Rapport WAAR STAAT LOON OP ZAND? Gemeente Loon op Zand Augustus 2016 www.ioresearch.nl
COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam Tel.nr.: 020-3330670 Rapportnummer 2016/124 Datum Augustus 2016 Opdrachtgever Gemeente Loon op Zand Auteurs Drs. Marion Holzmann Nora Löb, MSc. Laurens Klein Kranenburg, MSc. Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan, mits de bron duidelijk wordt vermeld. Waar staat Loon op Zand? Colofon
INHOUDSOPGAVE 1. Samenvatting... 5 2. Inleiding... 9 3. Woon- en leefomgeving... 12 3.1 Leefbaarheid... 12 3.2 Onderhoud en voorzieningen... 15 3.3 Inzet op het gebied van leefbaarheid en veiligheid... 17 4. Relatie burger en gemeente... 20 5. Gemeentelijke dienstverlening... 23 5.1 Waardering gemeentelijke dienstverlening... 23 5.2 Aanvraag van producten en diensten... 24 5.3 Hostmanship... 24 5.4 Informatievoorziening... 25 6. Zorg en welzijn... 27 7. Algemeen beeld... 35 Bijlage 1. Stellingen... 38 Waar staat Loon op Zand? Inhoudsopgave
1 HOOFDSTUK Samenvatting Waar staat Loon op Zand? Samenvatting 4
1. Samenvatting Loon op Zand is verantwoordelijk voor veel verschillende taken. Om inzicht te krijgen in de sterke en minder sterke punten van de gemeentelijke prestaties heeft de gemeente in samenwerking met I&O Research een Waarstaatjegemeente onderzoek uitgevoerd. In totaal hebben 572 inwoners de vragenlijst volledig ingevuld. Deze samenvatting behandelt themagewijs de belangrijkste en opvallendste uitkomsten. Tevreden over woon- en leefomgeving Inwoners van Loon op Zand zijn tevreden over de eigen woonbuurt; de buurtbewoners voelen zich thuis in de buurt en zouden niet snel weg gaan uit de buurt. Men is hierover positiever dan gemiddeld in Nederland. Inwoners gaan op een prettige manier met elkaar om, staan voor elkaar klaar en voelen zich veilig. Onderhoud in de buurt scoort lager dan het landelijk gemiddelde. Vooral onderhoud van perken en plantsoenen wordt veel lager beoordeeld dan landelijk. Over het aanbod van parkeergelegenheid en winkels voor dagelijkse boodschappen is men minder positief dan landelijk. Verder zijn inwoners van Loon op Zand (zeer) tevreden over het aanbod van zorg- en gezondheidsvoorzieningen. Op de voorzieningen zoals sport, speelvoorzieningen en openbaar vervoer wordt Loon op Zand lager beoordeeld dan landelijk. Inspanningen gemeente voor verbeteren leefbaarheid en veiligheid Aan de inwoners zijn drie stellingen voorgelegd met betrekking tot het verbeteren van de leefbaarheid en veiligheid met hulp van inwoners. Een derde van de inwoners is tevreden over de mate waarin de gemeente inwoners bij projecten op het gebied van leefbaarheid en veiligheid betrekt. De waardering is gelijk aan het Nederlands gemiddelde. Vier op de tien zijn positief over de mate waarin de gemeente een beroep doet op de buurtbewoners, wat hoger is dan in Nederland. Bijna vier op de tien inwoners (37 procent) is tevreden over de wijze waarop buurtinitiatieven worden ondersteund. Ook op deze stelling is de waardering in Loon op Zand hoger is dan landelijk. Het blijkt dat deze aspecten een relatief groot effect op het totaaloordeel hebben. Dit betekent dat als deze aspecten nog verder worden verbeterd dit een positief effect zal hebben op de totaalwaardering van burgers voor de gemeente Loon op Zand. BODO LOON OP ZAND 14 LOON OP ZAND 15 LOON OP ZAND 16 GEMIDDELDE VERSCHIL Positiever dan landelijk Ondersteuning van buurtinitiatieven Beroep op buurtbewoners en bijdrage leefbaarheid en veiligheid Mate van thuis voelen in de buurt 30% 31% 40% 37% 31% 6 32% 35% 42% 40% 34% 6 91% 87% 91% 94% 89% 5 Aanwezigheid basisonderwijs 94% 94% 92% 94% 91% 3 Minder positief dan landelijk Onderhoudt van perken en plantsoenen 57% 38% 41% 42% 61% -19 Mate waarin de buurt schoon is 71% 49% 60% 58% 68% -10 Straten en trottoirs zijn goed begaanbaar Aanwezigheid parkeergelegenheid 33% 57% 57% 58% 64% -6 58% 54% 55% 55% 6% -6 Waar staat Loon op Zand? Samenvatting 5
Vertrouwen in gemeentebestuur neemt verder toe In Loon op Zand is het vertrouwen in het gemeentebestuur iets lager dan landelijk: 25 procent van de inwoners heeft (heel) veel vertrouwen, tegenover 28 procent op landelijk niveau. De afgelopen twee jaar is het vertrouwen in de gemeente flink toegenomen in 2014 was dit nog 9 procent. Verder vindt 22 procent dat de gemeente haar afspraken nakomt, ten opzichte van 27 procent landelijk. De relatie tussen burger en de gemeente is een aandachtspunt en dan met name vanwege de relatief grote invloed van deze relatie op het totaaloordeel. Als de waardering op deze aspecten toeneemt zal ook het totaaloordeel hoger uitvallen. BODO LOON OP ZAND 14 LOON OP ZAND 15 LOON OP ZAND 16 GEMIDDELDE VERSCHIL Minder positief dan landelijk Mate waarin gemeente doet wat ze zegt Mate waarop de gemeente voldoende toezicht houdt op het naleven van de regels Mate waarin burgers voldoende ruimte krijgen om ideeën en initiatieven te realiseren 30% 10% 19% 22% 27% -5 37% 18% 24% 27% 32% -5 40% 22% 28% 32% 36% -4 Aanvraagproces producten en diensten verloopt soepel Men geeft een voldoende voor de individuele dienstverlening van de gemeente Loon op Zand (6,5). 1 Dit is gelijk aan de landelijke benchmark en de referentiegemeenten. Ook de menselijke kanten van de dienstverlening, vervat in het begrip hostmanship, worden door de meerderheid van inwoners als goed gewaardeerd. Wel is verbetering mogelijk door burgers nog meer aangenaam te verrassen met de verleende service dan nu het geval is. In totaal heeft twee derde van de inwoners in de afgelopen 12 maanden contact gehad met de gemeente. Het meeste contact vindt plaats aan de balie (59 procent), gevolgd door telefonisch contact (43 procent) en contact via het internet (35 procent). De digitale faciliteiten van de gemeente worden beoordeeld met een 6,7 wat gelijk is aan het landelijke gemiddelde. BODO LOON OP ZAND 14 LOON OP ZAND 15 LOON OP ZAND 16 GEMIDDELDE VERSCHIL Positiever dan landelijk Kan gemakkelijk aan gemeentelijke informatie komen Minder positief dan landelijk Gemak van aanvragen dienst/product 77% - 69% 77% 74% 3 75% 65% 72% 72% 77% -5 Afhandelingstijd 73% 62% 71% 69% 73% -4 Informatie over verloop en afhandeling 65% 57% 64% 62% 66% -4 Kreeg wat men wilde 72% 70% 73% 72% 76% -4 Inwoners zetten zich actief in Zestig procent van de inwoners van Loon op Zand neemt deel aan activiteiten bij een vereniging. Dit is hoger dan het landelijk gemiddelde. Vrijwilligerswerk komt in de gemeente iets minder vaak voor dan landelijk. Er is een groot draagvlak voor burenhulp en enkel een klein deel kan (11 procent) of wil dit niet (6 procent). Het betreft dan met name taken zoals een oogje in het zeil houden, hulp bij boodschappen of bij vervoer. 1 De individuele dienstverlening heeft betrekking op alle mogelijke vormen van contact. Waar staat Loon op Zand? Samenvatting 6
