Woordenschat (blad 1 van 2)



Vergelijkbare documenten
Antwoorden. 3 goed fout. 1 isoleren. 4 eigen antwoord. 5 eigen antwoord. 2 het landschap. kopieerblad Woordenschat 8.2

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

1 De tropische regenwouden liggen.. de evenaar. 2 Nederland ligt.de evenaar. 3 Het Amazone gebied ligt. de evenaar.

2 Landschapszones op aarde SO 1

Zand en klei 1. Van veen tot weiland 2. Blad 1. Heide Een lage plant met paarse bloemen.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen

WERKBLAD mijn landschap

8 4 Streken en klimaten

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Een gedeelte van een stad of een groter dorp. Een wijk bestaat uit meerdere buurten.

Opdrachten : Je moet 5 verschillende opdrachten maken. Zorg dat je daarvoor in tenminste 3 verschillende werkplekken komt.

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Landengids voor: Landengids

Braziliaanse regenwoud. Jesse Klever. Groep 7

NEDERLAND HELPT NEPAL KOM IN ACTIE!

Opdracht 1 en 2. Voorbeeld: Deze toets is dat wel moeilijk; maar het toen is erg belangrijk dat je laat hondje zien wat je kunt.

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon


5.1 De kaart van Nederland

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!

U leert in deze les om een mening vragen. U wilt dan weten wat iemand vindt.

Antwoorden. 1 helder. 3 goed fout. 4 eigen antwoord. 5 Het was een heldere dag. We liepen over. 2 noordelijk. kopieerblad Woordenschat 7.

Outback Australië. Je kunt een auto huren of kopen. Dat kan op veel plaatsen.

Inleiding Waarom dit onderwerp?

Wat weet jij over biologisch en over de bodem?

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

Lesbrief DUURZAAM WERKEN OPDRACHT 1 - WERKEN IN DE HAVEN

VERLENGEN KOPEN RUILEN BETALEN

Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?

Met enthousiaste werkpaarden naar Roemenië

Exodus 17,1-7 - Water uit de rots voor mensen met een kort lontje

Werkstuk wizard Hulpvragen

Voorbereiding post 2. Met de mens mee Groep 1-2-3

Aardrijkskundeproefwerk Hoofdstuk 6. Vakantielanden

Opdrachtkaarten Herfst

1 Landschap en klimaat in Turkije

Soms moet de lucht omhoog omdat er een gebergte ligt. Ook dan koelt de lucht af. Er ontstaan wolken en neerslag. Dit is stuwingsregen.

INHOUD. Inleiding Aardbevingen Bergen Bosbranden Koraal Lawines Meteorieten Onweer...

1 Kun je aan planten zien wat je aan moet?

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

Nigeria. 1. Bevolking en welvaart in Nigeria 2. Voedselvoorziening in Nigeria 3. Nigeria in de wereldeconomie 4. Gezond in Nigeria

LESINSTRUCTIE GROEP 5/6

Project Afrika-Azië. Week 1ABC: Noord-Afrika

ProJOP. jeugdwerk VPKB. 40 Days. stilstaan in de 40 dagentijd

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven

Antwoordenvel Handel en Wandel, primair onderwijs

Bewindvoering: hoe werkt het?

Verwijswoorden begrijpen

Lesbrief DUURZAAM BOUWEN OPDRACHT 1 - WAT IS DAT, DUURZAAMHEID?

Woordenschat - memory Taal Actief groep 4 Thema 3 Les 1

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk

André Rouvoet ChristenUnie. Foto: Marie Cecile Thijs

Het onze Vader. Naam:

Wat een vreemde bromfiets!

Stem dan ChristenUnie. André Rouvoet ChristenUnie

AANWIJZEND VOORNAAMWOORD. A) Welk woord past in de zin? Kies uit die of dat. 1. Heb je het huiswerk gemaakt? 7. Ga je naar één van onze feestjes?

