ODZOB Uw dienst 2 juni 2015, Gemeente Oirschot
Terugblik: aanleiding voor vorming OD s Vergroting veiligheid en handhaafbaarheid Steviger afdwingen van naleefgedrag Verhogen kwaliteit diensten en producten Vergroten efficiency en effectiviteit Standaardisatie: normen, criteria, regelingen, sancties Meer eenduidigheid voor bedrijven en instellingen Aanpak toenemende criminaliteit door samenwerking in de opsporingsketen Meer gebruik maken van kennis en ervaring elders (OM, GGD, VR, Staatsbosbeheer, etc.)
Vanwege: Toename grootschalige rampen (Moerdijk, Enschede, Odjfell, etc.) Ondercapaciteit bij de handhavingsfunctie Toename vergunningovertreding en economische delicten Politie-inzet nog louter voor zware criminaliteit Toenemende bevolkingsdichtheid in combinatie met Intensivering landbouw, gevaarlijke transporten, productie drugs Versnippering lokaal beleid en regelgeving Integraal optreden met Veiligheidsregio en GGD (gezondheid)
Inrichting 28 omgevingsdiensten Aanvankelijk genoemd: regionale uitvoeringsdiensten (RUD s) Drie in Noord-Brabant (OD s Midden-West, Noord en Zuidoost) Kenmerken ODZOB: gemeenschappelijke regeling op grond van de WGR verlengd lokaal bestuur : deelnemers zijn 21 gemeenten en de provincie Noord-Brabant; AB en DB, leden dagelijks bestuur per subregio aangewezen begroting en jaarrekening vastgesteld door AB organisatieonderdeel van gemeente, zij het dat ODZOB moet worden gedeeld met andere deelnemers in de GR
WERKGEBIED ODZOB De ODZOB is een uitvoeringsdienst voor en van de gemeenten Asten, Bergeijk, Best, Bladel, Cranendonck, Deurne, Eersel, Eindhoven, Geldrop-Mierlo, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Laarbeek, Nuenen c.a., Oirschot, Reusel-de Mierden, Someren, Son en Breugel, Valkenswaard, Veldhoven, Waalre en de provincie Noord-Brabant.
Koers Motto: Samen Meer Waarde Zodanig professioneel dat deelnemers alles op het gebied van de fysieke leefomgeving door de ODZOB uit kunnen laten voeren Oogmerk is risicoreductie Voldoen aan landelijke kwaliteitscriteria VTH (2015): Bedrijfsvoering, processen procedures up to date Voldoende kennis & expertise, gezaghebbend en innovatief Verbreding pakket verzoek-taken Naast Wabo-milieu ook Wabo-bouwen Ruimtelijke Ordening Voorbereid zijn op Omgevingswet (2018): integraliteit, innovatie
Aanpak Innovatief Digitaal toezicht Branche-gericht toezicht Structurele kennis- en informatie-uitwisseling met ketenpartners Bedrijfsleven er bij betrekken Inzetten expertise over regionale thema s Agrofood Plattelandsontwikkeling, streeknetwerken Gezondheid, geur, geluid Regionale verkeersmilieukaart Drugsafval
Opdracht Oirschot Totaal werkprogramma 2015 ( 140.500): Basistaken (totaal 118.500) : Uitvoeren milieutoezicht ( 48.500) Afhandelen vergunningen en meldingen milieu ( 64.000) Afhandelen milieugerelateerde klachten ( 5.000) Juridische ondersteuning ( 1.000) Verzoektaken (totaal 22.000) bestaande uit o.a. Milieutoezicht ( 1.500) Juridische ondersteuning ( 2.500) Archeologie ( 5.500) Welstandsadvisering ( 12.500)
