INFORMATIE VOOR WERKNEMERS Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen een doorstart en een Durfstart? Uit de media kent u waarschijnlijk het begrip doorstart wel: een bedrijf komt in zodanig grote financiële problemen dat het een faillissement moet aanvragen. In sommige gevallen wordt er gekeken of het bedrijf, op basis van nieuwe condities, een tweede kans kan krijgen. Een curator speelt daarbij een sleutelrol. De curator neemt na de faillissementsaanvraag tijdelijk de leiding van het bedrijf over en gaat vooral aan de slag voor de belangen van de schuldeisers. Daarbij kijkt hij eerst of de directie van het bedrijf verwijtbare fouten heeft gemaakt waardoor het faillissement onvermijdelijk werd. Als hij die fouten vindt, is de directie daarvoor persoonlijk aansprakelijk. Daarnaast neemt de curator beslissingen die de kansen op terugbetaling van de openstaande schulden vergroten. Zo kan de curator, als plaatsvervangend directeur, aan de werknemers vragen om nog door te werken. Uiteraard met behoud van salaris. Zijn er kansen om toch verder te gaan met het bedrijf? Dan komt er een plan voor een doorstart. In het plan staan alle berekeningen en onderbouwingen die aantonen dat een doorstart kans van slagen heeft. In dat geval moet de eigenaar een bod uitbrengen bij de curator om het bedrijf terug te kopen. De curator weegt dat bod af tegen de aanbiedingen die hij van andere bedrijven krijgt om het bedrijf over te nemen. Het gaat de curator om de hoogste opbrengst, want dan kan hij zoveel mogelijk schuldeisers aflossen. Curatoren zijn niet uitsluitend kille rekenaars. Sinds 2008 kijken zij evenzeer naar het behoud van werkgelegenheid en dat kan er zelfs toe leiden dat de hoogste bieder het bedrijf niet in handen krijgt. Dit is de meest eenvoudige omschrijving van een klassieke doorstart. Een vorm van opnieuw beginnen waarbij de wil, de wensen en de kracht van het betrokken personeel geen rol van betekenis spelen. Zij zitten niet aan de onderhandelingstafel. De werknemers krijgen pas achteraf te horen wat er gaat gebeuren en of zij nog een baan hebben binnen het bedrijf als de doorstart een feit is. Bij een Durfstart gaat het anders: werknemers gaan mee aan tafel om een doorstart voor te bereiden. Zij investeren mee, kennen alle cijfers en werken samen met de werkgever het plan uit om een Durfstart te maken. Werknemers bepalen zelf of zij meedoen aan een Durfstart. Iedereen kan en mag zelf beslissen om als ondernemende werknemer deel te nemen. De volledige betrokkenheid van werknemers verandert een doorstart in een Durfstart.
Welke investering vraagt een Durfstart van werknemers? Een Durfstart is de variant op een doorstart waarbij de werknemers als ondernemers investeren in hun eigen baan en daarmee ook een nieuwe kans creëren voor het bedrijf. Dat doen zij door hun salaris te verminderen tot het niveau van een WW uitkering, het bedrag dat zij per maand zouden ontvangen in geval van werkloosheid. In Nederland is dat 70% van het laatst ontvangen salaris met een maximum van 2.788,- bruto per vier weken. Daarnaast lenen de werknemers minimaal één maandsalaris aan het bedrijf als bijdrage aan het startkapitaal. Op deze lening wordt rente vergoed. Deze investering van de werknemers moet, naast andere besparende maatregelen, een zeer goed positief resultaat per maand opleveren. Met deze inkomsten gaan ondernemers en werknemers aan de slag om het bedrijf sterker te maken en aantrekkelijker in de markt. Deelnemen aan een Durfstart, hetzelfde inkomen hebben als bij werkeloosheid en ook nog eens minimaal een maandsalaris lenen aan het bedrijf. Waarom zou ik als werknemer daaraan beginnen? Het klinkt misschien flauw, maar u bent de enige die daar een antwoord op kan geven. De volgende (financiële) afwegingen kunnen bij voorbeeld een rol spelen: 1. U schat uw kansen op de arbeidsmarkt niet zo rooskleurig in en verwacht dat u in een volgende baan aanzienlijk minder gaat verdienen. De salarissen zijn in het bedrijfsleven na 2008 behoorlijk onder druk komen te staan en de functie-eisen zijn verscherpt. Daardoor kan de financiële consequentie van deelnemen aan een Durfstart wel eens minder groot zijn dan het lijkt. Bij een Durfstart gaat het tijdelijk over een inkomen van 70% van uw laatst genoten salaris met een maximum van 2.788,- per vier weken. Op basis van dit feit kunt u een persoonlijke afweging maken. 2. U acht de kans groot dat u voor het vinden van een andere baan aanzienlijk meer moet gaan reizen of zelfs moet verhuizen. Deze inlevering van kwaliteit van leven en de kosten die verhuizen met zich meebrengen, kunt u ook meenemen. 3. Bij een Durfstart wordt u een ondernemende werknemer die meer talenten gaat inzetten om het bedrijf sterk en gezond te maken. Daardoor zal ook uw inkomen geleidelijk weer gaan stijgen. Wellicht zelfs tot het niveau dat u gewend was. U kunt zich dus ook de vraag stellen hoe lang u werkloos denkt te zijn en deze tijd afzetten tegen de wederopbouwperiode bij een Durfstart. Ook door deze vergelijking te maken kan het gat minder groot blijken te zijn dan het in eerste instantie leek. 4. De allerbelangrijkste motivatie is echter uw gevoel. Als u gelooft in het bedrijf waar u werkt, volledig vertrouwen hebt in de directie en de wil om te knokken aanwezig is, alleen dan is deelname aan een Durfstart het overwegen waard.
