3. Milieuverantwoord productgebruik

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "3. Milieuverantwoord productgebruik"

Transcriptie

1 3. Milieuverantwoord productgebruik MJP Hoofdstuk 3 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis MVP binnen gemeentelijke diensten Passieve sensibilisatie 3.2 sniveau Acties mbt MVP binnen gemeentelijke diensten Acties mbt MVP bij burgers 3.3 Projecten 3.1. Milieuverantwoord Productgebruik binnen gemeentelijke diensten (max 4 punten onderscheisniveau) Gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout Basis X Uitvoering 2012 Project MV_41 MV_42 MV_43 - Departement stedelijke ontwikkeling - Uitvoeringsdienst MVPG_01_FSC attesten Mechelen_MJP In 1999 werden door het CBS ( ) en de gemeenteraad ( ) een principebeslissing goedgekeurd om aandacht te hebben voor FSC- hout of gelijkwaardige alternatieven bij houttoepassingen binnen de stad. Sindsdien wordt de aankoop en gebruik van duurzaam geëxploiteerd hout stelselmatig toegepast en wordt het personeel geïnformeerd en gesensibiliseerd. In 2011 werden de stadsdiensten geïnformeerd over de beslissing van de Vlaamse overheid met betrekking tot het uitbreiden van de definitie van duurzaam geëxploiteerd hout (naast het FSC-label voldoet ook het PEFC-label). PEFC werd sinds 2011 dan ook verder mee opgenomen in de bestekken (zie verder). In 2012 werd de standaardbestekbepaling voor milieuvriendelijke houtsoorten aangepast. Algemeen wordt aanvaard dat het FSCPEFC label niet expliciet mag worden gevraagd. Daarom werd een aangepaste formulering opgesteld waarbij niet expliciet wordt verwezen naar het label maar naar de onderliggende criteria. FSC- (en PEFC-)label worden wel als bewijsmiddel toegelaten. Bij de renovatie van stadsgebouwen wordt FSC hout of gelijkwaardig opgelegd in het bestek voor o.a. daktimmerwerken, constructiehout en buitenschrijnwerk. In 2012 werd FSCPEFC gelabeld hout voorzientoegepast in diverse projecten: Ontmoetingsruimte Heffen (houtskeletbouw in FSC-hout): uitvoering in Renovatie van de panden Sint-Katelijne-Straat-Zelestraat: uitvoering in (timmerwerk daken, in uitvoering). De dienst gebouwen, de dienst stadsvernieuwing en de dienst stadsontwikkeling zijn voor deze projecten de belangrijkste actoren. Andere FSCPEFC-toepassingen 2012: De compostbakken die de stad ter beschikking stelt van de bevolking zijn gemaakt uit FSC-hout (attest zie MJP2012). 17 Mechelse scholen die in deelnamen aan de compostscholenactie kregen elk 2 compostzeven gemaakt uit FSC-hout (attest in bijlage). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 1

2 Levering en plaatsing van diverse speeltoestellen in FSCPEFC hout op speelpleinen (Plankstraat, speelgoedstraatje, Vlamingenstraat, Schonenberg). In 2012 werd ook de basisconstructie voor het Kruidtuinpodium gerealiseerd. Een plectrumvormige houten podium gebouwd met FSC-gelabeld hout (attest in bijlage). Verder toepassen van milieuvriendelijke houtsoorten bij bouw- en renovatieprojecten en inrichting van het openbaar domein Gebruik van gekeurd breekpuin Basis X Uitvoering Project AS_25 - Uitvoeringsdienst 1. Opname gebruik breekpuin in bestek (B): Het gebruik van gekeurd breekpuin wordt voorgeschreven in het standaardbestek 250. De voorschriften van dit standaardbestek worden gevolgd door de stad Mechelen. Bij het opmaken van stockaanbesteen of lastenboeken wordt steeds verwezen naar SB Gebruik van gekeurd breekpuin ter vervanging van nieuwe materialen (1p): De stedelijke uitvoeringsdiensten gebruiken breekpuin bij herstellingswerken aan wegen, fiets- en voetpaden. Er bestaat geen specifieke inventaris van al deze (kleine) werkzaamheden. Naar schatting gaat het over een 500-tal kleine en grotere werven verspreid over het Mechels grondgebied. Meestal gaat het over het gebruik van gebroken betonpuin (10D20, Copro 57210E2). Bouw- en sloopafval afkomstig van gemeentelijke onderhoudswerken in eigen regie wordt afgevoerd naar een erkende verwerker. Het merendeel van het bouw- en sloopafval wordt verwijderd door de aannemer van het werk. Publicatie: Streekkrant (december 2012): Ga je verbouwen, sloop selectief. In deze publicatie werd ook aandacht besteed aan COPROgekeurde puingranulaten. Voortzetten van het gebruik van de voorschriften uit het standaardbestek 250 m.b.t. gekeurd breekpuin Gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig Basis Uitvoering [zie ook hoofdstuk afval afvalpreventie composteren] De stad is gelegen in een groenafvalregio waardoor de aandacht Project gevestigd moet worden op het optimaliseren van de inzameling en verwerking van groenafval. Onder groenafval wordt verstaan het AS_26 composteerbaar organisch afval dat vrijkomt in tuinen, plantsoenen, - Dienst natuur- en parken en langs wegbermen. Naast de inzameling en verwerking dient groenontwikkeling ook aandacht te worden gevestigd op het gebruik van compost en - Uitvoeringsdienst mulching (eigen diensten, doelgroepen). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 2

3 Wanneer groencompost wordt voorzien in bestekken wordt steeds verwezen naar typebestek 250 (III-62.1, moet voldoen aan VLACO) De compost geproduceerd in de intergemeentelijke composteerinrichting van IVAREM draagt het Vlaco-kwaliteitslabel en voldoet aan de strengste normen. Via de containerparken wordt Vlaco-compost ter beschikking gesteld van de bevolking (in bulk of in zakken). Voortzetten van het gebruik van compost met Vlaco-label of gelijkwaardig in het openbaar domein Gebruik van materialen uit gerecycleerde kunststoffen Basis Uitvoering 2012 Wanneer zitbanken voor het openbaar domein worden besteld wordt geopteerd voor gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten). In 2012 werden diverse zitbanken in gerecycleerd Project materiaal geplaatst. MBP Uitvoeringsdienst In 2012 werd voor de heraanleg van 4 speelpleinen (Berkenhof, Plankstraat, Vlamingenstraat (Muizen), Hanswijkdries) gekozen voor een valdempende ondergrond uit 100% gerecycleerd rubber (Ecoscape). Bij aankoop van meubilair voor het openbaar domein gebruik maken van materialen uit gerecycleerde kunststoffen (of milieuvriendelijke houtsoorten) Gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal Basis Uitvoering Project MV_6 MV-11 MV_13 MV_14 MV_15 - Economaat PC s, kopieertoestellen en printers: De aankoop en installatie van computers en printers gebeurt door de afdeling IT. Bij de aankoop van computers wordt aandacht besteed aan zuinige modellen. Bij de installatie wordt de sleep -modus ingesteld (uitvallen monitors na 5 minuten inactiviteit, slaapstand na een uur, harde schijven vallen uit na 20 minuten inactiviteit). Stapsgewijs worden de klassieke beeldbuisschermen vervangen door zuinigere flatscreens (TFT s). In zal een nieuw raamcontract worden opgesteld voor de aankoop van computers, schermen, printers,switches, telefoontoestellen, ). Naast zuinige toestellen (wat vandaag de dag al voorzien is) zal ook extra aandacht worden gevestigd op het materialengebruik. In 2012 werd het Green-IT plan verder uitgerold binnen de stad: - herschikking en vervanging van printers. Printers worden weggehaald en centraal geplaatst, tonerverspillende inkjetprinters worden vervangen door laserjetprinters en nieuwe printers worden eveneens voorzien van een duplexer (recto verso kopiëren).wanneer alles uitgevoerd is zou dit moeten leiden tot 46% minder laserprinters en vervanging van alle inktjetprinters door color lasers. De ingreep zal zorgen voor een besparing in het onderhoud van de machines, minder verbruik van toner, minder elektrisch verbruik en papierbesparing. De nieuwe printers worden standaard ingesteld op dubbelzijdig afdrukken en op minimumafdrukresolutie. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3

