Benchmark Horeca 2011

Vergelijkbare documenten
Conclusie vergelijkingsonderzoek Horeca

4 BELONING. 4.1 Beloning en inschaling

Centraal Overleg Arbeidsvoorwaarden Openbare Bibliotheken

Toelichting arbeidsvoorwaarden

In deze brochure vindt u een uitleg van de belangrijkste bepalingen van de cao Groothandel in Bloemen en Planten.

2. Meer regie over je werktijden Elke werknemer krijgt het recht om één maal in de maand een zaterdag of zondag als nietinroosterbare

Trefwoordenregister cao graanbe- en verwerkende bedrijven

VEEL GESTELDE VRAGEN OVER HET ONDERHANDELINGSRESULTAAT CAO Waarom heeft het zo lang geduurd voordat er een nieuwe cao is?

Minimumloon, jeugdloon januari juni 2016 plus Uurloon

OPTIMALE INDIVIDUELE INZETBAARHEID. Definitieve versie vastgesteld in het OAW, 15 juni 2015, aangevuld met artikel 3.6 op 19 november 2015.

Nieuwe Horeca Cao van 1 april 2008 tot en met 31 maart 2010!!

Burgerlijk Wetboek (BW) Arbeidsvoorwaardenreglement

Hoofdstuk 3 CAO Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening

CAO ZOETWAREN. ADDENDUM voor de Collectieve Arbeidsovereenkomst voor de Zoetwarenindustrie Looptijd 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014

Onderhandelingsresultaat Cao voor de Zorgverzekeraars

Toelichting bij Model Arbeidsvoorwaardenregeling Vaste medewerkers van Uitzendondernemingen

CAO-VOORSTELLEN PARTICULIERE BEVEILIGING VOOR DE PERIODE 1 APRIL 2007 TOT EN MET 31 MAART 2008

Onderhandelingsresultaat CAO RENOLIT Nederland B.V.

Vereenvoudiging Bijzondere Beloningen (hoofdstuk 5 cao)

Eindbod CAO GGZ juli 2009

Technische wijzigingen Cao SW 2019

Functie-indeling en beloningsstructuur Binnendienst ASR Nederland N.V.

ADDENDUM NBBU-CAO VOOR UITZENDKRACHTEN 1 JUNI MEI (8e druk: juli 2018) Addendum: januari 2019

SALARISSTROOK WGI Iedere maand ontvangen werknemers van Werkgeversinstituut (WGI) een salarisbetaling en een salarisstrook.

3.2 Individueel KeuzeBudget

Aanpassing van de CAO Energie als gevolg van de invoering van het Benefit Budget

JUS. Jaarurensystematiek. een inhoudelijke toelichting bij de invoering in de gehandicaptenzorg. JaarUrenSystematiek (JUS)

OVERGANGSREGELING NIEUWE BPW LEDEN OP GROND VAN ARTIKEL 2 LID 3 CAO DIERENARTSPRAKTIJKEN.

Principeakkoord SNT CAO

Aan Medewerkers CBR Datum April 2018

Lid 3 en 4 schrappen; lid 5 handhaven en vernummeren naar lid 3 en in lijn brengen met nieuwe opzet:

Factsheet normale arbeidsduur

MINISTERIE VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

3 Salaris en vergoedingsregelingen. Bezoldiging

44. Doel 2. Contributie beroepsorganisaties

Nummer: Versie: 1.1. Vastgesteld door het DB d.d. Instemming OR RAV d.d.

Onderwerp Wat wil FNV Wat wil DSV Opmerking

CAO CAO

Transponeringstabel en paginaindeling CAO VVT

Transponeringstabel CAO VVT

lid 1. Werkgever lid 2. Werknemer lid 3. Aanwezigheidsdienst lid 4. Arbeidsduur lid 5. Bereikbaarheidsdienst lid 6. Beroepsbegeleidende leerweg (BBL)

Factsheet normale arbeidsduur

Onderhandelingsakkoord Crown Van Gelder cao 2018

tot vanaf Bepaalde tijd contracten 3 contracten in 3 jaar 3 contracten in 3 jaar 3 contracten in 3 jaar

Checklist arbeidsovereenkomst

Handreiking harmonisatie arbeidsvoorwaarden Peuterspeelzalen - Kinderopvang

Factsheet normale arbeidsduur

Werken in de horeca. 12 meest gestelde vragen door werknemers. L1NDA BV

Vragen en antwoorden over de gevolgen per voor uw arbeidsvoorwaarden op basis van de Cao umc

Factsheet normale arbeidsduur

Start nieuwe contractenreeks Tussenliggende periode van opvolgende contracten voor bepalen van de reeks jaren: 3 maanden en 1 dag

OVERZICHT MET WIJZIGINGEN TEKST CAO TAXIVERVOER Den Haag, 7 mei 2012

Straks werken in dienstverband in een algemeen ziekenhuis of UMC

Wijzigingsvoorstellen NVZ

ADDENDUM voor de Collectieve Arbeidsovereenkomst voor werkgevers en werknemers in de Groothandel in Textielgoederen en aanverwante artikelen

Functie-indeling en beloningsstructuur Binnendienst Fortis Verzekeringen Nederland N.V.

Principeakkoord CAO Pipelife Nederland B.V.

In dit hoofdstuk is opgenomen hoe werkgever en werknemer hieraan concreet vorm kunnen geven.

Kantoor Eindhoven. Branchevereniging VHG Postbus CA Houten. Betreft: CAO Hoveniersbedrijf in Nederland 2016/2018.

Wijziging van de CAR-UWO gemeente Waterland. Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Waterland,

Voorwoord De bedrijfs-cao TenneT maakt onderdeel uit van de arbeidsvoorwaarden van cao-werknemers binnen TenneT TSO B.V.

Jaarurensystematiek CAO-Sport

CAO - Mebin: onderhandelingsresultaat. Personeelsvoorlichting mei 2017

Uitleg Salarisstrook!

Toevoeging CAO artikel Lid Tekst CAO oud Tekst CAO nieuw Reden wijziging. 1 oktober 2014 tot en met [...]

Factsheet normale arbeidsduur

Factsheet normale arbeidsduur

Vragen en antwoorden bij onderhandelingsresultaat cao NWb

ARBEIDS- ONGESCHIKTHEID Alles goed geregeld

Uw werknemer kan vanaf zijn of haar 60 e jaar 80% gaan werken. Hij/zij behoudt 90% van het salaris en 100% van de pensioenopbouw

Personeelhandboek Revisiehistorie versie 15.0 d.d

Veel gestelde vragen en antwoorden over het Generatiepact Woondiensten

Geneeskundig adviseur in dienstverband

COLLECTIEVE ARBEIDSOVEREENKOMST DIERENPARK EMMEN 1 JANUARI DECEMBER 2013

weduwe, weduwnaar of geregistreerd partner. het geheel van werkzaamheden dat door de ambtenaar is te verrichten conform artikel 3:1.

Factsheet normale arbeidsduur

Factsheet normale arbeidsduur

B CAO afspraken persoonlijk budget en extra budget

Factsheet normale arbeidsduur

VITALITEITSREGELING INFORMATIE. Een praktische gids over de vitaliteitsregeling

Postbus AG Leidschendam - tel: fax:

AANGEPAST EINDBOD WERKGEVERS VOOR EEN NIEUWE GRAFIMEDIA CAO

Samen denken, Samen doen, Samen sterk(er)! Overzicht vergaderingen. Datum Tijdstip Locatie. Buiten het bedrijf Locatie wordt noq doorqeqeven

Principeakkoord cao Apollo Vredestein BV

Integratie in cao Fashion, Sport & Lifestyle per 1 januari 2017, met in de module Wonen een aantal afwijkende bepalingen.

Bijlage 7a: Loontabellen bouwplaatswerknemers

VITALITEITSREGELING INFORMATIE. Een praktische gids voor het vaststellen van het vitaliteitsloon

TOELICHTING OP DE FOM-SALARISSTROOK

AANVULLENDE MAATREGELEN ARBEIDSVOORWAARDEN SCHOONMAKERS FACILITAIR BUREAU GEMEENTE AMSTERDAM

Harmonisatie Peuterspeelzalen, Landelijk Sociaal Plan

CAO-AKKOORD TEXTIELVERZORGING, NOVEMBER De looptijd van de CAO is 2 jaar, van 1 juli 2011 t/m 30 juni 2013 (artikel 59 CAO).

