzijdig bedrukt papier wordt door het economaat verwerkt in bloknotes die door de diensten gratis kunnen worden opgehaald. Op de toelichtingen voor nieuwe personeelsleden werd in 2011 opnieuw het luik Interne Milieuzorg voorzien waarbij het personeel wordt geïnformeerd over o.a. aandachtspunten inzake milieuverantwoord gebruik van kantoormaterialen. Sinds begin 2009 is de stad overgeschakeld op het gebruik van milieuvriendelijk papier. Het kopieerpapier dat in 2011 werd gebruikt beantwoord aan de criteria Blauwe Engel en Nordic Swan (Steinbeis Pure White). Eind 2011 werd een nieuw bestek opgemaakt voor kopieerpapier waarin opnieuw de criteria Blauwe Engel en Nordic Swan werden vooropgesteld. Opdracht is in januari 2012 gegund voor het aanleveren van milieuvriendelijk papier (Steinbeis Pure White). Ook voor offsettoepassingen (o.a. omslagen, naamkaarten, groetenkaarten, ) werd beslist de criteria Blauwe Engel en Nordic Swan toe te passen. Voor omslagen wordt Cyclus en Recycled Offset gebruikt. Voor de briefhoofden, naamkaarten en groetenkaarten is dit Cyclus. In 2010 HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 4

5 werd het bestek voor het drukken van het stedelijk infoblad Nieuwe Maan aangepast zodat ook hier vanaf 2010 met milieuvriendelijk papier wordt gewerkt (100% gerecycleerd met minstens 51% postconsumptie, FSC cover). Naast de toepassing van milieuvriendelijk papier werden in 2011 ook acties ondernomen om het papierverbruik bij de stadsdiensten verder te doen dalen. - zo werd in 2011 de digitale loonbrief operationeel en werd het e- linkproject verder uitgevoerd (optimaliseren en digitaliseren van informatiestromen binnen de stad). - Het afdrukken van de 3 collegeboeken (voor leden van het college en managementteam, in totaal wekelijks 3 x 20 exemplaren) werd in 2011 aangepast. De afdruk gebeurt nu op een A5 formaat. Er wordt ook verder onderzocht of documenten enkel digitaal kunnen worden verspreid. In 2011 werden door de Stad Mechelen 5 milieuvriendelijke bureaustoelen aangekocht. De nieuwe bureaustoelen sluiten volledig aan bij het cradle-to-cradle-principe. Cradle-to-cradle of wieg-tot-wieg houdt in dat materialen na gebruik opnieuw gebruikt kunnen worden zonder dat ze aan waarde inboeten. De materialen die voor de bureaustoelen gebruikt worden, kunnen na gebruik terug tot op moleculair niveau gescheiden worden. Doordat de gescheiden materialen puur zijn, kunnen ze zonder kwaliteitsverlies hergebruikt worden. - Verder zetten van de inzameling van toners en cartridges. - Verder optimaliseren van de instellingen van de kopieerapparaten en printers op de verschillende diensten. - Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal (papier, kantoorbenodigdheden ). - Verder zetten van de gerichte communicatie naar de diensten inzake maatregelentips om zuinig om te springen met papier en bureelbenodigdheden. - In het kader van het afsluiten van een samenwerkingsverband met OVAM zal ook een duurzaam aankoopbeleid als prioritair samenwerkingsproject worden opgenomen Gebruik van milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten Basis 1 Uitvoering 2011 Milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten zijn een doorlopend aandachtspunt binnen de stad. Project MV-25 MV-27 MV-28 MV-29 - Dienst ontwikkelingssamenwerking Fairtrade: In 2011 behaalde de stad Mechelen voor de vierde keer op rij de titel van FairtradeGemeente. Voor de uitwerking van de criteria werd samengewerkt met verschillende stadsdiensten en de trekkersgroep. Meer informatie op De dienst Ontwikkelingssamenwerking is de drijvende kracht achter de maatregelen inzake eerlijke producten. In 2011 werden diverse acties op touw gezet (naar de bevolking, naar het eigen personeel) waarbij aandacht werd gevestigd op Fairtrade. Meer informatie over Fairtrade is opgenomen in hoofdstuk 10 (duurzame ontwikkeling) HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 5

6 Vegetarische voe: De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. In 2011 werden diverse acties ondernomen: : op de Grote Markt werd tussen 17u30 en 19u30 voor de 3de maal de langste veggietafel georganiseerd (i.s.m. Mechelen Klimaatstad, EVA vzw ). Mensen werden aangemoedigd om hun eigen vegetarische (en afvalarme) picknick mee te brengen. Er werden ook vegetarische gerechten ter plekke aangeboden. Enkele honderden Mechelaars waren aanwezig. - Vormingsplus regio Mechelen organiseerde in 2011 kookworkshops vegetarisch broodbeleg (Olivetenhof) - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant Colomaplus. - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Op organiseerde de stad i.s.m. EVA vzw een informatienamiddag over vegetarische voe (Is de toekomst plantaardig?). Meer informatie op (100- tal aanwezigen). - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. Biowijnen: In samenwerking met IGEMO werd ook in 2011 een campagne rond biowijnen uitgevoerd (proefavonden). Op werd een gratis proefavond georganiseerd voor de inwoners van Mechelen (36 deelnemers). Op werd een infomoment biowijnen georganiseerd voor KWB H. Hart (15 deelnemers). Drinkwaterfonteintjes: In opvolging van de campagne drinkwater van Pidpa worden verder acties ondernomen om het gebruik van kraantjeswater binnen de stadsdiensten verder te promoten. Op vergaderingen wordt geen plat water in flessen meer te geven maar karaffen gevuld met leiwater. Sinds 2008 werden er in de stadsgebouwen een 40-tal drinkwaterfonteintjes geplaatst voor de personeelsleden. - verder toepassen van milieuvriendelijke, biologische en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten. - verder promoten van milieuvriendelijke, biologische en eerlijke cateringproducten bij de doelgroepen in samenwerking met de betrokken organisaties. - Verder uitvoeren van acties om de campagne donderdag Veggiedag te ondersteunen Gebruik van biologische producten Basis Uitvoering Ook biologische voe is een aandachtspunt voor de stad. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 6