Taken die niet per se structureel van aard zijn, maar waar een buurtbewoner erg mee geholpen kan zijn. Vier op de tien inwoners verlenen zorg aan hulpbehoevende vrienden of familie, dit is gelijk aan het landelijke gemiddelde. BODO LOON OP ZAND 14 LOON OP ZAND 15 LOON OP ZAND 16 GEMIDDELDE VERSCHIL Positiever dan landelijk Actief bij vereniging in de afgelopen 12 maanden 64% 61% 54% 60% 57% 3 Minder positief dan landelijk Vrijwilligerswerk in de afgelopen 12 maanden 51% 39% 39% 39% 44% -5 Waar staat Loon op Zand? Samenvatting 7
2 HOOFDSTUK Inleiding Waar staat Loon op Zand? Inleiding 8
2. Inleiding Aanleiding De gemeente Loon op Zand is verantwoordelijk voor veel verschillende taken. Om inzicht te krijgen in de sterke en minder sterke punten van de gemeentelijke prestaties heeft de gemeente in samenwerking met I&O Research een Waarstaatjegemeente-onderzoek uitgevoerd. Bovendien kan de gemeente in de toekomst met herhalingsmetingen trends waarnemen en ontdekken hoe de waardering van inwoners over de gemeente zich ontwikkelt. De benchmark Waarstaatjegemeente Voor de benchmark Waarstaatjegemeente.nl vraagt KING de openbare gegevens op bij datapartners, zoals het CBS of de KLPD. Maar niet alle gegevens zijn via externe bronnen beschikbaar. Door het uitvoeren van drie onderzoeken, namelijk het zelfonderzoek, een ondernemerspeiling en een burgerpeiling, wordt de benchmark volledig gevuld. In deze rapportage worden de uitkomsten van de burgerpeiling behandeld. Aan de hand van vier maatschappelijke thema s wordt periodiek gekeken in hoeverre de inwoners tevreden zijn over verschillende aspecten van de gemeente. De maatschappelijke thema s zijn: woon- en leefomgeving relatie tussen de inwoner en de gemeente gemeentelijke dienstverlening zorg en welzijn Uitvoering van het onderzoek In juni 2016 hebben 2.000 inwoners van Loon op Zand (van 18 jaar en ouder) een brief ontvangen met het verzoek deel te nemen aan het onderzoek. Bij de brief zat een schriftelijke vragenlijst en men had ook de mogelijkheid om de vragenlijst online in te vullen. Na twee weken ontvingen de inwoners een herinneringsbrief. In totaal hebben 572 inwoners de vragenlijst volledig ingevuld, een respons van 29 procent. Zeven op de tien hebben de vragenlijst schriftelijk ingevuld en de rest online. Eén van de voorwaarden van Waarstaatjegemeente.nl is een respons van minstens 475. KING stelt een minimale respons in om de groep respondenten voldoende groot te hebben om betrouwbare uitspraken over te doen. De behaalde respons voor Loon op Zand zit dus ruim boven dit minimum. Vragenlijst De benchmark Waarstaatjegemeente.nl werkt met een standaardvragenlijst. Deze vragenlijst is door KING vastgesteld en gevalideerd. De vragenlijst bestaat uit ongeveer 70 stellingen en vragen. Deelnemende gemeenten krijgen wel de kans vragen toe te voegen. De gemeente Loon op Zand heeft ervoor gekozen twee aanvullende modules op te nemen in de vragenlijst: over hostmanship (dienstverlening met de menselijke maat) en sociale redzaamheid. Waar staat Loon op Zand? Inleiding 9
Analyse Op de data is een weging toegepast naar leeftijd. Dit betekent dat de verhoudingen naar leeftijd worden teruggebracht naar de werkelijk bestaande verhouding in de populatie. Onder- en boven vertegenwoordigde groepen worden dus opgehoogd en verlaagd. Op deze manier zijn de resultaten representatief voor de gehele gemeente. De antwoordcategorieën weet niet/n.v.t zijn (tenzij anders aangegeven) buiten de analyse gehouden. Indien de percentages niet optellen tot 100 procent, is dit het gevolg van afrondingsverschillen. We vergelijken de uitkomsten van Loon op Zand waar mogelijk met de landelijke cijfers (gebaseerd op 41 deelnemende gemeenten in 2015), de uitkomsten van Loon op Zand 2014/2015 en het gemiddelde van vier gemeenten samen, afgekort in de rapportage als BODO. (Bernheze, Oisterwijk, Dalfsen en Oldebroek). Voorts zijn er ook nog de cijfers van Waarstaatjegemeente Loon op Zand 2014 en 2015 mee gerapporteerd. Als de landelijke cijfers niet beschikbaar zijn, staat dit aangegeven met een streepje (-). In elke tabel staat bij de gemiddelde benchmark een range. Dit laat de spreiding zien van de uitkomsten van de 41 deelnemende gemeenten (nog exclusief de gemeente Loon op Zand). Als de uitkomsten drie tienden of drie procent van elkaar afwijken, wordt er gesproken over een verschil. De uitkomsten van het onderzoek zijn gerapporteerd aan KING. KING heeft de resultaten opgenomen in de benchmark en gepubliceerd op de website van Waarstaatjegemeente.nl. Op de website van Waarstaatjegemeente.nl is het mogelijk om vergelijkingen te maken met andere gemeenten en landelijke cijfers. In de vragenlijst was het mogelijk voor de respondenten om toelichtingen te geven bij verschillende open vragen. De uitkomsten op deze open vragen zijn verwerkt en aangeleverd in een apart document. Waar staat Loon op Zand? Inleiding 10
3 HOOFDSTUK Woon- en leefomgeving Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 11
3. Woon- en leefomgeving 3.1 Leefbaarheid Inwoners wonen prettig in Loon op Zand De inwoners van Loon op Zand wonen over het algemeen prettig in de eigen buurt en geven hiervoor een 8,1. Dit is vrijwel gelijk aan het landelijk gemiddelde en het gemiddelde van de referentiegemeenten, maar is wel toegenomen ten opzichte van 2014. Slechts drie procent van de inwoners geeft een onvoldoende rapportcijfer (lager dan 6). Tabel 3.1 Mate waarin men prettig woont in de buurt (rapportcijfer) 2 Figuur 3.1 Ontwikkeling van de buurt afgelopen jaren RAPPORTCIJFER % VOLDOENDE BODO 8,0-22% 58% 21% Loon op Zand 14 7,7 Loon op Zand 15 8,0 96% LOON OP ZAND 16 8,1 97% 0% 20% 40% 60% 80% 100% achteruitgang geen verschil vooruitgang 7,9 RANGE: 7,6-8,2 - Ontwikkeling van de buurt in balans Zes op de tien inwoners van Loon op Zand vinden dat de eigen woonbuurt de afgelopen jaren niet vooruit of achteruit is gegaan (zie figuur 3.1). Van de inwoners die wel een verandering ervaren, is het aandeel dat de eigen buurt vooruit zag gaan (21 procent) vrijwel gelijk aan het aandeel dat de eigen buurt achteruit zag gaan (22 procent). Netto ervaren inwoners de situatie in de woonbuurten dus als stabiel. Landelijk vindt 18 procent dat hun wijk enigszins of duidelijk vooruit is gegaan. Sociale cohesie op enkele punten toegenomen Ruim negen op de tien inwoners van Loon op Zand voelt zich thuis in de eigen