Toeristisch Breda in 2030 NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Albert van Schendel Hogeschooldocent Vrijetijdsmanagement Breda, maart 2013 Toeristisch Breda in 2030 Pagina 1
1. Inleiding In zijn hoedanigheid als voorzitter van de plaatselijke afdeling van Koninklijke Horeca Nederland (KHN) heeft dhr. Peter Werther zich tot de Academie voor Vrije Tijd van NHTV internationaal hoger onderwijs Breda (hierna te noemen NHTV) gewend met een vraag. Het betrof een verzoek om onze visie te delen inzake de toekomst van Breda als een aantrekkelijke toeristisch recreatieve stad. Binnen de Academie voor Vrije Tijd van NHTV is de vraag opgepakt door Albert van Schendel, Hogeschooldocent Vrijetijdsmanagement en daarnaast o.a. lid van de Regionale AdviesCommissie (RAC) Recreatie en Toerisme van Regio West Brabant (RWB). 2. Wat eraan vooraf gaat. Achtergrond en aanleiding Op 3 november 2011 is door de gemeenteraad de begroting 2012 vastgesteld. Met de vaststelling van de begroting is tevens het besluit genomen om vanaf 2012 toeristenbelasting te gaan heffen. Op 15 maart heeft de gemeenteraad de verordening toeristenbelasting vastgesteld ( raadsbesluit 39310) die op 1 april 2012 inwerking is getreden voor alle betaalde logies in de gemeente Breda. Besloten is dat jaarlijks 200.000 van de opbrengst wordt afgedragen aan de algemene middelen. In overleg met de logiessector wordt voorgesteld met de meeropbrengst een aantal belangrijke projecten zal worden gefinancierd. Vanaf 2012 wordt een bijdrage ad 25.000 verstrekt voor het openhouden van de VVV dependance op de Grote Markt. Vanaf 2013 zal voor meerdere jaren een bijdrage aan het project Bruisend Waterplein, verhoogde Trambrug worden gedaan. De meeropbrengsten (opbrengst toeristenbelasting minus de vastgestelde afdrachten) zullen in samenspraak met de sector worden geïnvesteerd in het versterken van het toeristisch profiel van de stad. Een convenant tussen overheid en de toeristische sector moet de afspraken vastleggen over een hiervoor op te richten toeristisch fonds dat in ieder geval enkele jaren moet gaan functioneren om succesvol te zijn. Voorgesteld wordt hiervoor een eerste minimale termijn van 4 jaar te hanteren. Toeristisch Breda in 2030 Pagina 2
3. Toeristisch Breda 2030; het programma De logiessector heeft samen met het onderwijs (NHTV) en in samenspraak met vertegenwoordigers uit vrijetijdssector een raamwerkplan gemaakt Toeristisch Breda 2030 voor de besteding van de meeropbrengsten van de toeristenbelasting. Hoofddoel van het plan is te zorgen dat de economische betekenis van de Bredase vrijetijdseconomie wordt vergroot door te streven naar: een toename van het aantal toeristen; een verlenging van de verblijfsduur van de toeristen; het vergroten van het herhaalbezoek aan Breda door de toeristen. Meer en gerichtere promotie alsook het verder ontwikkelen van het toeristisch product Breda zijn de belangrijkste activiteiten om deze doelen te bereiken. Het belang van het toeristisch product Breda kan worden vertaald in een piramide. Waarbij het van belang is met de top bezienswaardigheden Breda op de kaart te zetten. Te zorgen dat de aantrekkelijke bezienswaardigheden minimaal in stand blijven en door beter gastheerschap en innovatieve formules de top verder kunnen versterken. Van wezenlijk belang is dat de basis van het product goed op orde is. Voorbeelden van topbezienswaardigheden zijn Breda Jazz Festival en carnaval en wellicht in de toekomst de Bavelse Berg. Aantrekkelijke bezienswaardigheden zijn Outdoor Brabant Breda en de Bredase binnenstad. De basisinfrastructuur is de communicatie (VVV), de bereikbaarheid van Breda en de faciliteiten. Toeristisch Breda in 2030 Pagina 3