Midden- en kleinbedrijf Kantoor Eindhoven. Koninklijke Nederlandse Slagersorganisatie (KNS) Postbus CE Rijswijk

BIJLAGEN BIJ DEFINITIEVE EINDRAPPORTAGE BELONINGSONDERZOEK CAO WOONDIENSTEN. Rob Tieman & Sharon Voeten 8 December 2016

Vorming AMHK s en de mogelijke gevolgen voor arbeidsvoorwaarden

STICHTING GGD JEUGDGEZONDHEIDSZORG. ARBEIDSRELATIE: 3 Dienstverband Arbeidsovereenkomst (privaatrecht) Aanstelling (publiekrecht)

Regeling vergoeding consignatiediensten en telefonische bereikbaarheid

Regeling Menukaart arbeidsvoorwaarden 2006

Arbeidsvoorwaarden gemeente Heusden

Bruto minimum(jeugd)loon per 1 januari 2008

Transcriptie:

Benchmark Horeca 2011 2011-168/BdK/eb In opdracht van de vakorganisaties, betrokken bij de CAO Horeca, heeft a-advies een vergelijkingsonderzoek verricht naar het niveau (kwantitatief en kwalitatief) van de CAO Horeca in relatie tot een vijftal andere cao s. In onderstaand schema staan de betrokken cao s met daarbij de looptijd en het moment waarop de vergelijking (peildatum) heeft plaatsgevonden. Cao Looptijd Peildatum Horeca- en aanverwant bedrijf 1 april 2010-31 maart 2012 1 juli 2011 Personeel van Grootwinkelbedrijven in Levensmiddelen (winkelpersoneel) 1 1 april 2010-1 april 2111 1 juli 2011 Contractcateringbranche (bedrijfscatering) 1 april 2010-1 april 2012 1 juli 2011 Mode- en Sportdetailhandel 1 juli 2010-1 juli 2012 1 juli 2011 Ziekenhuizen 1 maart 2011-1 maart 2014 1 juli 2011 Schoonmaak- en Glazenwasserbedrijf 1 januari 2010-31 december 2011 1 juli 2011 De volgende onderwerpen worden in deze rapportage behandeld: 1. Arbeidstijden 2. Loonniveau 3. Scholing en Ontwikkeling 4. Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid N.B. Het onderdeel Pensioenen wordt separaat aangeleverd. Bijlagen I. Functiebestand breed II. Functiebestand jeugdlonen III. Achtergrondinformatie Arbeidstijden IV. Achtergrondinformatie Beloning V. Gebruikte loongegevens 1 Onderhandelingen over een nieuwe cao lopen nog. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 1

1. Arbeidstijden Overzicht Arbeidsduur in uren - Leeftijd 22 jaar - Onderwerp Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Bruto arbeidsduur per jaar 1.976 2.080 2.080 1.976 1.878 1.976 Bruto arbeidsduur per week 38 40 40 38 36 38 Bruto arbeidsduur per dag 7.6 8 8 7.6 7,2 7.6 Basisverlof 190 192 200 182.4 166 197.6 Levensfasebudget x x x x 34,55 X Feestdagen 38 40 40 38 36 38 ADV x 156 104 x x X Netto arbeidsduur per jaar 1.748 1.692 1.736 1.755,6 1.641,5 1.740,4 In verhouding (Horeca = 100) 100 96,8 99,3 100,4 93,9 99,6 Benchmark Horeca 100 benchmark 98 Toelichting benchmark De benchmark is gelijk aan het gemiddelde van de uitkomsten van de cao s Supermarkten, Catering, Mode & Sport, Ziekenhuizen en Schoonmaak. Dit gemiddelde is vervolgens afgezet tegen de uitkomst van de CAO Horeca. Voor bovenstaande tabel geldt derhalve dat de gemiddelde arbeidstijd in de vijf betrokken cao s (Supermarkten, Catering, Mode & Sport, Ziekenhuizen en Schoonmaak) twee punten lager ligt dan conform de CAO Horeca. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 2

De netto arbeidsduur wordt verkregen door de volgende opstelling: Bruto arbeidsduur per jaar (conform definitie cao) Minus: Verlof Levensfasebudget Feestdagen (per jaar 5) ADV = netto arbeidsduur Opmerkingen Alle cao s hanteren een gelijke definitie voor feestdagen. Bij de berekening van de netto arbeidsduur per jaar is uitgegaan van vijf doorbetaalde feestdagen per jaar Bij de CAO Horeca is uitgegaan van de veronderstelling dat, indien gewerkt moet worden op een feestdag, deze tijd in het zelfde jaar wordt gecompenseerd. Indien er geen ruimte voor tijdscompensatie is, kan uitbetaling plaatsvinden. Als dit het geval is, zal de netto arbeidstijd stijgen en het aanwezige negatieve verschil stijgen, dan wel - in het geval van een positief verschil (CAO Mode en Sport) - dalen. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 3

Overzicht Arbeidsduur in uren - Leeftijd 59 jaar - Voor een aantal van de betrokken cao s geldt dat deze een bepaling bevatten, die is gericht op het toekennen van leeftijdsdagen. In onderstaande tabel is uitgegaan van de leeftijd van 59 jaar (en ouder). Het effect van deze bepaling wordt hiermee inzichtelijk. Onderwerp Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Bruto arbeidsduur per jaar 1.976 2.080 2.080 1.976 1.878 1.976 Bruto arbeidsduur per week 38 40 40 38 36 38 Bruto arbeidsduur per dag 7.6 8 8 7.6 7,2 7.6 Basisverlof 190 192 200 182.4 166 197.6 Levensfasebudget x x x x 165 X Feestdagen 38 40 40 38 36 38 ADV x 156 104 x X X Ouderenregeling 96 16 84 15.2 57.6 Netto arbeidsduur per jaar 1.652 1.676 1.652 1.740,4 1.453,4 1.740,4 In verhouding (Horeca = 100) 100 101.2 100 105.4 88 105,4 Benchmark Horeca 100 benchmark 100 Opmerking In bovenstaande tabel wordt ervan uit gegaan dat een horecamedewerker van 59 jaar (of ouder) valt onder de werkingsfeer van artikel 23, lid 1. Voorwaarde hiervoor is wel dat de horecamedewerker reeds in dienst was op 31 december 2004 en 53 jaar of ouder was. Voor medewerkers die niet aan deze voorwaarden voldoen, geldt de regeling niet. Dit betekent dat de netto arbeidsduur met 96 uur omhoog gaat (naar 1.748 uur). Voor de benchmark betekent dit dat deze daalt naar 94,6. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 4

Figuur 1 - Grafische weergave netto arbeidstijd - 22 jaar en 59 jaar (inclusief ouderenregeling Horeca) Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 5

2. Loonniveau Beloning 2.1. Functiewaardering Grondslag voor de salarisschalen wordt gevormd door de functieschalen. Bij vier van de zes cao's worden de functieschalen onderbouwd met behulp van het functiewaarderingssysteem ORBA (Horeca, Catering, Grootwinkelbedrijf en Schoonmaak). Voor de CAO Ziekenhuizen geldt dat de functieschalen zijn onderbouwd met het functiewaarderingssysteem FWG. Middels een technische conversie zijn functieschalen FWG vertaald naar ORBA-punten. De functieschalen in de CAO Mode en Sport worden (nog) niet onderbouwd door een functiewaarderingssysteem. In de cao zijn korte functietyperingen opgenomen. Deze zijn indicatief gewaardeerd op basis van het functiewaarderingssysteem ORBA. Vervolgens zijn groepsklassen gedefinieerd die corresponderen met de in de cao opgenomen functies. De in de cao s opgenomen functiegroepen, gedefinieerd aan de hand van ORBA-punten, verschillen sterk van elkaar. Ter illustratie: groep drie van de CAO Horeca loopt van 55 tot 75 punten; groep C van de CAO Grootwinkelbedrijven loopt van 60 tot 85 punten. De veronderstelling dat beide groepen - 3 en C - gelijk aan elkaar zijn, klopt dan ook niet. In onderstaande tabel zijn de diverse groepsbreedtes (weergegeven in ORBA-punten) opgenomen. Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak groep breedte groep breedte groep breedte groep breedte groep breedte groep breedte 1 0-35 A 0-40 1 25-45 1 0-50 5 0-45 1 30-37 2 35-55 B 40-60 2 45-65 2 50-70 10 45-55 1+ 38-48 3 55-75 C 60-85 3 65-85 3 70-100 15 55-70 2 49-62 4 75-95 D 85-110 4 85-105 4 100-130 20 70-85 2+ 63-79 5 95-115 E 110-135 5 105-125 5 130-160 25 85-100 3 80-99 6 115-135 F 135-160 6 125-145 30 100-120 3+ 100-120 7 135-155 G 160-185 7 145-165 35 120-140 8 155-175 H 185-210 8 165-190 40 140-160 9 175-195 I 210-235 9 190-215 45 160-180 10 195-220 50 180-200 11 220-245 55 200-225 60 225-250 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 6

