Samen Kiezen Trudy van der Weijden Hoogleraar Implementatie van richtlijnen Vakgroep Huisartsgeneeskunde School CAPHRI, Maastricht University Gedeelde besluitvorming waar hebben we het over? 1
Geraadpleegde experts Diana Delnoij Kwaliteitsinstituut Teus van Barneveld Orde van Medisch Specialisten Jako Burgers, Ivo Smeele Ned Huisartsen Genootschap Sonja Kersten IKNL Peter van Splunteren Trimbos Haske van Veenendaal CBO Heleen Post NPCF Anne Stiggelbout NFU adviesgroep SDM Paul Kil Elisabeth ZH Michiel Hageman AMC Patient+ Regina The, Clemens Karstens Zorgkeuzelab Samen kiezen Waarom? We doen het toch al? Hoe te verbeteren? Economisch/ politiek kader De organisatie De sociale context De gebruikers De innovatie Wat is het? 2
Waarom? Waarom? Evidence keuzehulpen Kennis (opties, voor- en nadelen) Betrokkenheid bij besluitproces Voorkeur => keuze Therapietrouw Invasieve behandelingen Gezondheid = Angst Zorgkosten? = Consultduur Stacey D, et al. Cochrane Library 2014. 3
Waarom? Niet representatief Wens om samen te beslissen is dynamisch NPCF Meldactie Samen Beslissen 2013 Samen kiezen Waarom? We doen het toch al? Hoe te verbeteren? Economisch/ politiek kader De organisatie De sociale context De gebruikers De innovatie Wat is het? 4
Bjornberg A. Euro Health Consumer Index 2014 5
Bjornberg A. Euro Health Consumer Index 2014 We doen het toch al? 6
We doen het toch al? knelpunten Samen kiezen Waarom? We doen het toch al? Hoe te verbeteren? Economisch/ politiek kader De organisatie De sociale context De gebruikers De innovatie Wat is het? 7
Hoe te verbeteren? Implementatie kennen kunnen willen doen Grol et al. Med J Australia 2004;180:S57-S60. blijven doen Aangrijpingspunten Economische politieke context Organisatie Sociale context: team, patiëntenver. Implementatie kennen kunnen willen Gebruikers: patiënt + professional doen Innovatie Fleuren et al. Int J Qual Health Care 2004. routine 8
Top-down or bottom-up? Physicians push or patients pull? Economischepolitieke context RVZ pleit voor pay for performance Inbouwen in zorgpaden, DBCs? Kwaliteitswet: Conflict tussen benchmarking en SDM Kwaliteitsinstituut 2015 Jaar van Transparantie Individueel Zorgplan 9
Organisatie landelijk Organisaties die bezig zijn met tools Kwaliteitsinstituut Patiëntenverenigingen, NPCF Richtlijnontwikkelaars NHG, OvM, IKNL, paramedici Beleid+ kwaliteitsorganisaties: CBO, NFU, STZ Imagine Artsen, instellingen, zorggroepen Onderzoekers Platform Gedeelde Besluitvorming Verzekeraars Gespecialiseerde ontwerpbureaus (grafisch, design, tekst) Organisatie landelijk Consortium vorming Web portaal implementatie tools Keuzehulpen Eigenaarschap, beschikbaarheid Kwaliteitscriteria, certificatie Linken aan knowledge transfer tools Centrale bibliotheek? Centraal patiënt portaal? Alston C et al. IOM Round Table. SDM strategies for best care. Patient decision aids. 2014 10
Organisatie landelijk Portals voor keuzehulpen www.kiesbeter.nl www.thuisarts.nl www.zorgkaartnederland.nl www.keuzehulpinfo.nl www.med-decs.org Organisatie landelijk Autorisatie, eigenaarschap Minimum criteria (IPDAS) Gaat over een specifiek besluit Helpt patiënten met keuze uit alternatieven Presenteert zowel voor- als nadelen Met uitkomsten die relevant zijn voor de gezondheid Het gaat niet over verhogen van therapietrouw Helpt patiënten hun waarden te verhelderen Joseph-Williams N et al. Towards minimum standards for certifying PDA. Med Dec Making 2013 11
