Hernieuwbare energie: noodzaak, visie op 2050 en beleid Remko Ybema Lezing Den Bosch 12 oktober 2010 www.ecn.nl
Inhoud Noodzaak van duurzame energie Een duurzame energievoorziening in 2050 Doelen van het energiebeleid en rol van hernieuwbare energie Regeerakkoord Resumé 2
Waarom duurzame energie? Fossil fuel reserves-to-production (R/P) ratios Bron: BP, 2010
Waarom duurzame energie? Scenario van wereld energiegebruik (IEA, 2008) 4
Visies op energiehuishouding in 2050 met 80% CO 2 reductie hun boodschappen Combinatie van oplossingen: besparing, duurzaam, kern, CCS en gedragsverandering Energie-infrastructuur veranderen: o.a. elektriciteitsnet Hogere kosten, maar wel betaalbaar Nu beginnen i.v.m. inertheden 5
Kanttekeningen bij visiedocumenten Veronderstellingen over voorspoedige technische innovaties Weinig aandacht voor andere belangen, voorkeuren en weerstand tegen verandering Grote mate van optimaliteit bij de realisatie verondersteld 6
Sankey Nederlandse energiegebruik 2010 aardgas aardolie
Sankey: 80% CO 2 reductie in 2050, voorbeeld besparingen aardgas Wind, zon biomassa aardolie
Terug naar nu: doelen van het energiebeleid Schoon Economie / betaalbaar Zeker Beleid maakt wisselende afwegingen 9
Ontwikkeling van uitgaven (Meuro per jaar) 5000 4500 4000? 3500 3000 2500 2000 SDE en MEP Overige instrumenten EIA, VAMIL en MIA 10 1500 1000 500 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Two-component leercurves: kostendaling neemt af door gedeelte dat niet leert Traditional versus component-learning. Source: Ferioli et al., 2009. 11 Oct-10
Rol van de overheid: R&D en stimuleren marktintroductie Marktaandeel Overheid en bedrijven willen er zicht op dat dit komt Kosteneffectief of verplicht R&D Praktijkexperimenten Subsidies, fiscale stimulering Tijd 12
Externe ontwikkelingen DE-beleid 2006-2009: hoge prijzen en hoge ambities - Ambitieuze doelen (NL+EC) - Toegenomen energieprijzen en zorgen over voorzieningszekerheid - Veel vertrouwen in vrijwillige instrumenten en subsidies - Bij innovatie vele sporen gelijktijdig 2010-2012: new realities - Economische en financiele crisis - Klimaatverandering: minder aandacht en meer scepsis - Energie en klimaatbeleid moet ook bedrijvigheid geven - Scherpere keuzes innovatie en kosteneffectiviteit - Verschuiving naar meer regelgeving en verplichtingen? Focus on 2020 Focus on 2050 13 19-10- 2010
Regeerakkoord VVD-CDA: energie Motieven: verminderen afhankelijkheid van andere landen en verdienpotentieel Meer kernenergie is nodig Opslag CO 2 pas na vergunning kerncentrale Europese doelen zijn leidend (14% duurzaam; 20% CO 2 ) Opwekking van duurzame energie moet z.s.m. concurrerend worden Green deal; versterking energiebesparing en eenvoudiger vergunningen eenvoudiger 14
Regeerakkoord: duurzame energie SDE geleidelijk omgevormd in een SDE+ regeling De totale uitgaven voor MEP/SDE en SDE+ bedragen in 2015 en verdere jaren maximaal 1,4 mld. In 2014 een evaluatie: actuele kostenraming, de mogelijke import en de optie van een verplicht aandeel duurzaam Energietransitie Bevordering onderzoek naar en toepassing van nieuwe energiebronnen 15 19-10- 2010
Ruwe interpretatie: hernieuwbare energie In beginsel beleidscontinuïteit, financiering nu via een opslag op elektriciteitsrekening 14% doel meer realistisch, toch nog zeer ambitieus Structureel 1,4 miljard euro beschikbaar gesteld voor de SDE-regeling is goed voor 9% in 2020 Na 2014 forsere veranderingen mogelijk 16 19-10- 2010
Resumé Hernieuwbare energie heeft een grote rol bij verduurzaming energiehuishouding; nog een lange weg te gaan Pas op voor overschatting van technologische vooruitgang, rol van markt en effect van beleid Ontwikkeling hernieuwbare energie is gebaat bij stabiliteit dus geleidelijk loskomen van subsidies Verandering van instrumenten moet zorgvuldig gebeuren Nieuwe kabinet in lijn met new realities, moderniseert SDE en sorteert voor op grotere veranderingen 17
18 19-10- 2010 Dank voor uw aandacht!