2.2. Grondslag voor de vergelijking: de uurwaarde Naast het feit dat de diverse salarisschalen niet zonder meer met elkaar vergeleken kunnen worden, geldt ook dat de arbeidstijd in de diverse cao s verschilt. In de Horeca werkt een fulltime medewerker op jaarbasis netto 1.748 uur, in de ziekenhuizen bedraagt de netto jaarlijkse arbeidstijd 1.641,5 uren. Dit verschilt bijna 7%! Indien hier geen rekening mee wordt gehouden, treedt er een ruis op. Immers: een mogelijk beloningsverschil kan wellicht verklaard worden door een verschil in netto arbeidstijd. Om een zo zuivere mogelijke vergelijking op te zetten, is er dan ook voor gekozen om te werken met het begrip 'uurwaarde'. Het totale jaarinkomen wordt gedeeld door de netto arbeidstijd. Totale jaar inkomen Netto arbeidstijd 12 x maandsalaris vakantietoeslag eventuele (vaste) eindejaarsuitkering Jaarlijkse bruto arbeidstijd minus: verlof eventueel ADV collectieve feestdagen (standaard 5 dagen) eventueel leeftijd- of diensttijdverlof Uurwaarde: totaal jaar inkomen gedeeld door netto arbeidstijd 2.3. Resultaten vergelijking loonniveaus De in paragraaf 2.1 getrokken conclusie inzake de onvergelijkbaarheid van de schalen tussen de cao s, brengt met zich mee dat het niet mogelijk is om een harde uitspraak te doen over het beloningsniveau van Groep 1 van de Horeca ten opzichte van bijvoorbeeld Groep 1 van de CAO Contractcatering. Deze uitspraak kan wel worden gedaan in relatie tot het totale functiebestand dat in de vergelijking is meegenomen. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 7

Hiertoe is de volgende werkwijze gehanteerd: Vanuit het functiehandboek voor de Horeca is een bestand van 62 functies geselecteerd (zie bijlage 1). Per functie is de beloning conform de CAO Horeca vastgesteld; hierbij is gebruik gemaakt van de uurwaarde (totaal vast jaarinkomen gedeeld door totale netto arbeidstijd). Vervolgens is voor elke functie het beloningsniveau (de groepsindeling) gedefinieerd conform toepassing van de overige cao s. Wat verdient bijvoorbeeld de functie barkeeper conform de cao s Supermarkten, Catering, Mode & Sport, Ziekenhuizen en Schoonmaak? Ook hier geldt dat het beloningsniveau is uitgedrukt in de uurwaarde. Vervolgens zijn de beloningsniveaus van de geselecteerde functies conform de CAO Horeca afgezet tegen de niveaus op basis van de overige cao s. Het beloningsniveau conform de CAO Horeca is daarbij gesteld op 100. Het totaal van de vergelijkingen is per cao opgeteld en vervolgens gedeeld door het aantal uitgevoerde indelingen. Hierbij wordt opgemerkt dat de functies zo zijn geselecteerd dat qua omvang nagenoeg gelijke groepen (uitgaande van de CAO Horeca) zijn ontstaan: in groep II acht functies, in groep III acht functies, in groep IV acht functies, etc. De uitkomst van de voorgaande stap is vervolgens afgezet tegen het niveau conform de CAO Horeca (100). Onderstaande tabel geeft de uitkomsten weer van de vergelijking op basis van het totale functiebestand, uitgaande van de situatie waarin een medewerker als vakvolwassen medewerker in dienst treedt. 2.3.1 Vakvolwassen Cao Horeca benchmark Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Functies 62 62 62 52 62 27 Schaal I-XI min 100 112,27 120,16 116,90 93,71 104,75 125,83 Schaal I-XI max 100 103,53 106,95 105,57 83,14 114,49 107,50 Toelichting Gemeten over het totaal van de ingedeelde functies is de verhouding tussen de CAO Horeca en de CAO Supermarkten op het minimumniveau (aanvangsbedrag van de schalen) als 100 staat tot 119. Dit betekent dus dat het loonniveau conform de CAO Supermarkten, gemeten over het bestand van 62 ingedeelde functies, ruim 19% hoger ligt dan dat het geval is bij indeling conform de CAO Horeca.. Voor de CAO Contractcatering ligt dit niveau op 120,16. Deze zelfde exercitie is uitgevoerd op het maximumniveau (eindniveau van de schalen). Voor Horeca is de uitkomst op 100 gesteld. Ten opzichte van de Horeca ligt het maximumniveau voor de CAO Supermarkten bijna 7 punten hoger. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 8

Benchmark: de verhouding tussen het niveau van de CAO Horeca en het gemiddelde van de vijf betrokken cao s bedraagt 100 staat tot 112,27 (minimumniveau). Op het maximumniveau bedraagt deze verhouding 100 staat tot 103,53. Voor de cao s Mode & Sport en Schoonmaak is gewerkt met een kleiner bestand aan functies. De CAO Schoonmaak heeft een bereik tot 120 ORBA-punten, voor de CAO Mode & Sport is het maximale bereik gesteld op 160 ORBA-punten. Voor wat de CAO Horeca betreft, is het systeem van wachtperiodieken hier niet toegepast. Figuur 2 - Grafische weergave verhouding loonniveaus vakvolwassen medewerkers In navolgende tabellen wordt de verhouding weergegeven indien de vergelijking wordt beperkt tot toepassing van de jeugdlonen en toepassing van de systematiek van jeugdlonen en wachtperiodieken. Hierbij is de vergelijking gemaakt op basis van leeftijd (18 tot en met 21 jaar). Voor de vergelijking van de jeugdschalen is gebruik gemaakt van een beperkt bestand. Enkel de functies die conform de CAO Horeca zijn ingedeeld in de schalen I tot en met III, zijn in de vergelijking betrokken. Voor functies die hoger worden ingedeeld, geldt het systeem van jeugdlonen immers niet meer (zie voor het gebruikte functiebestand: bijlage 2). Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 9

2.3.2. Jeugdlonen: regulier 18 referentiefuncties CAO Lft. Horeca benchmark Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Schaal I-III 18 100 127,35 120,99 186,19 83,90 121,5 124,2 Schaal I-III 19 100 119,31 114,33 157,55 80,6 120,0 124,1 Schaal I-III 20 100 115,08 114,09 136,54 81,8 118,9 124,1 Schaal I-III 21 100 106,38 109,32 113,78 80,1 111,40 117,3 2.3.3. Jeugdlonen: wachtperiodieken 18 referentiefuncties CAO Lft. Horeca benchmark Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Schaal I-III 18 100 158,6 150,79 231,77 104,5 151,3 154,6 Schaal I-III 19 100 152,17 145,91 200,86 102,8 153,0 158,3 Schaal I-III 20 100 144,5 143,39 171,47 102,7 149,3 155,9 Schaal I-III 21 100 136,04 139,84 145,45 102,5 142,4 150,0 Figuur 3 - Grafische weergave verhouding loonniveaus bij leeftijd 18. Jeugdlonen en jeugdlonen in combinatie met wachtperiodieken Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 10

2.3.4 Effect van systeem van wachtperiodieken De CAO Horeca kent zogenaamde wachtperiodieken. De werkgever heeft de mogelijkheid om een werknemer, wiens functie is ingedeeld in de schalen 1 tot en met 3, gedurende een periode van vier jaar een wachtperiodiek toe te kennen. Dit betekent dat deze werknemer vier jaar een beloning ontvangt, gelijk aan het wettelijk minimumloon. Voor de goede orde: een werkgever is niet verplicht dit systeem toe te passen. Om inzicht te krijgen in het effect van wachtperiodieken is een aantal modellen opgesteld. Per model is de hoogte van het gemiddelde jaarsalaris berekend in relatie tot een bepaalde aanvangsleeftijd en diensttijd. De vier modellen zijn: 1) Aanvangsleeftijd 18 - Lengte dienstverband 4 jaar - Toepassing van leeftijdsschalen. 2) Aanvangsleeftijd 18 - Lengte dienstverband 4 jaar - Toepassing van wachtperiodieken. 3) Aanvangsleeftijd 22 - Lengte dienstverband 10 jaar. 4) Aanvangsleeftijd 22 - Lengte dienstverband 10 jaar - Toepassing van wachtperiodieken en/of aanloopperiodieken. Model 1 18 jaar - lengte 4 jaar; reguliere leeftijdsschalen Functie Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Afwasser 100 98 162 80 108 115 Hulp bediening 100 121 183 88 123 132 Medewerker Cafetaria/counter 100 122 159 82 111 126 Toelichting Gemeten over een periode van vier jaar bedraagt het gemiddelde inkomen voor de functie Afwasser conform de CAO Horeca 100. De gemiddelde beloning voor deze zelfde functie conform de CAO Grootwinkelbedrijven (Supermarkten) ligt 2% lager. Afgezet tegen de CAO Contractcatering ligt het beloningsniveau conform de CAO Horeca ruim 60% lager(!). Dit kan overigens verklaard worden door het feit dat de CAO Contractcatering geen leeftijdsschalen kent. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 11