4 - Opleien op de werkvloer worden frequent georganiseerd met betrekking tot het gebruik van ICT-materiaal. Hierbij wordt ook aandacht gevestigd op rationeel gebruik. - Oude stemcomputers (300 stuks) werden afgevoerd opgehaald en gerecycleerd door IVAREM (Recupel). In 2012 werd een opdracht gegund voor het huren van een milieuvriendelijke kopieereenheid voor het economaat. In het bestek werden expliciet milieucriteria (als gunningscriterium) opgenomen (milieufiches, conform aanpak Vlaamse overheid). De leasing van kopieertoestellen gebeurt door het economaat. Via deze leasing formule is het mogelijk steeds de modernste toestellen in te zetten. Er zijn een 44-tal kopieertoestellen aanwezig in de stad. Het merendeel van deze toestellen is aangesloten op het intranet. De toestellen dragen het Blauwe Engel label (milieulabel). Al de toestellen kunnen recto verso kopiëren en scannen. In 2012 werden verder maatregelen genomen om het afdrukken vanuit de PC naar de kopieertoestellen standaard recto verso in te stellen op diverse diensten. Ook op de onthaaldagen voor nieuwe personeelsleden (222012, , ) werd het recto verso kopiëren, verkleind afdrukken en scannen extra onder de aandacht gebracht. Kantoormaterialen Er bestaat een goed werkend systeem van inzameling van lege cartridges en toners via het economaat. Een dienstnota omtrent selectieve inzameling op de werkplek is van toepassing. Het economaat staat in voor de aankoop van kleinere bureelbenodigdheden (zoals schrijfgerei, mappen,.). Eind 2012 werd een nieuw bestek opgemaakt voor het leveren van milieuvriendelijke kantoormaterialen. Het bestek werd grondig herwerkt en milieucriteria (per productgroep) werden opgenomen. De gunning is voorzien in januari. Verschillende diensten binnen de stad hergebruiken kantoormaterialen (kaften,.) en gebruiken éénzijdig bedrukt papier als kladpapier. Eénzijdig bedrukt papier wordt door het economaat verwerkt in bloknotes die door de diensten gratis kunnen worden opgehaald. Op de toelichtingen voor nieuwe personeelsleden (222012, , ) werd in 2012 opnieuw het luik Interne Milieuzorg voorzien waarbij het personeel wordt geïnformeerd over o.a. aandachtspunten inzake milieuverantwoord gebruik van kantoormaterialen. Sinds begin 2009 is de stad stapsgewijs aan het overschakelen op het gebruik van milieuvriendelijk papier.: - het kopieerpapier beantwoord aan de criteria Blauwe Engel en Nordic Swan (Steinbeiss Pure White). - ook voor offsettoepassingen (o.a. omslagen, naamkaarten, groetenkaarten, ) wordt gebruik gemaakt van milieuvriendelijk papier (omslagen = Cyclus en Recycled Offset, briefhoofden naamkaartengroetenkaarten = Cyclus) - het bestek voor het drukken van het stedelijk infoblad Nieuwe Maan werd in 2012 aangepast zodat ook hier met milieuvriendelijk papier wordt gewerkt (100% gerecycleerd met minstens 51% postconsumptie). HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 4

5 - het drukwerk voor het Energiepunt Mechelen (2012) gebeurt op milieuvriendelijk papier (Cyclusprint) en vegetale inkten. Om het aanbesteden van drukwerk naar de toekomst toe efficiënter (en nog milieuvriendelijker) te laten verlopen werden eind 2012 de eerste stappen gezet om interne richtlijnen (draaiboek) op te stellen voor de personeelsleden die verantwoordelijk zijn voor het aanbesteden van diverse drukwerken (wordt verder uitwerkt in ). Naast de toepassing van milieuvriendelijk papier werden in 2012 ook acties ondernomen om het papierverbruik bij de stadsdiensten verder te doen dalen. - de digitale loonbrief (operationeel sinds 2011, 241 personeelsleden ingeschreven = 25%). - het e-linkproject werd verder uitgevoerd (optimaliseren en digitaliseren van informatiestromen binnen de stad). - collegeboeken: in 2012 nam de dienst notulenbeheer het initiatief om twee van de drie collegeboeken (documenten ter voorberei van collegevergaderingen) te verdelen op A5 formaat in plaats van A4. Hierdoor worden op jaarbasis ongeveer vellen papier bespaard (ongeveer 1 ton papier). - op de onthaaldagen voor nieuwe medewerkers (222012, , ) werd extra aandacht gevestigd op papierbesparende maatregelen op de werkplek. De stad beschikt sinds 2011 over een intern campagnelogo voor papierbesparende initiatieven (print me nietje). In 2012 kreeg het initiatief voor digitale voorbereiadvisering van beleidsdocumenten (college, gemeenteraad) het logo toegewezen. - Verder zetten van de inzameling van toners en cartridges. - Verder optimaliseren van de instellingen van de kopieerapparaten en printers op de verschillende diensten. - Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuverantwoord kantoormateriaal (papier, kantoorbenodigdheden ). - Verder zetten van de gerichte communicatie naar de diensten inzake maatregelentips om zuinig om te springen met papier en bureelbenodigdheden. - Verder zetten van het project duurzame onverheidsopdrachten in het kader van het samenwerkingsverband met OVAM (OVAM- SV, zie verder) Gebruik van milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten Basis 1 Uitvoering 2012 Milieuverantwoorde en eerlijke cateringproducten zijn een doorlopend aandachtspunt binnen de stad. Project MV-25 MV-27 MV-28 MV-29 Fairtrade: In 2012 behaalde de stad Mechelen voor de vijfde keer op rij de titel van FairtradeGemeente. Voor de uitwerking van de criteria werd samengewerkt met verschillende stadsdiensten en de trekkersgroep. Meer informatie op De dienst Ontwikkelingssamenwerking is de drijvende kracht achter de maatregelen inzake eerlijke producten. In 2012 werden diverse acties op touw gezet (naar de bevolking, naar het eigen personeel) waarbij HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 5