7 Project MBP Dienst duurzame ontwikkeling In samenwerking met het OCMW Mechelen werd in 2010 een verdeelpunt voor biomanden opgericht binnen de stad. De bioabonnementen worden aangeleverd door de bioboerderij Den Diepen Boomgaard (biologisch bedrijf en sociale werkplaats). De stad voorziet in de logistieke organisatie. Een 15-tal personeelsleden maken gebruik van het verdeelpunt. De personeelsleden betalen zelf voor het abonnement. Acties rond biologische producten (naar diverse doelgroepen) zijn meestal ook gelinkt aan afvalarm, veggie, streekeigen en eerlijk (duurzame voe, bv. biowijnen). Verder toepassen van milieuvriendelijke, biologische en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten en verder uitvoeren van externe actieve campagnes naar de doelgroepen Gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten Basis Uitvoering 2011 Project MV_6 MV_31 MV_32 MV_33 Dienst duurzame Het kuisen van de stadsgebouwen is uitbesteed aan een externe firma. Eind 2010 werd een nieuwe bestek opgesteld voor de schoonmaak en reiniging glaspartijen voor diverse stadgebouwen. Er werd een gunningscriterium duurzaamheid voorzien (20 punten op 100). De inschrijver diende een nota op te stellen waarin hij volgende zaken aantoont (eventueel via labels, attesten ) - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte producten; - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte materialen (werkdoeken, verpakking ); - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte werkmethodes; - het milieubeleid van de firma. De schoonmaakopdracht werd in 2011 gegund. Naast het gebruik van een doseersysteem wordt nu ook een ecologische productlijn gebruikt. Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten Gebruik van milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen Basis Uitvoering 2011 In 2011 werden geen houtverduurzamingsmiddelen gebruikt door de personeelsleden van de stad zelf. Project MV_6 - Dienst gebouwen Voorwaarden opstellen om milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen op te nemen in de bestekken Gebruik van milieuverantwoorde verven en vernissen Basis Uitvoering In de meeste bestekken wordt natuurverf voorgeschreven. Zo werden er HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 7

8 Project MBP MV-35 MV-36 MV-37 MV-38 MV-39 - Dienst gebouwen in 2011 volgende schilderwerken in natuurverf uitgevoerd door een aannemer: - aanpassingswerken voor de SITO (natuurverf KEIM). - zijvleugel van de stadsfeestzaal. - schilderwerken van de slaapzalen van de brandweer. - sanitair van de Academie voor beeldende kunsten. Voor de schilderwerken van de stadsschouwburg was het niet mogelijk om met natuurverf te werken. Daar werd watergedragen verf met Ecolabel gebruikt. Op 6 mei was de stad betrokken bij de organisatie van een regionale infosessie met betrekking tot milieuvriendelijke verven en vernissen (i.s.m. BBLIGEMO). Voortzetten van het gebruik van milieuverantwoorde verven (en vernissen) Gebruik van producten uit erkende kringloopcentra Basis Uitvoering 2011 Op het grondgebied van de stad is Kringwinkel Mechelen actief ( Project MBP De stad stimuleert het gebruik van producten uit erkende kringloopcentra via volgende passieve sensibilisatieinstrumenten: Brochure van de Kringwinkel is beschikbaar aan de infobalie van de dienst milieu en landbouw. Info over de Kringwinkel is opgenomen op de website van de stad. Afvalkalender 2011: Retoursystemen en kringloopwinkels: een goed idee. Stedelijke informatiegids. De stad ondersteunt de Kringwinkel op actieve wijze (tonnagevergoe, uitbouw nieuwe locatie ). De stad gebruikt tot op heden zelf geen producten uit de Kringwinkel. Verder communiceren naar de doelgroepen om het gebruik van producten uit de Kringwinkel Milieuverantwoord Productgebruik bij doelgroepen Passieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis X Uitvoering 2011 an Project MBP MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en Diverse artikels verschenen in 2011 in het kader van milieuverantwoord productgebruik. De belangrijkste: - Kies mee voor milieuvriendelijke houtsoorten (FSCPEFC) Ik Leef Verstandig Magazine oktober Schuif mee aan de Langste Veggietafel - Streekkrant april Gratis workshop Biowijnen - Streekkrant maart Langste Veggietafel - Streekkrant april Gratis advies voor bouwers en verbouwers Ik Leef Verstandig Magazine oktober HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 8