Het zorgen voor een goede en betrouwbare toeristische informatievoorziening is daarom een belangrijk speerpunt van het fonds. De logiessector is ervan overtuigd dat het toerisme en de economische betekenis ervan voor de stad de komende jaren verder vergroot kan worden. Hiervoor dient de sector wel voor langere tijd de krachten te bundelen in het toeristische fonds en moet het fonds voor meerdere jaren de beschikking krijgen over de meeropbrengsten uit de toeristenbelasting. Het toeristisch fonds zal intensief de samenwerking zoeken met andere partijen die ook het belang onderkennen om Breda als aantrekkelijke bestemming verder te versterken. Vaak zijn dit andere organisaties in de vrijetijdssector maar ook zijn er crossovers denkbaar met organisaties op andere terreinen. Nieuwe innovaties zijn goed denkbaar tussen de vrijetijds- en de zorgsector. Toeristisch Breda 2030 plan kent een breed draagvlak in de stad en moet ervoor zorgen dat de mogelijkheid te investeren in Breda als toeristische bestemming de komende jaren is veiliggesteld. Het plan vormt de onderlegger onder de oprichting van het toeristisch fonds, een stichting van en namens de vrijetijdssector in Breda, die de komende jaren de juiste investeringen in de sector wil doen uit de meeropbrengst van de toeristenbelasting. Het programma Toeristisch Breda 2030 richt zich op de huidige en toekomstige toeristische mogelijkheden. Het programma ziet ontwikkelingen als het nieuwe station met de shuttleverbinding naar Antwerpen, Brabantstad Culturele Hoofdstad 2018, Bavelse Berg, watertoerisme als een goede kans de vrijetijdseconomie verder te versterken. Voorgesteld wordt te investeren in de promotie en de versterking van het vrijetijdsaanbod van Breda langs de volgende vier lijnen: promotie, hardware van de stad, variatie in toeristisch recreatief aanbod en doelgroepen beleid en onderzoek. Voor de eerste periode van 4 jaar wordt het budget percentueel over de vier investeringslijnen verdeeld, respectievelijk 70%, 10%, 10% en 10%. Voor deze verdeling is gekozen om dat met investeringen in de promotie voor het fonds het meeste rendement valt te behalen. Toeristisch Breda in 2030 Pagina 4
Promotie en informatie (70%) De concurrentie om de schaarse vrije tijd van de consument wordt steeds heftiger. Steden, regio s, attracties concurreren met elkaar om de gunst van de toerist. De uitgangspositie van Breda als één van de meest gastvrije steden van Nederland is goed, maar de bezoekersaantallen blijven de laatste jaren achter. Gerichte promotie op de voor Breda belangrijkste markten (Brabant, de Randstad en Vlaanderen) en specifieke doelgroepen (bijv. jongeren met een specifieke interesse) moet er voor zorgen dat meer toeristen Breda bezoeken. Niet alleen voor één dag maar zeker ook voor meerdaagse citytrips, ook wel shortbreaks. De promotie zal in nauwe samenwerking en afstemming met de VVV gebeuren. Het huidige budget van de VVV is niet voldoende toereikend om langdurige, grootschalige campagnes te kunnen voeren. Het toeristisch fonds biedt de mogelijkheid dit in de toekomst wel te kunnen doen. De promotie zal zich richten op de onderscheiden doelgroepen en herkomstmarkten. Promotieacties zullen zowel de vorm krijgen van digitaal als print. Waar mogelijk wordt ingezet op shared promotions waarbij de krachten maximaal kunnen worden benut. Voorbeelden hiervan zijn de live webcams van de verschillende Bredase verblijfslocaties die samen door overheden en bedrijfsleven zijn gefinancierd. En de internationale stedencampagne van het Nederlands Bureau voor Toerisme waar Breda een aantal jaar aan heeft deelgenomen. Promotieacties zullen worden uitgezet met partners op lokaal, provinciaal, nationaal en zelfs internationaal niveau naar gelang doelgroep en het wenselijke bereik. Voorbeelden van wenselijke promotieacties zijn het bezoek aan toeristische themabeurzen en internationale stedencampagnes Toeristisch Breda in 2030 Pagina 5
Hardware van de stad (10%) Het vrijetijdsaanbod/leisure aanbod is bepalend voor de aantrekkelijkheid van de stad. Met hardware worden dan de tastbare zaken bedoeld die grotendeels maakbaar zijn en veelal bepalend zijn om een stad te bezoeken. Voor de hardware van de stad kan onderscheid worden gemaakt tussen enerzijds hardware die van belang is als basis voor het toeristisch product (informatievoorziening) en een goede stoffering van de stad en anderzijds hardware die bezoekers aantrekt (evenementen, bezienswaardigheden en attracties). Investeringen hierin worden gedaan om de basis op orde te hebben, de hardware te vernieuwen en het toeristisch product Breda beter leefbaar te maken voor bewoners en toeristen. Variatie in toeristisch recreatief aanbod (10%) De consument vertoont meer en meer een zapgedrag in zijn vrijetijdsbesteding. Er liggen goede kansen om de consument te helpen zijn vrije tijd