6 - Dienst ontwikkelingssamenwerking aandacht werd gevestigd op Fairtrade. Meer informatie over Fairtrade is opgenomen in hoofdstuk 10 (duurzame ontwikkeling). In 2012 werd een nieuwe aanbeste gedaan voor fairtradedranken en andere dranken voor de stad. Het bestek werd aangevuld met milieucriteria (verpakkking, transport). Vegetarische voe: De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. In 2012 werden diverse acties ondernomen: : op de Grote Markt werd voor de 4de maal de langste veggietafel georganiseerd (i.s.m. Mechelen Klimaatstad, EVA vzw ). Mensen werden aangemoedigd om hun eigen vegetarische (en afvalarme) picknick mee te brengen. Er werden ook vegetarische gerechten ter plekke aangeboden. Enkele honderden Mechelaars waren aanwezig. - Vormingsplus regio Mechelen organiseerde in 2012 diverse kookworkshops vegetarisch voe (broodbeleg, stoofpotjes, feestelijke vegetarisch , , , ). - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant Colomaplus. - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. - De stad ondersteunt logistiek en financieel de werking van EVA- Mechelen. - Op de duurzaamheidsquiz voor de personeelsleden ( ) werden uitsluitend biologische en vegetarische broodjes voorzien (in samenwerking met een sociaaltewerkstellingsinitiatief). - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Op het ECO-plein op Ottertrotter (stadsfestival) werden vegetarische maaltijden aangeboden ( ). - De dienst welzijn ontwikkelde in 2012 samen met de Opvoeswinkel en met LOGO Mechelen een brochure Gezond opvoeden. Hierin werd ook aandacht geschonken aan vegetarische voe. Drinkwaterfonteintjes: In opvolging van de campagne drinkwater van Pidpa worden verder acties ondernomen om het gebruik van kraantjeswater binnen de stadsdiensten verder te promoten. Op vergaderingen wordt geen plat water in flessen meer te geven maar karaffen gevuld met leiwater. Sinds 2008 werden er in de stadsgebouwen een 40-tal drinkwaterfonteintjes geplaatst voor de personeelsleden. - verder toepassen van milieuvriendelijke en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten. - verder promoten van milieuvriendelijke en eerlijke cateringproducten bij de doelgroepen in samenwerking met de betrokken organisaties. - Verder uitvoeren van acties om de campagne donderdag HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 6

7 Veggiedag te ondersteunen Gebruik van biologische producten Basis Uitvoering Project MBP Dienst duurzame ontwikkeling Ook biologische voe is een aandachtspunt voor de stad. In samenwerking met het OCMW Mechelen werd in 2010 een verdeelpunt voor biomanden opgericht binnen de stad. De bioabonnementen worden aangeleverd door de bioboerderij Den Diepen Boomgaard (biologisch bedrijf en sociale werkplaats). De stad voorziet in de logistieke organisatie. Een 10-tal personeelsleden maken gebruik van het verdeelpunt. De personeelsleden betalen zelf voor het abonnement. Op werd een infomoment rond biowijnen georganiseerd voor het buurtcomité Heihoek (30 deelnemers). Het onthaalpakket voor nieuwe inwoners bevat bio- en fairtradeproducten (bio- en fairtrade thee, bon gratis bio-wortelen, biologisch afbreekbaar poetsmiddel). Tijdens de bioweek (2-10 juni) werd op het intranet informatie verspreid over biologische producten (link naar verdeelpunt biomanden van de stad, filmpje op youtube, ). Acties rond biologische producten (naar diverse doelgroepen) zijn meestal ook gelinkt aan afvalarm, veggie, streekeigen en eerlijk (duurzame voe). Verder toepassen van milieuvriendelijke, biologische en eerlijke cateringproducten binnen de eigen diensten en verder uitvoeren van externe actieve campagnes naar de doelgroepen Gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten Basis Uitvoering 2012 Project MV_6 MV_31 MV_32 MV_33 Dienst duurzame Het kuisen van de stadsgebouwen is uitbesteed aan een externe firma. Eind 2010 werd een nieuwe bestek opgesteld voor de schoonmaak en reiniging glaspartijen voor diverse stadgebouwen. Er werd een gunningscriterium duurzaamheid voorzien (20 punten op 100). De inschrijver diende een nota op te stellen waarin hij volgende zaken aantoont (eventueel via labels, attesten ) - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte producten; - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte materialen (werkdoeken, verpakking ); - de milieuvriendelijkheid van de gebruikte werkmethodes; - het milieubeleid van de firma. De schoonmaakopdracht werd in 2011 gegund. Naast het gebruik van een doseersysteem wordt nu ook een ecologische productlijn gebruikt. Het bestek wordt door het steunpunt duurzaam aankoopbeleid (VVSG) als modelbestek aangeduid. Verder aandacht hebben voor het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakproducten HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 7

8 Gebruik van milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen Basis Uitvoering 2012 In 2012 werden geen houtverduurzamingsmiddelen gebruikt door de personeelsleden van de stad zelf. Project MV_6 - Uitvoeringsdienst - Dienst gebouwen Voorwaarden opstellen om milieuverantwoorde houtverduurzamingsmiddelen op te nemen in de bestekken Gebruik van milieuverantwoorde verven en vernissen Basis 1 Uitvoering 2012 In de bestekken wordt natuurverf voorgeschreven. In 2012 werden schilderwerken in het stadshuis (inkomhal en gangen) uitgevoerd met natuurverven. Indien het niet mogelijk is om met natuurverf te werken Project wordt watergedragen verf (met Eco-label) gebruikt. MBP MV-35 MV-36 MV-37 MV-38 MV-39 - Uitvoeringsdienst - Dienst gebouwen Voortzetten van het gebruik van milieuverantwoorde verven (en vernissen) Gebruik van producten uit erkende kringloopcentra Basis Uitvoering 2012 Op het grondgebied van de stad is Kringwinkel Mechelen actief ( Project MBP Op werd een open milieuraad georganiseerd waarbij een bezoek werd gebracht aan de Kringwinkel (20 personen). Eind 2012 start Vitaya een programma waarin de kijker leert hoe hij met voorwerpen en materialen uit de Kringwinkel iets totaal eigentijds kan maken (Rok en Rol). De opnames gebeuren in de Mechelse Kringwinkel. De stad stimuleert het gebruik van producten uit erkende kringloopcentra via volgende passieve sensibilisatieinstrumenten: Brochure van de Kringwinkel is beschikbaar aan de infobalie van de dienst milieu en landbouw. Info over de Kringwinkel is opgenomen op de website van de stad. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 8

9 Afvalkalender 2012: Retoursystemen en kringloopwinkels: een goed idee. Stedelijke informatiegids. Aankondiging open milieuraad (bezoek aan Kringwinkel). De stad ondersteunt de Kringwinkel op actieve wijze. De stad gebruikt tot op heden zelf geen producten uit de Kringwinkel. Verder communiceren naar de doelgroepen om het gebruik van producten uit de Kringwinkel Milieuverantwoord Productgebruik bij doelgroepen Passieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis X Uitvoering 2012 an Project MBP MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en Diverse artikels verschenen in 2011 in het kader van milieuverantwoord productgebruik. De belangrijkste: - Ga je verbouwen, sloop selectief Streekkrant (december 2012) met info over COPRO gekeurde puingranulaten. - Tijdens de bioweek (2-10 juni) werd op het intranet informatie verspreid over biologische producten (link naar verdeelpunt biomanden van de stad, filmpje op youtube, ). - Diverse publicaties met betrekking tot composteren. Zie hoofdstuk 2 (Afval 2.1 Afvalvoorkoming en hergebruik). - Informatiemateriaal Kringwinkel (flyers, website) + open milieuraad ( ). - Communicatie naar de bevolking met betrekking tot het organiseren van de Langste Veggietafel ( ) persbericht, publicaties. - Communicatie naar de bevolking met betrekking tot het planadvies duurzaam bouwen (artikels, flyers). Verder promoten (passief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen (eigen personeel, bevolking, scholen) in verband met milieuvriendelijke producten Actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik Basis 2 (= Uitvoering 2012 De gemeente promoot thuiscomposteren en compostgebruik bij haar maxjr inwoners. Voor de diverse actieve sensibilisatiecampagnes wordt ) verwezen naar hoofdstuk 2 (Afval Afvalpreventie en hergebruik). Project MBP MV-17 MV-30 MV-40 MV_44 Dienst Duurzame Ontwikkeling en In het kader van het planadvies duurzaam bouwen (zie paragraaf 3.2.3) wordt ook informatie verstrekt over milieuvriendelijke houtsoorten. Op het ecoplein van het jaarlijkse Ottertrotterfestival (Tivolipark, ) werden diverse workshops georganiseerd (knutselen met afvalmateriaal, vegetarisch koken, Juwelen maken in ecologisch katoen ) en kon men doorlopend informatie bekomen over bio- en fairtradeproducten. Vanuit de stad worden gratis infomomenten aangeboden aan HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 9