In onderstaand schema worden de overige modellen getoond. Model 2 18 jaar - lengte 4 - wachtperiodieken Functie Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Afwasser 100 121 191 99 133 141 Hulp bediening 100 136 197 99 138 148 Medewerker Cafetaria/counter 100 158 197 106 143 163 Model 3 22 jaar - lengte 10 jaar - basisloon + jaarlijkse (periodieke) groei Functie Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Afwasser 100 106 106 91 107 108 Hulp bediening 100 117 109 89 109 111 Medewerker Cafetaria/counter 100 119 105 92 108 107 Model 4 22 jaar - lengte 10 jaar - basisloon + wachtperiodieken Functie Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Afwasser 100 111 109 85 109 111 Hulp bediening 100 124 115 85 113 117 Medewerker Cafetaria/counter 100 131 115 91 116 117 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 12

2.3.5. Doorrekening effect overwerk en toeslagen Het werk in de Horeca kenmerkt zich door een hoge mate van onregelmatigheid en overwerk. In tegenstelling tot de overige in het vergelijkingsonderzoek betrokken cao s, kent de Horeca geen systeem van toeslagen voor onregelmatigheid en overwerk. Om het effect hiervan inzichtelijk te krijgen, is de volgende werkwijze gevolgd. Acht medewerkers uit de Horeca hebben weekroosters aangeleverd. Vervolgens is per cao berekend wat op basis van het aangeleverde weekrooster de daarbij horende beloning is (basisuurloon, eventueel overwerkvergoeding en eventueel onregelmatigheidstoeslag). In onderstaand overzicht worden de acht functies en de daarbij behorende weekroosters benoemd. Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind 1 Mdw Bediening A 12 20 10 16 x x 18 02 18 02 x x 11 19 2 Mdw Bediening B x x 10 20 12 20 18 03 18 03 18 03 x x 3 Mdw Bediening C 10 21 12 21 16 00 16 22 x x 12 20 10 19 4 Mdw Front Off A 8 16 8 16 16 00 16 00 x x x x 8 16 5 Mdw Front Off B 8 16 8 16 8 16 16 00 16 00 x x 8 16 6 Barkeeper 17 01 x x x x 16 02 19 03 19 03 17 01 7 Zelfstandig kok 11 21 11 21 x x x x 11 21 11 23 11 22 8 Chef bediening 10 19 12 18 12 20 x x 12 20 12 18 x x Het is natuurlijk de vraag of een aantal van deze roosters als reëel kan worden beschouwd in relatie tot de werkzaamheden in een sector. Zo kan bijvoorbeeld de vraag worden gesteld of nachtarbeid binnen de sector Mode & Sport voorkomt. Om aan dit mogelijke bezwaar tegemoet te komen, zijn aanvullend nog twee neutrale roosters ontwikkeld die passen in elk van de zes betrokken cao s. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 13

Aanvullende roosters Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag Zondag Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind Begin Eind 9 Mdw Receptie 1 10 18 10 18 x x 14 22 14 22 10 18 x x 10 Mdw Receptie 2 x x 9 17 9 17 10 20 10 18 10 20 x x Resultaten vergelijking loonniveaus inclusief toeslagen Overzicht schema Horeca Benchmark Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Functies 1. Medewerker bediening A 100 132 (104) 144 (108) 120 (99) 121 (92) 144 (119) 132 (105) 2. Medewerker bediening B 100 134 (105) 141 (108) 119 (99) 127 (92) 149 (119) 133 (111) 3. Medewerker bediening C 100 134 (105) 146 (108) 123 (99) 125 (92) 145 (119) 132 (111) 4. Medewerker front office A 100 126 (104) 139 (108) 121 (102) 111 (87) 138 (119) 122 (103) 5. Medewerker front office B 100 128 (105) 142 (108) 121 (102) 115 (87) 141 (119) 122 (108) 6. Barkeeper 100 146 (105) 140 (108) 139 (102) 140 (87) 167 (119) X 7. Zelfstandig kok 100 138 (103) 134 (105) 138 (107) 128 (90) 154 (108) X 8. Chef bediening 100 100 (97) 94 (94) 117 (109) 81 (81) 110 (105) X 9. Medewerker Receptie 1 100 113 (105) 112 (108) 111 (102) 93 (87) 128 (119) 122 (108) 10. Medewerker Receptie 2 100 115 (105) 113 (108) 110 (102) 95 (87) 135 (119) 124 (108) Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 14

Toelichting 1. De beloning voor de Medewerker Bediening A op basis van het opgestelde rooster, bedraagt conform de CAO Horeca 100. Toepassing van hetzelfde rooster en rekening houdend met het verschil in uurloon levert dit rooster conform de CAO Supermarkten 144,6 op. 2. De benchmark: de verhouding tussen het beloningsniveau conform de CAO Horeca voor de functie Medewerker Receptie 1 en het gemiddelde van de vijf betrokken cao s bedraagt 100 staat tot 113. Voor de Medewerker Receptie 2 bedraagt de verhouding 100 staat tot 115. 3. De waarden die tussen haakjes staan, hebben betrekking op de situatie waarin ervan is uit gegaan dat ook de vijf betrokkencao s geen toeslagen voor overwerk en inconveniëntie zouden hebben (teneinde een goed inzicht te krijgen in het effect). 4. Uitgangspunt voor de beloning vormt het uurloon zoals dat in de diverse cao s is gedefinieerd. Dit is dus iets anders dan de uurwaarde! 5. De bepalingen per cao ten aanzien van onregelmatigheid en overwerk verschillen sterk. Zo is de onregelmatigheidstoeslag in de CAO Ziekenhuizen gemaximeerd op het niveau van het maximumsalaris conform FWG 25 en geldt voor de CAO Catering er geen cumulatie kan optreden tussen overwerk en onregelmatigheid. Bij het vaststellen van de hoogte van de vergoedingen zijn dergelijke factoren vanzelfsprekend meegenomen. 6. De functies Barkeeper, Zelfstandig kok en Chef bediening vallen buiten het bereik van de CAO Schoonmaak. Figuur 4 - Grafische weergave verhouding loonniveaus bij toepassing van toeslag en (overwerk en onregelmatigheid) voor de functie Medewerker Receptie (variant 1 en 2) Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 15

3. Scholing en ontwikkeling Horeca Ontwikkelingsbudget Werkgever stelt per kalenderjaar een budget vast voor de kosten van ontwikkeling van zijn personeel. Dat budget bedraagt ten minste 1% van de cumulatieve jaarloonsom van de onderneming. Onder budget vallen: opleiding of trainingen; studiemateriaal en leermiddelen; examengeld; EVC. Werkgever mag scholingsverzoek weigeren indien: ontwikkeling niet gerelateerd is aan functie of onderneming; studie niet aansluit bij loopbaanperspectief; jaarbudget op is. Supermarkten Opleidingshuis Werknemers worden jaarlijks geïnformeerd over opleidingsmogelijkheden en opleidingsfaciliteiten in de branche. Door de branche worden vakopleidingen aangeboden (combinatie werk/leren). Werknemers worden in de gelegenheid gesteld deze opleidingen te volgen. Werkgever kan verzoek van werknemer om opleiding te volgen weigeren. Contractcatering (bedrijf) OCC-opleidingen Wenselijke opleidingen Persoonlijk OntwikkelingsPlan 100% vergoeding alle kosten Wenselijke opleiding in het kader van loopbaan, vergoeding van 50% (exclusief vergoeding werktijd). Kan in overleg tussen werkgever en werknemer worden vastgesteld (geen nadere regelgeving) Jaarlijks op te stellen (op individueel niveau) Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 16