Werkprogramma Agrofood; algemeen belang Deelname aan evaluatie Wet geurhinder en veehouderij (praktijkervaring, expertise, meedenken over verandering, nieuwe inzichten) Aanvullend toetsingsinstrument gezondheid doorontwikkelen bij vergunningverlening (oorspronkelijk initiatief gemeenten Oirschot, Reusel-De Mierden, Gemert_Bakel met GGD). Wet plattelandswoningen (bedrijfswoningen van veehouderij legaal laten bewonen door burgers): voor- en nadelen op een rij. Nieuwe jurisprudentie geduid. Ondersteunen Stuurgroep Dynamisch Platteland, c.a. over andere (bestuurlijke) gremia Regionale themabijeenkomsten als op 26 maart in Son en Breugel Daaruit initiatief om gezamenlijk op te trekken (gemeenten, provincie, Odzob) ten behoeve van meer sturing, kennis bundelen, procedures verbeteren
Geur (opdracht gemeenten, w.o. Oirschot) Geurverordening; gemeentelijk geurbeleid veehouderij met andere dan standaard-geurnormen in de Wet geurhinder en veehouderij (vergunningen worden aan de geurnormen getoetst) Overbelaste locaties in beeld brengen (urgentiegebieden, aanpak wegenemen overbelasting) Analyse en doorrekenen van mogelijkheden / maatregelen om geuroverlast te beperken (scenario s)
JAARREKENING 2014 Positief resultaat 0,63 mln Deelnemers hebben voor 0,96 mln méér opdrachten gegeven dan geraamd Niet-deelnemers bleven 0,59 mln achter bij de raming Voorstel toevoeging aan egalisatiereserve verlofrechten 0,02 mln Voorstel toevoeging aan algemene reserve 0,61 mln Goedkeurende accountantsverklaring Bijdrage Oirschot 273.053 (inclusief aandeel collectieve taken en intensiveringsbudget)
BEGROTING 2016 Relevante ontwikkelingen: Wabo en Omgevingswet Richting verdergaande risicoreductie Kwaliteitscriteria in verordening i.p.v. landelijke regels Afnemende opdrachtverlening door niet-deelnemers Opdracht bestuur: taakstellende bezuiniging 3% Programmadelen Basistaken, verzoektaken, collectieve taken, intensiveringsbudget Verplichte paragrafen (BBV) o.a: Weerstandsvermogen en risicobeh. financiering, bedrijfsvoering
OPBRENGSTEN Opbrengst deelnemers op basis van ingediende werkprogramma s 2015 stelpost 1,7 mln. voor opdrachten buiten werkprogramma s om (ongeveer conform realisatie 2014) Opbrengst niet-deelnemers 2,0 mln (t.o.v. 2,4 mln begroting 2015) Opbrengst collectieve taken 0,5 mln (begroting 2015 gecorrigeerd voor efficiency-taakstelling van 3%) Opbrengst intensiveringsbudget 0,3 mln
KOSTEN Salariskosten Totale formatie 166,2 fte, (waarvan 20% overhead) Salariskosten omvatten 80% van de totale kosten Indexering salarissen 1,75% Organisatiekosten Lager dan 2015, o.a. als gevolg van nieuwe huisvesting Facilitaire kosten SRE/MRE niet meer via ODZOB Onvoorzien 0,5% Lager dan 2015, ODZOB heeft inmiddels (na voorgenomen winstbestemming 2014 een bescheiden algemene reserve)
BEGROTING ODZOB 2016 (Bedragen x 1000,- euro) Gemeenten 6.393 Provincie 4.672 Deelnemers buiten werkprogramma s 1.689 Overige opdrachtgevers 1.991 Collectieve taken 512 Intensiveringsbudget 293 Baten uit doorbelaste kosten (incl. opslag 1/uur) Personeelskosten 13.784 Uitbesteding/advies 75 Kapitaallasten 540 Organisatiekosten 1.300 Onvoorzien 75 Externe kosten coll. Taken 98
BEGROTING ODZOB 2016 (Bedragen x 1000,- euro) Baten 16.050 Lasten 15.872 Resultaat 2016 (mutatie algemene reserves) 178 Opmerking: Baten zijn inclusief tariefopslag van 1,- Lasten zijn inclusief verwerkt target van 3% Bijdrage Oirschot 163.756 (= WP + coll. taken + intens.budget, excl. aanvullende opdrachten)