10 verenigingen waar ook aandacht wordt geschonken aan milieuvriendelijk productgebruik. Een infomoment Gezond poetsen werd op gegeven aan Tamtam (7 deelnemers). Biowijninfoment: zie actie Vegetarische voe: zie actie Fairtrade: zie actie 10.4 Verder promoten (actief sensibiliseren) van de verschillende doelgroepen in verband met milieuvriendelijke producten Via actieve sensibilisatie milieuverantwoord productgebruik stimuleren bij bouw of renovatie van gebouwen Basis Uitvoering 2012 Project MBP De stad verstrekt sinds juni 2010 gratis planadvies duurzaam bouwen. In samenwerking met IGEMO en het Provinciaal Centrum Duurzaam Bouwen en wonen (Kamp C) hebben inwoners de mogelijkheid om hun bouw- of renovatieplannen te laten adviseren door een architect gespecialiseerd in duurzaam (ver)bouwen (elke eerste woensdag van de maand). De plannen worden nagekeken of het ontwerp genoeg rekening houdt met zuinig bouwen en besparende maatregelen. Sindsdien hebben 57 inwoners planadvies bekomen (waarvan 13 in 2012). In diverse lokale media werd het initiatief kenbaar gemaakt. Enkele voorbeelden: - Gratis advies duurzaam bouwen - Ik Leef Verstandig Magazine - maart Een flyer werd verdeeld via de dienst duurzame, de dienst wonen, de bouwdienst en de woonwijzer Mechelen. - Laat je (ver)bouwplan screenen Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers (maart 2012). - Op zoek naar duurzaam (ver)bouwadvies - Ik Leef Verstandig digitale nieuwsbrief burgers (oktober 2012) Verder gratis planadvies duurzaam bouwen aanbieden aan de inwoners Milieuverantwoord productgebruik van cateringproducten en biologische producten stimuleren in (Groot)keukens in instellingen (o.a. scholen, rusthuizen, OCMW s..) Basis Uitvoering Project MBP MV-30 - Dienst Onderwijsonder- De stad ondersteunt sinds eind 2009 de actie Donderdag Veggiedag van EVA vzw. Er werd hiertoe een werkgroep opgericht met de betrokken partijen (stadsdiensten, EVA, Mechelen Klimaatstad, Coloma Plus, Vorming Plus, Logo, Planckendael) om te kijken hoe Donderdag Veggiedag vorm kan worden gegeven in Mechelen. De stad heeft zelf geen grootkeuken. Opzet is om vooral vegetarische voe te promoten bij de grootkeukens. In 2012 werden diverse acties ondernomen: - Op elke eerste donderdag van de maand is het donderdag Veggiedag in het restaurant van de school Colomaplus. - In 2011 ontving elke Mechelse basisschool een educatieve map HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 10

11 steuning - OCMW Donderdag Veggiedag in de klas (ontwikkeld door EVA vzw). - Vormingplus regio Mechelen organiseerde in 2012 diverse kookworkshops vegetarisch voe (broodbeleg, stoofpotjes, feestelijke vegetarisch , , , ). - Op het jaarlijkse personeelsfeest wordt ook een vegetarisch aanbod voorzien. - De stad ondersteunt logistiek en financieel de werking van EVA- Mechelen. In samenwerking met de vrijwilligers van EVA vzw werd in 2012 verder een rondgang uitgevoerd bij restaurants op het grondgebied van de stad. Verder promoten van het gebruik van milieuvriendelijke cateringproducten en biologische producten in (groot)keukens in instellingen Projecten Basis Uitvoering 2012 Project MBP 3.4. Acties uit MBP Basis Uitvoering 2012 Project MBP Bestrijsmiddelen: In uitvoering van het decreet van 21 december 2001 houdende vermindering van het gebruik van bestrijsmiddelen door openbare diensten in het Vlaamse Gewest (B.S ) neemt de stad Mechelen al talrijke jaren inspanningen om het gebruik van bestrijsmiddelen bij het onderhoud van het openbaar domein terug te dringen. Daar waar nog bestrijsmiddelen worden gebruikt worden vandaag de dag milieuvriendelijkere producten gebruikt (volgens de richtlijnen van de Vlaamse overheid, pocer-lijst). Voor meer informatie wordt verwezen naar actie 4.1. pesticidenreductie (hoofdstuk water). Steunpunt duurzame aankopen (VVSGBBL) Eind 2010 richtte VVSG een steunpunt op, dat samenwerkt met overheden en organisaties die een meerwaarde bieden voor gedeelde kennisverwerving en een geïntegreerde aanpak vanuit het steunpunt. De duurzaamheidsmedewerker van de stad is afgevaardigd in deze stuurgroep. Duurzame overheidsopdrachten (OVAM-SV) In het kader van het OVAM samenwerkingsverband (OVAM-stad Mechelen IGEMO IVAREM) is in het voorjaar 2012 gestart met het HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 11

12 project duurzame overheidsopdrachten. Opzet is om het aankoopbeleid van de stad verder te verduurzamen en dit op een beleidsmatige en gestructureerde wijze te verankeren in de werking van de stad. De stad Mechelen en OVAM zullen een gezamenlijk (leer)traject bewandelen. In 2012 werd een benchmarking uitgevoerd van het aankoopbeleid (enquête, gesprekken). In het najaar 2012 werd gestart met het terugkoppelen van de resultaten en acties (op korte en middellange termijn). In zullen deze gesprekken verder gezet worden en zal uitvoering gegeven worden aan de korte termijnacties. Verder werk maken van een duurzaam aankoopbeleid bij de stadsdiensten. HOOFDSTUK 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 12

3. Milieuverantwoord productgebruik

3. Milieuverantwoord productgebruik 3. Milieuverantwoord productgebruik MJP Hoofdstuk 3 3 MILIEUVERANTWOORD PRODUCTGEBRUIK 3.1 Basis 3.1.1 3.1 MVP binnen gemeentelijke diensten 3.1.2 3.2 Passieve sensibilisatie 3.2 sniveau 3.2.1 3.1 Acties

Nadere informatie

3. Milieuverantwoord productgebruik

3. Milieuverantwoord productgebruik 3. Milieuverantwoord productgebruik 3.1. Milieuverantwoord Productgebruik binnen gemeentelijke diensten 3.1.1. Duurzaam geëxploiteerd hout Basis X Uitvoering Project MV_41 MV_42 MV_43 - Departement stedelijke

Nadere informatie

OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2008

OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 2008 OVERZICHT ACTIES EN PROJECTEN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST 008 Zwart : basis is verplicht Rood: onderscheidingsniveau jaarlijks terugkerend (vast aantal punten) Groen: occasionele acties THEMA PUNTEN INSTRUMENTARIUM..

