Kaartenreeks 6: Beleid versus realiteit
NIET AGRARISCH GEBRUIK VAN HET AGRARISCH GEBIED Kaart: Niet agrarisch gebruik van het agrarisch gebied Vlaanderen Kaart Cijfers: Niet agrarisch gebruik van het agrarisch gebied Vlaanderen Virtual Farmland Virtueel landbouwgebied ILVO Anna Verhoeve, Valerie Dewaelheyns, Eva Kerselaers, Elke Rogge, Hubert Gulinck Jaartal uitgave 2015 Inhoud kaart De kaart geeft aan dat binnen het agrarisch bestemd gebied grote delen geen geregistreerde landbouwgebruik hebben. De kaart wijst op een discordantie. De oppervlakte zonder landbouwregistratie wordt weergegeven als een 5,7 2
percentage van de oppervlakte agrarische bestemming per gemeente. Onderzoek heeft aangetoond dat het feitelijk landgebruik van deze discordante percelen hoofdzakelijk niet-agrarisch is. Methode opmaak Hoewel percelen met een niet-agrarisch gebruik in de agrarische bestemming overal aanwezig zijn in Vlaanderen, zijn er toch sterke regionale verschillen waar te nemen. In het westelijk gedeelte van Vlaanderen en tegen de zuidoostelijke grens van Vlaanderen ligt het percentage van discordante percelen lager dan het Vlaamse gemiddelde van 15%. In het centrale deel van Vlaanderen ligt het percentage rond het gemiddelde van 15%. De oostelijke kant en het centrale gedeelte van Vlaanderen hebben een hoog percentage incompatibele percelen. De kaart is het resultaat van een overlay van Agrarisch bestemde oppervlakte: een selectie van de agrarische bestemmingen volgens het gewestplan (versie 02/05/2011, RWO, 2011) Agrarisch gebruik: op basis van de landbouwgebruikspercelen (ALV, 2010) Per gemeente werd een percentage berekend van de agrarisch bestemde oppervlakte die niet in agrarisch gebruik is. Aandachtspunten Bronnen voor overschatting niet-agrarisch gebruik : Wegen, kleine hoekjes, hagen, horen bij landbouw volgens de bodembestemming (agrarische bestemming), maar worden niet geregistreerd in de landbouwgebruikspercelen. Ook het ontbreken van serres en kleine bedrijven in de landbouwgebruikspercelen (enkel bedrijven > 2 ha en > 300 kg P2O5 zijn aangifteplichtig) leidt mogelijk tot een overschatting van het niet-agrarisch gebruik, Bron voor onderschatting niet-agrarisch gebruik: Mogelijke registratie van percelen in de databank Landbouwgebruikspercelen die in de feitelijkheid niet in landbouwgebruik zijn, leidt tot een onderschatting van het niet-agrarisch gebruik. Het is interessant het gewestplan naast deze kaart te leggen om een beter beeld te hebben over de hoeveelheid landbouwbestemming. Tot op heden is er geen zicht op de grootte van dit type foutenmarge in de landbouwgebruikspercelen. 3
DICHTHEID TUINEN Kaart: Dichtheid aan tuinen in Vlaanderen Kaart Dichtheid aan tuinen KULeuven Valerie Dewaelheyns Jaartal uitgave 2008 Inhoud kaart De kaart geeft de dichtheid weer van tuinen in Vlaanderen. De studie van Valerie Dewaelheyns (2011) over tuinen in Vlaanderen geeft aan dat tuinen 8% van de Vlaamse oppervlakte innemen. Methode opmaak De oppervlakte tuin per kilometerhok en per statistische sector werd berekend op basis van de topografische landgebruikskaart, NGI (2003). 5,7 Deze cijfers werden verfijnd op basis van luchtfoto-analyse in 60 segmenten van 500m x 500 m. Studie Dewaelheyns, V., Bomans, K., Gulinck, H., 2011. The Powerful Garden Emerging Views on the Garden Complex. Antwerpen: Garant 4
PAARDEN Kaart: Aantal paarden per oppervlakte weiland per gemeente in Vlaanderen Kaart Aantal paarden per oppervlakte weiland per gemeente KULeuven Kirsten Bomans Jaartal uitgave 2011 Inhoud kaart De kaart geeft de verhouding weer van het aantal paarden per gemeenten ten opzicht van de oppervlakte weiland in de gemeente. De studie van Kirsten Bomans (2011) over paarden toont dat Vlaanderen een zeer hoog aantal paarden heeft per km² weiland heeft. Methode opmaak De verhouding van het aantal paarden ten opzichte van de oppervlakte 5,7 weiland werd berekend op basis van de Registratie van de paarden bij de Belgische Confederatie van het Paard (gegevens van februari 2009) en de oppervlakte permanent grasland volgens de landbouwtelling. Aandachtspunten Niet al het aanwezige weiland is geregistreerd bij de landbouwtelling, waardoor de dichtheid in realiteit over het algemeen lager zal liggen dan weergegeven door de indicator. Mogelijk ontbreken van paarden in de Registratie van de paarden bij de Belgische Confederatie van het Paard Studie Bomans, K., Dewaelheyns, V., Gulinck, H., 2011. Pasture for horses: an underestimated land use class in an urbanized and multifunctional area. International Journal of Sustainable Development and Planning 6(2), 195-211. 5
NIET-AGRARISCHE ECONOMISCHE ACTIVITEITEN Kaart + Studie Lokalisatie van de niet-agrarische ondernemingen in het agrarisch gebied van de Mechelse regio (Clip van de Mechelse regio uit de studie: Ruimtelijkeconomische analyse van de bedrijvigheid binnen het agrarisch gebied van de provincie Antwerpen.) ILVO Provincie Antwerpen Jaartal uitgave 2013 Inhoud kaart De kaart geeft de niet-agrarische ondernemingen weer in de Mechelse regio. Methode opmaak De methode van Verhoeve en De Roo (2008): een GIS-matige koppeling 5,7 en filtering van een aantal bestaande datasets. De brondata zijn: De Verrijkte Kruispuntbank voor Ondernemingen (VKBO) (CORVE, 2013), Digitale adrespuntenlaag (CRAB, 2013) en de Afbakening van het agrarisch gebried, toestand 01/07/2012 (Departement Ruimte Vlaanderen Afdeling Onderzoek en Monitoring) Aandachtspunten Fouten in de lokalisatie bij de koppeling van de VKBO met de Digitale adrespuntenlaag ten gevolge van leemten in de adresbestanden of fouten in VKBO (zoals niet-doorgevoerde adreswijzigingen of huisnummerwijzigingen). Ook kunnen mismatches optreden door een slechte adreskwaliteit. De foutenmarge op de basisinventaris is niet te verwaarlozen. Voorliggende resultaten geven vooral een indicatie van de grootteorde en de spreiding van de economische activiteiten in het agrarisch gebied. 6
VOORBEELD Mechelse regio 5,7 Kaart: Niet-agrarische economische activiteiten in de Mechelse regio 7