9 - Een flyer met betrekking tot het planadvies werd verdeeld via diverse stadsdiensten. - Diverse publicaties met betrekking tot composteren. Zie hoofdstuk 2 (Afval 2.1 Afvalvoorkoming en hergebruik). Verder promoten (passief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen (eigen personeel, bevolking, scholen) in verband met milieuvriendelijke producten Actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis Uitvoering (= maxjr ) Project MBP MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en De gemeente promoot thuiscomposteren en compostgebruik bij haar inwoners. Voor de diverse actieve sensibilisatiecampagnes wordt verwezen naar hoofdstuk 2 (Afval Afvalpreventie en hergebruik). Zo werden onder andere in 2011 bij het toekennen van een premie rond natuur milieueducatie aan de school BIMSEM (heraanleg schooltuin) voorwaarden opgelegd met betrekking tot het gebruik van Vlaco-compost, FSC-gelabeld hout, geen gebruik van pesticiden Op en organiseerde FSC België een tweedaagse oplei FSC CoC certificering (Kamp C, Westerlo). Een 8-tal houtleveranciersschrijnwerkers waar de stad mee samenwerkt werden door de stad aangeschreven en aangemoedigd om deel te nemen aan deze oplei. In het kader van de planadvies duurzaam bouwen (zie paragraaf 3.2.3) wordt ook informatie verstrekt over milieuvriendelijke houtsoorten. Op het ecoplein van het jaarlijkse Ottertrotterfestival (Tivolipark, ) werden diverse workshops georganiseerd (knutselen met afvalmateriaal, vegetarisch Marokkaans koken, Juwelen maken in ecologisch katoen ) en kon men doorlopend informatie bekomen over ecodriving, duurzame mobiliteit (belevingsmodule), bio- en fairtradeproducten De groene goochelaar is een laagdrempelige goochelshow die burgersverenigingen tips meegeeft om duurzaam te leven (o.a. ook rond milieuvriendelijk productgebruik). Trucs en entertainment worden afgewisseld met tips en weetjes (2011: 5x georganiseerd in totaal 165 aanwezigen). Vanuit de stad worden (in samenwerking met IGEMO) diverse gratis infomomenten aangeboden aan verenigingen waar ook aandacht wordt geschonken aan milieuvriendelijk productgebruik. Het infomoment Gezond poetsen werd op gegeven aan CBE open school (Centrum Basis Educatie). Verder promoten (actief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen in verband met milieuvriendelijke producten. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 9

10 Via actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij bouw of renovatie van gebouwen Basis Uitvoering 2011 Project MBP De stad verstrekt vanaf juni 2010 gratis planadvies duurzaam bouwen. In samenwerking met IGEMO en het Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en wonen (Kamp C) hebben inwoners de mogelijkheid om hun bouw- of renovatieplannen te laten adviseren door een architect gespecialiseerd in duurzaam (ver)bouwen (elke eerste woensdag van de maand). De plannen worden nagekeken of het ontwerp genoeg rekening houdt met zuinig bouwen en besparende maatregelen. In 2011 hebben 21 inwoners planadvies bekomen (2010: 26). In diverse lokale media werd het initiatief kenbaar gemaakt. Verder gratis planadvies duurzaam bouwen aanbieden aan de inwoners Milieuverantwoord productgebruik van cateringproducten en biologische producten stimuleren in (Groot)keukens in instellingen (o.a. scholen, rusthuizen, OCMW s..) Basis Uitvoering Project MBP MV-30 - Dienst Onderwijsondersteuning - OCMW De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. De werkgroep kwam in 2011 verschillende malen samen. In 2011 werden diverse acties ondernomen: - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant Colomaplus. - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Op organiseerde de stad i.s.m. EVA vzw een informatienamiddag over vegetarische voe (Is de toekomst plantaardig?). Meer informatie op (100- tal aanwezigen). - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. - In samenwerking met de vrijwilligers van EVA vzw werd in 2011 verder een rondgang uitgevoerd bij restaurants op het grondgebied van de stad. Verder promoten van het gebruik van milieuvriendelijke cateringproducten en biologische producten in (groot)keukens in instellingen. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 10

11 3.3. Projecten Basis Uitvoering 2011 Project MBP 3.4. Acties uit MBP Basis Uitvoering 2011 Project MBP Bestrijsmiddelen: In uitvoering van het decreet van 21 december 2001 houdende vermindering van het gebruik van bestrijsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest (B.S ) neemt de stad Mechelen al talrijke jaren inspanningen om het gebruik van bestrijsmiddelen bij het onderhoud van het openbaar domein terug te dringen. Daar waar nog bestrijsmiddelen worden gebruikt worden vandaag de dag milieuvriendelijkere producten gebruikt (volgens de richtlijnen van de Vlaamse overheid, pocer-lijst). Voor meer informatie wordt verwezen naar actie 4.1. pesticidenreductie (hoofdstuk water). Deelname aan workshops duurzame aankopen (BBL): De VVSG wil een 'duurzamer' aankoopgedrag bij lokale besturen stimuleren en ondersteunen. Duurzaam betekent hierbij: ecologisch verantwoord, sociaal bekommerd en met oog voor kostenefficiëntie en het mee de weg banen voor een zich vernieuwende, groenere economie. Hiertoe worden interactieve workshops georganiseerd. De duurzaamheidsmedewerker neemt deel aan deze workshops (822011:schoonmaak, : kantoormaterialen, : verven en vernissen, : papier en drukwerk, : voe, : drukwerk) Steunpunt duurzame aankopen (VVSGBBL) Eind 2010 richtte VVSG een steunpunt op, dat samenwerkt met overheden en organisaties die een meerwaarde bieden voor gedeelde kennisverwerving en een geïntegreerde aanpak vanuit het steunpunt. De duurzaamheidsmedewerker van de stad is afgevaardigd in deze stuurgroep. Verder werk maken van een duurzaam aankoopbeleid bij de stadsdiensten. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 11

3. Milieuverantwoord productgebruik

3. Milieuverantwoord productgebruik 3. Milieuverantwoord productgebruik MJP Hoofdstuk 3 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis 3.1.1 3.1 MVP binnen gemeentelijke diensten 3.1.2 3.2 Passieve sensibilisatie 3.2 sniveau 3.2.1 3.1 Acties

Nadere informatie

3. Milieuverantwoord productgebruik

3. Milieuverantwoord productgebruik 3. Milieuverantwoord productgebruik 3.1. Milieuverantwoord Productgebruik binnen gemeentelijke diensten 3.1.1. Duurzaam geëxploiteerd hout Basis X Uitvoering Project MV_41 MV_42 MV_43 - Departement stedelijke

Nadere informatie

OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2008

OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2008 OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 008 Zwart : basis is verplicht Rood: onderscheidingsniveau jaarlijks terugkerend (vast aantal punten) Groen: occasionele acties THEMA PUNTEN INSTRUMENTARIUM..