buurt, hier is een toename zichtbaar in de afgelopen jaren en dit scoort hoger dan landelijk. Ook de gehechtheid aan de buurt is gestegen; 80 procent zegt niet snel weg te gaan uit de buurt. Een even grote groep vindt dat buurtbewoners prettig met elkaar omgaan. De bereidheid om voor elkaar klaar te staan is ten opzichte van 2015 iets gedaald. Tabel 3.2 Gehechtheid en sociale cohesie (% (helemaal) mee eens) In totaal vindt 75 procent dat de bewoners in de buurt te vertrouwen zijn, 20 procent heeft geen uitgesproken mening en vijf procent is het hiermee oneens. THUIS VOELEN IN DE BUURT NIET SNEL WEGGAAN UIT DE BUURT BUURTBEWONERS GAAN PRETTIG MET ELKAAR OM BUURTBEWONERS STAAN ALTIJD VOOR ELKAAR KLAAR BODO 91% 78% 82% 70% Loon op Zand 14 87% 69% 74% 59% Loon op Zand 15 91% 76% 80% 68% LOON OP ZAND 16 94% 80% 80% 63% 89% RANGE: 69-95% 76% RANGE: 67-88% 79% RANGE: 69-86% 63% RANGE: 47-75% 2 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor deze aspecten niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 12
Figuur 3.2 Mate van betrokkenheid bij buurtbewoners bij sommigen bij meesten 37% 46% De meerderheid van de inwoners is betrokken bij buurtbewoners (46 procent bij sommigen en 37 procent bij de meesten). bij meesten niet 8% (bijna) iedereen 6% (vrijwel) niemand 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Maakt zich zorgen om een buurtbewoner: Nooit (45%) Soms (42%) Vaak (2%) Weet niet (11%) Gevoel van veiligheid toegenomen Negen op de tien inwoners voelt zich meestal of altijd veilig in de eigen woonbuurt. Elf procent ervaart wel eens onveiligheidsgevoelens. De afgelopen jaren is het gevoel van veiligheid toegenomen. Verkeersonveilige situaties komen frequenter voor; zo maakt ruim de helft van de inwoners van Loon op Zand soms of vaak een dergelijke situatie mee in de eigen woonbuurt (tabel 3.3). Dit beeld wijkt niet af van het landelijk gemiddelde, voorgaande jaren en de referentiegemeenten. Figuur 3.3 Mate van veilig voelen in de buurt 0% 0% 11% altijd 27% meestal soms wel, soms niet meestal niet (vrijwel) nooit 62% Tabel 3.3 (Verkeers)onveilige situaties VERKEERSONVEILIGE SITUATIES (SOMS/VAAK) MATE VEILIG VOELEN IN BUURT (MEESTAL/ALTIJD) BODO 54% 89% Loon op Zand 14 53% 82% Loon op Zand 15 56% 84% LOON OP ZAND 16 55% 89% 53% RANGE: 46-63% 87% RANGE: 78-94% Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 13
Meerdere inwoners doen suggesties om verkeersonveilige situaties te verbeteren. Vooral handhaving van de maximale snelheid en snelheidsbeperkende maatregelen worden genoemd. Een aantal toelichtingen: Het kruispunt bij restaurant De Molen en Grillig is zeer onveilig voor alle deelnemers aan het verkeer. Een oplossing is een rotonde. Ze rijden achterlijk hard door de straat. Met een school op de hoek en veel kleine kinderen is dit onacceptabel. Het verkeer in de Loonsevaert rijdt vaak te hard, drempels zijn een oplossing. Auto s rijden niet om het plein, maar er overheen waar kleine kinderen spelen. Auto s staan op de stoep geparkeerd in plaats van in parkeervakken. Vaartstraat is een 30 km weg waar veel schoolkinderen fietsen. Er wordt hier veel te hard gereden. Dus controleren! Mijn buurt is een 30 km zone, maar daar houdt het gros van de bestuurders zich niet aan. Vooral tussen de drempels gaat het gas erop. Het zou fijn zijn (en veel veiliger) als hier maatregelen tegen worden genomen. Maar zeven procent van de inwoners ervaart overlast door buurtbewoners In de gemeente Loon op Zand heeft 74 procent van de inwoners weinig tot geen overlast van hun buurtbewoners. Negentien procent ervaart wel eens overlast en zeven procent (heel) veel. Hiermee zit de gemeente op het landelijk gemiddelde. Tabel 3.4 Mate van overlast (% (heel) veel) % BODO 5% Loon op Zand 14 7% Loon op Zand 15 5% Mate ervaren overlast buurtbewoners: (heel) veel overlast (7%) niet veel/niet weinig (19%) weinig/geen overlast (74%) LOON OP ZAND 16 7% 6% RANGE: 2-12% Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 14
3.2 Onderhoud en voorzieningen Groenonderhoud nog steeds lager dan landelijk, ondanks toename vanaf 2014 Driekwart van de inwoners vindt dat er vrijwel geen dingen kapot zijn in de buurt. Ook over de netheid van de buurt en de begaanbaarheid van straten, paden en trottoirs is een ruime meerderheid tevreden, wel scoren deze aspecten lager dan landelijk. Vier op de tien inwoners zijn tevreden over het groenonderhoud, wat lager is dan gemiddeld in Nederland en in de referentiegemeenten. Wel is dit toegenomen ten opzichte van 2014. Tabel 3.5 Beoordeling onderhoud buurt (% (helemaal) mee eens met de stelling) PERKEN EN PLANTSOENEN ZIJN GOED ONDERHOUDEN STRATEN, PADEN EN TROTTOIRS ZIJN GOED BEGAANBAAR WEINIG TOT GEEN DINGEN KAPOT IN DE BUURT BUURT IS SCHOON BODO 57% 33% 81% 71% Loon op Zand 14 38% 57% 73% 49% Loon op Zand 15 41% 57% 75% 60% LOON OP ZAND 16 42% 58% 75% 58% 61% RANGE: 41-79% 64% RANGE: 48-77% 79% RANGE: 68-90% 68% RANGE: 48 84% Inwoners hebben verschillende ideeën om de buurt te verbeteren. De suggesties hebben onder andere betrekking op het groenonderhoud, ongelijke stoepen en het tegengaan van zwerfafval. Enkele reacties van buurtbewoners: Zwerfafval van verpakkingen die bij de Albert Heijn zijn gekocht liggen door de hele straat en in de bosjes. Vaak zelfs met een sticker erop dat ze zijn aangeschaft door eigen personeel. De wijkagent zien we nooit, er is dus geen controle. Wat vaker met boa's op niet logische tijden langskomen, zodat echt iedereen zijn hondenpoep opruimt. Wat vaker controle op vervuiling en overlast van hangjongeren op parkeerplaats Hollands Diep. Vaker maaien in bijvoorbeeld het Kerkenpaadje. Kloosterstraat: een ramp! Plant bomen terug, houd op met goedkoop groen. Trottoirs opnieuw aanleggen. Het struikelgehalte is hoog. Meer toezicht op niet-aangelijnde honden! Raadhuis had zijn bomen in bakken geplaatst. Bomen groeien goed en worden wel onderhouden, maar de bakken absoluut niet. Ziet er niet uit. De grote bomen vervangen voor kleinere exemplaren die de stoeptegels niet omhoog duwen waardoor er onveilige situaties ontstaan. Er ligt veel afval aan de even nummers van klanten die van Lidl komen en flessen/blikjes/verpakkingen onderweg weggooien. Parkeerplaatsen lopen vol na regen. Je kunt je auto niet uit, moet andersom parkeren in verband met water. Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 15
