Overgangsrichtlijnen

Overgangsrichtlijnen 2016 2017 EBO DE PASSIE ROTTERDAM EVANGELISCH BIJBELGETROUW ONDERWIJS

Overgangsrichtlijnen 1. Definities overgangsrichtlijnen 3 1.1 Algemene bepalingen 3 2. Overgangsrichtlijnen 5 2.1 Uitgangspunten en definities 5 2.2 Overgangsrichtlijnen leerjaar 1 6 2.3 Overgangsrichtlijnen leerjaar 2 8 2.4 Overgangsrichtlijnen leerjaar 3 10 2.5 Overgangsrichtlijnen leerjaar 4 mavo naar 4 havo 11 2.6 Overgangsrichtlijnen leerjaar 4 en 5 12 3 Slaag- en zakregeling mavo 13 4 Slaag- en zakregeling havo/atheneum/gymnasium 14 Overgangsrichtlijnen 2016-2017 2

1 Definities overgangsrichtlijnen Enkele algemene termen en definities die voorkomen in de volgende paragrafen: o Wanneer we spreken over doorstromen wordt de leerling bevorderd naar een hoger leerjaar van hetzelfde niveau, in het geval van afstromen gaat de leerling naar een hoger leerjaar van een lager niveau en bij opstromen gaat de leerling naar een hoger leerjaar van een hoger niveau. o Wanneer we spreken over een homogene klas, bedoelen we een klas die is samengesteld met leerlingen van een gelijk niveau: mavo, havo en atheneum. o Wanneer we spreken over een dakpanklas, bedoelen we een klas die is samengesteld met leerlingen uit twee aan elkaar grenzende niveaus: mavo tl/havo, havo/atheneum. o Een combinatieklas is een klas waarin leerlingen van twee verschillende niveaus bij elkaar zijn geplaatst, maar toch op hun eigen niveau onderwijs volgen (het betreft dus eigenlijk een klas met daarbinnen twee homogene groepen). 1.1. Algemene bepalingen 1. Op basis van de bevindingen in de zogenaamde overgangsvergadering" wordt aan het einde van elk schooljaar een beoordeling gegeven ten behoeve het vervolgtraject van de leerling. 2. Hierbij wordt voor elke leerling afgewogen wat voor hem of haar het optimale vervolg van de leerloopbaan is. 3. De bovenstaande beoordeling vindt plaats op basis van de leerresultaten die de leerling in de loop van dat schooljaar heeft behaald, de wijze waarop die resultaten tot stand zijn gekomen en andere factoren die de kans op succes in het vervolg van de leerloopbaan beïnvloeden. 4. Op basis van het bovenstaande kan de school besluiten tot: a. bevordering naar een volgend leerjaar: op hetzelfde niveau of op een ander niveau; met of zonder beperkingen in de te kiezen vakken; b. het opnieuw laten doen van hetzelfde leerjaar, al dan niet op hetzelfde niveau en eventueel met een gewijzigd vakkenpakket; c. overplaatsing naar een school met een ander onderwijsaanbod. 5. De leerling mag in principe niet twee achtereenvolgende leerjaren tweemaal volgen. 6. Indien het eindrapport, dat samengesteld is uit de jaarcijfers van de afzonderlijke vakken, voldoet aan de bevorderingsrichtlijn voor het betreffende leerjaar, dan heeft de leerling het recht om binnen hetzelfde niveau (dezelfde leerweg) naar het volgende leerjaar te gaan. 7. De bevorderingsrichtlijnen alsmede de berekening ervan staan gepubliceerd op de website van de school en worden door de mentor met de leerlingen besproken. De school stelt jaarlijks voor 1 oktober de overgangsrichtlijnen vast en publiceert deze op de website. 8. Aanvullend op het in artikel 4 genoemde besluit of het in artikel 6 genoemde bevorderingsrecht kan de vergadering ook een advies aan de leerling meegeven. Indien het daarbij gaat om een advies dat afwijkt van het bevorderingsrecht of van een eerder aan de school aangegeven keuze, wordt aan leerlingen en ouders verzocht om uiterlijk de eerste maandag van de zomervakantie door te geven of men het betreffende advies wel of niet opvolgt. 9. De docentenvergadering kan aanvullende aanbevelingen toevoegen aan de bevordering. De bevordering blijft echter onvoorwaardelijk van toepassing. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 3