Mode en Sport Bijdrage in de kosten voor opleidingen De sector kent een aparte subsidieregeling. De voornaamste kenmerken zijn: de aanvrager valt als werkgever of werknemer onder de CAO Mode- en Sportdetailhandel; de cursussen en opleidingen zijn gericht op de functie, de werkomgeving Mode- en Sportdetailhandel; het is verplicht bij de aanvraag van (verlet)kostensubsidie de opleidingsuren van de medewerker door te betalen; de hoogte van de subsidie is afhankelijk van de groep, waarin de opleiding valt. Er zijn drie groepen: A, B en C. Elke groep heeft zijn eigen subsidiebepalingen Ziekenhuizen Scholingsplan Inhoud plan Recht werknemer Loopbaanadvies Werkgever stelt jaarlijks - in overleg met ondernemingsraad - een scholingsplan op met benodigd budget Functiegerichte, beroepsgerichte en employabilitygerichte opleidingen Faciliteringsregeling Werknemer heeft recht op en plicht tot volgen van scholingsactiviteiten Werknemer heeft eens in de vijf jaar recht op individueel loopbaanadvies Schoonmaak Taaltraject Iedere werknemer die onvoldoende de Nederlandse taal beheerst om de basis(vak)opleiding te kunnen volgen, maar die wel gealfabetiseerd is, krijgt - al dan niet in combinatie met inburgering - zo snel mogelijk, maar uiterlijk zes maanden na indiensttreding door de werkgever een taaltraject aangeboden dat opleidt tot ten minste A2-niveau voor spreken en luisteren en tot ten minste A1-niveau voor lezen en schrijven De reiskosten in verband met het volgen van het taaltraject worden door de werkgever vergoed De werknemer ontvangt van de RAS (opleidingsfonds) een tegemoetkoming van 750,- bruto Basisopleiding Uiterlijk drie maanden na indiensttreding of na het succesvol afronden van het taaltraject, krijgt de werknemer de basis(vak)opleiding aangeboden die wordt opgevolgd door het examen bij het RAS-examenbureau Vervolgopleidingen De werknemer die met toestemming van de werkgever aan opleidingen en examens via het RAS-examenbureau deelneemt, ontvangt voor iedere cursus- en examenuur een vergoeding ter grootte van het voor de werknemer geldende basisuurloon Opleidingskosten van door de RAS gesubsidieerde opleidingen kunnen niet worden teruggevorderd bij de werknemer Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 17

4. Ziekte en Arbeidsongeschiktheid In onderstaand schema worden de diverse uitkeringsregimes betreffende ziekte en arbeidsongeschiktheid vergeleken. Het volume van de regelingen is 170% (wettelijk maximum). Het verschil zit met name in de tijdsfasering. Uitkering Uitkering Uitkering Bijzonderheden CAO s Weken Uitk. Weken Uitk. Weken Uitk. Horeca 1-52 95% 53-104 75% Wachtdag: 1 dag per melding Supermarkten 1-26 100% 27-52 90% 53-104 80% Optie: wachtdag vanaf melding 2 Contractcatering 1-13 95% 14-52 90% 53-104 80% Bij niet meewerken: verlaging 2 jaar naar 78,75% Mode & Sport 1-52 100% 53-104 70% Optie: wachtdag: 1 dag per melding Ziekenhuizen 1-52 100% 53-104 70% Bij re-integratie: 2 e jaar 100% Schoonmaak 1-104 70% 1-104 90% 1-104 100% dienstverband < 6 mnd wkn <50 jaar: wachtperiode van 8 uur per melding en 24 uur per jaar dienstverband tussen 6 mnd en 2 jaar zonder re-integratie: week 53-104: 70% wkn < 50 jaar: wachtperiode van 8 uur per melding en 24 uur per jaar dienstverband langer dan 2 jaar zonder re-integratie: week 53-104: 70% wkn < 50 jaar: wachtperiode van 8 uur per melding en 24 uur per jaar Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 18

Aanvullende bepalingen ten aanzien van ziekte en arbeidsongeschiktheid. Supermarkten WGA IVA 3 e tot en met 5 e ziektejaar: een aanvulling op de WGA-uitkering van maximaal 5% van het brutoloon, geldend voor aanvang van de ziekte. Bij AO van <35% en geen volledige loondoorbetaling: suppletie van 5% gedurende 3 jaar, afgeleid van loon voor ziekte 3 e ziektejaar: aanvulling tot 90% brutoloon (voor ziektemelding) 4 e tot en met 7 e ziektejaar: aanvulling tot 80% brutoloon (voor ziektemelding) bij keuring in 1 e ziektejaar: 100% loondoorbetaling 1 e ziektejaar (terugwerkende kracht) en 90% 2 e ziektejaar bij keuring in 2 e ziektejaar: 100% loondoorbetaling 1 e ziektejaar en 90% 2 e ziektejaar (beide met terugwerkende kracht) Contractcatering IVA-uitkering WGA-uitkering Gedurende de eerste 104 weken van de uitkeringsduur een aanvulling tot 80% van het laatstverdiende salaris Gedurende de eerste 104 weken van de uitkeringsduur een aanvulling tot 80% van het laatstverdiende salaris voor dat deel van het inkomen dat verstrekt wordt in het kader van de WGA-uitkering Werkgever is verplicht om namens de individuele werknemer die daarom verzoekt een WGA-hiaatverzekering af te sluiten. De kosten zijn voor rekening van de werknemer Mode & Sport Wachtdagen Per ziektemelding: één wachtdag met mogelijkheid om deze te verrekenen met bovenwettelijke vakantiedagen (tot een maximum van vier) Ziekenhuizen WGA Bij arbeidsongeschiktheid minder dan 35% continuering dienstverband Indien minder dan 50% van de verdiencapaciteit wordt benut en men recht heeft op een WGA-vervolguitkering, vindt aanvulling van het inkomen plaats tot het sociaal minimum Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 19

Bijlage I - Toegepast functiebestand 1 S.1.2. 1 Garderobemedewerker 2 S.1.1. 2 Afwasser 3 E.2.1. 1 Controleur toegangskaarten 4 S.2.1. 2 Schoonmaker/afwasser 5 P.2.2. 3 Medewerker partycatering A 6 B.2.2. 4 Hulp bediening 7 P.2.1 5 Medewerker bestelservice 8 K.2.1. 6 Keukenhulp 9 B.2.1. 7 Assistent bediening/fastfood 10 R.2.1 8 Bagagist 11 K.3.2. 1 Medewerker fastfoodrestaurant 12 H.3.1. 2 Medewerker kamerschoonmaak 13 E.3.1. 3 Medewerker winkelverkoop 14 H.3.2. 4 Medewerker linnenkamer 15 B.3.3. 5 Medewerker cafetaria/counter 16 K.3.1 6 Kok eenvoudige gerechten 17 B.3.2. 7 Medewerker bediening 18 T.3.1 8 Handyman 19 H.4.3. 1 Eerste medewerker kameronderhoud 20 K.4.1. 2 Kok productie 21 K.4.2. 3 Eerste medewerker Keuken (zonder chef) 22 B.4.1 4 Barkeeper 23 P.4.1. 5 Medewerker partycatering C 24 B.4.3. 6 Eerste medewerker bediening 25 R.4.2. 7 Medewerker Receptie 26 T.4.1. 8 Medewerker algemeen onderhoud 27 R.5.2. 1 Medewerker reserveringen 28 K.5.1. 2 Kok groot restaurant 29 P.5.1. 3 Partymanager A 30 R.5.4. 4 Receptionist 31 T.5.1 5 Medewerker technische dienst 32 H.5.1. 6 Hoofd huishoudelijke dienst A 33 A.5.1. 7 Bedrijfsleider klein horecabedrijf 34 K.5.3. 8 Zelfstandig werkend kok Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 20

vervolg Toegepast functiebestand 35 A.6.1. 1 Assistent personeelszaken 36 P.6.1. 2 Party coördinator 37 R.6.1. 3 Nachtmanager 38 B.6.1. 4 Chef bediening B 39 M.6.1 5 Medewerker marketing/sales 40 F.6.2. 6 Medewerker grootboekadministratie 41 F.6.2. 7 Credit manager 42 K.6.1. 8 Sous chefkok 43 K.7.1. 1 Chefkok klein restaurant 44 R.7.2. 2 Hoofd receptie A 45 P.7.2. 3 Partymanager C 46 R.7.1. 4 Hoofd Beveiliging 47 F.7,1 5 Administrateur 48 B.7.2 6 Chef bediening D (luxe restaurant) 49 E.7.1. 7 Medewerker programmering 50 B.7.1 8 Chef Bediening C 51 A.8.2 1 Assistent-manager hotel/restaurant 52 K.8.1. 2 Chefkok groot restaurant 53 M.8.1. 3 PR-functionaris 54 P.8.1. 4 Partymanager 55 A.8.3. 5 Restaurantmanager 56 T.8.1. 6 Hoofd technische dienst 57 R.8.1. 7 Hoofdreceptie B 58 M.8.2. 8 Marketing/salesmanager 59 K.9.1. 1 Chefkok luxe restaurant 60 A.9.1 2 Manager Rooms division 61 A.10.1. 1 Bedrijfsleider/manager/hotel/rest. 62 A.10.2 2 F&B-manager Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 21