Parkeergelegenheid blijft aandachtspunt De inwoners is gevraagd naar hun mening over de aanwezigheid van voorzieningen in hun omgeving. Het meest te spreken is men over de nabijheid van het basisonderwijs. Ook is de tevredenheid over de aanwezigheid van winkels voor dagelijkse boodschappen, hoewel deze vanaf 2015 licht is afgenomen. De aanwezigheid van parkeergelegenheid wordt wat minder beoordeeld; 55 procent is hierover positief. Dit is al enkele jaren stabiel, maar lager dan het landelijk gemiddelde en in de referentiegemeenten. Tabel 3.6 Beoordeling aanwezigheid voorzieningen buurt (% (helemaal) mee eens) IN DE BUURT IS VOLDOENDE GROEN IN DE BUURT IS VOLDOENDE PARKEERGELEGENHEID WINKELS VOOR DAGELIJKSE BOODSCHAPPEN ZIJN VOLDOENDE DICHTBIJ BASISONDERWIJS IS VOLDOENDE DICHTBIJ BODO 86% 58% 83% 94% Loon op Zand 14 76% 54% 81% 94% Loon op Zand 15 82% 55% 82% 92% LOON OP ZAND 16 82% 55% 79% 94% 84% RANGE: 67-93% 61% RANGE: 51 71% 81% RANGE: 60-94% 91% RANGE: 80-96% Enkele reacties over de parkeervoorzieningen: Meer parkeerplaatsen verbreden en meerdere creëren. Auto's staan nu gevaarlijk half op de stoep (dus lastig langsrijden met mijn rolstoel) en half op de weg (in een bocht). Hier wordt waarschijnlijk pas wat aangedaan als er echt iets fout gaat. Bewoners hebben al meerdere verzoeken van de gemeente gehad om elders te parkeren, maar daar wordt niks mee gedaan. Ik zou zeggen, halveer de plantsoenen (deze worden toch niet bijgehouden door de gemeente, is vaak verwilderd) en maak er parkeerplaatsen van. Hierover heb ik al een verzoek ingediend bij de gemeente Loon op Zand (maar hierop heb ik geen enkele reactie terug gehad, ook niet dat er niks aangedaan wordt). Maar mijn inziens is het veiliger om auto op parkeerplaatsen te zetten dan op de weg in een bocht! Optreden tegen de parkeeroverlast van de Efteling. Vooral foutparkeerders. Politie treedt niet op, het is zaak van de gemeente. Soms is er bij grote evenementen flink parkeeroverlast van De Werft. Parkeren bij de school Den Bussel, en veiligheid met oversteken van Ruysdaelstraat naar school. Nu staan er drie keer per dag bij ons auto's voor het raam op de stoep. Meer parkeerplaatsen, zodat auto's 's avonds niet aan de zijkant van de weg hoeven te parkeren op de doorgaande weg. Geen auto's parkeren op het trottoir. Vaak geen plaats op onze parkeerplaats omdat er winkeliers en dergelijke parkeren. Het parkeren aanpakken bij de school OBS Den Bussel. Maak duidelijk dat de parkeerplaatsen voor auto's zijn en niet als opslag worden gebruikt voor boten/aanhangers. Inwoners tevreden over gezondheids- en zorgvoorzieningen Ruim acht op de tien inwoners is tevreden over de gezondheids- en zorgvoorzieningen in de gemeente, zoals de huisartsenpost, het consultatiebureau en verzorgingstehuizen. Dit is (na een eerdere daling) het laatste jaar toegenomen en ligt boven het landelijk gemiddelde. De sport- en speelvoorzieningen en het openbaar vervoer scoren hier onder. De waardering van het aanbod in sportvoorzieningen neemt sinds 2014 wel toe. Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 16
Tabel 3.7 Waardering aanbod voorzieningen (% (zeer) tevreden) GEZONDHEIDS- EN ZORGVOORZIENINGEN WELZIJNSVOOR- ZIENINGEN SPEELVOORZIENINGEN VOOR KINDEREN TOT 12 JAAR SPORTVOOR- ZIENINGEN OPENBAAR VERVOER BODO 83% 67% 69% 81% 62% Loon op Zand 14 83% 54% 53% 54% 56% Loon op Zand 15 79% 57% 55% 60% 55% LOON OP ZAND 16 84% 57% 55% 63% 54% 81% RANGE: 67-92% 59% RANGE: 43-80% 62% RANGE: 48-77% 74% RANGE: 58-88% 65% RANGE: 29-86% Enkele reacties over de speel- en sportvoorzieningen: De speeltuinen aantrekkelijker maken! En meer/betere speeltoestellen plaatsen. Er is een heel groot plein voor; De Rijn. Leemkuilen is een prachtige locatie voor kinderen, er zijn alleen te weinig speeltoestellen. Ik wil een zwembad in de gemeente! Te gek dat wij er geen hebben! In Kaatsheuvel-West vanaf Mauritsplein rijdt er geen openbaar vervoer. De sporthal moet echt een opfrisbeurt krijgen. Een zwembad zou fantastisch zijn. Het plaatsen van speeltoestel op loopafstand en beter onderhouden. 3.3 Inzet op het gebied van leefbaarheid en veiligheid Ongeveer de helft vindt dat gemeente zich voldoende inzet Bijna de helft van de inwoners (47 procent) vindt dat er voldoende wordt gedaan aan de leefbaarheid en veiligheid in de buurt. Dit neemt elk jaar iets toe en ligt nu rond het landelijk gemiddelde. Achttien procent vindt dat er onvoldoende wordt gedaan op dit gebied, de rest heeft hierover geen uitgesproken mening. De zorg van de gemeente voor de leefomgeving waardeert men gemiddeld met het rapportcijfer 6,4. Landelijk en in de referentiegemeenten ligt de waardering hoger. 47% van de inwoners van Loon op Zand vindt dat er voldoende wordt gedaan aan de leefbaarheid en veiligheid in de buurt Tabel 3.8 Wordt voldoende gedaan aan leefbaarheid en veiligheid (% (zeer) tevreden) % BODO 30% Loon op Zand 14 40% Loon op Zand 15 43% LOON OP ZAND 16 47% Tabel 3.9 Waardering zorg van gemeente voor leefomgeving (rapportcijfer) 3 RAPPORTCIJFER % VOLDOENDE BODO 6,7 - Loon op Zand 14 6,0 - Loon op Zand 15 6,4 77% LOON OP ZAND 16 6,4 78% 48% RANGE: 36-60% 6,7 RANGE: 6,2-7,2-3 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor dit aspect niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 17
Ondersteuning buurtinitiatieven hoger dan landelijk In totaal 37 procent ziet dat de gemeente buurtinitiatieven voldoende ondersteunt en een iets groter deel vindt dat de gemeente voldoende beroep doet op de buurtbewoners om een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid en veiligheid. In Loon op Zand is de waardering voor de laatste twee aspecten hoger dan landelijk. Een derde van de inwoners van Loon op Zand is van mening dat de gemeente de buurt voldoende betrekt bij de aanpak van leefbaarheid en veiligheid, wat iets hoger is dan in de referentiegemeenten. Wel valt op dat deze uitkomsten de laatste drie jaar een beetje schommelen. Tabel 3.10 Beoordeling inzet gemeente (% (helemaal) mee eens) DE GEMEENTE BETREKT BUURT VOLDOENDE BIJ AANPAK LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID DOET BEROEP OP BUURTBEWONERS VOOR BIJDRAGE LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID ONDERSTEUNT BUURTINITIATIEVEN LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID VOLDOENDE BODO 30% 32% 30% Loon op Zand 14 29% 35% 31% Loon op Zand 15 37% 42% 40% LOON OP ZAND 16 33% 40% 37% 32% RANGE: 18-45% 34% RANGE: 17-56% 31% RANGE: 12-58% Ongeveer de helft van de inwoners ziet mogelijk een rol voor zichzelf De inwoners willen zelf ook een bijdrage leveren aan de aanpak van leefbaarheid en veiligheid in de eigen woonbuurt. Zo heeft 47 procent zich hier in de afgelopen twaalf maanden actief mee beziggehouden, van wie de meesten dit in de toekomst willen voortzetten. Onder degenen die in het afgelopen jaar nog niets hebben gedaan bestaat ook bereidheid om te helpen om de leefbaarheid en veiligheid te vergroten (17 procent). Dit betekent dat 52 procent van de inwoners zich eventueel in wil zetten. In 2015 was dit 58 procent. Tabel 3.11 (Potentieel) eigen bijdrage leveren aan de leefbaarheid en veiligheid in de buurt 4 LOON OP ZAND 16 Actief ingezet in verleden, in toekomst (misschien) inzetten 35% Actief ingezet in verleden, in toekomst niet inzetten 12% Niet actief ingezet in verleden, maar in toekomst (misschien) inzetten 17% Niet actief ingezet in verleden en in toekomst niet inzetten 37% 4 Er is geen landelijk gemiddelde voor deze uitkomsten beschikbaar in verband met gewijzigde vraagstelling. Waar staat Loon op Zand? Woon- en leefomgeving 18