RISICO S Productiviteit van 1.340 uur per medewerker mogelijk niet gehaald Mismatch personeel-werk Werkzaamheden onvoldoende gespreid over het jaar 3% taakstelling leidt tot sobere middelentoedeling. Risico dat taakstelling te fors blijkt en kosten hoger uitvallen dan geraamd Latende partij betaalt mogelijk garantielonen niet Intensiveringsbudgetten (worden deze voortgezet op termijn?) Inzakken volume aan opdrachten, terwijl merendeel kosten vast is Efficiencyverbetering alleen mogelijk bij voldoende standaardisering van werkwijzen en werkafspraken bij deelnemers
OMGEVINGSWET Mijnwet 1810 Omgevingsrecht 2014 Vervangt reeks eerdere wetten en AMVB s Is grootste wettelijke stelselwijziging na WO II Begrippen wijzigen, o.m. is niet inrichting, maar activiteit relevant Integratie milieu, bouwen, RO Meer wordt aan de burger overgelaten Gaat in op maatschappelijke opgaven en knelpunten huidig omgevingsrecht Nieuw stelsel, maar voortbouwend op eerdere (sectorale) wijzigingen
DOELEN STELSELHERZIENING, voorspelbaarheid en gebruiksgemak beleid, besluitvorming en regelgeving en Bestuurlijke besluitvorming
UITGANGSPUNTEN VAN DE WET Bereiken en in stand houden. veilige en gezonde fysieke leefomgeving.goede omgevingskwaliteit en doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen maatschappelijke functies Gelijkwaardige bescherming Behoud rechtsbescherming EU-recht als basis Flexibiliteit en maatwerk Subsidiariteit Vertrouwen Gebruiker centraal
Gevolgen Ow 1. Nieuwe instrumenten 2. Meer samenwerking tussen overheden 3. Vroegtijdige participatie en inspraak 4. Meer lokale afwegingsruimte 5. Digitale ondersteuning
IMPACT VOOR VTH 1. Wetsvoorstel VTH landt in Ow 2. Wijzigingen VTH stelsel o.a. milieuleges, afschaffen LSP meer algemene regels en meer doelvoorschriften 3. Decentraal meer verantwoordelijkheid en afwegingsruimte o.a. omg. waarden, milieu gebr. ruimte, exp. art., progr. aanpak, maatwerk
Achtergrond, nogmaals Kabinet wenst verbetering veiligheid en gezondheid leefomgeving; door Verdergaande risicoreductie; door Vergroting professionaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving; door Het overheidshandelen in omgevingsdiensten te bundelen en uit te lijnen vuurwerkramp Enschede de tijd is rijp start omgevingsdiensten Amercentrale, Biogas, Ecoflow,
RISICO-REDUCTIE Gelijke behandeling in gelijke gevallen, op basis van vast te stellen uitvoeringsniveaus Thans veelal omvang middelen leidend i.p.v. minimaal benodigde aanpak/inzet om kwaliteit te leveren Op basis van bestuurlijke afweging (middelenallocatie) en expert-opinion wordt voor alle activiteiten de minimale omgevingsimpact (= risico) bepaald Voorwaarden: gestandaardiseerde rubricering, correcte bedrijvenbestanden, prioritering en risico-inschatting
Doel kabinet: risico s van (bedrijfsmatige) activiteiten in omvang terugbrengen (risicoreductie) Vermindering van de kans dat een gebeurtenis plaatsvindt, of dat een situatie bestaat, die gevaar, schade en/of overlast tot gevolg heeft, en Vermindering van de omvang van gevaar, schade en/of overlast indien als zo n gebeurtenis plaatsvindt, of als zo n situatie bestaat. Tot welk niveau.