Nadere informatie

Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen

Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen Duurzame aankopen binnen het provinciebestuur West-Vlaanderen Infosessie duurzame aankopen _24 03 2015 1 OVERZICHT Taak coordinator IMZ in aankoopproces Verloop aankoopproces Enkele aankopen toegelicht

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren

Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid. Leen Van der Meeren Duurzame overheidsopdrachten inbouwen in lokaal beleid Leen Van der Meeren Een opdracht voor lokale besturen? Verkleinen ecologische voetafdruk Groene impuls aan de markt Voorbeeldfunctie: leading by example

Nadere informatie

Infosessie duurzaam aankopen. papier en drukwerk

Infosessie duurzaam aankopen. papier en drukwerk Infosessie duurzaam aankopen papier en drukwerk mei 2006: gestart als duurzaamheidsambtenaar in Dilsen-Stokkem Milieuverantwoord productgebruik: - veel wantrouwen bij collega s - velen zien het als een

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling MJP Hoofdstuk 10 10 DUURZAME ONTWIKKELING 10.1 Basis 10.1.1 10.1 Passieve sensibilisatie 10.2 sniveau 10.2.1 10.2 Participatieve en sensibiliserende initiatieven 10.2.2 10.3 Duurzaam

Nadere informatie

Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur.

Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur. Eerste idee: Een fietstocht langs duurzame voorbeelden in verschillende gemeenten. Beste manier om andere te overtuigen is: zien dat het kan en werkt bij hun buur. Uitvoering: 3 gemeenten werken samen

Nadere informatie

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005

Gemeente Kampenhout MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 Gemeente Kampenhout *************************************************************************** *************************************************************************** MILIEUJAARPROGRAMMA 2005 ***************************************************************************

Nadere informatie

BASISNIVEAU verwijzing MJP

BASISNIVEAU verwijzing MJP Bijlage ALGEMEEN - Gemeenten Index Milieujaarprogramma 214 (rapportering 213) Samenwerkingsovereenkomst 28-213 Opgelet: voor de uitgevoerde acties op onderscheidingsniveau is een apart tabblad voorzien.

Nadere informatie

Duurzaam aankopen van goederen en diensten

Duurzaam aankopen van goederen en diensten Duurzaam aankopen van goederen en diensten Leen Van der Meeren Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten Wat? Meerjarenovereenkomst Vlaamse Overheid 2011-2014 duurzaam aanbesteden stimuleren en ondersteunen

Nadere informatie

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder

Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf. Kathelijne De Ridder Milieuverantwoord aankopen binnen je bedrijf Kathelijne De Ridder Hoeveel kilo papier gebruikt de gemiddelde Belg per jaar? a) 265 kilo/jaar b) 354 kilo/jaar c) 358 kilo/jaar Hoeveel kilogram restafval

Nadere informatie

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van:

FairTradeGemeente? FairTradeGemeente 23/01/2012. Focus: duurzame ontwikkeling N - Z. Een campagne van: FairTradeGemeente Een campagne van: FairTradeGemeente? Een TITEL die aangeeft dat die bepaalde gemeente én haar inwoners eerlijke handel en lokale, duurzame productie en consumptie een warm hart toedragen

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling MJP Hoofdstuk 10 10 DUURZAME ONTWIKKELING 10.1 Basis 10.1.1 10.1 Passieve sensibilisatie 10.2 sniveau 10.2.1 10.2 Participatieve en sensibiliserende initiatieven 10.2.2 10.3 Duurzaam

Nadere informatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie

Duurzame bureaumaterialen op de werkplek. Tips & communicatie Duurzame bureaumaterialen op de werkplek Onze bureaumaterialen (computers, toners, papier,...) en energieverbruik zijn een grote milieu-impact voor administraties en bedrijven. Daarenboven zijn er vaak

Nadere informatie

Infosessie milieuverantwoord aankopen kantoorapparatuur

Infosessie milieuverantwoord aankopen kantoorapparatuur Infosessie milieuverantwoord aankopen kantoorapparatuur IMOG 24 november 2010 Bert Vanhuyse duurzaamheidsambtenaar stad Roeselare Aankoop van kantoorapparatuur Gewone kantoorapparatuur Specifieke kantoorapparatuur

Nadere informatie

Historiek. LOKALE AGENDA 21 - Leuven. Milieuconvenant. Resultaten. Acties. Duurzaam beleid in convenant. Agenda 21 van UNCED, Rio 92

Historiek. LOKALE AGENDA 21 - Leuven. Milieuconvenant. Resultaten. Acties. Duurzaam beleid in convenant. Agenda 21 van UNCED, Rio 92 LOKALE AGENDA 21 - Leuven Historiek Presentatie voor delegatie van stad en gemeenten van het Brussels Gewest Agenda 21 van UNCED, Rio 92 3 aanleidingen in Leuven ondertekening milieuconvenant 1997-1999

Nadere informatie

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 1 Provincie West Provincie West-Vlaanderen Vlaanderen Campagnes Campagnes IMZ IMZ campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 2 Campagne energie 2009 3 Campagne energie 2009

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS)

Gemeenteraadsverkiezingen 2012. Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout. Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Gemeenteraadsverkiezingen 2012 Memorandum voor de politieke partijen van Kampenhout Gemeentelijke Raad voor OntwikkelingsSamenwerking (GROS) Als erkende adviesraad van het gemeentebestuur groepeert de

Nadere informatie

Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op Sofie Poelmans Team Lokale besturen OVAM

Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op  Sofie Poelmans Team Lokale besturen OVAM Berekeningsmodel milieuverantwoord productgebruik op www.ovam.be/producttest Team Lokale besturen OVAM Wat is de Producttest? = berekeningsmodel in de vorm van een softwaretoepassing, waarmee een organisatie

Nadere informatie

Actieplan Burgemeestersconvenant

Actieplan Burgemeestersconvenant Actieplan Burgemeestersconvenant Wat is het burgemeestersconvenant? Engagement van 6735 steden en gemeenten Om minimum 20 % CO 2 te gaan besparen tegen 2020 20 % CO 2 over het volledige grondgebied Opmaak

Nadere informatie

Opmaak van een strategisch meerjarenplan?

Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Opmaak van een strategisch meerjarenplan? Hypothetisch voorbeeld opgemaakt door medewerkers van de VVSG - zomer 2013 De VVSG helpt u graag op weg bij de opmaak van de strategische meerjarenplanning. Naast

Nadere informatie

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik

campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 1 campagnes: thema s ENERGIE WATER AFVAL milieuverantwoord productgebruik 2 Campagne energie 2009 3 Campagne energie 2009 uitgangspunt sensibiliseren over energie op een aansprekende manier op basis van

Nadere informatie

10. Duurzame ontwikkeling

10. Duurzame ontwikkeling 10. Duurzame ontwikkeling 10.1. Actieve en Passieve sensibilisatie Basis X Uitvoering 2013 Project MBP 2005- MV_30 2013 - Dienst duurzame - Dienst ontwikkelingssamenwerking Via diverse kanalen werd op

Nadere informatie

3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik

3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik 3.1.1 Milieuverantwoord productgebruik Wat is milieuverantwoord gebruik van producten? Milieuverantwoord gebruik van producten is het efficiënt inzetten van producten en een keuze voor producten en/of

Nadere informatie

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 november 2014 (207) 1. Goedkeuring notulen 1.1. DC 08-10-2014 (205) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN De notulen van het directiecomité

Nadere informatie

Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel

Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel Resultaten studentenbevraging m.b.t. milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel Auteur: Sara Coessens Promotor: Dr. Dimitri Devuyst 18 oktober 2007 Eindwerk voorgelegd voor het behalen van de graad van

Nadere informatie

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president,

enerzijds, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Kris Peeters, minister-president, Overeenkomst van vijf jaar tussen het Vlaams Gewest en de provincie Oost- Vlaanderen betreffende de structurele onderbouwing van een provinciaal steunpunt duurzaam wonen en bouwen. Tussen, enerzijds, het

Nadere informatie

Infosessie drukwerk praktijkervaring

Infosessie drukwerk praktijkervaring Infosessie drukwerk praktijkervaring Veerle Stuer Duurzaamheidsambtenaar Sint-Niklaas Drukwerk Stadsmagazine, personeelsblad, persmap Folders, affiches, brochures Jaarverslag, jaarboek academie Wenskaarten

Nadere informatie

Ecologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?

