Aanmeldingsformulier Project Speciaal 2017 Om mee te kunnen doen aan Project Speciaal is het invullen van alle velden verplicht. Voornaam Achternaam Emailadres Merel Van der Donk m.vanderdonk@schooldelans.nl Telefoonnummer 0031629504489 Titel van het project/de activiteit/het product Wie heeft het project/de activiteit/het product ontwikkeld? Gemengde opvang voor thuiszitters Martin Schravesande en Merel van der Donk Omschrijving van het project: Een gemengde klas voor thuiszitters, waarin zowel kinderen met gedragsproblemen als kinderen met overgevoeligheid of een stoornis in het autisme-spectrum welkom zijn en waarin alle leerniveaus van VMBO tot VWO door elkaar zitten. Zo worden kinderen in een veilige én sociaal uitdagende context voorbereid op staatsexamen of terugkeer in het reguliere onderwijs. Wat is de doelgroep: Voor kinderen die zijn vastgelopen in het reguliere onderwijs en thuiszitten of dreigen thuis te komen zitten is specialisatie vaak de gekozen oplossing. Kinderen met gedragsproblematiek gaan naar een cluster 4 school (waar ze in een omgeving komen met allemaal andere kinderen met gedragsproblemen), kinderen met een autistische stoornis komen in kleinschalige initiatieven met andere autistische kinderen en hoogbegaafde kinderen zoeken andere hoogbegaafden. Met die specialisatie wordt echter de kans op succesvolle terugkeer in het reguliere onderwijs, waar wel allerlei soorten kinderen door elkaar lopen, of de kans op succes in vervolgonderwijs, waar ze dezelfde problemen zullen tegenkomen waardoor ze eerder zijn uitgevallen niet groter. Wij geloven in een combinatie van een kleine groep met veel sociaal emotionele veiligheid met een gemengde, diverse samenstelling. Kort door de bocht gezegd: ADHD ers leren ordening en beheersing van de autisten en de autisten leren zich uitspreken en voor hun leerbehoeften opkomen van de ADHD ers. Onze rol als leerkracht is daarbij in de eerste plaats het borgen van die sociaal emotionele veiligheid.
Hoe is het project geïmplementeerd: Doel van ons initiatief is deze categorie leerlingen blijvend te behoeden voor thuis zitten door ze, met behulp van IVIO-afstandsonderwijs, weer in de routine van een dagelijks leerproces te krijgen en ze sociaal/emotioneel klaar te stomen voor een volgende stap. Daarbij is oriëntatie op de latere beroepspraktijk, om zo een authentieke leermotivatie te versterken, heel belangrijk. We laten de leerlingen daartoe mini-stages lopen bij allerlei midden- en kleinbedrijven. Binnen school hanteren we een extreme vorm van maatwerk. De aanpak om een kind effectief aan het leren te krijgen is bovenal gebaseerd op een individuele analyse van problematiek en de startsituatie van elk kind. Om toch enige structuur aan te brengen onderscheiden we zeven stadia van leerrijpheid : 1. op geen enkele manier, ook niet onder dwang, tot leren te bewegen en ook geen tekenen van nieuwsgierigheid of belangstelling 2. sporen van nieuwsgierigheid of belangstelling maar niet tot leren te bewegen 3. zichtbare motivatie tot leren, bijvoorbeeld in pogingen om ergens aan te beginnen, maar leren stokt direct 4. gemotiveerd tot leren, doet ook iets, maar houdt concentratie nooit langer dan 20 minuten vast en is opgeteld niet tot meer dan 90 minuten cognitief leren per dag in staat, van plannen is nog geen sprake en lijkt ook zinloos 5. leert, boekt vorderingen maar motivatie en concentratie wisselen en moeten steeds door de leerkracht gevoed en onderhouden worden, plannen gaat niet zonder intensieve ondersteuning 6. leert met een redelijke concentratie en motivatie maar heeft wel frequent toezicht nodig van een leerkracht om die motivatie en concentratie vast te houden. Plannen heeft wel wat begeleiding nodig. 7. leert en plant zelfstandig met begeleiding op afstand. De leerkracht op school is er slechts voor noodgevallen en om de sociale inbedding in de groep te bewaken Bij die stadia horen de volgende didactische invalshoeken: 1. Thuis voelen. Negatieve associatie met school kwijtraken 2. Snuffelen aan lesstof en leren 3. Eigen leerniveau verkennen 4. Zelf proberen te plannen
5. Planningen evalueren en bijstellen 6. Feitelijke inzet meten en belastbaarheid bespreken 7. Planning naar doelstelling (diploma of overgang) en vermogen En deze pedagogische invalshoeken: 1. Gezien en erkend worden zoals je nu bent 2. Vertrouwd raken met de vanzelfsprekendheid van leren en ontwikkelen 3. Identiteit versterken vanuit het gevoel 4. Ambitie versterken vanuit de wil 5. Aan realistisch zelfbeeld werken vanuit het denken (zelfreflectie) 6. Identiteit herijken en bijstellen vanuit gevoel en denken 7. Ambitie herijken en bijstellen vanuit gevoel en wil Wat zijn de resultaten: We begonnen het jaar met als doel: een prettige plek om te zijn, om te leren en (pas in de laatste plaats) om te presteren. Dat eerste is voor de meeste leerlingen gelukt en inmiddels kunnen we ook vaststellen dat er flink geleerd wordt en dat zelfs de leerprestaties er mogen zijn. Maar er is nog meer bereikt. Er wordt gespeeld, gesport, gekleid, gevlochten, gekookt, geruzied, gelachen, voorgelezen, geknutseld