Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Vergelijkbare documenten
Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

PROFESSIONALISERING BEGINNENDE SCHOOLLEIDERS

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees Hasselt

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees Hasselt

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees Hasselt

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden diocees

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BRUGGE BASISONDERWIJS Baron Ruzettelaan Assebroek. Brief van de hoofdbegeleider mei 2010

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Schooljaar donderdag 26 augustus maandag 13 september dinsdag 14 september dinsdag 21 september 2010

CURSUSINHOUDEN. Overzicht. vm = 9.00 uur uur dag = 9.00 uur uur. 1 jaar 2 jaar 3 jaar. Module 3.7.G. woe 20 september 06 vm

Gewijzigde regelgeving. Greet Vanhove VVKBaO 13/12/12 1. Waarom een nieuw vademecum zorg?

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden Regio

ACTIVITEITENKALENDER VICARIAAT ONDERWIJS (Basis) SCHOOLJAAR

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Mechelen-Brussel. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs. Cursusinhouden regio

Overzicht van de trajecten

ProfS: doelenbevraging

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem

REGIO MECHELEN BRUSSEL. Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

di 27 februari 07 - dag do 22 maart 07 - dag woe 25 april 07 - vm woe 9 mei 07 - vm

FUNCTIEBESCHRIJVING Onderwijzer ASV-LO

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

G.V.Basisschool Hamont-Lo

Functiebeschrijving DIRECTEUR BASISONDERWIJS

Functiebeschrijving mentor

Basisonderwijs. Regiokalender basisonderwijs

ACTIVITEITENKALENDER DIRECTIES PB BaO REGIO OOST-VLAANDEREN SCHOOLJAAR Juni Juli 2016

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs

Zorg in de (kleuter)school: van visie naar praktijk. 27 maart 2009 met dank aan Monique De Prez

Nieuwsbrief voor de schoolbesturen Mei 2015 Godsdienst in het basisonderwijs. Inspectie-begeleiding godsdienst basisonderwijs bisdom Antwerpen

FUNCTIEBESCHRIJVING MENTOR-COACH

Competenties van leerkrachten in scholen met een katholiek geïnspireerd opvoedingsproject

DIOCESANE PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST BRUGGE BASISONDERWIJS Baron Ruzettelaan Assebroek. Brief van de hoofdbegeleider

ORDENINGSKADER PERMANENTE PRIORITEITEN. 6 kernteams

Open training Constructief Beïnvloeden

Beste directeur, beste coördinerend directeur

Doorniksesteenweg Bossuit

FUNCTIEBESCHRIJVING DIRECTEUR

FUNCTIEBESCHRIJVING VOOR HET AMBT VAN DIRECTEUR

Kinderen met specifieke onderwijsbehoeften Ontwikkelingsgericht werken

Een school onderweg. Situatie OLV Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht doet er toe! VVKSO 1

Visietekst rond de samenwerking tussen het basisonderwijs en het secundair onderwijs

zorgvisie Heilige familie Lagere school

ACTIVITEITENKALENDER DPB - BaO SCHOOLJAAR Augustus 2014

Infodag scholen en CLB 25 JANUARI 2018

Begeleidingsteam Inspecteur-adviseur r.k. godsdienst: Begeleider kleuteronderwijs:

CODE TITEL ORGANISATOR MAXIMUM TREKKINGSRECHT PER DIRECTEUR PER OPLEIDING BASISONDERWIJS INITIEEL 2/09/02 ProfS

Werken met een richtdocument

STEDELIJK ONDERWIJS GENT SAMEN AAN DE POORT OVSG POORTWACHTERSCHAP

Onze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.

Betreft : Vacature voor directeur (m/v) aan de Vrije Katholieke Kleuterschool St-Lutgardis

FUNCTIEBESCHRIJVING DIRECTEUR BASISONDERWIJS

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Basisschool Rinkrank te Kalmthout

Regio Oost- Vlaanderen

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Gesubsidieerde Basisschool Jezus-Eik te Overijse.

Betreft : Vacature voor directeur (m/v) met 4 uur lesopdracht aan de Vrije Katholieke Basisschool Egem

Leerkracht AN Leerkracht KO Leerkracht LO Zorgco. Leerkracht AN Leerkracht KO Leerkracht LO Zorgco

Om te beginnen. Waarom dit boek?