10. Ouders/verzorgers en meerderjarige leerlingen kunnen tegen de bevorderingsbeslissing in beroep gaan. Tegen de gemotiveerde beslissing kan tot uiterlijk één dag nadat deze is meegedeeld, schriftelijk beroep worden aangetekend bij de directeur. Deze legt het beroep voor aan de zogenaamde beroepsvergadering. De beroepsvergadering wordt samengesteld door de directeur en bestaat uit de schoolleiding, een teamondersteuner uit een andere afdeling dan die van de betreffende leerling en een onafhankelijk docent. De beroepsvergadering beoordeelt op grond van de informatie, verkregen van ouders/verzorgers of meerderjarige leerling en de locatie, of het beroep al dan niet ontvankelijk wordt verklaard. Het gaat hier om informatie die ten tijden van de overgangsvergadering nog niet bekend was. De beroepsvergadering toetst of geconstateerd kan worden of de besluitvorming in de docentenvergadering op (voldoende) goede gronden heeft plaatsgevonden. Indien de beroepsvergadering van mening is, dat dit niet het geval is, neemt de docentenvergadering in een zogenaamde revisievergadering het genomen besluit opnieuw in overweging. De schoolleiding deelt de uitkomst van de behandeling van het beroep zo snel mogelijk, doch uiterlijk binnen drie werkdagen na de behandeling mondeling mee. Een en ander wordt schriftelijk bevestigd. 11. Bij de bevorderingsrichtlijnen wordt een aantal begrippen gebruikt, de betekenis hiervan is: Kernvakken: de vakken Nederlands, Engels en Wiskunde (niet elke leerling heeft wiskunde) Examenvakken: vakken waar examen in wordt gedaan. Dit kan zowel middels een schoolexamen, als een centraal examen of een combinatie van deze twee vormen. (aardrijkskunde, beeldende vorming, biologie, ckv, Duits, drama, economie, Engels, filosofie, Frans, geschiedenis, Grieks, Latijn, lo2, maatschappijleer, maatschappijleer 2, management en organisatie, muziek, nask1, natuurkunde, Nederlands, rekenen, scheikunde en wiskunde) Combinatiecijfer: het op een geheel getal afgeronde gemiddelde van de vakken Godsdienst (GD) en Maatschappijleer (ML). In de examenklassen komt voor het mavo het sectorwerkstuk en voor havo, atheneum en gymnasium het profielwerkstuk (PWS) er nog bij. Deze valt onder de slaag-/zakregeling en niet binnen de overgangsrichtlijnen. 12. Indien een leerling niet zonder meer bevorderd is naar het volgende leerjaar, wordt er tijdens de overgangsvergadering gestemd. Stemrecht hebben docenten die de leerling lesgeven. Blanco stemmen is niet toegestaan. Bij meerderheid van stemmen is het voorstel aangenomen. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 4

2. Overgangsrichtlijnen 2.1 Uitgangspunten en definities a. Elk rapport geeft een voortschrijdend gemiddelde weer vanaf het begin van de cursus tot aan het moment van rapporteren, wat wil zeggen dat cijferresultaten van álle gemaakte toetsen en ander werk worden gemiddeld. Het eindrapport aan het einde van het jaar is het gemiddelde van alle cijfers van het hele cursusjaar. b. De cijfers op het rapport worden weergegeven met één decimaal. c. In de overgangsrichtlijnen wordt gebruik gemaakt van twee criteria: een gemiddeld eindcijfer en het aantal onvoldoende punten. Het gemiddelde cijfer dat meetelt voor de overgangsrichtlijnen is het gemiddelde van de eindresultaten van alle vakken en wordt eveneens weergegeven met één decimaal. We spreken van een onvoldoende punt als een gemiddeld vakcijfer lager is dan een 5,5. Dus: een 5 is 1 onvoldoende punt (4,5-5,4); een 4 is 2 onvoldoende punten (3,5-4,4); een 3 is 3 onvoldoende punten (3,0-3,4). d. In de onderbouw (leerjaar 1 en 2 mavo en leerjaar 1 t/m 3 havo/atheneum) worden geen rapportcijfers gegeven lager dan een 3. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 5

