Over welke hulpmiddelen hebben we het? Hulpmiddelen anders dan hoortoestellen Rinske Tabak, Logopedist Dr. Liesbet Ruytjens, Klinisch fysicus audioloog Hulpmiddel volgen Van Dale : Middel om doel sneller, gemakkelijker te kunnen bereiken Hoortoestellen Accessoires Aanvullende apparatuur We bespreken Ontwikkeling Niet Wat er allemaal op de markt is en met welke functionaliteiten Wel Het proces van voorschrijven Steeds vaker verzoeken voor aanvullende hulpmiddelen naast het gebruik van een hoortoestel. Resultaten die behaald worden met de hulpmiddelen laten ook steeds vaker echt een verbetering zien. Mensen raken steeds meer gewend aan het gebruik van apparaten. Voorheen duidelijk vergoedingscriteria, nu functiegericht voorschrijven. Functiegericht voorschrijven Vergoeding Hulpmiddelen In december 2008 stelde minister Klink van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), dat de cliënt recht heeft op de 'meest adequate functionerende oplossing'. Om dat te realiseren moet worden gezocht naar de perfecte match tussen dat wat een persoon wil, kan en mag (in termen van beoogd functioneren) en dat wat het hulpmiddel hem/haar kan bieden. Dat betekent dat bij het verstrekken van hulpmiddelen niet het hulpmiddel, maar het functioneren van de cliënt centraal komt te staan. Een eenvoudige oplossing waar het kan, een complexe oplossing waar het nodig is. Bron: http://functiegerichteaanspraak.nl/algemeen/ http://www.vereniginggain.nl/hoorhulpmiddelen/vergoeding http://www.audicienregister.nl/algemeen/functiegerichte%20aanpak/functiegerichteaanpak.aspx Hoorhulpmiddelen anders dan een hoortoestel, worden volgens de nieuwe regeling voor 100% vergoed en in eigendom of in bruikleen verstrekt. Gehoorverlies slechtste oor groter dan 35dB 100% Bron: http://www.hoorprofs.nl/consument/vergoeding-2015/ https://www.hoorwijzer.nl/vergoedingen/ontwikkelingen/alles-over-veranderingen-in-vergoedingen-hoorhulpmiddelen.html 1
Hoe doen we dat in de praktijk? Iedereen aan de hulpmiddelen, omdat het kan? Er is geen werkend protocol, laat staan een werkwijze met vaste processtappen en een indicatieformat. Amsterdamse vragenlijst inventariseert alleen de beperkingen van de slechthorende cliënt. Hoorprotocol 2.0 gaat wellicht verbetering bieden met de Cosi waarmee concrete verbeterdoelen geformuleerd worden en een rekenmethode (de Bridge) Niet ieder gewenst hulpmiddel wordt door iedere zorgverzekeraar vergoed. Kosten bij zorgverzekeraar lopen hoog op Bron:http://www.hoorzaken.nl/onderzoeksrapport-amc-dreschler-misleidend/ http://www.audicienregister.nl/lists/nieuws/artikel.aspx?id=44&source=/default.aspx Rol van het GSC Meest gevraagde hulpmiddelen volwassenen Inschatten/beoordelen welke hulpmiddelen nodig zijn om het gewenste niveau van functioneren te kunnen bereiken. Gewenst Functioneren Gehoorverlies Resultaat met hoortoestellen Frequentie van gebruik Praktisch gebruik Solo- apparatuur Wek- en waarschuwing Oplossing voor de tv Wanneer? En wat is er nodig? Luister hulp voor TV Na de proefperiode met de hoortoestellen Nadat vast staat dat functioneren met de hoortoestellen technisch optimaal is Uitzondering: Hulpvraag is alleen gericht op het weer beter kunnen horen van de tv en/of radio. Voor het verbeteren van het functioneren is alleen voor deze hulpvraag een oplossing gewenst. 2
Wat is er nodig? Voorbeeld mw de Jongh Recent toonaudiogram (niet ouder dan half jaar) waarbij het slechtste oor een gehoorverlies heeft dat groter is dan 35dB Gemotiveerde aanvraag (bij sommige verzekeraars door AC): Mw de Jongh is 52 jaar oud. Zij heeft en MS en verblijft daarom in een verzorgingshuis op een speciale afdeling voor jonge mensen met een progressieve ziekte. Zij is matig slechthorend, maar met haar net nieuwe hoortoestellen kan zij goed verstaan. Voorbeeld mw de Jongh Solo apparatuur Overdag is zij vaak te vinden in de gemeenschappelijk woonkamer. Omdat haar mede bewoners net als zij lichamelijk ziek zijn, maar nog relatief jong van geest is hier altijd wel iets te beleven. Er worden regelmatig activiteiten georganiseerd. Zelf is ze geen groepsmens, maar is ze wel graag in aanwezigheid van anderen. Gewoon lekker mensen