Ecologisch aankopen. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Ecologisch aankopen Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Inleiding Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen Inleiding Keuze leveranciers: Leveranciers met

Nadere informatie

Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek?

Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek? Toelichting a.d.h.v. de nieuwe Vlaamse criteriafiche: Hoe vertaal je duurzame aankopen van hout naar een bestek? Katrin Goyvaerts Agentschap voor Natuur en Bos Infosessie duurzaam beheerd hout, Gent 21/06/2012

Nadere informatie

Breekpuin. Gids duurzame aankopen. Inhoudstafel. L_ALG_Bouw_Breekpuin INHOUDSTAFEL OMSCHRIJVING TER INFO: WAT IS DUURZAAM BREEKPUIN?...

Breekpuin. Gids duurzame aankopen. Inhoudstafel. L_ALG_Bouw_Breekpuin INHOUDSTAFEL OMSCHRIJVING TER INFO: WAT IS DUURZAAM BREEKPUIN?... Gids duurzame aankopen L_ALG_Bouw_ Proceseigenaar : ISO-projectteam Gelinkt aan P_ALG_AankoopGoederenDiensten datum: versie: 26/09/2013 2 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL...1 1. OMSCHRIJVING...3 2. TER INFO:

Nadere informatie

DUURZAAM AANKOOPBELEID. Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016

DUURZAAM AANKOOPBELEID. Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016 DUURZAAM AANKOOPBELEID Praktijkervaring gemeente Schoten 25 oktober 2016 Verankerd in het beleid Opname in meerjarenplanning (BBC) Beleidsdoelstelling 3.9: de gemeente streeft klimaatneutraliteit na en

Nadere informatie

Milieujaarprogramma 2013

Milieujaarprogramma 2013 Milieujaarprogramma Rapportering 2012 Inhoud 1. Instrumentarium... 1 1.1. Gemeentelijke diensten en duurzaamheidsambtenaar... 1 1.2. Handhaving... 3 1.3. MMIS... 5 1.4. Gemeentelijke adviesraad voor milieu

Nadere informatie

Checklist organisatie

Checklist organisatie Checklist organisatie Een checklist organisatie? Deze checklist 'organisatie' laat toe een eco-snaphot te nemen van de werking van de organisatie, los van de producties of creatieprocessen. Het gaat hierbij

Nadere informatie

CSC-CAT1201 - BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt

CSC-CAT1201 - BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt CSC-CAT1201 - BIJLAGE 3 Milieukundige specificaties van de markt De Koninklijke Muntschouwburg draagt aandacht voor het milieu en voor sociale aspecten hoog in het vaandel. Dit engagement wordt op een

Nadere informatie

Voorstelling project

Voorstelling project Milieuverantwoorde overheidsaankopen Papier en drukwerk Voorstelling project Minimaal 20 infosessies Verspreid over Vlaanderen 15 verschillende onderwerp Handleiding Ondersteuning steunpunt 1 Sprekers

Nadere informatie

Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen

Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen Selectief slopen en ontmantelen Sloopinventaris afvalstoffen Studiedag Grondverzet en selectief slopen december 2010 - januari 2011 Philippe Van de Velde OVAM -Afvalstoffen en Materialenbeheer - dienst

Nadere informatie

7.- BESTUUR: akteneming jaarrekening 2004/2005 van Kunstencentrum nona, betreffende de controle op de aanwending van de stadstoelage.

7.- BESTUUR: akteneming jaarrekening 2004/2005 van Kunstencentrum nona, betreffende de controle op de aanwending van de stadstoelage. STAD MECHELEN BESTUURLIJK BEHEER ------------------------ GB/AVDV GENOMEN BESLUITEN : ------------------------- GEMEENTERAAD VERGADERING 23 FEBRUARI 2006 -------------------------------------- OVERZICHTSLIJST

Nadere informatie

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM 2015 ALGEMEEN IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal

Nadere informatie

het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Geert Bourgeois, minister-president,

het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, in de persoon van de heer Geert Bourgeois, minister-president, Overeenkomst tussen het Vlaams Gewest en de provincie Oost- Vlaanderen betreffende de ondersteuning van een provinciaal steunpunt duurzaam wonen en bouwen. Tussen, het Vlaams Gewest, vertegenwoordigd door

Nadere informatie

Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen. Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode

Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen. Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode Milieuverantwoorde overheidsaankopen Schoonmaakmiddelen Praktijkvoorbeeld Meeuwen-Gruitrode Wat? Milieuverantwoord Laagste milieu-impact meewerken aan een duurzame samenleving Waarom? SO 2008-2013 - Stimuleren

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven

Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZ-initiatieven Assenede 1 Huishoudelijk reglement van de GROS voor verdeling van de subsidies voor NZinitiatieven Assenede 1 Algemene

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid 1) Onderwerp Milieuvriendelijke drukwerkdiensten (naam van de openbare overheid) hecht belang aan de milieuzorg en de sociale aspecten. Dit wordt verklaard

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013

Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 Bijlage Definities/Afkortingen Samenwerkingsovereenkomst Gemeenten 2008-2013 DEFINITIES Algemeen Milieu- en natuurvereniging Een milieu- en natuurvereniging is een vereniging die natuur en/of milieu als

Nadere informatie

GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III. r e g l e m e n t

GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III. r e g l e m e n t GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III r e g l e m e n t Besluit van de gemeenteraad van Edegem van betreffende de financiële en logistieke ondersteuning van ontwikkelingssamenwerking. De gemeenteraad

Nadere informatie

Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote

Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT. Melinde De Groote Tools voor energie-efficiënte apparaten en green IT Melinde De Groote Tools Gids voor duurzame aankopen Producttest Energy star Top ten en Top ten pro Milieukoopwijzer Steunpunt duurzame lokale overheden

Nadere informatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Problemen 1 Voordelen labels Concrete informatie Vergemakkelijken

Nadere informatie

Infoavond. Samenaankoop muurisolatie

Infoavond. Samenaankoop muurisolatie Infoavond Samenaankoop muurisolatie SAMENaankoop Een samenwerking tussen IGEMO en 8 gemeenten IK LEEF VERSTANDIG 2010 2 Samenaankoop Voor iedereen die (extra) muurisolatie wil laten plaatsen Geïnteresseerde

Nadere informatie

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP KANTOOR 1. PAPIERVERBRUIK Elke vijf jaar stijgt de mondiale papierconsumptie met 20%! In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) wordt er elk jaar ongeveer 60

Nadere informatie

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen?