2.2 Overgangsrichtlijnen leerjaar 1 Vmbo tl Bevorderd van klas 1 vmbo tl naar 2 vmbo tl Bevorderd van klas 1 vmbo tl naar 2 havo Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld cijfer voor alle vakken is een 7,5. Vmbo tl /havo Bevorderd van klas 1 vmbo tl/havo naar 2 vmbo tl: Maximaal 2 onvoldoendes op het eindrapport vmbo tl, maar niet lager dan een 4: 2 x 5 of Gemiddeld vmbo tl cijfer voor alle vakken is een 6,0. Bevorderd van klas 1 vmbo tl /havo naar 2 havo: Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld havo cijfer voor alle vakken is een 6,5. Havo Bevorderd van klas 1 havo naar 2 havo Overgangsrichtlijnen 2016-2017 6

Bevorderd van klas 1 havo naar 2 atheneum Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld cijfer voor alle vakken is een 7,5. Havo/atheneum Bevorderd van klas 1 havo/atheneum naar 2 havo Maximaal 2 onvoldoendes op het eindrapport havo, maar niet lager dan een 4: 2 x 5 of Bevorderd van klas 1 havo/atheneum naar 2 atheneum Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld atheneum cijfer voor alle vakken is een 6,5. Atheneum/gymnasium Bevorderd van klas 1 atheneum/gymnasium naar 2 atheneum Bevorderd van klas 1 atheneum/gymnasium naar 2 gymnasium Gemiddeld cijfer voor de talen Nederlands (ne), Engels (en) en Frans (fa) is een 7,0. Gemiddeld cijfer voor Latijn (LTC) is een 7,0. Er is voldoende draagvlak (dat inhoud, bij meerderheid van stemmen) in de docentenvergadering voor bevordering naar gymnasium 2. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 7

2.3. Overgangsrichtlijnen leerjaar 2 Vmbo tl Bevorderd van klas 2 vmbo tl naar 3 vmbo tl Bevorderd van klas 2 vmbo tl naar 3 havo Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld cijfer voor alle vakken is een 7,5. Havo Bevorderd van klas 2 havo naar 3 havo Bevorderd van klas 2 havo naar 3 atheneum Er komt maximaal 2 x 5 voor op het eindrapport. Gemiddeld cijfer voor alle vakken is een 7,5. Atheneum Bevorderd van klas 2 atheneum naar 3 atheneum Overgangsrichtlijnen 2016-2017 8

Gymnasium Bevorderd van klas 2 gymnasium naar 3 gymnasium De klassieke talen (la, gr) zijn met minstens een 6,0 afgesloten Bevorderd van klas 2 gymnasium naar 3 atheneum Onvoldoendes voor Latijn en Grieks worden buiten beschouwing gelaten. Latijn en Grieks tellen hierbij alleen mee, als dit gunstig uitpakt voor het gemiddelde. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 9

