ZERO PENTATHLON Ontwerpopdracht 1 Master Architectuur binnen theoretisch vak Constructie 4 i.s.m. Bouwfysica en Installaties 4 Prof. Griet Verbeeck Faculteit Architectuur & Kunst, UHasselt Transitiearena Duwobo 3 mei 2016, Leuven
van SOLAR DECATHLON naar ZERO PENTATHLON
SOLAR DECATHLON The winning team produces a house that is affordable, attractive, easy to live in, comfortable and healthy, that supplies energy to household appliances, provides adequate hot water and produces as much or more energy than it consumes. www.solardecathlon.gov
CONTEXT 1. Ons oude, energieverslindende woningenpark 2. Problematiek van de klimaatsverandering 3. Eindigheid van onze grondstoffen 4. Probleem van waterbeschikbaarheid 5. Onze afhankelijkheid van energie en materialen 6. Grote, onderbenutte vrijstaande woningen 7. Woningnoden a.g.v. toenemende vergrijzing 8. Streven naar comfort maatschappelijke objectieven en noden individuele objectieven en noden
Doel = renovatie voor zero impact multifamilie levenslang wonen comfort
ZERO PENTATHLON Renoveer een bestaande, onderbenutte vrijstaande woning tot 1. een (bijna) nulenergiewoning 2. met minimale impact van het materiaalgebruik 3. met minimale impact van het watergebruik 4. goede architecturale en functionele kwaliteiten en comfortabel 5. en met een goede constructieve logica Gebruik de huidige bewoners als je bouwheren van start tot einde. Bevraag hen over hun noden en wensen Bediscussieer je ontwerp met hen Probeer hen te overtuigen van het belang van een grondige renovatie! Studenten worden aangemoedigd om nog andere duurzaamheidsaspecten mee te nemen in hun ontwerp (voedsel, mobiliteit, ). Ontwerpopdracht voor groepen van 5-6 studenten (meestal 10 groepen): architectuur, ingenieur bouwkunde, Erasmusstudenten Beoordeling via een externe jury van architecten en ingenieurs en via een rapport
Impactreductie via TRIAS-strategie: 1. Minimaliseer de nood aan grondstoffen (E,M,W) 2. Vul je nood zoveel mogelijk in via hernieuwbare grondstoffen 3. Indien nog niet-hernieuwbare bronnen nodig, gebruik ze zo effectief en efficiënt mogelijk TRIAS ENERGETICA TRIAS AQUATICA TRIAS MATERIA
TIJDSCHEMA EN STRUCTUUR OPDRACHT Introductie + goedkeuring woning Analyse bestaande toestand Architecturaal renovatieconcept Optimalisatie netto energiebehoeften Afstemmen architecturaal - energieconcept Integratie van ventilatie, warmteproductie en hernieuwbare energie Controle zomercomfort Analyse materiaalgebruik Analyse watergebruik Constructieve detaillering (1) Constructieve detaillering(2) Finaliseren project Presentatie voor jury Lezingen/bezoeken Workshop 1 EPB als ontwerptool Workshop 2 EPB als controletool materiaalmatrix gekoppeld aan NIBE Waterwegwijzer Lezing over constructieve aspecten van lage energierenovaties in de praktijk Opdracht loopt van feb tot eind april 9 x 4u begeleiding
Multidisciplinaire samenwerking en multidisciplinaire begeleiding Zegt de architect tegen de ingenieur:
EVALUATIECRITERIA 1. ENERGIE analysie bestaande woning (SWOT) logica van energieconcept en argumentatie finaal resultaat (hoe ver verwijderd van nulenergie?) 2. MATERIALEN analyse bestaande woning (SWOT) duurzaamheid en logica van materiaalkeuze en -analyse finaal resultaat (verhouding verwijderde toegevoegde materialen, duurzaamheid gekozen materialen, hergebruik) 3. WATER analyse bestaande woning (SWOT) logica van waterbeheerconcept finaal resultaat (reductie drinkwatergebruik, verhouding bebouwd- niet-bebouwd opp) 4. ARCHITECTUUR en FUNCTIONALITEIT analyse bestaande woning (SWOT) architecturaal concept woonconcept integratie van duurzaamheid in het architecturaal concept bredere visie op duurzaamheid interactie met gebruikers 5. CONSTRUCTIEVE LOGICA stabiliteit logica constructieve details oplossingen bouwknopen water- en luchtdichtheid uitvoerbaarheid
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015 VOOR NA
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015 VOOR NA
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015
Zero Pentathlon 2014-2015
POSITIEVE PUNTEN 1. Eerste keer dat ze zoveel verschillende aspecten moeten trachten te integreren 2. Zware opdracht, maar leren veel bij. 3. Studenten werken er over het algemeen enthousiast aan. 4. Samenwerking met ingenieursstudenten verloopt redelijk vlot, al is het niet altijd teamwerk. 5. Je krijgt als docent beter zicht op hun leemtes en hebt het gevoel hen echt iets te hebben bijgebracht. 6. Samenwerking met concrete klanten wordt als positief ervaren. 7. Opdracht en discussie met bewoners heeft ook een positief effect op bewustzijn bewoners.
KNELPUNTEN 1. Goede ontwerpondersteunende tools op maat van architectuurstudenten die inzicht geven en niet tot een trial and error aanpak leiden ontbreken nog 2. Opdracht gaat uit van kennis van de leerstof die in voorgaande jaren gedoceerd is (energie, bouwfysica, constructie, ), maar kennis blijkt ondermaats. Nog geen oplossing gevonden om dit in de voorgaande jaren te remediëren 3. Kosten zijn belangrijk aspect, maar worden niet meegenomen wegens geen voorkennis van kostenevaluatie en reeds zeer zware opdracht 4. Moeizaam proces omdat studenten neiging hebben zeer lang in architecturaal conceptuele fase te blijven hangen (agv aanpak ontwerpstudio). Hierdoor komt men zelden tot vernieuwende of echt creatieve concepten. 5. Neiging om taken te verdelen, waardoor ze slechts op 1 aspect bijleren