Eetgewoonten van schoolkinderen Vragenlijst voor kinderen


Naam: WATER. pagina 1 van 8

Thema Op het werk. Lesbrief 16. Herhaling thema.

Streekproducten en eten uit de buurt

Spreekopdrachten thema 4 Wonen

De familie schaap. Praat eens zoals een schaap Welke dierengeluiden ken je nog? Doe ze eens na?

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

De voorraad De aanhanger Het industrieterrein

R O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1

8 5 Aarde en heelal. Lees de vragen over de planeten in de tabel hieronder. Vragen over de planeten. Aarde Maan Mars

Lees de tekst hieronder. Er staan geen leestekens: geen hoofdletters, geen punten en geen komma s in het verhaal.

Leefgebieden in de duinen. Les met werkblad - biologie

GROOT-BRITTANNIË en zeeklimaat

LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1

Lou en Lena in Ecuador

Inhoudsopgave atlas. antwoorden met uitleg voorbeeldopgaven Aardrijkskunde. Wereldorientatie-pabo antwoord 1 van 12

De trek naar de stad 1. Wonen in Lagos 2. Blad 1. Mega Enorm groot. Een megastad is een enorm grote stad.

Ria Massy. De taart van Tamid

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!

droooo droooo oooom speurtocht je stad je toekomst 12 april - 3 juli oba is Paleis voor Volksvlijt

Hoe maak ik een Spreekbeurt?

= iemand die vertelt of schrijft over het nieuws. = de politie zorgt ervoor dat het veilig is.

Toeristen in Nederland

Les 1. de top. De berg. Het dal. De beek

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Naam: INDIA EN ARMOEDE

Melkweg. Wat eet u vandaag? Lezen van Alfa A naar Alfa B. Gezond eten

inhoud 1. Dieren op reis 2. Waarom dieren reizen 3. Op zoek naar eten 4. Op zoek naar een broedplek 5. Weg uit de kou 6. Filmpje Pluskaarten Bronnen

LEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog

Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Extra spreekopdrachten

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Toets Geletterdheid en Begrijpend Lezen

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

2. Zegengroet Genade voor u en vrede van God onze Vader in de Heer Jezus Christus. Amen

Water en drinkwater (waterhardheid en ontkalken)

Transcriptie:

Woordenschat (blad 1 van 2) 1 Welke kleren neem je mee op reis? Woordenboekje bepalen ergens de oorzaak van zijn De temperatuur bepaalt of het water bevriest. het continent een heel groot stuk land waar aan alle kanten zeeën of oceanen omheen liggen Antarctica is het koudste continent op aarde. isoleren afschermen van de omgeving Als een kledingstuk goed isoleert, houdt het de warmte van je lichaam goed vast. De mensen die op de Noordpool wonen, dragen kleren van bont. Dat isoleert goed. ruig wild of woest Hoog in de bergen is het landschap ruig: kaal en rotsachtig. het seizoen een deel van het jaar; lente, zomer, herfst of winter De lente is mijn favoriete seizoen, omdat de bomen dan weer groen worden. de tropen het gebied dat tussen de beide keerkringen ligt In de tropen is het warm en vochtig. kleurrijk met veel kleuren De schilder gebruikte alle kleuren van de regenboog. Het werd een kleurrijk schilderij. het landschap een stuk land dat bepaalde kenmerken heeft Het Zuid-Limburgse landschap is veel heuvelachtiger dan het polderlandschap in Flevoland. verdampen als water verdampt, lost het op in de lucht Na de regenbui ging de zon schijnen en door de warmte van de zon verdampten de regenplassen. de prairie een groot stuk land waar gras op groeit en waar grote kudden koeien of schapen op grazen De cowboy trok de hele dag met zijn kudde over de prairie. 68 kopieerblad 8.2