samen te stellen. Met het aanbod van innovatieve arrangementen (bijvoorbeeld fietsverhuur bij verschillende stedelijke locaties en de mogelijkheid voor zorg op maat in combinatie met logies) kan worden ingespeeld op het a-lacarte denken van de consument. Doelgroepenbeleid en onderzoek (10%) Het is belangrijk om een goed beeld te hebben van de wensen van de huidige en de nieuwe doelgroepen. Daarbij is het van belang de huidige markt te koesteren en nieuwe markten te ontplooien. Hierbij moet het toeristisch product (de aanbodkant) regelmatig geconfronteerd worden met trends en ontwikkelingen aan de vraagzijde die leiden tot vooral kansen. Op die manier kan vraaggericht aanbod worden gecreëerd. Een goed voorbeeld hiervan is het inspelen op de groeiende groep senioren met veel vrije tijd en een specifieke zorgvraag. Toeristisch Breda in 2030 Pagina 6
4. Businessmodel Vanuit het fonds zullen investeringen gedaan worden om ervoor te zorgen dat het fonds opbrengsten gaat genereren. Per slot van rekening betekent 1 omzet voor verblijf 4 extra omzet in de stad. Een goede kans is het maken van een goede boekingsmodule op de site van VVV Breda, zodat hotelboekingen meer plaats vinden binnen de toeristische keten van Breda. De commissie van deze boekingen gaat dan niet naar commerciële boekingspartijen, maar naar de lokale VVV. Waar mogelijk zal het fonds aanhaken bij lokale, regionale en provinciale uitvoeringsprogramma s die ten doel hebben de vrijetijdseconomie te versterken. Daarnaast zal het fonds als een spil in het netwerk dienen als aanspreekpunt voor en van de sector en zal het gevraagd en ongevraagd advies geven over ontwikkelingen van beleid en het plannen van projecten. 5. Organisatievorm Toeristisch Fonds Breda Het toeristisch fonds moet gaan functioneren als een stichting. Het bestuur zal bestaan uit vertegenwoordigers vanuit de sector en onder leiding staan van een onafhankelijk voorzitter. Twee vertegenwoordigers namens de hotels, een vertegenwoordiger namens de andere verblijfsaccommodaties, en een vertegenwoordiger vanuit de vrijetijdssector. Het bestuur wordt aangevuld met een Raad van Advies, die is samengesteld uit vertegenwoordigers van de gemeente, de brede vrijetijdssector, de onderwijsinstellingen en de VVV Breda. Onderling moet een taakverdeling gemaakt worden die de belangen van alle partijen recht doet en die zorgt voor een professionele aanpak van de besteding en verantwoording van de inzet van middelen. De bestaande kaderplannen en de Structuurvisie 2030 Bestemming Breda zijn hiervoor het startpunt en zijn richtinggevend voor de nadere invulling. Toeristisch Breda in 2030 Pagina 7
6. Tot slot. Kern van de zaak is dat het toeristisch product Breda een duidelijke visie moet hebben, en wel een visie die vanuit de sector zelf wordt gedragen, geïnitieerd wordt en up-to-date dient te worden gehouden. Ook in 2030 is Breda een aantrekkelijke verblijfplaats voor toeristen! Deze visie impliceert dat Breda nu al een aantrekkelijke verblijfplaats is voor toeristen en dat de sector er alles aan wil doen om dat zo te houden of te doen groeien. Daarnaast houdt deze visie in dat het ook een prettige plaats is om in te wonen; zonder tevreden bewoners ook geen tevreden toeristen. En daarvoor moet je wat doen! En dat wil de sector! Maar niet alleen de sector, ook de stad, de regio West Brabant, de provincie Noord Brabant en de BV Nederland! Voorwaarde voor het op een aantrekkelijke manier doen verblijven van toeristen, is dat de drie betrokken partijen, Overheid, Ondernemers en Onderwijs (de 3 O s) elkaar weten te vinden en aan te vullen. Het heffen van toeristenbelasting geeft aan dat je deze bedrijfstak serieus neemt: je wilt hierin investeren om het de bezoeker naar zijn zin te maken. Je wilt een gastvrije stad zijn en je wilt dat mensen van buiten Breda graag en vaak naar Breda komen. Wij spreken de wens uit, dat mede door deze opzet, de stad Breda een aantrekkelijke plaats blijft om te wonen, werken en/of recreëren en dat zij als toeristisch product een aantrekkelijke verblijfplaats blijft voor haar toeristen. Niet alleen nu maar ook in de toekomst. Voor nadere vragen of opmerkingen ben ik altijd bereikbaar, Breda, maart 2013 Albert van Schendel Schendel.a@nhtv.nl Toeristisch Breda in 2030 Pagina 8