Ecolabels. Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Ecolabels Hoe kan ik eenvoudig duurzame producten aankopen? Overzicht presentatie Voordelen/nadelen labels Voorwaarden voor een label Bruikbare labels Labels en overheidsaankopen Praktische hulpmiddelen

Nadere informatie

RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen

RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen RAPPORT ENQUETE Verantwoord hout en papiergebruik bij Vlaamse lokale besturen Over de enquête Deze enquête werd verstuurd naar de milieudiensten van alle Vlaamse Steden en Gemeenten, alsook naar de duurzaamheidsambtenaren

Nadere informatie

Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator

Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator Functiebeschrijving: B2 Secretariaatscoördinator Beleidsdomein: Entiteit: Afdeling: Graad: Aantal vacante betrekkingen: Functie momenteel te begeven in: Vacaturenummer: Leefmilieu, Natuur en Energie Departement

Nadere informatie

Milieuverantwoorde overheidsaankopen. Kantoorapparaten

Milieuverantwoorde overheidsaankopen. Kantoorapparaten Milieuverantwoorde overheidsaankopen Kantoorapparaten Voorstelling project Minimaal 20 infosessies Verspreid over Vlaanderen Telkens ander onderwerp Handleiding Ondersteuning steunpunt Het aankoopproces

Nadere informatie

Papierverbruik aan de VUB

Papierverbruik aan de VUB Vrije Universiteit Brussel Faculteit Geneeskunde en Farmacie Verhandeling voorgelegd tot het behalen van de graad GGS Milieudeskundige Papierverbruik aan de VUB Els Van Bruystegem Promotor: Dimitri Devuyst

Nadere informatie

1. Goedkeuring notulen raad van bestuur van 17 oktober 2014 (119)

1. Goedkeuring notulen raad van bestuur van 17 oktober 2014 (119) Raad van bestuur van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 21 november 2014 (120) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN 1. Goedkeuring notulen raad van bestuur van 17 oktober 2014 (119) De

Nadere informatie

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL?

HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? HOE EN WAAROM MINDER PAPIER VERBRUIKEN OP SCHOOL? 1. PAPIERVERBRUIK Brusselse lagere en middelbare scholen verbruiken elk jaar 250 miljoen vellen A4, goed voor ongeveer 1250 ton papier! Slechts 5% van

Nadere informatie

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten

Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs. voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten Handleiding ster 1: FairTradeAmbassadeurs voor trekkersgroepen van FairTradeGemeenten 1 Inleiding Word een 5 sterren FairTradeGemeente Een gemeente die de titel FairTradeGemeente behaald heeft, komt in

Nadere informatie

Vacature bij de OVAM. 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi

Vacature bij de OVAM. 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi Vacature bij de OVAM 2 beleidsmedewerkers Vlaamse partners Vlaanderen Mooi Afdeling: Team: Niveau: Graad: Contract: Standplaats: Afval- en Materialenbeheer (AMB) Vlaanderen Mooi Niveau A Adjunct van de

Nadere informatie

Milieu en natuur. Toestand milieu en natuur in de regio Waas & Dender: 24. enkele kerngegevens

Milieu en natuur. Toestand milieu en natuur in de regio Waas & Dender: 24. enkele kerngegevens 99 MILIEU ENNATUUR 100 Milieu en natuur De zorg voor het milieu is een gedeelde opdracht: zowel lokale besturen als inwoners en het bedrijfsleven hebben de taak duurzaam om te springen met de leefomgeving.

Nadere informatie

De Gemeenteraad, In openbare vergadering,

De Gemeenteraad, In openbare vergadering, STATUTEN MILIEURAAD De Gemeenteraad, In openbare vergadering, Gelet op de gemeenteraadsbeslissing van 22 maart 2004 houdende wijzigingen van de statuten van de milieuraad ingevolge richtlijnen vastgelegd

Nadere informatie

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017

Project Wegwijzer: planning 22 december 2017 Wegwijzer: Algemeen overzicht WEGWIJZER - Strategische doelstelling 1: Professionaliseren en uitdragen van het project Wegwijzer naar de burgers en naar het beleid Operationele doelstelling 1.1 Professionaliseren

Nadere informatie

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen

Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang. Titel I. Algemene bepalingen 1 Besluit van de Vlaamse Regering van 4 mei 2007 (BS 19 juni 2007) houdende het lokaal beleid kinderopvang Titel I. Algemene bepalingen Artikel 1. Voor de toepassing van dit besluit wordt verstaan onder:

Nadere informatie

Gids duurzame aankopen Compost

Gids duurzame aankopen Compost Gids duurzame aankopen Compost L_ALG_Varia_Compost Proceseigenaar : ISO-projectteam Gelinkt aan P_ALG_AankoopGoederenDiensten datum: versie: 26/09/2013 2 Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 1. OMSCHRIJVING...

Nadere informatie

Opmaak duurzame bestekken stad Antwerpen

Opmaak duurzame bestekken stad Antwerpen Opmaak duurzame bestekken stad Antwerpen EMA (Energie en Milieu Antwerpen) 30 april 2013 Monique Van Dousselaere Inhoud 1. Flow opmaak bestekken - intake, opmaak, lastvoorwaarden, gunningswijze, publicatie

Nadere informatie

GOED GEVOEL Een afdeling van Mivas

GOED GEVOEL Een afdeling van Mivas GOED GEVOEL Een afdeling van Mivas Missie als uitgangspunt bij alle acties Goed Gevoel verenigt in haar sociale kruidenier 't Hofke en sociaal restaurant Kome Netemensen in armoede, vrijwilligers en werknemers

Nadere informatie

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente

Milieutrefdag 4 juni 2009. Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Milieutrefdag 4 juni 2009 Ecologische voetafdruk In jouw gemeente Doelstelling Workshop: Alle gemeenten warm maken voor een inspirerende Campagne Ecologische voetafdruk Ecologische Voetafdruk in jouw gemeente

Nadere informatie

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM 2016 ALGEMEEN IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal

Nadere informatie

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 juni 2013 (176 ste ) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 juni 2013 (176 ste ) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 12 juni 2013 (176 ste ) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN 1. Goedkeuring notulen 1.1. DC 08-05-2013 (174 ste ) De notulen van het

Nadere informatie

MilieujaarprogrammaOverijse 2012

MilieujaarprogrammaOverijse 2012 MilieujaarprogrammaOverijse 2012 Vergadering RAMINA 8maart 2013 Milieudienst Overijse SITUERING MJP 2012 werd integraal goedgekeurd en bracht een subsidiebedrag op van 77.718 euro op; Ondertekening voor2012

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux

Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken. Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Maatschappelijk verantwoord ondernemen in lastenboeken Diane Buggenhout Quality, Security, Environment Manager Benelux Certificaten Kwaliteit: ISO 9001:2008 certificaat Milieu: ISO 14001:2004 certificaat

Nadere informatie

TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen.

TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. TOELICHTING AFVALCIJFERS IVAREM 2014 ALGEMEEN IVAREM is de Intergemeentelijke Vereniging voor duurzaam Afvalbeheer in de regio Mechelen. Het is haar doelstelling om een vooruitstrevend duurzaam en integraal

Nadere informatie

Overzichtslijst Raad voor Maatschappelijk Welzijn

Overzichtslijst Raad voor Maatschappelijk Welzijn Overzichtslijst Raad voor Maatschappelijk Welzijn Overzichtslijst van de RAAD van DINSDAG, 05 JANUARI 2016 O P E N B A R E V E R G A D E R I N G 0. P R O C E S S E N-VERBAA L 0.1. Zitting van de raad van

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Infosessie Duurzame voeding en catering, 26/01/2012 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil

Nadere informatie

Milieuverantwoord aankopen in uw organisatie

Milieuverantwoord aankopen in uw organisatie Milieuverantwoord aankopen in uw organisatie Belangrijke stappen en randvoorwaarden http://milieuzorg.lne.be/ Belangrijk voor: 12,5 Het milieu Waarom milieuverantwoord aankopen De 10,0 eigen organisatie

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid

Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid Duurzame overheidsopdracht-fiche: uitgebreid 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een

Nadere informatie

Verslag aan de Provincieraad

Verslag aan de Provincieraad directie Leefmilieu dienst Milieubeleidsplanning, -ondersteuning en Natuurontwikkeling Verslag aan de Provincieraad registratienr. 1005603 betreft verslaggever STEUNPUNT DUURZAAM WONEN EN BOUWEN Overeenkomst