4 HOOFDSTUK Relatie burger en gemeente Waar staat Loon op Zand? Relatie burger en gemeente 19
4. Relatie burger en gemeente Vertrouwen in gemeentebestuur sterk gestegen Een kwart van de inwoners van Loon op Zand heeft vertrouwen in de wijze waarop de gemeente wordt bestuurd. Het vertrouwen hierin neemt sinds 2014 steeds verder toe en ligt nu (nog) iets onder het landelijk gemiddelde. Tabel 4.1 Mate vertrouwen in de manier waarop gemeente wordt bestuurd (% (heel) veel vertrouwen) % BODO 33% Loon op Zand 14 9% Loon op Zand 15 18% LOON OP ZAND 16 25% 28% RANGE: 7-51% Mate vertrouwen in de manier waarop gemeente wordt bestuurd: (heel) veel vertrouwen (25%) neutraal (52%) weinig/geen vertrouwen (23%) Afspraken nakomen aandachtspunt Ongeveer twee op de tien vindt dat de gemeente doet wat ze zegt. Dit is lager dan in de benchmark en de referentiegemeenten. Over de mate waarin de gemeente toezicht houdt op het naleven van regels, is 27 procent te spreken, ook lager dan gemiddeld. Een kwart vindt dat de gemeente voldoende flexibel is. Wel blijkt bij deze drie aspecten dat de tevredenheid van de inwoners toeneemt. Tabel 4.2 Beoordeling gemeente (% (helemaal) mee eens) DE GEMEENTE DOET WAT ZE ZEGT HOUDT VOLDOENDE TOEZICHT OP HET NALEVEN VAN REGELS STELT ZICH FLEXIBEL OP ALS DAT NODIG IS BODO 30% 37% 29% Loon op Zand 14 10% 18% 14% Loon op Zand 15 19% 24% 20% LOON OP ZAND 16 22% 27% 24% 27% RANGE: 14-44% 32% RANGE: 19-47% 26% RANGE: 10-43% Waardering voor betrekken inwoners bij beleid iets lager dan een zes Inwoners kunnen op verschillende momenten betrokken worden bij gemeentelijke plannen; zoals bij het bedenken van een plan of bij de uitvoering. De inwoners van Loon op Zand waarderen de wijze waarop de gemeente de burgers en organisaties betrekt bij (de uitvoering) het beleid met een 5,8. Dit is iets lager dan het landelijk gemiddelde en de referentiegemeenten. Tabel 4.3 Waardering betrekken inwoners bij beleid (rapportcijfer) 5 RAPPORTCIJFER % VOLDOENDE BODO 6,2 - Loon op Zand 14 5,5 - Loon op Zand 15 5,8 67% LOON OP ZAND 16 5,8 68% 6,1 RANGE: 5,3-6,7-5 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor dit aspect niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Relatie burger en gemeente 20
Ook toename waardering participatiemogelijkheden De mate waarin de gemeente open staat voor de mening van inwoners en hen ook betrekt bij (beleids)plannen neemt sinds 2014 toe. Zo vindt 30 procent dat de gemeente luistert naar de mening van burgers, dit is vrijwel gelijk aan landelijk gemiddelde maar lager dan de referentiegemeenten. Van de inwoners is ongeveer een derde van mening dat burgers en organisaties voldoende ruimte krijgen om ideeën en initiatieven te realiseren. Tabel 4.4 Beoordeling betrekken burgers en faciliteren participatie (% (helemaal) mee eens) GEMEENTE LUISTERT NAAR MENING BURGERS GEMEENTE BETREKT BURGERS VOLDOENDE BIJ HAAR PLANNEN, ACTIVITEITEN EN VOORZIENINGEN BURGERS EN ORGANISATIES KRIJGEN VOLDOENDE RUIMTE OM IDEEËN EN INITIATIEVEN TE REALISEREN BODO 38% 39% 40% Loon op Zand 14 17% 24% 22% Loon op Zand 15 27% 32% 28% LOON OP ZAND 16 30% 35% 32% 32% RANGE: 12-48% 36% RANGE: 19-53% 36% RANGE: 18-57% Ondanks dat de waardering toeneemt, reageren meerdere inwoners op de inspanningen van de gemeente om inwoners te betrekken bij plannen en projecten. Zij vinden het belangrijk dat de gemeente tijdig communiceert over nieuwe plannen of de voortgang van projecten. Daarbij is het van belang dat gemaakte afspraken of beloften worden nagekomen en duidelijk moet zijn wat er met de input van bewoners gebeurt. Een aantal inwoners willen dat de raadsleden en bestuurders zich meer in de woonwijken laat zien. Een aantal reacties: Beter luisteren naar de wensen van de inwoners. Naar de bevolking luisteren. Niet alleen in verkiezingstijd, maar ook daarna de bewoners erbij betrekken. Breng de beleidsambtenaar een paar uur per week naar Loon op Zand, naar de burgers. Houd voeling met wat er leeft en wat verbeterd moet worden. Betrek ons (inwoners) meer bij de gemeente Loon op Zand. Vooral regels omtrent de Efteling (files, bossen die gekapt worden) zijn onacceptabel. Niet stiekem asielzoekers plaatsen. Kom als wethouder eens naar de buurt om te praten. De gemeente zou zich vaker kunnen verplaatsen in de positie van de burger om dienstverlening beter af te stemmen. Geen vriendjespolitiek bij het verstrekken van vergunningen. Niet strak aan de regels houden, maar individueel bekijken hoe en wat er gebouwd wordt. Gemeente moet beter naar de burger luisteren en daar ook naar handelen. Gewoon af en toe door de buurt lopen en mensen aanspreken! Minder starre houding ten aanzien van ideeën bewoners, kleine ondernemers en verenigingen. Waar staat Loon op Zand? Relatie burger en gemeente 21
5 HOOFDSTUK Gemeentelijke dienstverlening Waar staat Loon op Zand? Gemeentelijke dienstverlening 22
5. Gemeentelijke dienstverlening 5.1 Waardering gemeentelijke dienstverlening Twee derde had contact met de gemeente Ongeveer twee derde van de inwoners (63%) Aantal keer contact in afgelopen twaalf maanden: heeft in de afgelopen 12 maanden contact gehad 1 keer (27%) met de gemeente in verband met een product, 2 keer (27%) dienst, vraag of probleem. Als men contact heeft 3 keer (17%) gehad met de gemeente gaat het in de 4 keer of vaker (30%) meerderheid van de gevallen om maximaal twee contactmomenten. Het contact verloopt Wijze contact (meerdere antwoorden mogelijk): voornamelijk via de balie in het gemeentehuis, balie (59%) telefonisch of via de website. telefonisch (43%) internet (website) (35%) Stijging in de waardering van de e-mail (24%) gemeentelijke dienstverlening overig persoonlijk contact (19%) De inwoners waarderen de dienstverlening van de schriftelijk (13%) gemeente gemiddeld met een 6,5. Dit is gelijk aan sociale media (2%) het landelijk gemiddelde en de referentiegemeenten. De dienstverlening wordt door de inwoners beter beoordeeld dan in 2014. Achttien procent geeft de gemeente een onvoldoende voor haar dienstverlening. Dit geldt ook voor de digitale faciliteiten. Tabel 5.1 Waardering gemeentelijke dienstverlening (rapportcijfer) 6 DIENSTVERLENING DIGITALE FACILITEITEN Rapportcijfer % voldoende Rapportcijfer % voldoende BODO 6,7-6,5 - Loon op Zand 14 6,2-6,1 - Loon op Zand 15 6,4 78% 6,4 82% LOON OP ZAND 16 6,5 82% 6,7 85% 6,7 RANGE: 6,2-7,2-6,7 RANGE: 5,9-7,1-6 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor deze aspecten niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Gemeentelijke dienstverlening 23