Woordenschat (blad 2 van 2) 1 Welke kleren neem je mee op reis? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. isoleren een groot stuk land waar gras op groeit kleurrijk als water door de warmte oplost in de lucht de prairie de warmte van je lichaam vasthouden de tropen met veel kleuren verdampen het gebied dat tussen de beide keerkringen ligt 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. het landschap de prairie de kudde het seizoen kleurrijk verdampen het water de zon het berglandschap het polderlandschap rotsachtig ruig 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed fout Een weiland is een ruig stuk natuur. w w Elk seizoen duurt precies één jaar. w w In warme gebieden bepaalt de hoeveelheid regen de plantengroei. w w Op de prairie leven pinguïns. w w Op de wereld zijn veel verschillende landschappen. w w 4 Maak nu zelf zinnen met deze woorden. het seizoen isoleren 5 Het klimaat van een gebied bepaalt hoe het landschap eruitziet. Je juf of meester bepaalt wanneer jullie buiten mogen spelen. Kun je nog meer mensen of dingen bedenken die iets voor jou bepalen? het continent de oceaan het seizoen de zee kopieerblad 8.2 69

Woordenschat (blad 1 van 2) 2 Wat maakt een wereldstad bijzonder? Woordenboekje bereikbaar als een plek goed bereikbaar is, kun je er snel en gemakkelijk komen New York is goed bereikbaar: de stad heeft een grote haven en een paar grote vliegvelden. politiek wat te maken heeft met het regeren van een land In wereldsteden worden belangrijke politieke beslissingen genomen, bijvoorbeeld over nieuwe wetten. de buitenwijk een wijk aan de rand van een dorp of een stad Veel stadsbewoners reizen op en neer tussen hun huis in een buitenwijk en hun werk in het zakencentrum. contact hebben met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen Je kunt zeggen: wereldsteden hebben contact met elkaar. Maar eigenlijk hebben de mensen in wereldsteden contact met elkaar! de gemeente afkorting van het gemeentebestuur : de mensen die de baas zijn in een gemeente (een stad, of een dorp, of een paar dorpen samen) De gemeente beslist waar nieuwe woonwijken moeten komen. oorspronkelijk vanaf het begin De oorspronkelijke inwoners van de Verenigde Staten zijn de indianen. in verbinding staan hetzelfde als contact hebben: met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen Als een bepaald soort tas heel hip is in New York, is hij een tijdje later ook hip in Amsterdam. Dat komt doordat deze steden met elkaar in verbinding staan. zich verspreiden zich over een bepaald gebied uitbreiden De hippe New Yorkse tas raakt eerst in Amsterdam in de mode. Daarna verspreidt deze mode zich over heel Nederland. zich vestigen ergens gaan wonen In de jaren vijftig van de vorige eeuw vestigden veel Nederlanders zich in de Verenigde Staten. vruchtbaar waar veel kan groeien Op die vruchtbare grond kun je heel goed groentes verbouwen. 70 kopieerblad 8.3

Woordenschat (blad 2 van 2) 2 Wat maakt een wereldstad bijzonder? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. bereikbaar waar veel kan groeien contact hebben zich over een bepaald gebied uitbreiden zich verspreiden ergens gaan wonen zich vestigen met elkaar praten, bellen, schrijven of mailen vruchtbaar als je ergens snel en gemakkelijk kunt komen 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. bouwen contact hebben mailen in verbinding staan politiek de regering vruchtbaar de wereldstad de gemeente de mode de stad de woonwijk de buitenwijk de forens de kolonie het zakencentrum 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed Contact hebben betekent hetzelfde als in verbinding staan. w De Spanjaarden zijn de fout w oorspronkelijke bewoners van Mexico. w w Iedereen kan belangrijke politieke beslissingen nemen. w w In de woestijn is de grond heel vruchtbaar. w w Met de gemeente wordt vaak het gemeentebestuur bedoeld. w w 4 Maak nu zelf zinnen met deze woorden. contact hebben oorspronkelijk 5 Lees de vraag. Vul het goede woord in. De nieuwe woonwijk ligt dicht bij de snelweg en er rijden veel bussen. Wat kun je zeggen over deze wijk? De wijk is goed Betty woont aan de rand van de stad. In wat voor soort wijk woont ze? in een Uit de fabriek kwam vieze rook. Na een tijdje hing de rook boven de hele stad. Hoe noem je dat, als iets op steeds meer plekken komt? 71 kopieerblad 8.3