Nadere informatie

AGB Energiepunt Mechelen. Raadscommissie 16/05/2018 Toelichting Jaarverslag 2017

AGB Energiepunt Mechelen. Raadscommissie 16/05/2018 Toelichting Jaarverslag 2017 AGB Energiepunt Mechelen Raadscommissie 16/05/2018 Toelichting Jaarverslag 2017 AGB Energiepunt Mechelen Inleiding Rapportering over de uitvoering van de beheersovereenkomst Doelstelling Opdrachten Evaluatie

Nadere informatie

1.1. Gemeentelijke diensten en duurzaamheidsambtenaar

1.1. Gemeentelijke diensten en duurzaamheidsambtenaar 1. Instrumentarium MJP Hoofdstuk 1 1 INSTRUMENTARIUM 1.1 Basis 1.1.1 1.1 Gemeentelijke diensten 1.1.2 1.2 Handhaving 1.1.3 1.3 MMIS 1.1.4 1.4 Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur 1.1.5 1.5 Gemeentelijk

Nadere informatie

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem

Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem Actierapport Milieujaarprogramma 2006 actie 3.2.1 Hoofdstuk MBP: De provincie geeft het voorbeeld Status: Ontwerp Titel: Verder implementeren van continue aandacht voor milieu via het WMDzorgsysteem Link

Nadere informatie

Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen?

Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen? 1 Belgen doen het slimmer en goedkoper Wat is de toverformule van Vlaanderen? Danny Wille Ingenieur - OVAM Inhoud 2 Inleiding; Vlaams afvalstoffenbeleid; Statistieken Vlaanderen-Nederland; diftar in het

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen

Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen BIJLAGE 2 Decreet van 30 april 2004 houdende de stimulering van een inclusief Vlaams ouderenbeleid en de beleidsparticipatie van ouderen Dit decreet wil onder meer de ontwikkeling van een lokaal ouderenbeleid

Nadere informatie

AGB Energiepunt Mechelen. Raadscommissie 10/05/2017 Toelichting Jaarverslag 2016

AGB Energiepunt Mechelen. Raadscommissie 10/05/2017 Toelichting Jaarverslag 2016 AGB Energiepunt Mechelen Raadscommissie 10/05/2017 Toelichting Jaarverslag 2016 AGB Energiepunt Mechelen Inleiding Rapportering over de uitvoering van de beheersovereenkomst Doelstelling Opdrachten Evaluatie

Nadere informatie

Het principe van de sociale voorkeur

Het principe van de sociale voorkeur Vragen naar: Sébastien Pereau E-mail: Sebastien.Pereau@mi-is.be Tel : 02 508 86 81 Fax : 02 508 86 72 http://socialeconomy.fgov.be Ons kenmerk Datum laatste wijziging ESE/30/2 donderdag 24 mei 2007 Betreft:

Nadere informatie

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid

Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid Voorontwerp van decreet betreffende het lokaal sociaal beleid DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; Na beraadslaging, BESLUIT: De Vlaamse minister

Nadere informatie

Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen

Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014. Basisscholen Duurzaamheid op School Aanbod 2013-3014 Basisscholen Milieuzorg op School 2013-2014 Vanaf dit schooljaar worden duurzame ondersteund door de stad. projecten op school gerichter Alle basisscholen kunnen

Nadere informatie

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014

Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Activiteitenplan Millenniumwerkgroep 2014 Inleiding Dit plan bestaat uit vier delen: De voornemens van de Millenniumwerkgroep voor 2014 als overkoepelende werkgroep; Het activiteitenplan van de werkgroep

Nadere informatie

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis

Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis Duurzame overheidsopdracht-fiche: basis 1) Onderwerp 1) Voedsel en dranken uit de organische voedingsproducten en geproduceerd op een milieuvriendelijke wijze EN / OF 2) Voedsel en dranken die een eerlijke

Nadere informatie

To print or not to print

To print or not to print To print or not to print Welke echte voordelen voor uw instelling? Joëlle Van Bambeke departement Afval & DO afdeling Informatie, Onderzoek, Afval en DO 1 Proefprojecten 25 instellingen Private of openbare

Nadere informatie

DEPARTEMENT DUURZAME CONSUMPTIE & ECOGERAG jva@ibgebim.be

DEPARTEMENT DUURZAME CONSUMPTIE & ECOGERAG jva@ibgebim.be Voorstelling van het gewestelijke actieprogramma voor duurzame voeding (projectoproepen, lopende partnerschappen Joëlle VAN BAMBEKE DEPARTEMENT DUURZAME CONSUMPTIE & ECOGERAG jva@ibgebim.be 1. CONTEXT

Nadere informatie

Steunpunt duwobo. provincie West-Vlaanderen: voorstelling

Steunpunt duwobo. provincie West-Vlaanderen: voorstelling Steunpunt duwobo provincie West-Vlaanderen: voorstelling Wat is het steunpunt duwobo? Steunpunt duurzaam wonen en bouwen Gegroeid vanuit de transitiearena duurzaam wonen en bouwen (Vlaams platform) Naar

Nadere informatie

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling

De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling De selectieve fracties bij ondergrondse inzameling Studiedag VVSG 11.3.2014 - Afval gaat ondergronds Presentaties : http://tinyurl.com/po8purh Fost Plus Erkend organisme voor huishoudelijk verpakkingsafval

Nadere informatie

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN

Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN Directiecomité van de intergemeentelijke vereniging IVAREM 9 november 2016 (240) 1. Goedkeuring notulen 1.1. DC 12102016 (238) LIJST MET BEKNOPTE OMSCHRIJVING VAN BESLISSINGEN De notulen van het directiecomité

Nadere informatie

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011

Fair Trade in Openbare Aanbestedingen. Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Fair Trade in Openbare Aanbestedingen Workshop Duurzame voeding en catering, 22/11/2011 Inhoud workshop 1. Waarom een workshop van Max Havelaar? 2. Wat is Fair Trade en hoe herken je het? 3. Verschil met

Nadere informatie

FAQ. Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten

FAQ. Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten FAQ Decreet bovenlokale cultuurwerking Subsidie voor bovenlokale cultuurprojecten cjm.vlaanderen.be INHOUD 1 Wie kan aanvragen?... 4 1.1 Kan een feitelijke vereniging indienen? 4 1.2 Kan eenzelfde aanvrager

Nadere informatie

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL

INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL INZAMELING VAN BEDRIJFSAFVAL DAT VERGELIJKBAAR IS MET HUISHOUDELIJK AFVAL GRATIS Infolijn: 0800 90 441 Geachte ondernemer De gemeente waar u gevestigd bent, heeft beslist om over te schakelen op een DIFTAR-inzameling

Nadere informatie

Planmatige reductie van het pesticidengebruik nastreven in de eigen diensten en bij derden

Planmatige reductie van het pesticidengebruik nastreven in de eigen diensten en bij derden Actierapport Milieujaarprogramma 2006 actie 2.9.1 Status: Ontwerp Hoofdstuk MBP: Titel: Producten en grondstoffen Planmatige reductie van het pesticidengebruik nastreven in de eigen diensten en bij derden

Nadere informatie

Groepsaankoop juni 2015

Groepsaankoop juni 2015 Groepsaankoop juni 2015 Enkele regels: neem deze goed door! Een bestelling wordt geplaatst tegen ten laatste 30 juni 2015 via deze link: Zorg dat je er deze gegevens bij neemt om in te vullen: Trekkersgroep

Nadere informatie