5.2 Aanvraag van producten en diensten Bijna driekwart positief over ontvangen informatie Het proces van aanvraag wordt positief beoordeeld. Inwoners zijn vooral tevreden over de juistheid en volledigheid van de informatie. Dit is gelijk aan het landelijke gemiddelde en de referentiegemeenten. Op de andere vier aspecten scoort Loon op Zand lager dan landelijk, hoewel er een toename zichtbaar is ten opzichte van 2014. Tabel 5.2 Beoordeling proces van aanvraag (% (helemaal) mee eens) AANVRAGEN PRODUCT/DIENST MAKKELIJK ONTVANGEN/BESCHIK- BARE INFORMATIE WAS JUIST EN VOLLEDIG AFHANDELINGS- TIJD WAS ACCEPTABEL INFORMATIE OVER VERLOOP AFHANDELING VOLDOENDE KREEG WAT MEN WILDE BODO 75% 74% 73% 65% 72% Loon op Zand 14 65% 66% 62% 57% 70% Loon op Zand 15 72% 70% 71% 64% 73% LOON OP ZAND 16 72% 73% 69% 62% 72% 77% RANGE:59-89% 74% RANGE:67-82% 73% RANGE: 61-82% 66% RANGE:57-79% 76% RANGE:68-84% 5.3 Hostmanship Het handelen van medewerkers speelt een belangrijke rol bij de dienstverlening aan inwoners. Juist de menselijke kant van gemeentelijke dienstverlening (hostmanship) kan bijdragen aan hogere tevredenheid onder burgers. Hostmanship uit zich onder andere in het willen dienen, verantwoordelijkheid tonen, het echt willen oplossen van een probleem, het geheel zien, dialoog aangaan in plaats van debat, deskundigheid en inlevingsvermogen. Medewerkers beter beoordeeld dan in 2014 Over het algemeen hebben de medewerkers van de gemeente bij de meerderheid van de inwoners van Loon op Zand een positieve indruk achtergelaten. Het meest positief is men over de mate waarin de medewerker de vraag zo goed mogelijk heeft beantwoord. Zeven op de tien inwoners zijn van mening dat de medewerker zich naar behoren inzette om tot een oplossing te komen. Er is een positieve ontwikkeling te zien sinds 2014. Tabel 5.3 Beoordeling medewerkers (% (zeer) eens) 7 DE MEDEWERKER TOONDE ZICH VERANTWOOR DELIJK OM DAADWERKELI JK TOT EEN OPLOSSING TE KOMEN HEEFT ZELF MIJN VRAAG ZO GOED MOGELIJK BEANTWOORD WAS VOLDOENDE DESKUNDIG KON ZICH GOED INLEVEN BOOD DE RUIMTE OM MEE TE DENKEN VERRASTE MIJ AANGENAAM MET DE VERLEENDE SERVICE Loon op Zand 14 65% 67% 62% 56% 51% - Loon op Zand 15 64% 72% 67% 61% 58% 36% LOON OP ZAND 16 70% 72% 69% 63% 58% 46% 7 De landelijke cijfers en van de referentiegemeenten zijn niet beschikbaar. Waar staat Loon op Zand? Gemeentelijke dienstverlening 24
Een aantal inwoners geeft suggesties om de gemeentelijke dienstverlening te verbeteren. Meerdere personen zouden bij een melding, vraag of klacht graag meer terugkoppeling willen over het vervolg en de afhandeling van hun melding. Daarnaast is een snellere reactie op vragen of verzoeken van burgers gewenst. Een greep uit de genoemde suggesties: Zorg dat ingehuurde medewerkers 'goede communicatie' als competentie hebben. Ik heb een slechte ervaring hiermee gehad. Snellere uitvoering van een toegezegde verandering. Servicegerichtheid en inleven in een situatie van de aanvrager. Niet alles per computer, er zijn nog steeds mensen die daar niet of nauwelijks verstand van hebben. Stuur gewoon een brief of een gemeenteblad. Medewerkers beantwoorden vragen per mail niet of erg laat. Ik heb meerdere keren moeten bellen voor antwoord. Ik kreeg uiteindelijk wel reactie. En aan de balie trof ik iemand die weinig wist over paspoortaanvraag. Laat medewerkers beseffen dat ze een dienstverlenend beroep hebben en niet vanaf een troon regeren over de bevolking, echt heel naar! De website is een verschrikking, het bezoeken van de gemeente is een drama qua openingstijden en ook de snelheid van een afspraak maken. Niks kan snel geregeld worden en het duurt lang en is langdradig (een asbestplaat verwijderen = website bezoeken, telefonisch een afspraak maken, 2 bezoeken aan het gemeentehuis en dan naar de Milieustraat). Doorlooptijd 3,5 weken en doe het maar eens vanuit Loon op Zand op de fiets naar Kaatsheuvel iedere keer. Ik heb vaak het advies gekregen om die plaat asbest toch "gewoon" in de kliko te gooien. 5.4 Informatievoorziening Aantal inwoners die een voldoende voor communicatie geven stijgt In totaal vindt driekwart van de inwoners van Loon op Zand dat zij gemakkelijk aan gemeentelijke informatie kunnen komen, 17 procent heeft hier geen uitgesproken mening over en zes procent heeft hier moeite mee. Deze beoordeling is gelijk aan de referentiegemeenten en hoger dan landelijk. Ook is men goed te spreken over het taalgebruik, 64 procent is hierover tevreden en slechts acht procent ontevreden. De beoordeling van de gemeente Loon op Zand is gelijk aan het landelijk gemiddelde en iets hoger dan in de referentiegemeenten. De communicatie en voorlichting vanuit de gemeente krijgt gemiddeld een 6,5 (landelijk 6,6). Tachtig procent van de inwoners geeft voor deze aspecten een voldoende. Tabel 5.4 Waardering communicatie/voorlichting gemeente 8 KAN GEMAKKELIJK AAN GEMEENTELIJKE INFORMATIE KOMEN DE GEMEENTE GEBRUIKT HELDERE TAAL WAARDERING COMMUNICATIE/VOORLICHTING GEMEENTE % (helemaal) mee eens % (helemaal) mee eens Rapportcijfer % voldoende BODO 77% 61% 6,7 - Loon op Zand 14-55% 6,2 - Loon op Zand 15 69% 56% 6,3 77% LOON OP ZAND 16 77% 64% 6,5 82% 74% RANGE: 63-88% 62% RANGE: 49-74% 6,6 RANGE: 6,2-7,1-8 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor de communicatie niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Gemeentelijke dienstverlening 25
6 HOOFDSTUK Zorg en welzijn Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 26
