Kansenstudie Aardgasloos Purmerend 6 december 2016 Friso Waagmeester Peter Heijboer
Transitie naar aardgasloos 1. Aanleiding en achtergronden 2. De Opgave van Purmerend 3. Scenario-analyses 4. Conclusies 2
Energietransitie Purmerend turf (1600-1930) steenkool (1830-1960) aardgas (1950-2016) naar een duurzame toekomst 3
Transitie: NL zonder CO2 2015: Advies Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur Totale (LT) warmtevraag voor gebouwde omgeving als eerste sector in 2035 klimaatneutraal 4
Uitgangspunt en vraagstelling Purmerend ideale uitgangspositie: circa 75% van bebouwing is aangesloten op warmtenet met duurzame biowarmtecentrale mogelijke proeftuin voor eerste aardgasloze stad in NL EnergieAgenda zet in op uitfaseren aardgas Aansluiten bij renovatiemomenten Koppelen van woningverbetering aan aardgasloos maken Voorkomen van vervanging gasleidingen Vraagstelling Wat is er nodig om Purmerend aardgasloos te maken? Welke (mix van) oplossingen zijn er? 5
De Opgave 6
De Opgave Focusbuurten De Opgave: - 10.020 woningen - 1.058.000 m2 u-bouw 7
Scenario-analyse 8
Warmteconcepten zonder aardgas Individuele biogas- / groen gasketels Individuele houtketels All Electric Warmtenetten Optimale mix 9
All electric concept Warmtepompen per woning/gebouw Warmtepomp gebruikt omgevingswarmte (bodem, buitenlucht, zon, riool) Goede schil-isolatie nodig Verwarming op lage temperatuur (40 C) Ruimtebeslag: 0,6x0,6x2,5m NoM Heerhugowaard (bron Energiesprong.nl) Alleen (financieel) mogelijk bij nieuwbouw of grondige renovatie
Warmtenetten Collectief verduurzamen van wijken/buurten Financieel haalbaar in dichtbebouwd gebieden Naast isolatie, kleine aanpassing binneninstallatie nodig Besparingsmaatregelen koppelen aan renovatiemoment Warmte beschikbaar op > 70 C, dus radiatoren handhaven Warmtebron bepaalt de mate van duurzaamheid
Scenario-analyse Referentie Alles blijft op aardgas Autonome daling van de warmtevraag komende 10 jaar Verwarmen op aardgas; koelen met elektra Scenario 1 Alles op Warmte Autonome daling van de warmtevraag komende 10 jaar Uitbreiding duurzaam warmtenet naar alle buurten Koelen met elektra Scenario 2 Alles All Electric Op natuurlijk renovatiemomenten: vergaande schilverbetering, LTV en warmtepompen (doorlooptijd > 10 jaar) Koelen met wko Scenario 3 Optimale mix Kostenoptimale mix van scenario 1 en 2 12
Verschil Optimaal en Aardgas Maatschappelijke kostenbenadering, rentevoet=5,25% 13
Wat beïnvloedt de uitkomsten? Groot effect op de jaarlasten: Verandering van de gasprijs van 0,532 naar 0,70 -/- 123 Verandering van rentevoet voor duurzame maatregelen van 5,25% naar 3% -/- 99 Kleiner effect op jaarlasten: Verandering van de elektra-prijzen Wel of geen subsidie: STEP (gemiddeld 3000) / ISDE (gemiddeld 2000) 14
Verschil Optimaal en Aardgas rentevoet = 3%; gasprijs = 0,70 Verschil Optimaal en Aardgas Verschil bij rentevoet = 3% Verschil bij rentevoet = 3% EN gasprijs = 0,70 Referentie Per w oningequivalent Aardgas Wheermolen-Oost 1326 10-173 -316 Overw here-noord 1605 14-190 -395 Wagenw eg 813 63-58 -155 Restant 936 68-67 -176 Wheermolen-West 1223 69-116 -237 Overw here-zuid 1453 89-117 -291 Zuiderpolder 1496 105-106 -285 Hazepolder 1529 122-96 -279 Gors-Zuid 1558 141-83 -275 Dw arsgouw 1158 141-34 -207 Golfterrein ca 1514 159-29 -266 Molenkoog 1098 169-20 -128 Stationsbuurt 634 198 65 16 De Koog 352 254 160 133 Binnenstad 838 278 81-5 Purmerbos ca 1390 654 321 117 15
Investeringen Integrale kostenbenadering Investeringskosten Bouwkundige maatregelen Installaties in gebouwen Gas-/ Warmtenetten Referentie: Blijft op aardgas Scenario 1: Alles op Warmte Scenario 2: Alles op All Electric miljoen 84 84 286 miljoen 36 10 110 miljoen 61 * 122 Scenario 3: Optimale mix Totale investering miljoen 181 216 396 219 * exclusief vervanging van Gasmeter 16