Nadere informatie

Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen

Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen Infosessie duurzame aankopen _24 03 2015 1 OVERZICHT Taak coordinator IMZ in aankoopproces Verloop aankoopproces Enkele aankopen toegelicht

Nadere informatie

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 Gemeente Kampenhout *************************************************************************** *************************************************************************** MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 ***************************************************************************

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid Leen Van der Meeren Een opdracht voor lokale besturen? Verkleinen ecologische voetafdruk Groene impuls aan de markt Voorbeeldfunctie: leading by example

Nadere informatie

Historiek. LOKALE AGENDA 21 - Leuven. Milieuconvenant. Resultaten. Acties. Duurzaam beleid in convenant. Agenda 21 van UNCED, Rio 92

Historiek. LOKALE AGENDA 21 - Leuven. Milieuconvenant. Resultaten. Acties. Duurzaam beleid in convenant. Agenda 21 van UNCED, Rio 92 LOKALE AGENDA 21 - Leuven Historiek Presentatie voor delegatie van stad en gemeenten van het Brussels Gewest Agenda 21 van UNCED, Rio 92 3 aanleidingen in Leuven ondertekening milieuconvenant 1997-1999

Nadere informatie

Infosessie duurzaam aankopen. papier en drukwerk

Infosessie duurzaam aankopen. papier en drukwerk Infosessie duurzaam aankopen papier en drukwerk mei 2006: gestart als duurzaamheidsambtenaar in Dilsen-Stokkem Milieuverantwoord productgebruik: - veel wantrouwen bij collega s - velen zien het als een

Nadere informatie

Duurzaam aankopen van goederen en diensten

Duurzaam aankopen van goederen en diensten Duurzaam aankopen van goederen en diensten Leen Van der Meeren Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten Wat? Meerjarenovereenkomst Vlaamse Overheid 2011-2014 duurzaam aanbesteden stimuleren en ondersteunen

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling MJP Hoofdstuk 10 10 DUURZAME ONTWIKKELING 10.1 Basis 10.1.1 10.1 Passieve sensibilisatie 10.2 sniveau 10.2.1 10.2 Participatieve en sensibiliserende initiatieven 10.2.2 10.3 Duurzaam

Nadere informatie

Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur.

Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur. Eerste idee: Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur. Uitvoering: 3 gemeenten werken samen

Nadere informatie

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president,

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president, Overeenkomst van vijf jaar tussen het Vlaams Gewest en de provincie Oost- Vlaanderen betreffende de structurele onderbouwing van een provinciaal steunpunt duurzaam wonen en bouwen. Tussen, enerzijds, het

Nadere informatie

BASISNIVEAU verwijzing MJP

BASISNIVEAU verwijzing MJP Bijlage ALGEMEEN - Gemeenten Index Milieujaarprogramma 214 (rapportering 213) Samenwerkingsovereenkomst 28-213 Opgelet: voor de uitgevoerde acties op onderscheidingsniveau is een apart tabblad voorzien.

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie Duurzame bureaumaterialen op de werkplek Onze bureaumaterialen (computers, toners, papier,...) en energieverbruik zijn een grote milieu-impact voor administraties en bedrijven. Daarenboven zijn er vaak

Nadere informatie

Opmaak van een strategisch meerjarenplan?

Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Hypothetisch voorbeeld opgemaakt door medewerkers van de VVSG - zomer 2013 De VVSG helpt u graag op weg bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning. Naast

Nadere informatie

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Milieutrefdag 4 juni 2009 Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Doelstelling Workshop: Alle gemeenten warm maken voor een inspirerende Campagne Ecologische voetafdruk Ecologische Voetafdruk in jouw gemeente

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Ecologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?

Ecologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Ecologisch aankopen Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Inleiding Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen Inleiding Keuze leveranciers: Leveranciers met

Nadere informatie

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf Kathelijne De Ridder Hoeveel kilo papier gebruikt de gemiddelde Belg per jaar? a) 265 kilo/jaar b) 354 kilo/jaar c) 358 kilo/jaar Hoeveel kilogram restafval

Nadere informatie

3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik

3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik 3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik Wat is milieuverantwoord gebruik van producten? Milieuverantwoord gebruik van producten is het efficiënt inzetten van producten en een keuze voor producten en/of

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling MJP Hoofdstuk 10 10 DUURZAME ONTWIKKELING 10.1 Basis 10.1.1 10.1 Passieve sensibilisatie 10.2 sniveau 10.2.1 10.2 Participatieve en sensibiliserende initiatieven 10.2.2 10.3 Duurzaam

Nadere informatie

Infosessie drukwerk praktijkervaring

Infosessie drukwerk praktijkervaring Infosessie drukwerk praktijkervaring Veerle Stuer Duurzaamheidsambtenaar Sint-Niklaas Drukwerk Stadsmagazine, personeelsblad, persmap Folders, affiches, brochures Jaarverslag, jaarboek academie Wenskaarten

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten 1 Inleiding Word een 5 sterren FairTradeGemeente Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in

Nadere informatie

Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek?

Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek? Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek? Katrin Goyvaerts Agentschap voor Natuur en Bos Infosessie duurzaam beheerd hout, Gent 21/06/2012

Nadere informatie

Rev Juridische dienst Ecocheques

Rev Juridische dienst Ecocheques 08.06.2009 Rev. 13.05.2011 Juridische dienst info@salar.be Ecocheques De redactie en uitgever streven naar optimale betrouwbaarheid en volledigheid van de verstrekte informatie, waarvoor ze echter niet

Nadere informatie

7.- BESTUUR: akteneming jaarrekening 2004/2005 van Kunstencentrum nona, betreffende de controle op de aanwending van de stadstoelage.

7.- BESTUUR: akteneming jaarrekening 2004/2005 van Kunstencentrum nona, betreffende de controle op de aanwending van de stadstoelage. STAD MECHELEN BESTUURLIJK BEHEER ------------------------ GB/AVDV GENOMEN BESLUITEN : ------------------------- GEMEENTERAAD VERGADERING 23 FEBRUARI 2006 -------------------------------------- OVERZICHTSLIJST

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling 10.1. Actieve en Passieve sensibilisatie Basis X Uitvoering 2013 Project MBP 2005- MV_30 2013 - Dienst duurzame - Dienst ontwikkelingssamenwerking Via diverse kanalen werd op

Nadere informatie

Breekpuin. Gids duurzame aankopen. Inhoudstafel. L_ALG_Bouw_Breekpuin INHOUDSTAFEL OMSCHRIJVING TER INFO: WAT IS DUURZAAM BREEKPUIN?...

Breekpuin. Gids duurzame aankopen. Inhoudstafel. L_ALG_Bouw_Breekpuin INHOUDSTAFEL OMSCHRIJVING TER INFO: WAT IS DUURZAAM BREEKPUIN?... Gids duurzame aankopen L_ALG_Bouw_ Proceseigenaar : ISO-projectteam Gelinkt aan P_ALG_AankoopGoederenDiensten datum: versie: 26/09/2013 2 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL...1 1. OMSCHRIJVING...3 2. TER INFO:

Nadere informatie

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR 1. PAPIERVERBRUIK Elke vijf jaar stijgt de mondiale papierconsumptie met 20%! In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) wordt er elk jaar ongeveer 60

Nadere informatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen 1 Voordelen labels Concrete informatie Vergemakkelijken

Nadere informatie

Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel

Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel Auteur: Sara Coessens Promotor: Dr. Dimitri Devuyst 18 oktober 2007 Eindwerk voorgelegd voor het behalen van de graad van

Nadere informatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Labels en overheidsaankopen Praktische hulpmiddelen

Nadere informatie

GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III. r e g l e m e n t

GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III. r e g l e m e n t GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III r e g l e m e n t Besluit van de gemeenteraad van Edegem van betreffende de financiële en logistieke ondersteuning van ontwikkelingssamenwerking. De gemeenteraad

Nadere informatie

Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op Sofie Poelmans Team Lokale besturen OVAM

Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op  Sofie Poelmans Team Lokale besturen OVAM Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op www.ovam.be/producttest Team Lokale besturen OVAM Wat is de Producttest? = berekeningsmodel in de vorm van een softwaretoepassing, waarmee een organisatie

Nadere informatie

Verslag aan de Provincieraad

Verslag aan de Provincieraad directie Leefmilieu dienst Milieubeleidsplanning, -ondersteuning en Natuurontwikkeling Verslag aan de Provincieraad registratienr. 1005603 betreft verslaggever STEUNPUNT DUURZAAM WONEN EN BOUWEN Overeenkomst

Nadere informatie

Goedkeuring politiereglement Afvalarme Evenementen. (gemeenteraad 14 november 2005)

Goedkeuring politiereglement Afvalarme Evenementen. (gemeenteraad 14 november 2005) Dienst Leefmilieu Goedkeuring politiereglement Afvalarme Evenementen. (gemeenteraad 14 november 2005) Hoofdstuk 1: ALGEMENE BEPALINGEN Afdeling 1 Definities en toepassingsgebied Art.1. De begrippen en

Nadere informatie

RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen

RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen Over de enquête Deze enquête werd verstuurd naar de milieudiensten van alle Vlaamse Steden en Gemeenten, alsook naar de duurzaamheidsambtenaren

Nadere informatie

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 1 Provincie West Provincie West-Vlaanderen Vlaanderen Campagnes Campagnes IMZ IMZ campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 2 Campagne energie 2009 3 Campagne energie 2009

Nadere informatie

Hoever staat het nog met het klimaatactieplan Opwijk? Wat werd al gedaan en welke projecten zijn lopende?