Woordenschat (blad 1 van 2) 3 Welk land staat er bij jou op tafel? Woordenboekje de cacao (je zegt: kaakau) bruin poeder dat wordt gemaakt van de cacaoboon Van cacao wordt chocola gemaakt. de delta een gebied waar een rivier zich splitst in een heleboel kleine riviertjes, die uitkomen in zee De Nijldelta in Egypte is een vruchtbaar landbouwgebied. de energie stroom en brandstof die nodig zijn voor verlichting, verwarming of beweging Het kost veel energie om sperziebonen per vliegtuig naar Nederland te brengen. oogsten groente en graan van het land halen en fruit plukken als het rijp is In Ethiopië helpen ook de kinderen mee met het oogsten van teff. de palmolie olie die wordt geperst uit de vruchten van de oliepalm Palmolie is een belangrijke grondstof voor onder andere margarine, chips, koekjes en zeep. verbouwen iets op een stuk land laten groeien In Egypte worden sperziebonen verbouwd. kappen omhakken Door het kappen van bomen verdwijnen bossen. de welvaart Als er welvaart is in een land, hebben mensen genoeg geld, eten, drinken en een huis. Nederland is een rijk land: de welvaart is groot. de oase een plek in de woestijn waar water is, waardoor er planten en bomen kunnen groeien Na een lange tocht door de woestijn bereikten we gelukkig een oase. Eindelijk hadden we weer water! de winst Als je winst maakt, verkoop je iets voor meer geld dan het je zelf heeft gekost. Joep heeft 24 blikjes cola gekocht voor 0,40 per stuk. Op de vrijmarkt heeft hij ze allemaal verkocht voor 1 per stuk. Hij heeft dus 14,40 winst gemaakt. 72 kopieerblad 8.4

Woordenschat (blad 2 van 2) 3 Welk land staat er bij jou op tafel? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de cacao stroom en brandstof de delta een plek in de woestijn waar water is de energie bruin poeder dat wordt gemaakt van de cacaoboon de oase olie uit de vruchten van de oliepalm de palmolie een gebied waar een rivier zich splitst in een heleboel kleine riviertjes 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de dienstverlening de landbouw oogsten verbouwen de delta de rivier de voedselhulp vruchtbaar de energie de erosie kappen de palmolie de export de welvaart de winst zelfvoorzienend 3 Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over. Eén woord kun je twee keer gebruiken. cacao kappen oase verbouwen welvaart winst In arme landen leven veel mensen van het van voedsel. Als de grond genoeg oplevert, kunnen ze producten met verkopen. Dat is goed voor de van het land. In Nigeria de mensen bomen om ruimte te maken voor plantages. Zo kunnen ze meer producten. Bijvoorbeeld bonen voor chocola. Maar zo verdwijnen wel bossen en ontstaat er erosie. 4 Lees de vraag. Vul het goede woord in. Van welke grondstof wordt chocola gemaakt? Van Hoe noem je het als een land rijk is en de mensen een goed leven hebben? Dat land heeft een grote Wat doen de boeren als het graan rijp is? 5 Maak nu zelf zinnen met deze woorden. de energie de winst 73 kopieerblad 8.4