Een Durfstart gaat zo te lezen ook over mijn talenten en vooral ook over ondernemerschap. Waar moet ik daarbij aan denken? 1. Als u deelneemt aan een Durfstart verandert de wereld op het werk enorm. De directie betrekt u bij elk detail van de onderneming. De inkomsten, de uitgaven, het saldo op de bank, het rendement, alles komt in beeld. Vanuit uw functie wordt u uitgedaagd om ideeën aan te dragen en uit te voeren die bijdragen aan het succes van het bedrijf. Succes staat natuurlijk in de eerste plaats voor omzetgroei, goede marges en tevreden klanten. Iedere werknemer kan bijdragen aan deze doelen en wordt daarin ook dagelijks gestimuleerd. 2. Elk resultaat, elke stap wordt gedeeld alsof u mede aandeelhouder in het bedrijf bent. Door deze betrokkenheid leert u veel breder naar het bedrijf te kijken en zult u talenten aanboren waarvan u zelf niet eens wist dat ze aanwezig waren. 3. Deze manier van (samen)werken kan u enorm veel positieve energie geven. Zeker als u het afzet tegen de voorafgaande periode waarin binnen het bedrijf de stemming angstig en benauwd was. Werknemers weten vaak evengoed als de directie dat een bedrijf in een kritische fase terecht is gekomen en dat schaadt de werksfeer. Een Durfstart klinkt als een enorme verandering op alle fronten. Welke zekerheden zijn er dat het een verantwoorde stap is? 1. Een Durfstart wordt altijd begeleid door een meewerkende coach, die voor langere tijd aan het bedrijf verbonden zal zijn. 2. Op het moment dat een Durfstart bespreekbaar wordt gemaakt, start de zoektocht naar een goede coach. Bij de selectie van deze persoon hebben de betrokken werknemers evenveel stem als de directie. De keuze moet unaniem zijn en als dat gelukt is, zet u de eerste stap op het pad van een ondernemende werknemer. In deze voorbereidende fase gaat u namelijk een nader te bepalen percentage van uw salaris afstaan om de aanwezigheid van de coach mede te bekostigen. 3. Als eerste onderzoekt de coach op welke wijze de Durfstart haalbaar is. De omvang van de problemen bepaalt of een tussentijds faillissement noodzakelijk is. Het streven is uiteraard om dit te vermijden. 4. Vervolgens gaat de coach aan de slag om met de directie een plan op te stellen. Bij de voortgang wordt u volledig betrokken. Net als bij een gewone doorstart moet er een plan komen dat aantoont dat de Durfstart kansrijk is. 5. Naast de cijfermatige analyse, toetst de coach of het bedrijf qua cultuur en verhoudingen geschikt is om een Durfstart te maken.
