PLANNING OP HET VLAAMSE PLATTELAND. WAT LEERT ONDERZOEK?

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "PLANNING OP HET VLAAMSE PLATTELAND. WAT LEERT ONDERZOEK?"

Annemie Bakker
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 PLANNING OP HET VLAAMSE PLATTELAND. WAT LEERT ONDERZOEK? Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek 1 Participatieve ontwikkeling van een landbouwwaarderingsinstrument om rurale planning in Vlaanderen te ondersteunen 2 1

Aanleiding onderzoek Kempense Elf Landbouwers Eeklose boeren willen verzetten verliezen grond zich aan tegen Sigmaplan Onteigeningsprocedure ontpoldering Is ruimte 120 om ha te voor wonen Zwin

2 Aanleiding onderzoek Kempense Elf Landbouwers Eeklose boeren willen verzetten verliezen grond zich aan tegen Sigmaplan Onteigeningsprocedure ontpoldering Is ruimte 120 om ha te voor wonen Zwin Parkbos juridisch moet aanvechten starten belangrijker dan landbouwgrond? bedrijventerrein (Het (De Nieuwsblad Morgen/Belga 14/08/2009*) 12/03/2010*) (De Tijd (VILT 30/08/2012*) 06/11/2011*) (Belga 05/09/2012*) (* Bron krantenkoppen: VILT, Vlaams 3 infocentrum land- en tuinbouw) Opbouw presentatie 3 onderzoeksvragen: 1. Hoe verlopen planningsprocessen op platteland? 2. Een instrument ter ondersteuning? 3. Hoe helpt instrument in planningsprocessen? 4 2

3 1. Hoe verlopen planningsprocessen op platteland? Gesprekken met landbouwers, landbouwbeleid, vertegenwoordigers van landbouworganisaties En ook: vertegenwoordigers van natuurorganisaties, natuurbeleid, ruimtelijke ordeningsbeleid en erfgoedbeleid, provincies en gemeenten 5 Resultaten over planningsprocessen Ontevredenheid over inname landbouwgrond 6 3

4 Resultaten over planningsprocessen Gebrek aan inspraak landbouwers Landbouwers moeten grond afstaan. Wij zijn het slachtoffer, maar wij worden niet gehoord. * als er geen schuifruimte meer is, moet je in principe geen openbaar onderzoek meer doen, want er schiet toch niks meer over. Als je geen alternatieven meer hebt, is dat eigenlijk maar een formaliteit. * 7 * Quote uit interviews Resultaten over planningsprocessen Aanslepende onzekerheid tijdens planningsproces En nu, na al die jaren weet ik nog steeds niet wat er zal gebeuren met mijn bedrijf. Misschien kan ik naar een nieuwe locatie, maar dat is niet zeker. En ondertussen weet ik niet wat te doen. Als er iets breekt, twijfel ik of ik het nog moet maken * 8 * Quote uit interviews 4

5 Resultaten over planningsprocessen Onduidelijkheid over compensatiemechanismen Er zijn veel mythes over de gevolgen van planningsprocessen. Mensen weten niet wat ze moeten verwachten en dan beginnen er verhalen te circuleren. * Als ik zie hoeveel geld er is [voor de compensaties], dan begrijp ik niet dat er een probleem is. * Ik kreeg wel een compensatie voor het opzeggen van de pacht. Maar het is moeilijk om nieuwe pachtgronden te vinden. En grond kopen kost veel geld. * 9 * Quote uit interviews Resultaten over planningsprocessen Gebrek aan langetermijnvisie op ontwikkeling landbouw De manier waarop ze landbouw nu verdedigen is niet effectief. Er is te veel focus op behouden van hoe het nu is. Maar de landbouwgrond wordt toch ingenomen en men lijkt weinig na te denken hoe landbouw daarmee moet omgaan. Of hoe landbouw moet omgaan met andere veranderingen die op hen afkomen. * 10 * Quote uit interviews 5

6 Resultaten over planningsprocessen Moeilijk om doelstellingen te realiseren zonder medewerking landbouw Het is belangrijk om rekening te houden met de impact op landbouwers. Maar je moet ook je plannen realiseren. * Er wordt vaak gefocust op de tegenstellingen tussen landbouw en natuur, maar er zijn ook veel voorbeelden van goede samenwerking. * 11 * Quote uit interviews 2. Een instrument ter ondersteuning? Beleidsdomein Landbouw & Visserij maakt instrument: Landbouwimpactstudie (LIS) Verder bouwend op bestaand instrument VLM: Landbouwgevoeligheidsanalyse Wetenschappelijke ondersteuning door ILVO 12 6