Woordenschat (blad 1 van 2) 4 Kan Nederland zonder het buitenland? Woordenboekje afhangen van iets door iets bepaald worden Kom je vanmiddag bij mij spelen? Het hangt ervan af of ik voetbaltraining heb. de ervaring kennis die je krijgt door iets veel te doen De Nederlandse bloembollenbedrijven hebben veel ervaring met bollen kweken. Ze weten daardoor heel goed hoe ze het moeten doen. de kwaliteit Als een product kwaliteit heeft, is het een goed product. Deze voetbalschoenen zijn iets duurder, maar dan heb je wel kwaliteit! niet aan iets of iemand kunnen tippen veel minder goed zijn Mimoun kan zó hard rennen, daar kan ik niet aan tippen. goed opgeleid Iemand die goed opgeleid is, heeft na de middelbare school nog verder doorgeleerd en een diploma gehaald. Goed opgeleide mensen kunnen vaak ingewikkeld werk doen waar ze veel geld mee verdienen. de grondstof onbewerkt materiaal waarmee producten worden gemaakt Van de grondstof olie wordt in de fabriek bijvoorbeeld verf gemaakt. handelen spullen kopen en verkopen Landen handelen met elkaar omdat ze veel verschillende producten nodig hebben: olie, voedsel, auto s, kleren en nog veel meer. En een land kan niet alles zelf maken. profiteren van iets er voordeel van hebben De wintertijd is vannacht ingegaan. Daar heb ik van geprofiteerd door een uur langer te slapen. de verzekering Als je een verzekering afsluit, betaal je elk jaar wat geld aan een bedrijf (de verzekeraar). Als er dan bijvoorbeeld brand komt, vergoedt dat bedrijf de schade. Mijn fiets is gestolen. Gelukkig heb ik een goede verzekering: ik krijg geld voor een nieuwe fiets. de wereldhaven havenstad die verbindingen heeft met de hele wereld Rotterdam is een wereldhaven. Er zijn allerlei transportmogelijkheden vanuit de Rotterdamse haven: treinen, schepen, pijpleidingen, vrachtwagens en vliegtuigen. 74 kopieerblad 8.5

Woordenschat (blad 2 van 2) 4 Kan Nederland zonder het buitenland? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de ervaring spullen kopen en verkopen de grondstof door iets bepaald worden handelen onbewerkt materiaal waarmee producten worden gemaakt profiteren kennis die je krijgt door van iets iets veel te doen afhangen van ergens voordeel van hebben 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de arbeider exporteren importeren de wereldhaven de ervaring goed opgeleid de grondstof de kennis de grondstof het halffabrikaat het product de verzekering de computerindustrie goed opgeleid hoge lonen de visindustrie 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed Als je kwaliteit wilt, koop je iets wat er goed en stevig uitziet. w Anne heeft veel ervaring met fout w koken: ze heeft één keer gekookt. w w Producten importeren en exporteren is handelen met andere landen. w w Ik heb geprofiteerd van het mooie weer: ik zat de hele dag binnen. w w In een wereldhaven komen vooral zeilbootjes. w w 4 Lees de zinnen. Vul het goede woord in. In Shanghai komen elke dag honderden schepen aan. Ze vervoeren goederen vanuit de hele wereld. Shanghai is een Yasmine heeft na de middelbare school nog vijf jaar gestudeerd. Ze heeft geleerd om ingewikkelde computerprogramma s te maken. Yasmine is Tims fiets is gestolen. Zijn ouders mopperen erg, omdat ze nu een nieuwe moeten betalen. Tim had geen 5 Landen kunnen profiteren van elkaars kennis en ervaring. Heb jij ook wel eens ergens van geprofiteerd? Leg uit wat dat was en hoe je er voordeel van hebt gehad. 75 kopieerblad 8.5

