Bijlage C CO 2 -benchmark Inleiding Het doel van deze bijlage is inzicht geven hoe de uitstoot van CO 2 van de gebouwen van Triodos Vastgoedfonds zich verhoudt met de CO 2 -uitstoot van een gemiddeld kantoorgebouw in Nederland. Dit kan op verschillende manieren. Drie methodes zijn in deze bijlage uitgewerkt. I Vergelijking CO 2 -uitstoot op basis van het energielabel Op het energielabel staat het standaard energiegebruik per vierkante meter gebruiksoppervlak vermeld. Dit is het jaarlijks energiegebruik voor verwarming, gebouwkoeling, de productie van warm tapwater, ventilatie en verlichting. Het energiegebruik van apparatuur dat geen deel uitmaakt van de klimaat- en verlichtingsinstallatie is niet in het standaard energiegebruik meegenomen. Het gemiddeld energielabel van alle tot en met 2011 rechtsgeldig afgemelde energielabels is energielabel D, met een energie-index van 1.38. Dit komt overeen met een standaard energiegebruik van rond de 1.000 MJ/m 2. De gemiddelde verdeling tussen het elektriciteits- en aardgasverbruik binnen het totaal energiegebruik is respectievelijk 52% en 48%. 3 Dit wetende kan voor een kantoorgebouw met energielabel D het gemiddeld elektriciteits- en aardgasverbruik per vierkante meter gebruiksoppervlak worden bepaald: Elektriciteit: 1.000 MJ/m 2 x 52% / 9,23 MJ/kWh = 56,3 kwh/m 2 Aardgas: 1.000 MJ/m 2 x 48% / 35,17 MJ/m 3 = 13,6 m 3 /m 2 De hierboven aangegeven conversiefactoren voor elektriciteit en aardgas worden in de energielabel systematiek toegepast. Vervolgens kunnen we met de standaard conversiefactoren voor elektriciteit en aardgas naar CO 2 de gemiddelde CO 2 -uitstoot bepalen van kantoorgebouwen met energielabel D: 4 Elektriciteit: 56,3 kwh/m 2 x 0,455 kg/kwh = 25,6 kg CO 2 / m 2 Aardgas: 13,6 m 3 /m 2 x 1,825 kg/m 3 = 24,9 kg CO 2 / m 2 Uit bovenstaande kunnen we afleiden dat de klimaatinstallaties en de verlichting in een kantoor-gebouw met energielabel D gemiddeld verantwoordelijk zijn voor een CO 2 -uitstoot van 50,5 kg/m 2. De CO 2 -uitstoot als gevolg van het standaard energiegebruik op basis van de energielabels van de gebouwen van Triodos Vastgoedfonds kunnen nu worden afgezet tegen dit gemiddelde. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met de inkoop van groene energie. De tabel op de volgende pagina laat zien wat de CO 2 -uitstoot is per vierkante meter gebruiks-oppervlak van de gebouwen. Vervolgens wordt uitleg gegeven hoeveel CO 2 daarmee in totaal is vermeden in vergelijking met een gemiddeld kantoorgebouw. 3 Bron: energiecijfers Agentschap NL. 4 Bron: CO 2 -prestatieladder. Generiek Handboek, 23 juni 2011 75
Object Oppervlak (m 2 GBO) Energielabel CO 2 -uitstoot (kg/m 2 ) Elektra Gas Totaal Gemiddeld D (1.38) 25,6 24,9 50,5 Amersfoort, Utrechtseweg 12 3.111 A (0.85) 0,7 5,2 5,9 Amsterdam, Herengracht 433 2.172 G (2.61) 0,6 69,4 69,9 Apeldoorn, Laan van Westenenk 731-739 2.835 A (0.77) 0,8-0,8 Arnhem, Willemsplein 5 1.357 G (3.01) 1,5 58,4 59,9 Arnhem, Willemsplein 6 560 F (1.68) 0,9 25,0 25,9 Baarn, J.F. Kennedylaan 100 (landhuis) 1.476 C (1.26) 22,2 8,4 30,6 Baarn, J.F. Kennedylaan 100 (koetshuis) 408 C (1.27) 17,3 26,6 43,9 Boxtel, Bosscheweg 107 3.521 C (1.27) 16,8 14,6 31,4 Delft, Vesteplein 100 4.171 A (0.99) 23,2-23,2 Den Haag, Prins Hendrikstraat 39 1.068 A (0.89) 29,2-29,2 Emmeloord, Platinaweg 4 1.510 A (0,71) 19,1 18,6 37,7 Groningen, Rostockweg 3 2.566 A+ (0.55) 5,7 8,5 14,2 Nieuwegein, Wattbaan 31-49 5.562 B (1.18) 28,6 4,9 33,5 Nijmegen, Kerkenbos 1103 C 1.352 C (1.27) 0,8 22,8 23,6 Rotterdam, Honingerdijk 70 1.010 G (4.16) 25,9 124,1 150,0 Rotterdam, Honingerdijk 80 724 G (2.77) 36,9 65,7 102,6 Utrecht, Blaeulaan 60-60A (oudbouw) 1.447 D (1.36) 23,5 22,8 46,3 Utrecht, Blaeulaan 