Bijlage II - Functiebestand Jeugdschalen 1 S.1.2. Garderobemedewerker 2 S.1.1. Afwasser 3 E.2.1. Controleur toegangskaarten 4 S.2.1. Schoonmaker/afwasser 5 P.2.2. Medewerker partycatering A 6 B.2.2. Hulp bediening 7 P.2.1 Medewerker bestelservice 8 K.2.1. Keukenhulp 9 B.2.1. Assistent bediening/fastfood 10 R.2.1 Bagagist 11 K.3.2. Medewerker fastfoodrestaurant 12 H.3.1. Medewerker kamerschoonmaak 13 E.3.1. Medewerker winkelverkoop 14 H.3.2. Medewerker linnenkamer 15 B.3.3. Medewerker cafetaria/counter 16 K.3.1 Kok eenvoudige gerechten 17 B.3.2. Medewerker bediening 18 T.3.1 Handyman Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 22

Bijlage III Achtergrondinformatie Arbeidstijden Bijzonder verlof Betaald verlof bijzondere gebeurtenissen Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Overlijden echtgenoot, inwonend kind min. 4 dagen dag overlijden tot begrafenis min. 4 dagen dag overlijden tot begrafenis dag overlijden tot begrafenis 5 dagen Overlijden ouders of niet-inwonende kinderen 2 dagen 1 dag 2 dagen 2 dagen dag overlijden tot begrafenis 5 dagen Begrafenis (schoon)broer/-zus 1 dag 1 dag 1 dag 1 dag 1 dag Huwelijk 1 dag 3 dagen 2 dagen 2 dagen 2 dagen Bevalling echtgenoot of bij adoptie 2 dagen 2 dagen 3 dagen 2 dagen 2 dagen 2 dagen Opmerking Uitgangspunt vormen de gebeurtenissen, zoals deze in de CAO Horeca zijn gedefinieerd. Veel van de betrokken cao s definiëren meer gebeurtenissen, waarbij een medewerker recht heeft op bijzonder verlof. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 23

Verlof voor vak- of beroepsorganisatie Verlof voor vak- of beroepsorganisatie Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Bijwonen bestuursvergaderingen e.d. in hoedanigheid als kaderlid Open regeling Scholings- en vormingscursussen Algemeen bijwonen statutaire vergaderingen conferenties, werkgroepen op basis van uitnodiging bestuur 2 dagen deelname cao-overleg max. 56 uur per jaar 96 uur per jaar 22,8 uur per jaar max. 228 uur per jaar cursussen e.d. Bestuurslid beroepsorganisatie 36 uur per jaar Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 24

Arbeid en Zorg Aanvullingen op wettelijke regelingen Arbeid en Zorg Horeca Supermarkten Catering Mode & Sport Ziekenhuizen Schoonmaak Zwangerschaps- en bevallingsverlof n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t aansluitend aan bevallingsverlof recht op 4 weken onbetaald verlof n.v.t. Kraamverlof n.v.t. n.v.t n.v.t n.v.t Langdurig zorgverlof n.v.t. n.v.t n.v.t n.v.t bevalling echtgenote recht op 28,8 uren betaald verlof (4 dagen) werknemer heeft recht op betaald zorgverlof gedurende een periode van 11 weken n.v.t n.v.t Kortdurend zorgverlof n.v.t n.v.t 1 dag volledige loondoorbetaling n.v.t. n.v.t. n.v.t. Ouderschapsverlof n.v.t. gevolgen pensioenbreuk door werkgever gedragen n.v.t n.v.t n.v.t Adoptieverlof n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t Calamiteiten- en ander kort verzuimverlof n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t CAO Contractcatering: indien er gebruik wordt gemaakt van onbetaald verlofregelingen zoals genoemd in de cao, zal de werkgever - gedurende de verlofperiode - de premie voor het Pensioenfonds Horeca& Catering blijven afdragen. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 25

Ouderenregelingen CAO Horeca Voor werknemers die op 31 december 2004 werkzaam waren in de Horeca en de leeftijd van 53 jaar of ouder reeds bereikt hadden, geldt het volgende regime: bij leeftijd 53 jaar: 12 uur betaald verlof per kwartaal; bij leeftijd 54 jaar 15 uur betaald verlof per kwartaal; bij leeftijd 55 jaar: 18 uur betaald verlof per kwartaal; bij leeftijd 56 jaar: 21 uur betaald verlof per kwartaal; bij leeftijd 57 jaar en ouder: 24 uur betaald verlof per kwartaal. CAO Grootwinkelbedrijven Bepaling inzake diensttijd diensttijd tussen de 25-40 jaar: 3 dagen diensttijd meer dan 40 jaar: 5 dagen Bepaling inzake leeftijd 50-55 jaar: 1 dag 55-60 jaar: 2 dagen ouder dan 60 jaar: 4 dagen CAO Contractcatering Medewerkers van 55 jaar en ouder hebben recht op aanvullende, jaarlijkse ADV-aanspraken: 55 jaar: 36 uur - 56 jaar: 48 uur 57 jaar: 60 uur - 58 jaar: 72 uur 59-65 jaar: 84 uur Daarnaast kent de cao nog de volgende bepalingen: geen verplichting voor medewerkers van 55 jaar en ouder om te werken in ploegendienst; voor medewerkers van 55 jaar en ouder geldt dat bij vrijwillige demotie de pensioenopbouw wordt gecontinueerd over het oorspronkelijke salaris; medewerkers van 55 jaar en ouder worden in de gelegenheid gesteld tot het kopen van vrije dagen tegen een gereduceerd tarief(0,3% va het jaarsalaris). Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 26

CAO Mode & Sport Bepaling inzake diensttijd diensttijd tussen de 25-40 jaar: 2 dagen diensttijd meer dan 40 jaar: 4 dagen CAO Schoonmaak Deze cao bevat geen bepalingen, gericht op de doelgroep ouderen in relatie tot verlof, inzetbaarheid o.i.d. Bepaling inzake leeftijd 50-55 jaar: 1 dag 55-60 jaar: 2 dagen ouder dan 60 jaar: 3 dagen Toepassing geschiedt door het meest gunstige regime voor de medewerker te kiezen CAO Ziekenhuizen In de CAO Ziekenhuizen zijn tussen ca. 2009-2011 afspraken gemaakt over het afschaffen van de zogenaamde leeftijdsdagen. Deze dagen komen te vervallen en daarvoor in de plaats wordt een persoonlijk levensfasebudget geïntroduceerd. Dit houdt in dat medewerkers in 2010 twintig uur kunnen aanwenden voor bijvoorbeeld langer verlof. In 2011 stijgt het aantal vrij te besteden uren tot 30 en vanaf 2012 bedraagt het persoonlijk levensfasebudget 35 uren per jaar. Introductie van deze nieuwe regeling is gepaard gegaan met een overgangsregeling. Deze ziet er als volgt uit. 1. Elke werknemer behoudt het recht op zijn huidige niveau aan leeftijdsafhankelijk verlof. De toekomstige aanspraken op leeftijdsafhankelijk verlof vervallen met ingang van 31 december 2009. 2. De leeftijdsgroep 50-55 jaar krijgt bij het bereiken van de 55-jarige leeftijd een extra recht toegekend conform een vastgestelde staffel. 3. De werknemer van 45-49 jaar ontvangt een eenmalige storting in zijn budget. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 27