6. Zorg en welzijn Ruim voldoende voor eigen gezondheid Gemiddeld beoordelen de inwoners uit Loon op Zand de eigen gezondheid met een 7,5. Negen op de tien geven hiervoor een voldoende. Dit is gelijk aan de beoordeling in de referentiegemeenten en landelijk (tabel 6.1). Tabel 6.1 Beoordeling eigen gezondheid 9 RAPPORTCIJFER % VOLDOENDE BODO 7,7 - Loon op Zand 14 7,6 - Loon op Zand 15 7,5 91% LOON OP ZAND 16 7,5 90% 7,6 RANGE: 7,4-8,0 - Klein deel van de inwoners voelt zich ernstig belemmerd in deelname maatschappij In totaal vindt negen procent van de inwoners van Loon op Zand dat ze op de een of andere manier ernstig belemmerd worden om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Bij de inwoners die zich in lichte of ernstige mate belemmerd voelen spelen vooral lichamelijke aspecten een rol. Deze belemmering komt met name voor onder 65-plussers. Taal, de geestelijke gezondheid en het gevoel 'er niet bij te horen' spelen een minder grote rol onder de inwoners. Figuur 6.1 Mate waarin men beperkt wordt om deel te nemen aan het maatschappelijk leven fysiek functioneren 68% 26% 5% lichamelijke gezondheid 69% 27% 4% financiën 77% 20% 3% geestelijke gezondheid gevoel 'er niet bij te horen' taal/cultuur 88% 88% 95% 11% 10% 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% nauwelijks/geen licht/matig ernstig Tevredenheid over het leven Sinds maart 2016 zijn er extra vragen over geluksbeleving' toegevoegd aan de vragenlijst van de benchmark. Deze score kan variëren tussen 0 en 10. Hoe hoger de score, des te tevredener/gelukkiger inwoners zijn. Over het algemeen zijn de inwoners van Loon op Zand tevreden over het leven op dit moment en geven gemiddeld een 7,0 (schaal 0-10). 9 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor dit aspect niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 27
In totaal was het bij 29 procent van de inwoners van Loon op Zand nodig dat anderen in de afgelopen 12 maanden bepaalde taken overnamen in verband met gezondheidsproblemen of een andere beperking. Het betreft vooral huishoudelijke taken (19 procent). Ondersteuning vindt vooral plaats door familie. Twee op de tien (21 procent) van hen geeft aan dat ze normaal gesproken in (hoge) mate afhankelijk zijn van de familie, voor de rest is het wellicht meer incidenteel. Tabel 6.2 Overname taken afgelopen 12 maanden in verband met gezondheidsproblemen HULP GEHAD DOOR: FAMILIE VRIENDEN/ KENISSEN BUURT- BEWONERS ORGANISATIES/ VRIJWILLIGERS persoonlijke verzorging/verpleegkundige hulp 12% 9% 1% 1% 2% huishoudelijke taken 19% 15% 3% 0% 2% begeleiding regelen hulp/administratie 11% 9% 1% 0% 1% begeleiden bij het bezoeken familie, arts etc. 13% 12% 1% 0% 0% TOTAAL 29% 22% 5% 1% 5% Ruim acht op de tien heeft voldoende sociaal contact Iets meer dan acht op de tien inwoners zeggen voldoende contact met andere mensen te hebben. Bij één op de vijf is er behoefte aan meer sociale contacten. Twee derde van de inwoners van Loon op Zand voelt zich (vrijwel) nooit eenzaam. Ongeveer één op de tien heeft hier soms of zelfs vaak mee te maken. Dit is iets minder dan landelijk (16 procent). Voldoende contact met andere mensen: zeker voldoende (85%) voldoende, maar zou meer willen (11%) te weinig (5%) Tabel 6.3 Sociale contacten Figuur 6.2 Mate waarin men zich wel eens eenzaam voelt ZOU MEER CONTACTEN WILLEN MATE WARIN MEN ZICH SOMS/VAAK EENZAAM VOELT 64% 24% 9% BODO 21% 14% Loon op Zand 14 20% 12% Loon op Zand 15 20% 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% (vrijwel) nooit zelden soms vaak LOON OP ZAND 16 18% 11% 22% RANGE: 16-28% 16% RANGE: 10-27% Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 28
Zestig procent van de inwoners actief bij vereniging Zes op de tien inwoners van Loon op Zand nemen deel aan activiteiten bij een vereniging. Dit is iets hoger dan het landelijk gemiddelde. Het vaakst is men actief bij een sportvereniging, gevolgd door overige verenigingen en gezelligheidsverenigingen. Inwoners van 40-64 jaar zijn van alle leeftijdsgroepen het meest actief in een sportvereniging, terwijl 65-plussers naar verhouding meer actief zijn in gezelligheidsverenigingen. Tabel 6.4 Actief bij vereniging in afgelopen 12 mnd. % BODO 64% Loon op Zand 14 61% Loon op Zand 15 54% LOON OP ZAND 16 60% 57% RANGE: 33-70% Actief bij vereniging afgelopen 12 maanden: (meerdere antwoorden mogelijk) sportvereniging (36%) overige verenigingen (20%) gezelligheidsvereniging (15%) religieuze/maatschappelijke vereniging (8%) niet actief (40%) Bijna vier op de tien inwoners doet aan vrijwilligerswerk Twee op de tien inwoners van Loon op Zand doen intensief aan vrijwilligerswerk en een even groot deel incidenteel. Het aandeel vrijwilligers in Loon op Zand is daarmee iets lager dan de landelijke benchmark en de referentiegemeenten. De afgelopen jaren is het percentage inwoners die vrijwilligerswerk doen stabiel. Onder de 65 plussers ligt het percentage vrijwilligers het hoogst. Tijdgebrek is veruit de voornaamste reden dat men niet aan vrijwilligerswerk toekomt (figuur 6.4), maar ook geen interesse hebben en gezondheidsredenen worden relatief vaak genoemd. Onder 65-plussers spelen met name gezondheidsredenen. Tijdgebrek wordt vooral door personen jonger dan 65 jaar als reden opgegeven. Tabel 6.5 Vrijwilligerswerk in afgelopen 12 maanden Figuur 6.3 Mate vrijwilligerswerk afgelopen 12 maanden % 100% BODO 51% Loon op Zand 14 39% Loon op Zand 15 39% LOON OP ZAND 16 39% 44% RANGE: 32-57% 80% 60% 40% 20% 0% 61% 20% 19% (vrijwel) nooit incidenteel intensief De bereidheid om in de toekomst vrijwilligerswerk te doen, ligt aanzienlijk hoger onder de huidige vrijwilligers (81%) dan inwoners die in de afgelopen 12 maanden geen vrijwilligerswerk hebben gedaan (26%). Draagvlak vrijwilligerswerk (blijven) doen: zeker (22%) misschien (23%) nee (31%) weet niet (21%) Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 29
Figuur 6.4 Reden om geen vrijwilligerswerk te doen (meerdere antwoorden mogelijk) tijdsgebrek/te druk 56% geen interesse/behoefte gezondheid 17% 22% weet niet wat men kan doen kan geen geschikt vrijwilligerswerk vinden weet niet hoe men eraan komt 4% 2% 1% overig 11% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Burenhulp komt frequenter voor, maar minder intensief dan vrijwilligerswerk Burenhulp komt vaker voor dan vrijwilligerswerk, want twee derde van de inwoners helpen de buren wel eens. Dit is gelijk aan de referentiegemeenten en landelijk. Wel is deze vorm van hulp doorgaans minder intensief. Aandacht voor buren in een zorgwekkende situatie komt beduidend minder voor. Tabel 6.6 Burenhulp in afgelopen 12 maanden HULP AAN BUREN AANDACHT VOOR BUREN IN ZORGWEKKENDE SITUATIE LAATSTE 12 MAANDEN BODO 67% 40% Loon op Zand 14 63% 34% Loon op Zand 15 71% 36% Figuur 6.5 Mate waarin men het afgelopen jaar burenhulp heeft verricht 100% 80% 60% 40% 20% 34% 61% 64% 32% (vrijwel) nooit incidenteel intensief LOON OP ZAND 16 66% 36% 66% RANGE: 59-74% 38% RANGE: 29-53% 0% 5% hulp aan buren aandacht buren zorgwekkende situatie Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 30