2.4. Overgangsrichtlijnen leerjaar 3 Vmbo tl Bevorderd van klas 3 vmbo tl naar 4 vmbo tl Maximaal 3 onvoldoende punten De kandidaat is volgens de slaag-/zakregeling geslaagd (zie hoofdstuk 3). Dit criterium is van toepassing op de eindexamenvakken. (ne, en, twee sectorvakken en twee keuzevakken.) Maatschappijleer-1: eindcijfer moet 5,5 of hoger zijn. Is dat niet het geval, dan moet een herkansing voor de zomervakantie plaatsvinden. Alle handelingsdelen zijn naar behoren gemaakt en op tijd ingeleverd. CKV is minimaal met een voldoende afgesloten Havo Bevorderd van klas 3 havo naar 4 havo Lichamelijke opvoeding is minimaal voldoende afgesloten. Extra bepalingen in verband met profiel- en vakkenpakketkeuze: De leerling dient minimaal een 7,0 te staan voor wiskunde om in leerjaar 4 wiskunde B te mogen kiezen. De leerling heeft een positief advies (dat inhoud, bij meerderheid van stemmen) nodig van de docentenvergadering voor het volgen van een bepaald profiel of vakkenpakket. Bevorderd van klas 3 havo naar 4 vmbo De behaalde havo cijfers worden opgewaardeerd met de formule (niet afgerond vakcijfer op huidige niveau x 0.8 + 2). Daarna geldt de overgangsrichtlijn van klas 3 vmbo tl naar 4 vmbo tl.: Maximaal 3 onvoldoende punten. De kandidaat is volgens de slaag-/zakregeling geslaagd (zie hoofdstuk 3). Dit criterium is van toepassing op de eindexamenvakken (ne, en, twee sectorvakken en twee keuzevakken). Lichamelijke opvoeding is minimaal voldoende afgesloten. De vakken maatschappijleer-1 en CKV worden, in overleg met de vakdocenten, ingehaald. Het ontwikkelperspectief wordt door de overgangsvergadering als positief bepaalt. Hiervoor worden capaciteiten, resultaten, werkhouding en omstandigheden in bespreking gebracht. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 10

Atheneum Bevorderd van klas 3 atheneum naar 4 atheneum Lichamelijke opvoeding is minimaal voldoende afgesloten. Gymnasium Bevorderd van klas 3 gymnasium naar 4 gymnasium De klassieke talen (la, gr) zijn met minstens een 6,0 afgesloten. Lichamelijke opvoeding is minimaal voldoende afgesloten. Bevorderd van klas 3 gymnasium naar 4 atheneum Onvoldoendes voor Latijn en Grieks worden buiten beschouwing gelaten. Latijn en Grieks tellen hierbij alleen mee, als dit gunstig uitpakt voor de het gemiddelde. Lichamelijke opvoeding is minimaal voldoende afgesloten. Extra bepalingen in verband met profiel- en vakkenpakketkeuze: De leerling dient minimaal een 7.0 te staan voor wiskunde om in leerjaar 4 wiskunde B te mogen kiezen. De leerling heeft een positief advies (dat inhoud, bij meerderheid van stemmen) nodig van de docentenvergadering voor het volgen van een bepaald profiel of vakkenpakket. De leerling dient minimaal een 7.0 te staan voor Latijn om in leerjaar 4 Latijn te mogen kiezen. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 11