Hoever staat het nog met het klimaatactieplan Opwijk? Wat werd al gedaan en welke projecten zijn lopende? Hoever staat het nog met het klimaatactieplan Opwijk? Wat werd al gedaan en welke projecten zijn lopende? Met de goedkeuring van het Burgemeestersconvenant heeft de gemeente Opwijk zich geëngageerd om

Nadere informatie

DUURZAAM AANKOOPBELEID. Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016

DUURZAAM AANKOOPBELEID. Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016 DUURZAAM AANKOOPBELEID Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016 Verankerd in het beleid Opname in meerjarenplanning (BBC) Beleidsdoelstelling 3.9: de gemeente streeft klimaatneutraliteit na en

Nadere informatie

Checklist organisatie

Checklist organisatie Checklist organisatie Een checklist organisatie? Deze checklist 'organisatie' laat toe een eco-snaphot te nemen van de werking van de organisatie, los van de producties of creatieprocessen. Het gaat hierbij

Nadere informatie

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017

Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 Zo wordt jouw organisatie een klimaatslimme vereniging 07/10/2017 ECOLOGIE ALS OPPORTUNITEIT Footprinting & Onderzoek Coaching Campagnes Workshops 1 KLIMAATSLIMME VERENIGINGEN Wat is een klimaatslimme

Nadere informatie

Subsidiereglement Internationale Solidariteit

Subsidiereglement Internationale Solidariteit Subsidiereglement Internationale Solidariteit Artikel 1 Algemeen Het bedrag voorzien in het gemeentelijk budget voor subsidies internationale solidariteit wordt als volgt verdeeld: 1. Werkingstoelage leden

Nadere informatie

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem Actierapport Milieujaarprogramma 2006 actie 3.2.1 Hoofdstuk MBP: De provincie geeft het voorbeeld Status: Ontwerp Titel: Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem Link

Nadere informatie

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 1 campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 2 Campagne energie 2009 3 Campagne energie 2009 uitgangspunt sensibiliseren over energie op een aansprekende manier op basis van

Nadere informatie

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal VVSG 19 juni 2012 Antwerpen Koen De Prins OVAM - afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer - Eindverwerking en Bouw Overzicht: 1. Regelgeving 2. Gerecycleerde

Nadere informatie

Vacature bij de OVAM. 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi

Vacature bij de OVAM. 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi Vacature bij de OVAM 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi Afdeling: Team: Niveau: Graad: Contract: Standplaats: Afval- en Materialenbeheer (AMB) Vlaanderen Mooi Niveau A Adjunct van de

Nadere informatie

Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote

Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT Melinde De Groote Tools Gids voor duurzame aankopen Producttest Energy star Top ten en Top ten pro Milieukoopwijzer Steunpunt duurzame lokale overheden

Nadere informatie

Papierverbruik aan de VUB

Papierverbruik aan de VUB Vrije Universiteit Brussel Faculteit Geneeskunde en Farmacie Verhandeling voorgelegd tot het behalen van de graad GGS Milieudeskundige Papierverbruik aan de VUB Els Van Bruystegem Promotor: Dimitri Devuyst

Nadere informatie

Vragen & antwoorden infosessie 16/9/2015 overheidsopdracht drukwerk

Vragen & antwoorden infosessie 16/9/2015 overheidsopdracht drukwerk Vragen & antwoorden infosessie 16/9/2015 overheidsopdracht drukwerk Vragen omtrent volumes Vraag: blz 18 Bijlage B: inventaris Er dient prijs gegeven per printzijde op blz. 19 wordt er geschreven dat er

Nadere informatie

Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator

Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator Beleidsdomein: Entiteit: Afdeling: Graad: Aantal vacante betrekkingen: Functie momenteel te begeven in: Vacaturenummer: Leefmilieu, Natuur en Energie Departement

Nadere informatie

3.D.1 Sectorinitiatief. Samen zorgen voor minder CO2

3.D.1 Sectorinitiatief. Samen zorgen voor minder CO2 3.D.1 Sectorinitiatief Samen zorgen voor minder CO2 1 Inhoud 1.1 Algemeen... 3 1.2 Sectorinitiatief... 3 1.3 Inhoud deelname sectorinitiatief Sturen op CO2... 3 1.4 Visie... 4 1.5 Strategie... 4 1.6 Feitelijke

Nadere informatie

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) 1. Goedkeuring notulen 1.1. DC 08-10-2014 (205) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN De notulen van het directiecomité

Nadere informatie

Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen

Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen Studiedag Grondverzet en selectief slopen december 2010 - januari 2011 Philippe Van de Velde OVAM -Afvalstoffen en Materialenbeheer - dienst

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013

Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 Bijlage Definities/Afkortingen Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 DEFINITIES Algemeen Milieu- en natuurvereniging Een milieu- en natuurvereniging is een vereniging die natuur en/of milieu als

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Infosessie Duurzame voeding en catering, 26/01/2012 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil

Nadere informatie

Milieujaarprogramma 2013

Milieujaarprogramma 2013 Milieujaarprogramma Rapportering 2012 Inhoud 1. Instrumentarium... 1 1.1. Gemeentelijke diensten en duurzaamheidsambtenaar... 1 1.2. Handhaving... 3 1.3. MMIS... 5 1.4. Gemeentelijke adviesraad voor milieu

Nadere informatie

EVALUATIE DUURZAAMHEIDSPACT Prioriteiten. Aankopen. Faculteit: Onafhankelijk Duurzaamheidspact. DZHV: Duurzaamheidspact Datum:

EVALUATIE DUURZAAMHEIDSPACT Prioriteiten. Aankopen. Faculteit: Onafhankelijk Duurzaamheidspact. DZHV: Duurzaamheidspact Datum: EVALUATIE DUURZAAMEIDSPACT 201 Faculteit: Onafhankelijk Duurzaamheidspact DZV: Duurzaamheidspact Datum: 18-0-201 Prioriteiten 1. Producten kopen die weinig afval produceren tijdens hun gebruik. 2. Bij

Nadere informatie

Milieu en natuur. Toestand milieu en natuur in de regio Waas & Dender: 24. enkele kerngegevens

Milieu en natuur. Toestand milieu en natuur in de regio Waas & Dender: 24. enkele kerngegevens 99 MILIEU ENNATUUR 100 Milieu en natuur De zorg voor het milieu is een gedeelde opdracht: zowel lokale besturen als inwoners en het bedrijfsleven hebben de taak duurzaam om te springen met de leefomgeving.