kijken. In de middag kijkt me de Jongh graag tv. Er zijn dan ook andere bewoners die in de zelfde ruimte vaak een spel spelen. De tv kan zij dan ondanks de hoortoestellen niet goed horen. Wat is het advies? Hoe luidt de gemotiveerde aanvraag Wat is er nodig? Na de proefperiode met hoortoestellen Bij de keuze van het hoortoestel moet er wel rekening gehouden zijn dat het kan! Nadat vast staat dat het functioneren met de hoortoestellen technisch optimaal is. Uitzonderingen Zeer ernstig slechthorende waarbij de solo apparatuur vervangen moet worden Bij sommige slechthorende kinderen Recent toon- en spraakaudiogram (niet ouder dan half jaar) waarbij het slechtste oor een gehoorverlies heeft dat groter is dan 35dB Problemen met het verstaan in rumoer, indien mogelijk aantoonbaar door middel van een Spraak in Ruis test Klant/patiënt moet in staat zijn hulpmiddel te kunnen gebruiken. Inschatting dat het hulpmiddel daadwerkelijk frequent gebruikt gaat worden. Gemotiveerde aanvraag door AC: 3
Voorbeeld dhr Meesters Voorbeeld dhr Meesters Dhr Meesters 63 jaar heeft een eigen zaak in verpakkingsmaterialen. De zaken gaan goed. Het bedrijf is de afgelopen jaren gegroeid en groeit alleen nog verder, sinds kort met zelfs klanten in België en Duitsland. Hij is al langer slechthorend waarvoor hij ook hoortoestellen draagt. Hij merkt op dat het verstaan met name in overleggen de laatste tijd weer meer moeite is gaan kosten, helemaal wanneer dit overleg in het Duits wordt gevoerd. Hij meldt zich bij u, de audicien. Vijf jaar geleden heeft u samen met het GSC zijn hoortoestellen naar tevredenheid aangepast. Wat gaat u doen? Wat is uw advies? Wat zijn u verwachtingen over het verloop van het traject? Wek- en waarschuwingsysteem Bij start of na de proefperiode met hoortoestellen Bij ernstig slechthorende is voor de veiligheid een flistbel altijd wel aan te raden Probeer een goede inschatting te maken van de dagelijkse praktijk. Gaat het hulpmiddel daadwerkelijk gebruikt worden? Wat is er nodig? Voorbeeld dhr. Din Recent toonaudiogram (niet ouder dan half jaar) waarbij het slechtste oor een gehoorverlies heeft dat groter is dan 35dB Problemen met waarneming van waarschuwingsgeluiden in en om het huis met en/of zonder de hoortoestellen waardoor het functioneren beïnvloed wordt. Klant/patiënt moet in staat zijn het hulpmiddel te kunnen gebruiken. Inschatting dat het hulpmiddel daadwerkelijk frequent gebruikt gaat worden. Gemotiveerde aanvraag door AC: Dhr Din, 68 jaar geniet van zijn pensioen. Hij is matig tot ernstig slechthorend, maar met zijn hoortoestellen kan hij in een klein gezelschap naar eigen zeggen goed deelnemen. Zijn vrouw werkt nog. Zij is een sociaal actieve vrouw en dus regelmatig van huis. Dhr Din klust dan wat in en om het huis, doet boodschappen en doet de kleine huishoudelijke taken. Af en toe spreekt hij af met een vriend en eens in de week past hij een hele dag op zijn kleinkinderen. Is een wek- en waarschuwingssysteem hier op zijn plaats? Hoe zou de motivatie kunnen zijn? 4
Dhr. Din Hulpmiddelen bij kinderen Formeel geen onderscheid tussen kinderen en volwassenen m.b.t. vergoedingscriteria Echter bij kinderen is er altijd een audiologisch centrum betrokken Meest voorkomende hulpmiddelen zijn: Solo-apparatuur in de klas Wek- en waarschuwingssystemen Ervaring leert dat bij kinderen zorgverzekeraars gevoelig zijn voor onze gemotiveerde aanvraag, echter zelfs hier geen garantie. Samenvatting Vragen? Hulpmiddel als aanvulling op het hoortoestel worden meestal aangemeten, nadat het zeker is dat het functioneren met het hoortoestel optimaal is. Wat is er nodig: Toonaudiogram (max. ½ jaar oud) evt. aangevuld met aanvullend onderzoek Gemotiveerde aanvraag Aangevuld met offerte en motivatie van klant (verschilt per verzekeraar, maar kan soms helpen) Gemotiveerde aanvraag van het GSC geeft geen garantie. Voorkom onnodige aanvragen, zodat kosten voor verzekeraar niet te hoog oplopen. Misschien helpt het voor de toekomst. Laat het weten als je een aanvullend hulpmiddelen overweegt en waarom, voordat de klant op het GSC terug moet komen. Neem contact op met het GSC bij verwarring of onduidelijkheid. 5