60-60A (nieuwbouw) 1.527 A+ (0.70) 12,6 12,3 24,9 Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 ABC 2.260 A (0.98) 16,2 15,8 32,0 Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 EF 874 A (0.87) 0,5 14,9 15,4 Door het verschil in CO 2 uitstoot per vierkante meter ten opzichte van het gemiddelde te vermenigvuldigen met het gebruiksoppervlak, kan worden vastgesteld hoeveel kg CO 2 is vermeden ten opzichte van dit gemiddelde. Voor bijvoorbeeld het gebouw in Amersfoort betekent dit een vermeden CO 2 -uitstoot van [(50,5-5,9) x 3.111] 139 ton. In dit geval ligt de CO 2 -uitstoot 88% lager ten opzichte van het gemiddelde. Als we deze rekensom voor alle in de tabel opgenomen gebouwen maken, komen we in totaal uit op een vermeden CO 2 -uitstoot van 699 ton. Volgens deze theoretische methode stoten de gebouwen samen 35,0% minder CO 2 uit in vergelijking met het gemiddelde. II Verbetering energieprestatie van gebouwen in 2011 ten opzichte van 2010 In 2011 is de duurzaamheid van de volgende gebouwen verbeterd: Apeldoorn, Laan van Westenenk 731-739 : A (1.00) A (0.77) Nieuwegein, Wattbaan 31-49 : D (1.42) B (1.14) 76
Hiermee is de energieprestatie van het gebouw in Apeldoorn met 23% verbeterd en het gebouw in Nieuwegein met 21%. Samen zijn de gebouwen verantwoordelijk voor een energieprestatieverbetering van 22%. III Vergelijking CO 2 -uitstoot op basis van werkelijk energiegebruik Deze laatste methode gaat uit van de CO 2 -uitstoot op basis van het daadwerkelijk gemeten energiegebruik. Samen met de conversiefactoren die gelden voor de inkoop van groene stroom ontstaat een betrouwbaar beeld van de CO 2 -uitstoot en in hoeverre zich dat verhoudt ten opzichte van een gemiddeld kantoorgebouw in Nederland. In tegenstelling tot methode I en II wordt bij deze methode het bruto vloeroppervlak (BVO) gehanteerd. Er wordt van uitgegaan dat het gemiddeld energiegebruik eveneens per m 2 BVO wordt gegeven 5. Uit de volgende informatiebronnen is het energiegebruik geraadpleegd: - Eview: het energiemonitoringssysteem Eview voor de objecten in Amersfoort, Amsterdam, Apeldoorn, Boxtel, Nijmegen en Wageningen (Nieuwe Kanaal 9 ef). Met uitzondering van het object in Amersfoort, gaat het alleen om elektriciteit. Bij het object in Amersfoort gaat het om elektriciteit en aardgas. - EPA-U rapporten: het daadwerkelijk gemeten energiegebruik is onderdeel van het EPA-U rapport. Daar waar de objecten niet zijn aangesloten op Eview, wordt gebruik gemaakt van de informatie van de EPA-U rapporten die zijn opgesteld in de periode 2006 t/m 2011. Het gaat hierbij om het energiegebruik in de periode van 2005 t/m 2010. - Overleg huurders: daar waar geen energiegebruikgegevens bekend zijn, is contact opgenomen met de huurder van het gebouw en zijn de energiegegevens opgevraagd. Dit betreffen de locaties in Baarn, Groningen en Utrecht. In de volgende tabel staat de CO 2 -uitstoot per vierkante meter BVO van de gebouwen vermeld, gebaseerd op het gemeten energiegebruik en de inkoop van grijze/groene stroom. Door het af te zetten tegen de CO 2 -uitstoot aan de hand van het gemiddeld energiegebruik van kantoorgebouwen in Nederland, kan de totale vermeden CO 2 -uitstoot worden vastgesteld. 5 Bron: energiecijfers Agentschap NL 77