Nadere informatie

Adres : Telefoonr/GSM : Email : heeft werken in het kader van duurzaam bouwen uitgevoerd aan de woning gelegen te

Adres : Telefoonr/GSM : Email : heeft werken in het kader van duurzaam bouwen uitgevoerd aan de woning gelegen te BELANGRIJK: De hierna gevraagde gegevens zijn noodzakelijk voor het bepalen van de stedelijke subsidie. Ingeval van twijfel kan u voor inlichtingen steeds terecht bij het stadsbestuur, dienst milieu, tijdens

Nadere informatie

STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Partnerschap met de gemeenten en OCMW

STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST. Partnerschap met de gemeenten en OCMW STRATEGIE GOOD FOOD NAAR EEN DUURZAAM VOEDINGSSYSTEEM IN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Partnerschap met de gemeenten en OCMW 18/02/2019 1 ACTIELIJN 1 : VERHOGING VAN DE DUURZAME LOKALE VOEDSELPRODUCTIE

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel

Jaarverslag 2014 (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel Jaarverslag (Goedgekeurd op de algemene vergadering van dinsdag 28 april 2015) GEMEENTELIJKE RAAD ONTWIKKELINGSSAMENWERKING GROS-Mortsel ACTITVITEITENVERSLAG De Gemeentelijk Raad Ontwikkelingssamenwerking

Nadere informatie

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL GRATIS Infolijn: 0800 90 441 Geachte ondernemer De gemeente waar u gevestigd bent, heeft beslist om over te schakelen op een DIFTAR-inzameling

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang Titel I. Algemene bepalingen Artikel 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:

Nadere informatie

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017 Wegwijzer: Algemeen overzicht WEGWIJZER - Strategische doelstelling 1: Professionaliseren en uitdragen van het project Wegwijzer naar de burgers en naar het beleid Operationele doelstelling 1.1 Professionaliseren

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Certificaten Kwaliteit: ISO 9001:2008 certificaat Milieu: ISO 14001:2004 certificaat

Nadere informatie

Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités;

Gelet op de wet van 5 december 1968 betreffende de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités; COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 98 VAN 20 FEBRUARI 2009 BETREFFENDE DE ECOCHEQUES, GEWIJZIGD DOOR DE COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN NR. 98 BIS VAN 21 DECEMBER 2010, NR. 98 TER VAN 24 MAART 2015,

Nadere informatie

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM 2015 ALGEMEEN IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal

Nadere informatie

Adverteren bij Velt. Velt vzw, dat is. Advertentiemogelijkheden

Adverteren bij Velt. Velt vzw, dat is. Advertentiemogelijkheden Adverteren bij Velt Velt vzw, dat is 14.500 betalende lid-gezinnen, en groeiende (12.700 in Vlaanderen, 1800 in Nederland) 6000 facebookleden, en vliegensvlug groeiende 130 lokale afdelingen (110 in Vlaanderen,

Nadere informatie

MilieujaarprogrammaOverijse 2012

MilieujaarprogrammaOverijse 2012 MilieujaarprogrammaOverijse 2012 Vergadering RAMINA 8maart 2013 Milieudienst Overijse SITUERING MJP 2012 werd integraal goedgekeurd en bracht een subsidiebedrag op van 77.718 euro op; Ondertekening voor2012

Nadere informatie

Groepsaankoop juni 2015

Groepsaankoop juni 2015 Groepsaankoop juni 2015 Enkele regels: neem deze goed door! Een bestelling wordt geplaatst tegen ten laatste 30 juni 2015 via deze link: Zorg dat je er deze gegevens bij neemt om in te vullen: Trekkersgroep

Nadere informatie

FAQ. Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten

FAQ. Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten FAQ Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten cjm.vlaanderen.be INHOUD 1 Wie kan aanvragen?... 4 1.1 Kan een feitelijke vereniging indienen? 4 1.2 Kan eenzelfde aanvrager

Nadere informatie

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014

Fairsterk je kerk! Inleiding. Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Fairsterk je kerk! Handleiding en achtergronden campagne De Fairste Kerk van Vlaanderen Versie 2013-2014 Inleiding In België, Nederland en Groot-Brittannië is het al een groot succes: FairTradeGemeenten.

Nadere informatie

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL?

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? 1. PAPIERVERBRUIK Brusselse lagere en middelbare scholen verbruiken elk jaar 250 miljoen vellen A4, goed voor ongeveer 1250 ton papier! Slechts 5% van

Nadere informatie

De Vlaamse regering heeft op 25 juni 2010 een besluit goedgekeurd betreffende de beleids- en beheerscyclus (BBC)van de provincies, de gemeenten en de

De Vlaamse regering heeft op 25 juni 2010 een besluit goedgekeurd betreffende de beleids- en beheerscyclus (BBC)van de provincies, de gemeenten en de De Vlaamse regering heeft op 25 juni 2010 een besluit goedgekeurd betreffende de beleids- en beheerscyclus (BBC)van de provincies, de gemeenten en de OCMW s met regels voor de financiële aspecten van de

Nadere informatie

REGIONS FOR R4R RECYCLING. Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014

REGIONS FOR R4R RECYCLING. Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014 REGIONS FOR R4R RECYCLING Janna Vandecruys OVAM 03/06/2014 R4R = INTERREG IV C project Interregionale samenwerking binnen Europa Uitwisseling van ervaringen Doel: effectiviteit regionale beleid verbeteren

Nadere informatie

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) 1. Goedkeuring notulen 1.1. DC 12102016 (238) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN De notulen van het directiecomité

Nadere informatie

Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen

Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014 Basisscholen Milieuzorg op School 2013-2014 Vanaf dit schooljaar worden duurzame ondersteund door de stad. projecten op school gerichter Alle basisscholen kunnen

Nadere informatie

Deze educatieve presentatie heeft tot doel de leerlingen te informeren over waarom jullie school inktpatronen en lasertoners inzamelen.