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van Vrije Lagere School te Paal

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de Basisschool van de Vlaamse Gemeenschap te Kuurne

VERSLAG VAN DE DOORLICHTING ZONDER JURIDISCHE CONSEQUENTIES GO! Basisschool Vogelzang (2221)

V-esperanza Verbindend Samenwerken aan Geïntegreerde zorg, een hoopvol perspectief

BACHELOR NA BACHELOR IN HET ONDERWIJS BRUGGE

Doelstellingen professionaliseringstraject Het SWV heeft als doelstellingen voor het professionaliseringstraject geformuleerd:

Constructief beïnvloeden

Functiebeschrijving beleidsmedewerker

elk kind een plaats... 1

De V.Z.W. Katholiek Basisonderwijs Veurne, werft een voltijdse directeur zonder lesopdracht aan. Datum van indiensttreding: 1 april 2016.

Mentor als medeopleider verdieping sessie 2. Katrijn De Waele Elisa Vandenbussche Isabelle Step Saar Callens

Nascholingen en netwerking van de Pedagogische Begeleidingsdienst SDB schooljaar

Ingrid Schoofs RenT-begeleider

Vlaams Verbond van het Katholiek Basisonderwijs Guimardstraat 1, 1040 BRUSSEL. Deel 1 Opvoedingsproject

Scholingsplan Samen in ontwikkeling

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van School met de Bijbel Mijn Oogappel te MARKE

Wij gaan met plezier naar school.

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de vrije lagere school Virgo Maria te Merksem

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Zorgbeleid in het Groene Lilare

AABOD VORMING

Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.

Verslag over de opvolgingsdoorlichting van de Basisschool Wauberg-Linde te Linde-Peer

Transcriptie:

Professionalisering schoolleiders basisonderwijs Een driejarige opleiding voor beginnende schoolleiders van het gewoon en buitengewoon katholiek basisonderwijs Cursusinhouden diocees Brugge 2009-2010

Modules van het eerste jaar Module 1.1 3 sessies Persoonlijk leiderschap Karel Binon Je hebt een officieel mandaat als leider van je school. Jij bent uniek, je school is uniek. Beleid voeren gebeurt op dit unieke kruispunt. Zowel factoren binnen jezelf als binnen de school beïnvloeden dit. Inzicht en overzicht krijgen op dit complexe factorenveld, op de zichtbare en de onderstroomprocessen (cultuur, groepsdynamiek..) en reflectie over eigen mogelijkheden en beperkingen vormen een belangrijke basis in het leertraject van de schoolleider. Het is een bewustwordingproces van de reële macht en verantwoordelijkheid en hoe je die kan delen met het team in functie van het competentieniveau. We staan stil bij de taakverschuiving van het begeleiden van het onderwijsleerproces bij kinderen (primair proces) naar het creëren van voorwaarden (secundaire processen) die dit primaire proces mogelijk maken. In gesprek met lotgenoten wordt men zich meer bewust van de belangrijke rol en de diversiteit aan taken die een schoolleider in de school te vervullen heeft, de veelvuldige verwachtingen die op je afkomen en de noodzaak om hierbij je grenzen te bewaken. In de module Tijdsbeheer wordt hier concreet op verder gewerkt. 2 Module 1.2 4 sessies, 2 dagen Module 1.3, 1 dag Communicatie als basisinstrument Karina Verhoeven Beginnende directies ontwikkelen hun persoonlijk leiderschap vanaf de eerste dag dat ze directeur worden. Het profiel dat zij opbouwen, hangt in grote mate af van de communicatie die zij voeren met hun personeel en met andere schoolbetrokkenen. In dit onderdeel gaan we actief aan de slag met deze gesprekken. Korte theoretische kapstokken en praktische oefeningen geven antwoorden op vragen zoals: - Hoe voorkomen we dat communicatie misloopt? - Welke vaardigheden helpen ons in een constructief gesprek? - Hoe geven we feedback? Hoe beluisteren we écht? - Hoe maken we afspraken die opgevolgd worden? - Hoe bereiden we onze eerste toelichtingen voor? - Hoe organiseren we onze vergaderingen en welke is de rol van de directie daar in? - Hoe kunnen we met ons team beslissingen nemen waar iedereen achter staat? Tijdsbeheer Marita Stas De focus ligt op bewustwording en confrontatie met de thema s tijd, gedrevenheid, perfectionisme, geven en ontvangen, prioriteiten en planning. Daarop bouwen we voort naar concepten, tips en vaardigheden. Methodisch vertrekken we vanuit de concrete beleving/ervaring van de deelnemers om op een dynamische, interactieve manier daaruit concepten en tips te halen. We werken met dynamiserende ervaringsoefeningen, gerichte reflectieopdrachten en groepsdiscussie. Daarnaast worden handvatten aangereikt en schema s voor prioriteiten en planning.