en gepraat. We leren over elkaars beperkingen en over onze eigen. Ook leren we van en over onze medeleerlingen in andere klassen op de Lans. Ouders, leerkrachten en medeleerlingen zien het allemaal: in de VOLans-klas veranderen kinderen. Waarin veranderen ze dan? In zichzelf! Op welke manier draagt het project bij aan de onderwijskwaliteit: Waren dit voorheen leerlingen die, ongelukkig en gestagneerd in hun leerproces thuis zaten met weinig tot geen toekomst/onderwijs perspectief, werken ze nu gemotiveerd en individueel aan hun eigen traject wat leidt naar een VBMO- VWO staatsexamen. Op welke manier draagt het project bij aan het toekomstperspectief van leerlingen: In de zin van het woord: die is er weer! Een beeld, een perspectief vanuit hun eigen wil. Voordat de VOLans klas gestart was, waren dit kinderen die vastzaten en geen enkel beeld meer hadden van (hun) toekomstperspectief. Nu groeit dit voorzichtig en werken ze toe naar hun staatsexamen. Bovendien biedt de VOLans-klas hoop aan leerlingen die anders het risico lopen helemaal van het onderwijs te vervreemden. Op welke manier wordt samengewerkt door diverse groepen:
Door deze klas neer te zetten in een school voor speciaal onderwijs gebruiken we de expertise uit het (vrijeschool) speciaal onderwijs om thuiszitters zorg op maat te bieden. Tegelijkertijd bieden we de VSO-klassen hulp om hun cognitief meer begaafde leerlingen passend onderwijs te bieden. Zijn werkwijze en resultaten overdraagbaar naar andere scholen/instellingen/ ab-diensten? En zo ja, onder welke condities: Het is (nog) een pilot en dus een experiment. We zijn volop in ontwikkeling en proberen, laten los of stellen bij in onze aanpak. Daarbij zijn wij de enige Vrijeschool voor speciaal onderwijs in de regio dus is ook daardoor onze werkwijze uniek, maar in de toekomst zeker uit te wisselen en/of over te dragen. Thuiszitters zijn tegenwoordig een veelbesproken thema in de media en de politiek. Er blijken veel kinderen te zijn met normale cognitieve vermogens die toch niet mee komen in het reguliere onderwijs. Vrijeschool de Lans biedt sinds augustus 2016 deze kinderen de kans om weer gemotiveerd te raken om te leren. Na de zomervakantie gaan we verder met 16 leerlingen met een breed scala aan stoornissen, gedragsproblemen, angsten en trauma s. Andere scholen voor speciaal onderwijs met plannen om iets te doen voor thuiszitters te gaan doen, kunnen bij ons kennis en ervaring komen halen. Waarom bent u van mening dat dit project in aanmerking moet komen voor de prijs voor Project Speciaal 2017: Omdat wij succes genereren met onze aanpak en dit zichtbaar is in het welbevinden van onze voorheen gestagneerde, niet geziene en soms zelfs destructieve leerlingen. We zien en ook de leerresultaten wijzen uit dat ze zich ontwikkelen, zowel op sociaal gebied als cognitief. Er is weer motivatie en toekomstperspectief voor deze leerlingen die langere tijd uit het sociale en lerende proces waren. Evt. opmerkingen en aanvullingen: Wij zijn begonnen met Film PVO (praktijkvormendonderwijs) en hebben hier een trailer voor gemaakt met behulp van een echte cameraman en regisseuse ( beiden via via én vrijwillig). Ook leerlingen die wilden, mochten stukjes regisseren en filmen. Het eindresultaat mag er wezen en hier zijn we dan ook allen heel erg trots op! De titel van de film is Aan de Lans geregen en het verhaal is zo in elkaar gezet dat het leerlingen uitdaagt tot reflectie op de verhouding tussen tucht en discipline én vrijheid en motivatie. Door als acteur in verschillende rollen te kruipen, worden ze gestimuleerd om hier over na te denken. Zie bijlage 1 voor de trailer.
Bijlage: Foto 1 (bijlage 2) Keramiek. Op dinsdag zijn we bezig met klei, om uit ons hoofd met onze handen te werken. Nu het jaar bijna om is, zijn we bezig met een prachtige tentoonstelling voor ons zomerfeest op 4 juli. Helaas zit alles nadat het net geglazuurd is in de oven dus daar kan ik geen foto van toevoegen, maar wel deze collage waarbij o.a. gewerkt wordt aan een heuse soundpot van.. KeramiekJ Foto 2 (bijlage 3) De VOLans-wandeldag. Op donderdag voor de meivakantie was voor het eerst de landelijke VOLans-wandeldag. Omdat er maar één Volans-klas is in Nederland slaat dat landelijke natuurlijk helemaal nergens op, maar die dag sloeg wel ergens op. Want stuur maar eens een groep pubers die verslaafd zijn aan beeld, geluid en veel snelle en heftige prikkels op een wandeling van 15 a 20 kilometer door de natuur! Geheel tegen onze verwachtingen in haalden bijna alle leerlingen de 15 kilometer en C. zelfs 20 kilometer. Er werd wel wat geklaagd dat ze nogal overprikkeld raakten door de herrie van al die zingende vogels en dat er zo weinig oplaadpunten voor je telefoon zijn, maar al met al wat het een mooie ervaring! Foto 3 (bijlage 4) Ook werken we met textiel en waren we de afgelopen maanden bezig met handwerken. Door middel van t-shirts ( kringloop) die we aan repen knippen weven leerlingen hun eigen kleedje in elkaar. Het eind resultaat wordt een kleed voor in de klas.