6. Aan het plan is ook een overeenkomst verbonden die de werknemers sluiten met de directie. In deze overeenkomst wordt een winstaandeel vastgelegd waar u en uw collega s in de toekomst recht op hebben. De percentages, de spelregels en de voorwaarden worden in overleg bepaald en moeten unaniem worden goedgekeurd. 7. Voorafgaand aan de Durfstart zijn al deze onderdelen besproken en tot op de komma op papier gezet. Als u zich er helemaal in kunt vinden, stapt u definitief in de wedstrijd om de Durfstart van de grond te krijgen. Mochten er zaken zijn die u niet passen dan bent u verder tot niets verplicht. Dus bij een Durfstart gaat iedereen veel minder verdienen, maar er komt wel een dik verdienende coach aan boord? Nee, dat is zeker niet het geval. De financiële overeenkomst met de coach biedt namelijk juist een extra zekerheid. De verdiensten van de coach worden gekoppeld aan het succes in de toekomst. Ook de coach is ondernemer in een Durfstart. Net als u en uw werkgever. Naarmate het succes toeneemt zal de coach minder hoeven te doen, maar zijn vergoeding blijft gelijk voor een bepaalde periode en ook kan hij of zij aanspraak maken op een stukje van de winst in de toekomst. De coach is dus even kritisch als u. Hij of zij kijkt met een scherpe blik naar de kansen voor een Durfstart, want zonder succes zal er nooit een mooie opbrengst voor de coach zelf zijn. Het is ook mede de taak van de coach om te onderzoeken wie van de werknemers over voldoende ondernemerschap beschikt. U kiest de coach en de coach moet ook kiezen voor u. De coach is dus een soort mede ondernemer in de Durfstart, maar wat voor achtergrond heeft zo n persoon verder? Dat kan verschillend zijn, maar een paar elementen zijn een absolute voorwaarde: Ruime ervaring met het leiden of begeleiden van ondernemingen Brede kennis wat betreft marketing & sales Een grote dosis creativiteit / doorzettingsvermogen Gerichte kennis om werknemers te coachen en te stimuleren Allemaal zeer belangrijke zaken, maar de kern van alles is vertrouwen. Zowel de directie als de werknemers moeten de coach als een prettige persoonlijkheid ervaren waarbij er een absoluut geloof is in de bijdrage die hij of zij gaat leveren. Dat is de kern.
Dezelfde afwegingen maakt de coach zelf ook als hij naar u en de directie kijkt. Deze klik en het onderliggende vertrouwen vormen de basis voor een samenwerking die zeer inspannend en soms ook confronterend zal zijn. Een Durfstart klinkt wel als heel lang veel geven en weinig krijgen. Klopt dat? Als u dit beschouwt vanuit inkomen is dat in het begin zeker een feit. Een Durfstart gaat in de eerste fase over keihard werken, waarbij ook de uren in uw arbeidscontract ondergeschikt zijn aan de zaken die moeten worden opgepakt. U wordt een ondernemende werknemer, die op elk denkbare wijze denkkracht en energie levert om het bedrijf weer tot een succes te maken. Het is allemaal niet anders dan waar een echte ondernemer voor staat. In ruil voor alle inzet behoudt u uw baan waarin u veel gaat leren en u zich vele malen meer betrokken voelt bij alle zaken dan voorheen. Deze ervaring zal ook zeker een verrijking zijn voor uw CV. Hoelang moet er geknokt worden voordat ik de financiële vruchten kan plukken van mijn bijdrage aan een Durfstart? Dat zal per bedrijf verschillen, maar dat kan oplopen tot een jaar. Als eerste worden uit de winst de leningen van het personeel terugbetaald. Vervolgens wordt er gewerkt aan het versterken van het eigen vermogen in het bedrijf en gekeken in hoeverre de omzet groeit. Als aan deze twee doelstellingen ( terugbetaling leningen en versterking eigen vermogen ) is voldaan, komt het onderwerp loonsverhoging op tafel. In eerste instantie zal uw inkomen stijgen door het ontvangen van bonussen, die op ieder moment van het jaar kunnen worden uitgekeerd. Pas als helemaal zeker is dat het bedrijf gezond en stabiel is, kan uw vaste salaris weer stap voor stap stijgen. Ook voor dit gedeelte geldt dat er in het plan voor de Durfstart heldere afspraken moeten staan over de voorwaarden. U investeert tenslotte als ondernemende werknemer en u heeft recht op een heldere deal.