Object Oppervlak (m 2 BVO) CO 2 -uitstoot (kg/m 2 ) Elektra Gas Totaal Gemiddeld 37,3 36,5 73,8 Amersfoort, Utrechtseweg 12 3.349 0,8 17,4 18,2 Amsterdam, Herengracht 433 3.281 3,3 23,9 27,2 Apeldoorn, Laan van Westenenk 731-739 3.136 0,9-0,9 Arnhem, Willemsplein 5+6 3.161 0,9 35,4 36,6 Baarn, J.F. Kennedylaan 100 (land- & koetshuis) 2.264 23,0 17,9 40,8 Boxtel, Bosscheweg 107 5.300 20,2 6,6 26,9 Delft, Vesteplein 100 4.973 60,4 12,8 73,2 Den Haag, Prins Hendrikstraat 39 1.760 15,0-15,0 Emmeloord, Platinaweg 4 1.726 38,3 11,2 49,5 Groningen, Rostockweg 3 2.566 23,9 6,6 30,5 Nieuwegein, Wattbaan 31-49 6.014 52,7 16,8 69,5 Nijmegen, Kerkenbos 1103 C 1.561 0,9 21,9 22,8 Rotterdam, Honingerdijk 70+80 2.117 41,2 25,6 66,8 Utrecht, Blaeulaan 60-60A (oud- & nieuwbouw) 2.983 25,1 6,1 31,2 Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 ABC 2.492 14,7 9,8 24,5 Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 EF 1.150 0,9 9,9 10,8 Het verschil in CO 2 -uitstoot ten opzichte van het gemiddelde kan worden vastgesteld door het verschil in CO 2 -uitstoot per vierkante meter BVO te vermenigvuldigen met het BVO van het betreffende gebouw. Voor het gebouw in Amersfoort betekent dit een vermeden CO 2 -uitstoot van [(73,8-18,2) x 3.349] 186 ton. In dit geval ligt de CO 2 -uitstoot 75% lager ten opzichte van het gemiddelde. Als deze rekensom voor alle in de tabel opgenomen gebouwen wordt gemaakt, bedraagt de totale vermeden CO 2 -uitstoot 1.713 ton. Dit betekent dat de gebouwen samen 48,5% minder CO 2 uitstoten in vergelijking met gemiddelde kantoor-gebouwen. Gemiddeld ligt de CO 2 -uitstoot van een Triodosgebouw 35,8 kg per m 2 BVO lager in vergelijking met een gemiddeld kantoorgebouw. Nederland beslaat circa 55,6 mln. BVO kantooroppervlak. 6 Als heel Nederland het duurzaamheidsvoorbeeld van Triodos volgt, dan betekent dat een CO 2 -reductie van 1.990 kton. Dit komt overeen met een reductie van circa 6,8% voor de gehele gebouwde omgeving (woning- en utiliteitsbouw). Bijlage: Toegepaste conversiefactoren De conversiefactoren van het elektriciteits- en aardgasverbruik naar de uitstoot van CO 2 is afhankelijk van hoe groen het is ingekocht. Indien het inkoopcontract van elektriciteit en aardgas bekend is en indien is af te leiden welke duurzame energiebronnen van toepassing zijn, kan daarvoor een andere conversiefactor worden aangehouden. In onderstaande tabel wordt aangegeven welke conversiefactoren voor elektriciteit en aardgas zijn toegepast: 6 Bron: Kantoren in cijfers 2010, R.L. Bak 78
Conversiefactor Object Elektra (g CO 2 /kwh) Gas (g CO 2 /m 3 ) 1) Delft, Vesteplein 100 1) Den Haag, Prins Hendrikstraat 39 1) Emmeloord, Platinaweg 4 2) Nieuwegein, Wattbaan 31-49 1) Rotterdam, Honingerdijk 70+80 2) Utrecht, Blaeulaan 60-60A (oud- & nieuwbouw) 1) Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 ABC 3) Baarn, J.F. Kennedylaan 100 (land- & koetshuis) 3) Boxtel, Bosscheweg 107 3) Groningen, Rostockweg 3 4) Amersfoort, Utrechtseweg 12 4) Amsterdam, Herengracht 433 4) Apeldoorn, Laan van Westenenk 731-739 4) Arnhem, Willemsplein 5+6 4) Nijmegen, Kerkenbos 1103 C 4) Wageningen, Nieuwe Kanaal 9 EF 455 300 15 1.825 Opmerkingen: 1) Inkoopcontract elektriciteit van deze objecten is onbekend, uitgangspunt is grijze stroom. 2) Inkoopcontract elektriciteit van deze objecten is bekend en betreft grijze stroom: - Nieuwegein, Wattbaan 31-49, bron: Procurement Services Energy Services. - Utrecht, Blaeulaan 60-60A, bron: Eneco Business N.V., Eneco Comfort Power. 3) Inkoopcontract elektriciteit van deze objecten is bekend en betreft (deels) groene stroom: - Baarn, J.F. Kennedylaan 100, bron: Eneco Business N.V., Eneco Comfort Power + Eco Power. - Boxtel, Bosscheweg 107, energieleverancier Greenchoice. - Groningen, Rostockweg 3, bron: Electrabel Groencertificaat, garanties van oorsprong kan echter niet worden herleid. 4) Inkoopcontract elektriciteit van deze objecten is bekend (Main Energie) en betreft 100% elektriciteit uit waterkracht. De garantie van oorsprong kan worden herleid uit het overzicht handelaren van CertiQ. De elektriciteit van MAIN Energie is ingekocht bij Vattenfall Energy Trading NL N.V. (6.250 MWh aan waterkracht). 79