Woordenschat (blad 1 van 2) 5 Hoe kunnen twee werelddelen botsen? Woordenboekje de aardplaat een stuk aardkorst Er zijn twee soorten aardplaten: landplaten en zeeplaten. Landplaten zijn dikker dan zeeplaten. de aardverschuiving het afglijden van aarde vanaf een berg of heuvel Door de zware regens is een aardverschuiving ontstaan. Er is veel modder van de berg naar beneden gegleden. afhankelijk zijn van iets hulp van iets nodig hebben Voor een goede oogst zijn boeren afhankelijk van het weer. de druk een duwende kracht De druk van het water werd zo groot, dat de dijk doorbrak. gunstig goed, voordelig We konden het vakantiehuisje voor een gunstige prijs huren, omdat we niet in een schoolvakantie gingen. het hoogteverschil het verschil tussen hoog en laag In de bergen zijn er veel hoogteverschillen: er zijn hoge toppen en diepe dalen. de kern het diepste binnenste van iets De kern van een perzik is de pit. de reeks de rij Bij Japan is een lange reeks van vulkaaneilanden ontstaan. Er liggen heel veel vulkaaneilanden op een rij. de uitrusting spullen die je nodig hebt om iets te kunnen doen Bergbeklimmers hebben een goede uitrusting nodig om de top te bereiken. de zeespiegel de hoogte van het zeewater Ik woon op bijna het laagste punt van Nederland. Ons huis staat ruim 6 meter onder de zeespiegel. 76 kopieerblad 8.6

Woordenschat (blad 2 van 2) 5 Hoe kunnen twee werelddelen botsen? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de aardplaat het diepste binnenste van iets de aardverschuiving een stuk aardkorst de druk de hoogte van het zeewater de kern een duwende kracht de zeespiegel het afglijden van aarde van een berg of heuvel 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de aardverschuiving de berg het hoogteverschil de zeespiegel de aardplaat de aardkorst de druk de kern 4 Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over. aardplaten aardverschuivingen afhankelijk gunstig hoogteverschillen uitrusting Het regent al dagen achter elkaar. Dat is niet als je een berg wilt beklimmen. Gelukkig hebben de bergbeklimmers zich goed voorbereid. Ze hebben een goede Omdat de grond vol zit met water, moeten de berg beklimmers uitkijken voor bij zich. De bergbeklimmers zitten met touwen aan elkaar vast. Daardoor zijn ze van elkaar alleen de reeks de rij de serie goed gunstig vervelend voordelig Boven op de berg zien ze andere hoge toppen, maar ook diepe dalen. Er zijn grote in de bergen. 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed Als je je band oppompt, wordt de druk in de band steeds groter. w fout w De grond onder je voeten is de kern van de aarde. w w Een goede uitrusting betekent dat je goed geslapen hebt. w w Een reeks bestaat uit meer dan één ding. w w Voor de Elfstedentocht zijn we afhankelijk van het weer. w w 5 Lees de vraag. Vul het goede woord in. De aardkorst is in stukken gebroken. Hoe noem je zo n stuk? een Wat bevindt zich in het midden van de aarde? de De Mount Everest is bijna 9 kilometer hoog. Hoe kun je dat anders zeggen? De top van de Mount Everest ligt bijna 9 kilometer boven de 77 kopieerblad 8.6

Woordenschat (blad 1 van 2) 6 Waarom willen mensen in de stad wonen? Woordenboekje aantrekken naar zich toe halen Grote steden trekken veel mensen aan, omdat er meer werk is dan op het platteland. de belasting geld dat mensen moeten betalen aan de overheid De overheid gebruikt het belastinggeld bijvoorbeeld om wegen aan te leggen, scholen te bouwen en politieagenten te betalen. het brandhout hout dat gebruikt wordt om vuur te maken Als je veel brandhout verzamelt, kun je een groot kampvuur maken. het gewas planten die door de boeren verbouwd worden De Chinese boeren verbouwen allerlei gewassen, onder andere rijst, groenten en fruit. de lening geld dat je krijgt, maar later weer terug moet betalen Als mensen iets willen kopen waar ze geen geld voor hebben, sluiten ze soms een lening af. het moeras nat gebied. Het is niet echt een meer, maar ook niet echt land. In moerassen zijn vaak bijzondere planten en dieren te vinden. opnemen ergens deel van laten uitmaken Het nieuwe meisje werd meteen in de groep opgenomen. uit de grond stampen heel snel bouwen In Chinese steden worden de flatgebouwen uit de grond gestampt. heilig met een speciale betekenis voor mensen die in een god geloven In India is de koe een heilig dier. Daarom eten veel mensen in India geen koeienvlees. de waterpomp apparaat waarmee grondwater omhoog gezogen wordt Dankzij de nieuwe waterpomp heeft het Chinese dorpje eindelijk goed drinkwater. 78 kopieerblad 8.7