En wat gebeurt er als een Durfstart niet slaagt? Dan krijg ik maar 70% van een salaris dat al op uitkeringsniveau zit? Een Durfstart zal altijd voldoen aan zeer strenge eisen om de risico s van mislukken tot een minimum te beperken. Toch is dit een terechte vraag. Een Durfstart kan plaatsvinden met of zonder tussentijds faillissement. Durfstart na faillissement In dit geval accepteert u volgens de wet een nieuwe baan binnen een andere bv tegen een lager salaris. De eerste versie van het bedrijf houdt op te bestaan en in een nieuwe bv wordt het bedrijf onder dezelfde naam voortgezet. Juridisch gezien is dit een nieuwe werkgever. U krijgt ook een nieuw arbeidscontract. Op grond hiervan kunt u aanspraak maken op de dagloongarantieregeling, die u onder bepaalde voorwaarden beschermt. Op de site van het UWV kunt u daar alles over lezen. Durfstart zonder tussentijds faillissement Het is ook mogelijk dat de Durfstart wordt ondernomen zonder tussentijds faillissement. U blijft dan in dienst van de bestaande bv en stemt in met een tijdelijke salarisverlaging van 30%. Volgens de richtlijnen van de dagloongarantieregeling valt u dan tussen wal en schip. U bent niet werkloos geweest en treedt niet in dienst bij een andere werkgever. Daarom wordt er via een open brief aan minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gevraagd om de dagloonregeling op dit punt aan te passen. Werknemers die een Durfstart ondernemen zonder tussentijds faillissement verdienen dezelfde bescherming. De inhoud van deze brief kunt u teruglezen op deze site. Hoever gaan mijn verplichtingen als ik aan een Durfstart deelneem? Kan ik op elk moment ontslag nemen als ik ergens anders meer kan verdienen? U mag altijd besluiten om het bedrijf te verlaten. Deelnemen aan een Durfstart geschiedt op vrijwillige basis. Als u, om wat voor reden dan ook, geen kans ziet om minimaal een jaar te investeren in een Durfstart, dan is het de vraag of u zich moet aanmelden. In de oriënterende gesprekken met de coach zal dit ook een belangrijk onderwerp zijn. De kracht van een Durfstart is sterk afhankelijk van de solidariteit van het team: samen ondernemen, samen overwinnen.
Wat voor bedrijven zijn geschikt om een Durfstart te maken? Durfstart is ontwikkeld voor kleinere bedrijven in het MKB. Ondernemingen met maximaal 25 werknemers. Deze limiet komt voort uit het feit dat de coach met iedereen individueel aan de slag gaat. Dat vraagt veel persoonlijk contact en inzet van de coach en daarom is dit aantal werknemers voorlopig de limiet. Daarnaast is het uiteraard van belang dat het bedrijf bestaansrecht heeft en er voldoende omzet is om een nieuwe toekomst op te kunnen bouwen. Durfstart is een kans voor goede bedrijven die sinds 2008 geconfronteerd zijn met vele vormen van tegenslag. Noem het extreme pech. Als een bedrijf iets te bieden heeft waar onvoldoende vraag naar is, dan zal een Durfstart ook geen oplossing zijn. Tenslotte dient er sprake te zijn van een hechte cultuur, wederzijds vertrouwen en oprechtheid. Zonder deze basiswaarden zal de coach zijn werk niet kunnen doen. Wie neemt het initiatief om een Durfstart te overwegen? Het aankaarten van deze mogelijkheid kan zowel een initiatief zijn van de werknemers als van de directie. Uiteindelijk gaat het om de gezamenlijke wil om het bedrijf een nieuwe goede kans te geven. In alle gevallen is het wel raadzaam om de verkenning door een externe coach te laten begeleiden. De wil om te overleven kan sterk zijn, maar een Durfstart moet ook aan vele realistische uitgangspunten voldoen. Dagdromen en ondernemen gaan niet zo goed samen. Durfstart: samen ondernemen, samen overwinnen. Het is duidelijk dat er nog vele vragen overblijven, maar ik hoop dat ik u met deze informatie een beeld heb kunnen schetsen wat een Durfstart is. Durfstart gaat over samenwerken en participeren. Samen inventief zijn en alle kansen pakken die er zijn. Mijn mening heeft u al op de homepage van deze site kunnen lezen: vanaf 2008 leven we in een nieuw tijdperk. Een tijdperk waarin wij zelf harder zullen moeten knokken en meer zullen moeten samenwerken om voor iedereen een goed bestaan te realiseren. Ook werknemers zullen hoe dan ook voor grotere uitdagingen komen te staan, maar dan wel op een manier waarbij zij eerlijke rechten en kansen krijgen. Vanuit deze gedachte heb ik Durfstart ontwikkeld. In dit nieuwe tijdperk is er geen allesomvattende oplossing te bedenken. Het gaat over continu werken aan nieuwe impulsen en initiatieven die ons land weer op de been zullen helpen. Durfstart valt binnen deze reeks. Het is zeker de moeite waard om ook de informatie voor ondernemers op deze site te lezen. Wilt u meer weten? Aarzel dan niet om contact op te nemen met mij.