7 Beschrijving LIS 13 Beschrijving LIS 14 7

8 Beschrijving LIS 15 Beschrijving LIS 16 8

Resultaten onderzoek over LIS Een kader om consistente toepassing van het instrument te verzekeren 17 doelstellingen subdoelstellingen criteria Gronden met hoogste potentieel voor landbouw behouden

9 Resultaten onderzoek over LIS Een kader om consistente toepassing van het instrument te verzekeren 17 doelstellingen subdoelstellingen criteria Gronden met hoogste potentieel voor landbouw behouden Zo veel mogelijk duurzame bedrijven behouden Gronden met hoge intrinsieke kwaliteit behouden Landbouwgebieden met goede perceelsstructuur behouden Gronden met rechtszekerheid en zo weinig mogelijk beperkingen behouden Verwachte gevolgen voor het bedrijf minimaliseren Meest duurzame bedrijven behouden bodemgeschiktheid erosiegevoeligheid overstromingskans versnipperingsgraad gebied afstand perceel tot bedrijfszetel perceelsoppervlakte perceelsvorm aanwezigheid specifieke infrastructuur ruimtelijke planningscontext zoals gewestplanbestemming beperkingen vanuit natuurbeleid beperkingen ikv erfgoed en erfgoedlandschappen vaste investeringen op perceel huiskavel totale oppervlakte van bedrijf in projectgebied percentage van bedrijfsoppervlakte in projectgebied inkomen per hectare mestbalans voederbalans economische duurzaamheid ecologische duurzaamheid sociale duurzaamheid 18 9

10 Resultaten onderzoek over LIS Een kader om consistente toepassing van het instrument te verzekeren Minder focus op rangschikken percelen, meer focus op begrijpen landbouwwaarde Beschrijvende legende Deelkaarten - niet enkel totaalkaart Hoe helpt LIS in planningsprocessen? Snel en gestructureerd overzicht van aanwezige landbouw 20 10

11 3. Hoe helpt LIS in planningsprocessen? Snel en gestructureerd overzicht van aanwezige landbouw Bepalen welke gronden zeer belangrijk zijn voor landbouw Indicatie impact op landbouwbedrijven beter rekening houden met landbouw verbeteren communicatie (binnen landbouw, met andere actoren) Hoe helpt LIS in planningsprocessen? OPGELET! beslissingen niet alleen op deze kaarten baseren noodzakelijk om bijkomende terreinkennis te incorporeren aanknopingspunt voor input landbouwers, LIS belicht maar één kant van het verhaal 22 11

Bijkomende mogelijkheden Vaststellen waar doelstellingen niet (gelijktijdig) behaald worden gepaste maatregelen beleid A. Gronden met hoogste potentieel voor landbouw behouden B.

12 Bijkomende mogelijkheden Vaststellen waar doelstellingen niet (gelijktijdig) behaald worden gepaste maatregelen beleid A. Gronden met hoogste potentieel voor landbouw behouden B. Zo veel mogelijk duurzame bedrijven behouden 23 Bijkomende mogelijkheden Vaststellen waar doelstellingen niet (gelijktijdig) behaald worden gepaste maatregelen beleid Bepalen welke gronden zeer belangrijk zijn voor landbouw Overzicht landbouwstructuur visievorming op ontwikkeling landbouw 24 12

Tot slot Planning van het Vlaamse platteland is een grote uitdaging Kernidee LIS: impact op landbouwsector beperken Meest geschikte locatie voor nieuwe

13 Tot slot Planning van het Vlaamse platteland is een grote uitdaging Kernidee LIS: impact op landbouwsector beperken Meest geschikte locatie voor nieuwe activiteiten is niet noodzakelijk landbouwgrond Mogelijkheden door efficiënter gebruik van de ruimte? 25 Meer info: 26 13

Vergelijkbare documenten

Landbouw. en transformaties in de open ruimte. Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek

Landbouw. en transformaties in de open ruimte. Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Algemene Ledenvergadering Landelijk Vlaanderen, gesponsord door Landbouw en transformaties in de open ruimte Eva Kerselaers Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Algemene Ledenvergadering Landelijk