Woordenschat (blad 2 van 2) 6 Waarom willen mensen in de stad wonen? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. aantrekken nat gebied de belasting ergens deel van laten uitmaken het moeras naar zich toe halen opnemen apparaat waarmee grondwater omhoog gezogen wordt de waterpomp geld dat mensen moeten betalen aan de overheid 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de akker de boer het gewas het moeras het bos het brandhout kappen opnemen de bank het brandhout het geld de lening aantrekken de stad verhuizen de waterpomp 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed fout Als je iemand opneemt in de groep, hoort hij erbij. w w Een lening moet je weer terugbetalen. w w Er komen wespen op de jam af. De jam trekt wespen aan. w w Iets uit de grond stampen doe je met je voeten. w w In een moeras kun je goed voetballen. w w 4 Maak nu zelf zinnen met deze woorden. aantrekken uit de grond stampen 5 Voor de hindoes in India is de koe een heilig dier. Voor christenen is de bijbel een heilig boek, net zoals de koran voor moslims. Kun jij dingen, plaatsen of mensen bedenken die voor sommige mensen heilig zijn? Voor wie zijn ze heilig? 79 kopieerblad 8.7

Woordenschat (blad 1 van 2) 7 Kun je de aarde opmaken? Woordenboekje de deskundige iemand die ergens veel van af weet De weerman op tv is een deskundige op het gebied van het weer. digitaal in getallen Een digitale camera bewaart de foto's niet als beeld, maar in getallen. Daarom hoeft er geen fotorolletje in, maar een geheugenkaart. lokaal plaatselijk De toeristen vinden de grote spinnen heel eng, maar de lokale bevolking is eraan gewend. het ontvangststation een plaats waar beelden of geluiden opgevangen worden Deze draagbare radio is een ontvangststation voor muziek. de reisorganisatie een bedrijf dat reizen organiseert Deze reisorganisatie heeft voor mij een hotel in Portugal gereserveerd. het respect eerbied of waardering voor iemand of iets Ik heb respect voor de natuur: ik gooi geen rommel op de grond en pluk geen zeldzame bloemen. de savanne grote grasvlakte in tropische gebieden, met hier en daar wat bomen Een savanne is niet zo droog en kaal als een steppe. de sojaboon eiwitrijke boon die veel in warme gebieden wordt verbouwd Van sojabonen wordt veevoer gemaakt, maar ze worden ook gebruikt als grondstof voor onder andere ketjap, tofu, frituurvet en margarine. de voorraad een hoeveelheid die er van iets is Heb je een nieuwe pen nodig? Kijk maar in de kast, daar ligt een voorraad. zuinig zo weinig mogelijk van iets gebruiken Hasan doet zuinig met zijn zakgeld, want hij spaart voor een nieuw computerspel. zuinig zijn op voorzichtig met iets of iemand omspringen Olivier is zuinig op zijn fiets, want hij is nieuw. 80 kopieerblad 8.8

Woordenschat (blad 2 van 2) 7 Kun je de aarde opmaken? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. de deskundige plaatselijk digitaal iemand die ergens veel vanaf weet lokaal een plaats waar beelden of geluiden opgevangen het ontvangst- worden station eerbied of waardering voor iemand of iets het respect in getallen 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. consumeren digitaal de voorraad zuinig de deskundige het moeras de savanne de steppe de eerbied het respect lokaal zuinig de reisorganisatie de sojaboon het toerisme de vakantie 3 Schrijf de woorden op de goede plek. Je houdt één woord over. deskundige digitaal lokaal ontvangststation reisorganisatie zuinig De een vliegtuigstoel voor mij gereserveerd. heeft Ik heb de foto s niet op papier, ik heb ze alleen Leidens Ontzet wordt alleen in Leiden gevierd. Het is een Lisa weet heel veel van atletiek. Ze is een feest. op dat gebied. Wij konden geen tv-beelden ontvangen. Het was kapot. 4 Maak nu zelf zinnen met deze woorden. het respect de voorraad 5 Waar ben jij zuinig op? Schrijf erover. 81 kopieerblad 8.8