2.5 Overgangsrichtlijnen leerjaar 4 vmbo tl naar 4 havo I Toelatingscriteria Voor leerlingen die na mavo 4 willen doorstromen naar havo 4 gelden de volgende criteria: 1. Diploma mavo 4 2. Het gemiddelde van de eindcijfers van de vakken waarin centraal examen is afgelegd moet 6,8 of hoger zijn. Het begrip eindcijfer is omschreven in het examenreglement art. 5.3. 3. De leerling heeft een positief advies gekregen om door te stromen naar havo 4. Dit advies is gebaseerd op het oordeel van de: - mentor mavo 4 - docenten mavo 4 van de vakken in het gekozen profiel - decaan II Aansluiting Voor een goede aansluiting tussen mavo 4 en havo 4 is gewenst: 1. Diploma mavo 4 met 7 vakken waarin centraal examen is afgelegd. 2. Het te volgen vakkenpakket in havo 4 sluit aan bij het gevolgde pakket in mavo 4: - voor NT zijn vereist wiskunde, natuur- en scheikunde 1 - voor NG zijn vereist wiskunde, natuur- en scheikunde 1 en biologie - voor EM zijn vereist wiskunde en economie - voor CM is vereist Frans of Duits 3. De leerling neemt maximaal één nieuw vak op in havo 4 4. Een leerling is maximaal 17 jaar oud bij aanvang van havo 4 III Doubleren Ten aanzien van doubleren in havo 4 gelden voor leerlingen die na mavo 4 doorstromen naar havo 4 dezelfde regels als voor leerlingen afkomstig uit havo 3. Dit betekent dat een leerling die doorstroomt in havo 4 mag doubleren tenzij hij of zij mavo 4 twee maal heeft doorlopen. IV Procedure 1. In juni, direct na de definitieve uitslag van het examen, wordt door de toelatingscommissie vastgesteld of de leerling voldoet aan de toelatingscriteria. In de toelatingscommissie hebben zitting: - locatiemanager of directeur - teamondersteuner vmbo tl en teamondersteuner havo Met een leerling die van een andere school komt wordt altijd een intakegesprek gehouden. In dit gesprek worden de volgende punten besproken: cijfers van het SE van het vmbo tl-examen; positief advies afleverende school; beschrijving LOB traject; motivatie. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 12

2.6 Overgangsrichtlijnen leerjaar 4 en 5 Havo Bevorderd van klas 4 havo naar 5 havo In de vakken Nederlands (ne), Engels (en) en wiskunde (wi) mag maximaal 1 x 5 voorkomen. CKV en LO zijn beoordeeld als voldoende of goed. Atheneum Bevorderd van klas 4 atheneum naar 5 atheneum In de vakken Nederlands (ne), Engels (en) en wiskunde (wi) mag maximaal 1 x 5 voorkomen. CKV en LO zijn beoordeeld als voldoende of goed. Bevorderd van klas 5 atheneum naar 6 atheneum In de vakken Nederlands (ne), Engels (en) en wiskunde (wi) mag maximaal 1 x 5 voorkomen. LO is beoordeeld als voldoende of goed. De rekentoets is afgesloten met minimaal een 5,5. Gymnasium Bevorderd van klas 4 gymnasium naar 5 gymnasium De klassieke talen (la, gr) zijn met minstens een 6,0 afgesloten LO is beoordeeld als voldoende of goed. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 13

Bevorderd van klas 5 gymnasium naar 6 gymnasium De klassieke talen (la, gr) zijn met minstens een 6,0 afgesloten LO is beoordeeld als voldoende of goed. De rekentoets is afgesloten met minimaal een 5,5. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 14

3. Slaag- en zakregeling vmbo tl Een vmbo tl leerling is geslaagd wanneer: - voor alle vakken op het centraal examen gemiddelde een 5.5 behaald is, - minimaal een eindcijfer 5 voor het vak Nederlands is behaald - alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of - er 1x 5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of - er 1x 4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, waarvan minstens één 7 of - er 2x 5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, waarvan minstens één 7. - er voor LO, CKV en het sectorwerkstuk een voldoende of goed is behaald - de rekentoets is afgelegd Extra vak Een bijzondere bepaling regelt de rol van een extra vak (welke niet altijd in het rooster kan worden opgenomen). Artikel 48 lid 3 in het Eindexamenbesluit bepaalt, dat een of meer eindcijfers van de vakken niet bij de bepaling van de definitieve uitslag worden betrokken, indien dat nodig is om de kandidaat te laten slagen. De overgebleven vakken dienen wel een eindexamen te vormen. De wetgever heeft hiermee willen regelen dat een leerling het diploma niet mag worden onthouden op grond van extra leerstof als de leerling voor het overige (een volledig eindexamen) wél aan de eisen heeft voldaan. Het wetsartikel voorkomt dus dat een leerling zakt als gevolg van het resultaat behaald bij een extra vak. Overigens, ook als een vak niet betrokken wordt bij de uitslag, wordt dat vak vermeld op de cijferlijst, tenzij de leerling daar bedenkingen tegen heeft geuit (artikel 52 lid 3 van het Eindexamenbesluit). Overgangsrichtlijnen 2016-2017 15