SITUATIE ODZOB Oprichtingsperikelen voorbij Basis nagenoeg op orde Toenemende samenwerking Stijgend vertrouwen deelnemers Verdere professionalisering als overheidspartner Beoogde effecten komen in zicht Impuls deskundigheid en loyaliteit medewerkers
COMPLICATIES I Inzet op basis van beschikbare middelen i.p.v. noodzaak risicoreductie Debatten handelen over middelen(-beperking), niet over risicoreductie en kwaliteit Torsie: standaardisatie vs. maatwerk Veel free riding, zowel financieel als operationeel Te weinig aandacht en middelen voor 1 der risico s: toenemende milieucriminaliteit Ontbreken criteria risico-acceptatie en dus van kwaliteitsnormen
COMPLICATIES II Mandaten onvolledig, niet eenduidig of afwezig Onvoldoende werkaanbod Processen OD / deelnemers GR onvoldoende aangesloten Gemeenschappelijke regelingen worden gewantrouwd Deelnemers GR en hebben weinig gemeenschappelijks Perverse werking bekostigingssystematiek
WAT VERNEMEN WE Wanneer worden bezuinigingen ingeboekt bij de OD s Discussie over dienstverlening vs. publieke taak OD s worden te weinig gezien als eigen organisatie VTH-taken ondergebracht in andere (daartoe ingerichte) intergemeentelijke verbanden We hebben geen invloed vanuit PS en raden: GR wordt gezien als onvoldoende democratisch Risico s individuele deelnemer vaak afgewenteld op collectief
ONTWIKKELINGEN LANDELIJK Overheidsoptreden gaat van regelgericht naar risicogericht Zorg over kwaliteit (evaluaties Enschede, Moerdijk, etc., ook: Cie. Wolfsen) Ontwikkelingen in wetgeving; waaronder Omgevingswet Heroverweging rol van de overheid Aansluiting bestuurlijke doelen op handhavingspraktijk Bezuinigingen nopen tot keuzes Crisis leidt tot minder middelen/aandacht bedrijven voor risico s
IN NOORD-BRABANT Brabantse OD s operationeel, doch verschillende ontwikkelingsfasen Deelnemers brengen verschillend in (Nog) niet alle basistaken overgedragen Ambtelijke verzet tegen rol OD s Bestuurlijke zorg voor veronderstelde afname gemeentelijke autonomie Raden en Staten (voelen zich) niet/onvolledig geïnformeerd
GOOD GOVERNANCE Bestuurlijke scheiding tussen beleid / uitvoering: bestuur dichtbij, uitvoering op afstand Functiescheiding tussen vergunningverlening en toezicht/repressieve handhaving Onderscheid tussen eigenaarschap en opdrachtgeverschap (rolvastheid bestuurders) Bestuurlijke druk vanwege economische / planologische overwegingen weerstaan Ontwijken interferentie andere beleidsterreinen Vermijden (te) nauwe band / wens tot service met ondernemer/bedrijf Vermindering invloed middelenproblematiek
ODZOB NA 2017 Verdergaande samenwerking, wellicht vervlechting van taken Meer ketenpartner dan solitaire dienst Versterking handhaving door steviger samenwerking met andere instanties Slim toezicht door digitalisering en kennis van risico s en veroorzakers Kosteneffectiever door ontkokering, verkorting lijnen en lean maken van processen OD is uitvoeringsorganisatie, incl. beleidsafdeling, die op de as gemeente-regio-provincie fungeert als draaischijf van de overheidsverantwoordelijkheid voor veiligheid, gezondheid, leefbaarheid en duurzaamheid
VRAAGSTUKKEN Verkrijgen positieve(re) houding staten, raden en colleges jegens de OD s: aantonen meerwaarde Meer samenwerken: inleveren van directe greep/betrokkenheid onder gelijktijdige toename vertrouwen Meetbaar maken van afnemende risico s in de leefomgeving, als gevolge van gebundeld, gestandaardiseerd en ketengericht optreden van de overheid, door inzet OD s.