Deze overgangsregeling levert voor de groep 45-65 jaar het volgende beeld op met betrekking tot aanspraken op leeftijdsafhankelijke verlofdagen. Lft Vergrijzingsuren 2 Levensfasebudget 3 Totaal Gemiddeld 4 Lft Vergrijzingsuren Levensfasebudget Totaal Gemiddeld 45 288 880 1.168 58 55 576 1.650 2.226 222 46 274 845 1.119 59 56 518 1.485 2.003 222 47 259 810 1.069 59 57 461 1.320 1.781 222 48 245 775 1.020 60 58 403 1.155 1.558 222 49 230 745 975 61 59 346 990 1.336 222 50 432 1.010 1.442 96 60 360 900 1.260 252 51 407 1.130 1.537 109 61 288 720 1.008 252 52 374 1.295 1.669 128 62 216 540 756 252 53 347 1.410 1.756 146 63 144 360 504 252 54 317 1.530 1.847 168 64 72 180 252 252 2 Vanaf 2010 worden de opgebouwde aanspraken op vergrijzingsjaren bevroren. Dat wil zeggen dat behouden blijft waar men reeds recht op heeft, maar dat er geen verdere uitbouw van de vergrijzingsjaren plaatsvindt. 3 Hierbij geldt dat de genoemde aantallen gelden vanaf de startleeftijd tot en met 64 jaar 4 Het gemiddeld aantal is gelijk aan het totaal aantal vergrijzingsuren en levensfasenuren, opgebouwd vanaf leeftijd op 31-12-2009, gedeeld door het aantal resterende dienstjaren tussen leeftijd 31-12-2009 en de 65-jarige leeftijd. Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 28

Bijlage IV - Achtergrondinformatie Beloning Conversietabel Functiewaardering Conversie FWG - ORBA (CAO Ziekenhuizen) Groepsbreedtes CAO Mode & Sport Conversiemodel FWG ORBA 5 0-45 10 45-55 15 55-70 20 70-85 25 85-100 30 100-120 35 120-140 40 140-160 45 160-180 50 180-200 55 200-225 60 225-250 65 250-275 70 275-300 75 300-330 80 330-360 Groep min. max. 1 0 50 2 50 70 3 70 100 4 100 130 5 130 160 Onderbouwing op functietitel Mode Supermarkt speciaalzaken Aspirant verkoopmedewerker 1 groep A Verkoopmedewerker 2 groep B 1e Verkoopmedewerker 3 groep C Assistent bedrijfsleider 4 groep D Filiaalleider 5 groep F Onderbouwing in ORBA-punten Aankomend verkoopmedewerker speciaalzaak 39 Verkoopmedewerker speciaalzaak 52 1e Verkoopmedewerker speciaalzaak 74 Assistent bedrijfsleider speciaalzaak 126 Bedrijfsleider (licht) 150 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 29

Periodieke toekenning Cao Systeem Toepassing van leeftijdsjaren tot leeftijd 23 jaar Bij ontbreken van vakdiploma: toepassen van maximaal 4 wachtperiodieken (4 jaar wettelijk minimum loon) Horeca In bezet van relevante vakdiploma: geen wachtperiodieken Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: basis van beoordelingssysteem indien niet aanwezig: groei van 2% per jaar totdat het maximum van de schaal is bereikt Toepassing leeftijdsschalen tot leeftijd 23 jaar Grootwinkelbedrijven Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: basis van beoordelingssysteem (met vereiste om in maximaal 5 stappen schaaleinde te bereiken) indien niet aanwezig: in maximaal 5 stappen naar schaaleinde Geen leeftijdsschalen; voor de schalen 1 tot en met 3 is één aanloopperiodiek gedefinieerd Contractcatering Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: basis van beoordelingssysteem indien niet aanwezig: toekenning van jaarlijkse periodiek tot maximum van de betreffende schaal Toepassing leeftijdsschalen tot leeftijd 23 jaar Mode & Sport Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: toekenning van jaarlijkse periodiek tot maximum van de betreffende schaal Toepassing leeftijdsschalen tot leeftijd 23 jaar Ziekenhuizen Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: basis van beoordelingssysteem indien niet aanwezig: toekenning van jaarlijkse periodiek tot maximum van de betreffende schaal Toepassing leeftijdsschalen tot leeftijd 22 jaar Schoonmaak Stijging bij inschaling in vakvolwassen schalen: toekenning van jaarlijkse periodiek tot max van de betreffende schaal Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 30

Diplomatoeslagen Een aantal van de in het onderzoek betrokken cao s bevat toeslagen die verbonden zijn aan het in het bezit hebben van bepaalde vakdiploma s. Horeca Supermarkten Catering Indien een medewerker een voor de functie relevant branche-erkend vakdiploma heeft verworven, heeft de medewerker recht op inschaling in de van toepassing zijnde functiegroep zonder wachtperiodieken op ten minste het basisloon. Geen bepalingen Geen bepalingen Mode & Sport Opleiding Vergoeding per maand Textielbrevet MDGO-MK MMO/MDS/MCO met branchedifferentatie textiel MTS-MK (diploma voor 2001) MBO-handel niveau 2 (diploma voor 2001) met branchedifferentatie MODE, Textiel of Sport Saxion Hogeschool, voorheen MTS/HTS De Maere TMO, Hogeschool voor Modemanagement Amsterdam Fashion Institute (Mr. Koetsier) Modeadviseur Detex Modespecialist Detex Sportvakadviseur Detex Sportvakspecialist Detex Modemanager Detex Sportvakmanager Detex 22,70 28,70 31,70 33,70 35,70 De medewerker ontvangt de toeslag naast eventuele andere toeslagen (overwerk, onregelmatigheid). De toeslag geldt ongeacht het aantal uren dat wordt gewerkt. Ziekenhuizen Schoonmaak Geen bepalingen Geen bepalingen Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 31

Overwerk en inconveniënte uren Cao Overwerk Onregelmatigheid Horeca Jaarbasis Uren tot 2.184: 100% Uren > 2.184: 150% 0 Supermarkten Per dienst: 35% ca. 32% (weekgemiddelde) Contractcatering (bedrijf) Per dienst; gemiddeld ca. 47,5% ca. 26% (weekgemiddelde) Mode &n Sport Per dag; 25% Gemiddelde over 4 weken > 40: 50% ca.35% (weekgemiddelde) Ziekenhuizen Per dienst; gemiddeld ca. 49% ca. 27% (weekgemiddelde) Schoonmaak Na 9 e uur en boven 152 uur: 25% ca. 24% (weekgemiddelde) Uitwerking per cao Horeca Overwerk Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Overschrijding van de jaarlijks overeen gekomen arbeidsduur Uitgangspunt is tijd voor tijd Einde van het jaar wordt aantal overuren geïnventariseerd Eventuele overuren dienen in eerste kwartaal van volgend jaar te worden opgenomen Dan nog resterende overuren uitbetalen volgens regime: - overuren tot 2.184 tegen een tarief van 100% - overuren boven de 2.184 tegen een tarief van 150% Geen vergoeding voor het werken op inconveniënte uren Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 32

Supermarkten Overwerk Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Overschrijding van de overeengekomen arbeidsduur per dienst (langer dan kwartier) Toeslag 35% Indien uitkering geschiedt binnen vier weken, dan in de vorm van tijd Na periode van vier weken, keuze aan werknemer: geld, tijd of tijdsparen Geen overwerkvergoeding voor schalen E t/m I Toelagen in tijd of geld Berekening op basis van matrix Gemiddelde toeslag bedraagt ca. 32% per matrix uur (weekbasis) Contract catering (bedrijfscatering) Overwerk Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Overschrijding overeengekomen arbeidsduur Vanaf schaal 7 geen overwerkvergoeding Conform matrix Gemiddelde overwerkvergoeding bedraagt ca. 47,62% per matrix uur (weekbasis) Toeslagen in geld Berekening op basis van matrix Gemiddelde toeslag bedraagt ca. 26,50% per matrix uur (weekbasis) Geen cumulatie overwerk en onregelmatigheidstoeslag: voor werknemer meest gunstige regime Mode & Sport Overwerk Meer dan 10 uur per dag: 25% Meer dan 40 uur per week berekend over een periode van vier weken: 50% Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Toeslagen in geld Berekening op basis van matrix Gemiddeld toeslag bedraagt circa 34,75% per matrix uur (weekbasis) Geen cumulatie overwerk en onregelmatigheidstoeslag: voor werknemer meest gunstige regime Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 33

Ziekenhuizen Overwerk Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Wordt per half jaar bepaald Ondergrens 30 minuten ten opzichte van overeengekomen arbeidsduur Bij overschrijding van 30 minuten toeslag over gehele tijdspanne (dus inclusief 30 minuten) Mag niet meer bedragen dan 10% van respectievelijk 36, 42 en 52 uur (afhankelijk van functiegroep werknemer) Gemiddelde toeslag bedraagt ca. 49% per matrix uur (weekbasis) Toeslagen in geld Berekening op basis van matrix Gemiddelde toeslag bedraagt ca. 27% per matrix uur (weekbasis) Schoonmaak Overwerk Onregelmatigheid (inconveniënte uren) Van overwerk is sprake na het 152 e uur, berekend over een periode van vier weken of na het 9 e uur per dag De toeslag op het basisuurloon voor het verrichten van overwerk bedraagt 25% Toeslagen in geld Berekening op basis van matrix Gemiddelde toeslag bedraagt ca. 23,6% per matrix uur (weekbasis) Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 34