Organisatie lokaal SDM expertgroep Patiënten universiteit SDM in EPD Salzburg statement Sociale context, team, patiëntenver. Expert patiënt als coach (GGZ) Opinieleiders als rol modellen Onzekerheid toelaten in MDO Delegatie van taken, ketenzorg wie deelt keuzehulp uit? aanbieden is niet genoeg rol huisarts, verpleegkundige 12
Gebruiker Patiënt Assertiviteits-tools health literacy question prompting consulten audiotapen inzage in dossier Beslisondersteuning Keuzehulp, option grid Grande SW et al. Pat Educ Couns 2014;95:281 Spiegle G et al. Cancer 2013;119:189-200 Gebruiker Professional Educatie Competenties? Postgraduate: werkplekleren Basiscurriculum, specialist, interprofessioneel Inzicht in patiënten Behoefte aan informatie Variatie in voorkeuren van patiënten Inzicht in eigen handelen SDM Meetinstrumenten voor feedback 13
Gebruiker Professional Meten van SDM Onderdeel van CQI niet specifiek Objectieve observatie OPTION 12-item / 5-item Ervaring SDM Q9 patiënt + professional Collaborate 3 items Innovatie Indicatie? bij voorkeur-gevoelige beslissingen. Linken aan personalised medicine Moeilijk concept 14
Samen kiezen Waarom? We doen het toch al? Hoe te verbeteren? Economisch/ politiek kader De organisatie De sociale context De gebruikers De innovatie Wat is het? Taal en ordening SDM Elwyn G et al. J Gen Int Med 2012 Elwyn G et al. Pat Educ Couns 2013. Keuze Er is iets te kiezen Opties Wat zijn de opties? Voorkeur van patiënt Besluit Integreer voorkeuren van patiënt en arts van der Weijden T, Rietmeijer C, van Bokhoven L, Daniels R, de Booys M, Westermann G; van de Pol M, Beurskens S. 15
Taal en ordening SDM Keuze Er is iets te kiezen Opties Voorkeur Besluit Er zijn keuzes Deelname patiënt aan keuzeproces Ik ga u daarbij helpen Taal en ordening SDM Keuze Er is iets te kiezen Opties Voorkeur Besluit Behandelingen kunnen verschillende gevolgen hebben. Sommige zullen voor ù van meer belang zijn dan voor anderen 16
Taal en ordening SDM Keuze Opties Wat zijn de opties? Voorkeur Besluit Overzicht van opties Voor- en nadelen van opties Kansen op de voor-en nadelen Neutraal formuleren! Taal en ordening SDM Keuze Opties Wat zijn de opties? Voorkeur Besluit Ik zal eerst de mogelijkheden noemen en daarna per optie meer detail geven. De opties zijn, de voor en nadelen per optie zijn., de kans op voor- en nadelen is 17
Taal en ordening SDM Keuze Opties Voorkeur Van patiënt Besluit Opties begrijpen Waardes patiënt verhelderen Waardes betrekken bij afweging opties Taal en ordening SDM Keuze Opties Voorkeur Van patiënt Besluit Wat van belang is, is dat het voor ù haalbaar is en in te passen in uw dagelijks leven. Zullen we samen de voor- en nadelen tegen elkaar afwegen? 18
Taal en ordening SDM Keuze Opties Voorkeur Besluit Integreer voorkeuren patiënt en Alles helder? arts Wie kiest? Nu kiezen? Taal en ordening SDM Keuze Opties Voorkeur Besluit Integreer voorkeuren patiënt en arts Wat zullen we doen? Of heeft u liever dat ik een voorstel doe? 19
Landelijke infra-structuur SDM tools 20
SAMEN KIEZEN 21