Deze educatieve presentatie heeft tot doel de leerlingen te informeren over waarom jullie school inktpatronen en lasertoners inzamelen. Deze educatieve presentatie heeft tot doel de leerlingen te informeren over waarom jullie school inktpatronen en lasertoners inzamelen. 1 IVAREM is een afvalintercommunale in de regio Mechelen Lier of

Nadere informatie

Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen. Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode

Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen. Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode Wat? Milieuverantwoord Laagste milieu-impact meewerken aan een duurzame samenleving Waarom? SO 2008-2013 - Stimuleren

Nadere informatie

Raad voor Internationale Samenwerking. Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld.

Raad voor Internationale Samenwerking. Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld. Raad voor Internationale Samenwerking Memorandum voor Internationale Samenwerking, wegwijzers voor het beleid en het middenveld. De raad voor internationale samenwerking van Aalst brengt naar aanleiding

Nadere informatie

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen

INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen INTERNATIONALE SAMENWERKING AANVRAAGFORMULIER Internationale uitwisselingen Internationale uitwisselingen tussen Aalsterse verenigingen en groepen/verenigingen in andere landen kunnen bij de betrokken

Nadere informatie

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 98/

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 98/ COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST NR. 98/6 ------------------------------------------------------------------------- Zitting van dinsdag 16 juli 2019 -------------------------------------------- Collectieve

Nadere informatie

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Overeenkomst met betrekking tot niet-exclusief gebruiksrecht 'Donderdag Veggiedag' - Goedkeuring

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Overeenkomst met betrekking tot niet-exclusief gebruiksrecht 'Donderdag Veggiedag' - Goedkeuring GEMEENTERAAD Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 19 januari 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00073 Onderwerp: Overeenkomst met betrekking tot niet-exclusief gebruiksrecht 'Donderdag Veggiedag' - Goedkeuring

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMD- zorgsysteem

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMD- zorgsysteem Actierapport Milieujaarprogramma 2007 actie 3.2.1 Hoofdstuk MBP: De provincie geeft het voorbeeld Status: Ontwerp Titel: Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMD- zorgsysteem

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Intekening en rapportering

Samenwerkingsovereenkomst Intekening en rapportering Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Samenwerkingsovereenkomst 2008-2013 Intekening en rapportering 3 niveau s (basis, onderscheiding, projecten) Jaarlijks ondertekenen Voor 2012 - basis GR 06/12/2011 Jaarlijks

Nadere informatie

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016;

DE VLAAMSE REGERING, Gelet op het akkoord van de Vlaamse minister, bevoegd voor de begroting, gegeven op 27 september 2016; Besluit van de Vlaamse Regering houdende de uitvoering van het decreet van 6 juli 2012 houdende de ondersteuning en stimulering van het lokaal jeugdbeleid en de bepaling van het provinciaal jeugdbeleid

Nadere informatie

Gids duurzame aankopen Compost

Gids duurzame aankopen Compost Gids duurzame aankopen Compost L_ALG_Varia_Compost Proceseigenaar : ISO-projectteam Gelinkt aan P_ALG_AankoopGoederenDiensten datum: versie: 26/09/2013 2 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 1. OMSCHRIJVING...

Nadere informatie

Subsidies voor het gebruik van FSC hout

Subsidies voor het gebruik van FSC hout Subsidies voor het gebruik van FSC hout Onderzoek naar impact en potentieel van gemeentelijke subsidiereglementen bij Vlaamse lokale besturen - FSC F000202 Januari 2013 Lokale subsidies voor FSC houtgebruik

Nadere informatie

Functiekaart. Werkt onder de leiding van en rapporteert aan de beleidscoördinator grondgebiedszaken.

Functiekaart. Werkt onder de leiding van en rapporteert aan de beleidscoördinator grondgebiedszaken. Functie Graadnaam: deskundige Functienaam: Duurzaamheidsambtenaar Functionele loopbaan: B1-B3 Code: Afdeling: Grondgebiedzaken Dienst: Milieu Subdienst: FB-07-14-b Doel van de entiteit De afdeling grondgebiedzaken

Nadere informatie

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten

Subsidie voor educatieve en sensibiliserende activiteiten SUBSIDIEREGLEMENT Projectsubsidie Subsidie voor educatieve en sensibiliserende De gemeente Boechout voorziet jaarlijks een bedrag voor financiële steun voor ontwikkelingssamenwerking, zowel voor Zuidwerking

Nadere informatie

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling Studiedag VVSG 11.3.2014 - Afval gaat ondergronds Presentaties : http://tinyurl.com/po8purh Fost Plus Erkend organisme voor huishoudelijk verpakkingsafval

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

Voorstelling project

Voorstelling project Milieuverantwoorde overheidsaankopen Papier en drukwerk Voorstelling project Minimaal 20 infosessies Verspreid over Vlaanderen 15 verschillende onderwerp Handleiding Ondersteuning steunpunt 1 Sprekers

Nadere informatie

4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 4 e Plan voor Preventie en Beheer van Afvalstoffen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Goedgekeurd op 11 maart 2010 4e Afvalplan Nieuwe wettelijke context In Brussel : plan van onbepaalde duur, onderworpen

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Assenede 1 Algemene

Nadere informatie