Uitkeringen en vergoedingen In deze paragraaf worden de voornaamste uitkeringen en vergoedingen belicht waarop werknemers recht kunnen doen laten gelden op basis van de zes betrokken cao s. Enkel die uitkeringen en vergoedingen zijn opgenomen die onderscheidend zijn naar de overige in de benchmark betrokken cao s. Contractcatering Kledingtoeslag van 16,52 per maand indien de werknemer deze zelf moet aanschaffen Jubileumtoeslag (bij uitbetaling rekening houdend met fiscale mogelijkheden): - 12½ jaar : een kwart maandsalaris - 25 jaar : één maandsalaris - 40 jaar : tweemaal maandsalaris Reiskosten in kader van vervoer tussen locaties of afwijkende locatie, vergoed tegen tarief 2 e klas OV Consignatiedienst: toeslag van 0,68 per uur (minimumduur: drie uur) Uitkering bij overlijden: wettelijk regime Ziekenhuizen Bij deelname aan de collectieve ziektekostenregeling IZZ: recht op een werkgeversbijdrage in de premie IZZ Basisaanvullende regeling Jubileumtoeslag (bij uitbetaling rekening houdend met fiscale mogelijkheden): - 12½ jaar : een kwart maandsalaris - 25 jaar : één maandsalaris - 40 jaar : één maandsalaris - bij pensionering (incl. Flex. en OBU): helft van een maandsalaris Kostenvergoeding woon-werk gebaseerd op 2 e klas OV met een maximum van 119,75 per maand (2010) minus een eigen bijdrage van 61,- Bij gebruik eigen auto in het kader van beschikbaarheid dienst, consignatie of overwerk bedraagt de vergoeding 0,30 per km Uitkering bij overlijden: wettelijk regime Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 35

Schoonmaak Bedrijfshulpverlener: toeslag van 10,- per week Reiskosten: indien reisafstand huisadres-werklocatie >60 km: vergoeding op basis van 2 e klas OV of 0,19 per km bij gebruik eigen auto Bij het uitvoeren van op elkaar tijdvolgordelijk aansluitende werkzaamheden op verschillende locaties: reistijd is werktijd Bij het uitvoeren van niet op elkaar tijdvolgordelijk aansluitende werkzaamheden met een interval minder dan 5 uur: toeslag van 1,50 per opkomst Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 36

BIJLAGE V - Loontabellen Horeca Jaarsalaris Formule 12 x maandsalaris 8% vakantietoeslag Per 01-jul-11 1,25% eindejaarsuitkering Wettelijk Minimumloon 01-jul-11 13,122 leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd leeftijd Schaal 15 16 17 18 19 20 21 Wacht periodiek min max 1 5.649,81 6.591,44 8.474,71 10.357,98 12.241,25 14.124,52 16.949,42 18.832,69 18.832,69 21.809,42 per jaar 2 5.734,01 6.689,68 8.601,02 10.512,36 12.423,69 14.335,03 17.202,04 18.832,69 19.113,37 22.594,38 per jaar 3 5.942,77 6.933,23 8.914,16 10.895,08 12.876,00 14.856,93 17.828,31 18.832,69 19.809,23 23.885,32 per jaar 4 6.156,45 7.182,52 9.234,67 11.286,82 13.338,97 15.391,12 18.469,35 18.832,69 20.521,50 25.239,25 per jaar 5 6.726,86 7.848,01 10.090,29 12.332,58 14.574,87 16.817,16 20.180,59 18.832,69 22.422,87 27.577,72 per jaar 6 7.498,16 8.747,85 11.247,24 13.746,63 16.246,01 18.745,40 22.494,48 18.832,69 24.993,87 30.739,73 per jaar 7 8.293,79 9.676,08 12.440,68 15.205,27 17.969,87 20.734,47 24.881,36 18.832,69 27.645,95 34.681,18 per jaar 8 9.081,34 10.594,90 13.622,01 16.649,13 19.676,24 22.703,36 27.244,03 18.832,69 30.271,14 37.974,41 per jaar 9 9.900,43 11.550,50 14.850,65 18.150,79 21.450,93 24.751,08 29.701,29 18.832,69 33.001,44 42.227,38 per jaar 10 10.791,44 12.590,01 16.187,16 19.784,31 23.381,46 26.978,60 32.374,32 18.832,69 35.971,47 46.028,30 per jaar 11 11.762,72 13.723,17 17.644,08 21.564,98 25.485,89 29.406,80 35.288,15 18.832,69 39.209,06 50.151,23 per jaar Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 37

Supermarkten Jaarsalaris 12 x maandsalaris 8% vakantietoeslag Factor: 12,96 Salaristabel 1 juli 2010 A B C D E F G H I 15 6.915 16 7.974 9.727 17 9.118 10.931 18/0 10.308 12.184 14.473 16.762 1 10.427 12.355 14.713 17.072 19/0 12.048 13.517 16.009 18.501 1 0 13.706 16.275 18.843 2 0 13.896 16.539 19.185 20/0 14.019 15.736 17.988 20.239 25.477 1 0 15.957 18.285 20.614 26.012 2 0 16.177 18.583 20.988 26.547 21/0 16.317 18.188 20.367 22.546 26.289 1 0 18.442 20.703 22.963 26.842 2 0 18.697 21.039 23.380 27.394 3 0 18.952 21.375 23.798 27.946 22/0 18.948 21.000 22.936 24.872 27.069 1 0 21.294 23.313 25.333 27.637 2 0 21.588 23.690 25.793 28.206 3 0 21.882 24.067 26.253 28.774 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 38

vervolg Supermarkten A B C D E F G H I 23/0 22.093 23.657 24.767 25.877 27.350 30.386 34.852 39.976 45.852 1 0 23.993 25.185 26.376 27.953 2 0 24.333 25.607 26.882 28.546 3 0 24.663 26.023 27.383 29.149 4 0 25.002 26.437 27.872 29.742 5 0 25.330 26.851 28.371 30.348 33.716 38.673 44.357 50.878 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 39

Bedrijfscatering Jaarsalaris 12 x maandsalaris 8% vakantietoeslag Factor: 12,96 Aanloop Min. Max. 1 18.902 21.002 22.354 per jaar 2 19.569 21.744 23.143 per jaar 3 21.382 22.507 24.512 per jaar 4 24.668 26.852 per jaar 5 27.689 30.759 per jaar 6 30.806 34.921 per jaar 7 33.892 38.397 per jaar 8 37.100 42.887 per jaar 9 39.295 46.040 per jaar Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 40

Mode & Sport Jaarsalaris Formule 12 x maandsalaris 8% vakantietoeslag 12,96 Schaal 1 2 3 4 5 16 6.417 17 7.347 7.875 18 8.463 9.047 19 9.765 10.509 11.180 11.665 20 11.439 12.321 12.914 13.501 15.079 21 13.485 14.501 15.024 15.876 17.321 22 15.810 17.009 17.477 18.572 20.040 23 jaar 18.600 19.923 20.610 21.705 23.095 1 18.600 19.923 20.884 22.205 23.595 2 18.600 19.923 21.352 22.634 24.174 3 18.600 19.923 21.782 23.056 24.767 4 18.600 19.923 23.462 25.494 5 18.600 19.923 23.986 26.330 6 18.600 19.923 24.619 27.252 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 41

Ziekenhuizen Formule jaarsalaris 2010 13,7676 2011 13,8396 Functiegroep Maand Jaar Maand Jaar Min. Min. Max. Max. 1 1.338 18.520 1.615 22.351 5 1.396 19.331 1.703 23.567 10 1.451 20.086 1.809 25.035 15 1.504 20.827 1.932 26.740 20 1.534 21.232 2.053 28.417 25 1.574 21.791 2.166 29.983 30 1.614 22.350 2.284 31.604 35 1.702 23.566 2.342 32.415 40 1.808 25.034 2.520 34.875 45 2.053 28.417 2.768 38.314 50 2.342 32.414 3.145 43.527 55 2.645 36.608 3.530 48.853 60 3.017 41.766 4.024 55.688 65 3.529 48.853 4.737 65.557 70 4.144 57.351 5.718 79.129 75 4.856 67.206, 6.910 95.637 80 5.717 79.129 8.081 111.838 Rapport Vergelijkingsanalyse cao Horeca - November 2011 42