Conclusies technisch / financieel Purmerend heeft een unieke uitgangspositie Optimale mix is voorkeursscenario Financieel binnen handbereik Benadering per buurt/situatie nodig Keuzevrijheid en flexibiliteit begrensd maar mogelijk: Bewoners kiezen op buurt/blokniveau voor hun beste oplossing Bewoners kunnen kiezen om deel van net in coöperatief verband te exploiteren Ruimte zoeken in tariefmodellen: bijvoorbeeld: basis; afkoop vastrecht; bundel; participeren Keuze voor grijze/groene warmte Keuze voor verschillende serviceniveaus 17
Vragen? 18
Aan de slag met wonen zonder aardgas Nederland gaat stoppen met het koken en stoken op aardgas. Dit is een van de belangrijkste consequenties van het klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van het klimaat onder de twee graden Celsius te houden. Dat betekent dat ruim zeven miljoen huishoudens van aardgas af gaan en overgaan op andere manieren van verwarming, koken en het verwarmen van tapwater. Dit is een enorme verandering en uitdaging. Gemeenten, netbeheerders en lokale energie initiatieven zien het tegelijkertijd als een kans om gezamenlijk de verduurzaming van Nederland te versnellen. In de jaren 60 heeft ook zo n grootschalige transitie van kolen naar gas plaatsgevonden. Aardgas heeft de Nederlandse huishoudens veel gebracht, maar nu is het tijd voor een schoner en duurzamer alternatief. Wij beginnen vandaag met de volgende energietransitie naar een aardgasvrije gebouwde omgeving. Dit is een groot en langdurig proces. Juist daarom is het belangrijk dat we het nu in gang zetten. Dit kan leiden tot grote veranderingen voor bewoners. Het is dan ook van essentieel belang bewoners tijdig te informeren en hen te betrekken bij de verduurzaming van hun woning en buurt. Op dit punt staan we nog maar aan het begin. Het overgrote deel van de huishoudens is nog niet op de hoogte van de noodzaak om het gebruik van aardgas voor de verwarming van woningen af te bouwen. Daarom zullen we actief landelijk en lokaal samenwerken bij de ontwikkeling van de verduurzamingsdialoog. Wij gaan concreet aan de slag in de bestaande bouw met als doel om de komende decennia het aardgas te vervangen voor een duurzaam alternatief. We kiezen hierbij voor een wijkgerichte aanpak om maatwerk te leveren en bewoners bij de keuze van alternatieven te betrekken. Hierbij kijken we ook integraal naar het totaal en de samenhang van de duurzame energie-opties. We gaan voor de meest passende warmtevoorziening per buurt en wijk. In alle gevallen is besparing door middel van isolatie noodzakelijk. Als onderdeel van de transitie streven we ernaar om er zo snel mogelijk voor te zorgen dat nieuwbouwwijken niet meer op aardgas aangesloten worden. Voor deze opgave staan wij niet alleen. De gemeenten ontplooien activiteiten samen met netbeheerders, woningcorporaties, bouwbedrijven, lokale energie initiatieven en overige bewonersorganisaties om de overgang naar een aardgasvrije leefomgeving te realiseren. Omdat de aardgastransitie vele nieuwe vragen oproept, nemen we ook het initiatief om samen met deze partijen en andere overheden de kennisontwikkeling en kennisdeling professioneel te organiseren, zowel op landelijk als op regionaal niveau. Door bundeling van de krachten kunnen, middels schaalgrootte, kostenreducties plaatsvinden zodat alternatieven voor aardgas steeds goedkoper worden. De regionale netwerkbedrijven zullen gemeenten ondersteunen bij de transitie door, onder andere, de relevante informatie over de gasnetten en de elektriciteitsnetten ter beschikking te stellen. Doel is om samen te werken aan de meestoptimale oplossingen voor een duurzame, veilige en betrouwbare energie-infrastructuur tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten. Lokale energie initiatieven zullen een aanjagersrol spelen bij de transitie door samen met gemeenten plannen te ontwikkelen en bewonersorganisaties te betrekken en begeleiden in dit proces. HIER opgewekt, het kennisplatform van lokale energie initiatieven, zal de lokale energie initiatieven op dit terrein ondersteunen. Wij gaan aan de slag! Doet u mee?