Woordenschat (blad 1 van 2) 8 Ben jij een wereldburger? Woordenboekje de afdeling deel van een winkel, bedrijf, ziekenhuis, organisatie, enzovoort Als je een broek wilt kopen, moet je in het warenhuis naar de afdeling kinderkleding. officieel zoals het moet volgens de mensen die daar iets over te zeggen hebben Officieel begint de school om half negen, maar vaak beginnen we vijf minuten later. afgelegen ver van andere dorpen of steden Sommige volken leven zo afgelegen, dat ze helemaal geen contact hebben met andere culturen. het ambacht vak waarbij je iets met je handen maakt In de medina worden allerlei ambachten beoefend, bijvoorbeeld koper bewerken en tapijten weven. het binnenland deel van een land dat niet aan de kust ligt De mensen in het binnenland hebben vaak minder contact met andere culturen dan de mensen die dicht bij de kust wonen. de gewoonte iets dat je gewend bent te doen De meeste Nederlanders hebben de gewoonte om s middags brood te eten en s avonds warm. de slaaf iemand die voor een ander moet werken en daar geen geld voor krijgt, iemand die niet over zijn eigen leven mag beslissen Een paar honderd jaar geleden zijn veel Afrikanen als slaaf naar Noord- en Zuid- Amerika gebracht. Ze moesten daar op het land werken. veroveren (een land) na een gevecht de baas worden in een ander land of gebied In de 17de eeuw veroverden de Europeanen veel gebieden in andere werelddelen. Nederland heeft onder andere Curaçao veroverd. weigeren niet willen, nee zeggen Tessa vindt melk niet lekker. Ze weigert het te drinken. de mening wat je ergens van vindt Ik wil graag mijn mening geven over de nieuwe schoolkrant: ik vind hem veel leuker geworden! 82 kopieerblad 8.9

Woordenschat (blad 2 van 2) 8 Ben jij een wereldburger? 1 Zoek bij elk woord de goede betekenis. Maak de goede betekenis vast aan het woord. het ambacht iets wat je gewend bent te doen de gewoonte niet willen de mening na een gevecht de baas worden in een ander gebied veroveren wat je ergens van vindt weigeren vak waarbij je iets met je handen maakt 2 Welk woord hoort niet in het rijtje thuis? Zet een streep door dat woord. de afdeling afgelegen het binnenland ver weg de kolonie Brazilië veroveren weigeren de cultuur de gewoonte de mening officieel afgelegen officieel de overheid de regel 3 Lees de zinnen hieronder. Welke zijn goed en welke fout? Zet een kruisje onder goed of fout. goed fout Als je zegt: Ik vind dit een mooi boek, dan geef je je mening. w w Ambachten worden vooral in grote fabrieken beoefend. w w Een organisatie bestaat altijd uit één afdeling. w w In het binnenland zijn geen zeehavens. w w Slaven kunnen precies doen wat ze zelf willen. w w 4 Lees de vraag. Vul het goede woord in. Mijn oom en tante wonen midden in het bos, ver van het dorp. Hoe kun je dat ook zeggen? Ze wonen In Kenia heeft elke stam zijn eigen taal. Op school leren de kinderen een andere taal. Dat is de taal van de overheid. Hoe noem je zo n taal? Vroeger hebben sommige Europese landen andere landen ingepikt. Wat is een ander woord voor landen inpikken? 5 Iedere cultuur heeft haar eigen gewoontes. Noem drie gewoontes die bij jouw cultuur horen. 83 kopieerblad 8.9