Groot draagvlak voor burenhulp De bereidheid om buren te ondersteunen is groot. Dit kan uit eigen beweging zijn of wanneer dit wordt gevraagd door een buurtbewoner. Een klein deel van de inwoners wil geen burenhulp geven of kan dit niet wegens omstandigheden (respectievelijk 6 en 11 procent). Bijna zeven op de tien inwoners vindt het geen probleem om een oogje in het zeil te houden. Maar ook voor hulp bij boodschappen (46 procent) en vervoer (38 procent) is een relatief groot deel bereid te helpen. Tabel 6.7 Bereid tot burenhulp (meerdere antwoorden mogelijk) 10 LOON OP ZAND 16 Oogje in het zeil houden 67% Hulp bij boodschappen 46% Helpen bij vervoer 38% Opvangen van kinderen 20% Klusjes in of rond het huis 24% Ondersteuning bij een aanvraag, administratie of computer 20% Medicijnen toedienen of persoonlijke verzorging 8% Huis schoonhouden of koken 6% Anders 6% Kan geen burenhulp geven 11% Wil geen burenhulp geven 6% Vier op de tien inwoners geven structurele mantelzorg Vier op de tien inwoners verlenen zorg aan hulpbehoevende vrienden of familie, van wie 16 procent zich hier intensief mee bezighoudt. Dit is gelijk aan het landelijk gemiddelde. Onder de groep die mantelzorg verleent voelt 36 procent zich hierdoor soms/vaak belemmerd. Mate belemmerd door mantelzorg: (vrijwel) nooit (40%) zelden (24%) soms (23%) vaak (13%) Tabel 6.8 Mantelzorg in afgelopen 12 maanden % BODO 39% Loon op Zand 14 40% Loon op Zand 15 41% LOON OP ZAND 16 41% 39% RANGE: 32-50% Figuur 6.6 Mate waarin men het afgelopen jaar mantelzorg heeft verleend 100% 80% 59% (vrijwel) nooit 60% incidenteel 40% intensief 25% 20% 16% 0% 10 De landelijke cijfers zijn niet beschikbaar. 10 De cijfers zijn niet beschikbaar voor de referentiegemeenten. Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 31
Meerderheid inwoners meent steun te ontvangen van familie of vrienden Mocht men zelf hulp of zorg nodig hebben, dan denken de meeste inwoners van Loon op Zand dat er voldoende mensen zijn op wie men kan terugvallen. Met name familie of vrienden spelen hier een belangrijke rol. Ruim zes op de tien inwoners weet zeker dat zij kunnen bijschieten in geval van nood. Bijna drie op de tien inwoners acht het waarschijnlijk dat dit gebeurt en ongeveer 12 procent denkt dat dit niet gebeurt, of weet het niet zeker. De mensen in de buurt worden minder vaak als vangnet gezien. Bijna een kwart denkt zeker hulp van de buurtbewoners te kunnen ontvangen. Vier op de tien inwoners acht het waarschijnlijk dat dit gebeurd en de rest denkt dat dit niet gebeurt of weet het niet zeker. Figuur 6.7 Mate waarin men terug kan vallen op omgeving wanneer men hulp of zorg nodig heeft familie of vrienden 61% 27% 5% 7% mensen in de buurt 22% 41% 14% 24% 0% 20% 40% 60% 80% 100% zeker waarschijnlijk niet mogelijk weet niet In het geval dat men zelf meerdere weken hulp en of zorg nodig heeft geeft de meerderheid aan deze van de partner (67 procent) te ontvangen. Vier op de tien inwoners denken ook hulp van vrienden/kennissen of andere familieleden te krijgen. Een kwart verwacht hulp van de uitwonende kinderen. Bijna twee op de tien inwoners denkt hulp van de buurtbewoners te krijgen. De voornaamste reden om op buurtbewoners geen aanspraak te maken is dat men geen behoefte heeft aan hulp. Ook het niet willen belasten (21 procent) en het niet afhankelijk willen zijn (17 procent) van de buren speelt een rol. Tabel 6.9 Wijze van hulp krijgen % partner 67% andere familieleden 42% vrienden of kennissen 36% kinderen (uitwonend) 25% thuiszorg 21% kinderen (inwonend) 19% buurtbewoners 18% particuliere hulp 8% Reden om geen gebruik te maken van hulp van buurtbewoners: geen behoefte aan hulp (31%) wil buren niet belasten (21%) wil niet afhankelijk zijn van buren (17%) contact met buren niet goed genoeg (8%) kan niets terugdoen voor buren (2%) weet niet (8%) anders (8%) weet niet 11% Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 32
Voldoende voor inspanningen van de gemeente De gemeentelijke inspanningen om burgers te laten deelnemen in de maatschappij worden gemiddeld met een 6,3 beoordeeld. Een kwart geeft een onvoldoende. De inspanningen van de gemeente Loon op Zand worden lager dan het landelijk gemiddelde en de referentiegemeenten beoordeeld. Tabel 6.10 Inspanningen van de gemeente om burgers volledig te laten deelnemen aan de maatschappij (rapportcijfer) 11 RAPPORTCIJFER % VOLDOENDE BODO 6,6 - Loon op Zand 14 6,3 - Loon op Zand 15 6,4 79% LOON OP ZAND 16 6,3 78% 6,6 RANGE: 5,9-7,1 - Enkele inwoners geven het advies aan de gemeente om het zorgaanbod ook in de toekomst op orde te houden of nog verder te verbeteren. Een aantal reacties: De oudere mensen meer in de gaten houden en laagdrempelig houden als de ouderen hulp vragen. Ze hebben vaak een schaamtegevoel en durven dan geen hulp te vragen. Geef mensen (voldoende) hulp die het zelf niet kunnen. Daarop niet bezuinigen. Gemeente zou meer initiatieven moeten ontwikkelen om de bouw van seniorenwoningen te bevorderen in deze gemeente. Het lijkt me lastig om structureel zorg te bieden aan een buurtbewoner, tijdelijke hulp komt meestal vanzelf op gang. Een boodschapje voor iemand meenemen is een heel andere vraag dan voor iemand de wekelijkse boodschappen doen. Met een gezin, baan en druk sociaal leven wil ik zeker ook nog iets voor een ander doen maar structurele zorg/hulp gaat voor mij te ver. Hulpbehoeftige de hulp geven die ze nodig hebben en duidelijk met hen overleggen en niet alleen maar minder uren hulp ter bezuiniging en dan miljoenen overhouden. Ik krijg door deze vragen het gevoel dat de gemeente verwacht dat buren steeds meer zorg op zich gaan nemen. Mijns inziens is dit niet goed. Iemand een keer helpen prima. Geen intensieve, terugkerende zorg. Meer aandacht voor de ouderen in de gemeente. Bijvoorbeeld eens een keer iets leuks voor ze organiseren. In deze tijd worden de ouderen helaas vaak vergeten, zowel door de gemeente als eigen familie. Niet zoveel bezuinigen op de Wmo waardoor het streven iedereen zo lang mogelijk zelfstandig te laten wonen onmogelijk gemaakt wordt. Mantelzorg klinkt mooi, maar is niet meer van deze tijd! Opzetten van een vrijwilligersnetwerk voor het helpen van buurtbewoners. Niet zijnde zorg of verpleging, maar een ander soort hulp. Zorg dat het beschikbare budget voor de zorgtaken van de gemeente optimaal wordt benut en dat er geen grote bedragen overblijven wat in het huidig maatschappelijk bestel niet te begrijpen zou zijn gezien de grote en diverse behoefte aan zorg bij veel mensen. 11 In de benchmark is het percentage inwoners dat een voldoende geeft voor dit aspect niet opgenomen. Waar staat Loon op Zand? Zorg en welzijn 33