4. Slaag- en zakregeling havo/atheneum/gymnasium Een havo leerling is geslaagd wanneer: Een leerling in havo is geslaagd wanneer: - voor alle vakken op het centraal examen gemiddeld een 5.5 of hoger behaald is, - maximaal 1x 5 als eindcijfer voor de vakken NE, EN en WI behaald is, - alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of er 1x 5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of er 1x 4 of 2x 5 of 1x 5 en 1x 4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, en het gemiddelde van de CE-vakken (waarbij het combinatiecijfer als CE-vak geldt) ten minste 6.0 is - de rekentoets is afgelegd Daarnaast moeten CKV en LO zijn beoordeeld als voldoende of goed. Cijfers voor maatschappijleer, godsdienst en het profielwerkstuk vormen samen het combinatiecijfer. Een eindcijfer van een 3,0 of lager op de cijferlijst betekent dat de leerling niet overgaat. Dit geldt ook voor de verschillende onderdelen die meewegen in het combinatiecijfer. Een atheneum of gymnasium leerling is geslaagd wanneer: - voor alle vakken op het centraal examen gemiddelde een 5.5 behaald is, - maximaal 1x 5 als eindcijfer voor de vakken NE, EN, WI en RE behaald is - alle eindcijfers 6 of hoger zijn, of er 1x 5 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, of er 1x 4 of 2x 5 of 1x 5 en 1x 4 is behaald en voor de overige vakken een 6 of hoger, en het gemiddelde van de CE-vakken (waarbij het combinatiecijfer als CE-vak geldt) ten minste 6.0 is - de rekentoets is afgelegd en met ten minste 5 is beoordeeld Daarnaast moeten CKV (behalve bij het gymnasium ) en LO zijn beoordeeld als voldoende of goed. Cijfers voor maatschappijleer, godsdienst, het profielwerkstuk en ANW maken deel uit van het combinatiecijfer. Een eindcijfer van een 3,0 of lager op de cijferlijst betekent dat de leerling niet overgaat. Dit geldt ook voor de verschillende onderdelen die meewegen in het combinatiecijfer. Extra vak Een bijzondere bepaling regelt de rol van een extra vak. Artikel 48 lid 3 in het Eindexamenbesluit bepaalt, dat een of meer eindcijfers van de vakken niet bij de bepaling van de definitieve uitslag worden betrokken, indien dat nodig is om de kandidaat te laten slagen. De overgebleven vakken dienen wel een eindexamen te vormen. De wetgever heeft hiermee willen regelen dat een leerling het diploma niet mag worden onthouden op grond van extra leerstof als de leerling voor het overige (een volledig Overgangsrichtlijnen 2016-2017 16

eindexamen) wél aan de eisen heeft voldaan. Het wetsartikel voorkomt dus dat een leerling zakt als gevolg van het resultaat behaald bij een extra vak. In de Vernieuwde Tweede Fase is hierop één nadere bepaling. Vanaf het moment dat de eindcijfers zijn vastgesteld (ook de eindcijfers voor de onderdelen van het combinatiecijfer) en aan de IB-Groep zijn aangeleverd, kunnen deze gegevens niet meer worden gewijzigd. Overigens, ook als een vak niet betrokken wordt bij de uitslag, wordt dat vak vermeld op de cijferlijst, tenzij de leerling daar bedenkingen tegen heeft geuit (artikel 52 lid 3 van het Eindexamenbesluit). NB. In het examenjaar 2017 is voor atheneum en gymnasium de rekentoets een onderdeel van de kernvakkenregel: niet meer dan één onvoldoende (ten minste een 5) voor eindcijfers Nederlands, Engels, wiskunde en rekenen. Overgangsrichtlijnen 2016-2017 17