Er worden tips gegeven voor het omgaan met tijdverstoorders en het managen van de omgeving. We zoeken naar het verhogen van de effectiviteit en efficiëntie op langere termijn. In dit traject voor leidinggevenden wordt steeds getracht te focussen op een groeiend besef van de effecten van het eigen timemanagement op het tijdsgebruik en het welzijn van de andere medewerkers. Module 1.4, 1 dag Kennismakingsbezoek met VVKBaO Marc Van den Brande De Guimardstraat is niet zomaar een ver en vreemd instituut. In deze module krijg je de kans het Verbond van het Katholiek Basisonderwijs eens van de binnenkant te leren kennen. Wat is de opdracht van het VSKO en hoe staat het VVKBaO ten dienste van mijn school? Na de algemene inleiding krijg je in vier workshops informatie over de administratieve en pedagogische ondersteuning die je als directeur vanuit het Verbond kan verwachten: pedagogische items en leerplannen, juridisch-administratieve vraagstukken, communicatie met het verbond via internet en tenslotte het gelijke kansenbeleid voor alle kinderen. Het werken in kleine groepen maakt het mogelijk om ook uw eigen vragen en zorgen in te brengen. Module 1.5.B Administratie en wetgeving De opdracht van de directeur omvat heel wat taakgebieden. Administratie en wetgeving hebben daarin een belangrijk gewicht. We willen nieuwe directies de weg wijzen naar administratieve vindplaatsen en hen op weg zetten in het raadplegen van bronnen. Een aantal belangrijke decreten en besluiten worden in deze sessie eveneens toegelicht. Module 1.6.B Het schoolwerkplan en opvoedingsproject Het decreet basisonderwijs verplicht elke basisschool tot het werken met een schoolwerkplan en schrijft daarbij een aantal wettelijke bepalingen voor. In deze sessie worden de directeurs wegwijs gemaakt in het concretiseren van hun SWP vanuit het eigen opvoedingsproject. Een SWP dat nooit af is, een SWP als hefboom voor schoolontwikkeling, een SWP dat gedragen wordt door de directeur en het team. Module 1.7.B Dag van de beginnende schoolleider De eerste kennismakingsdag omvat twee sessies. Het wordt een ontmoeten met alle beginnende directeurs, de directeur van de DPB, de hoofdbegeleiders en de pedagogische begeleiders. Op deze ontmoetingsdag krijg je een zicht op de structuur en op de diensten waarvoor je terecht kan bij de begeleidingsdienst. Daarnaast worden de verschillende onderdelen van de opleiding Professionalisering schoolleiders besproken, alsook de link met de dagdagelijkse praktijk van een schoolleider. Modules van het eerste jaar 3

Module 1.8.B Module 1.9.B 3 sessies Introductie OWP Niet alle beginnende directeurs hebben de kans gekregen kennis te maken met de werking in de kleuterklas of met het Ontwikkelingsplan. In deze sessies wordt vanuit het OWP geduid wat goed kleuteronderwijs inhoudt. Het wordt een kennismaken met het OWP waarbij directeurs uitgenodigd worden de werking van het kleuteronderwijs in hun eigen school (verder) te verkennen en te begeleiden. Reflectiegroepen Reflectie is een essentieel instrument om als directeur jezelf en je werk constructief kritisch te blijven benaderen. Reflecteren kan je leren én verdiepen door samen met je collega s stil te staan bij concrete praktijkproblemen. Er wordt zowel gekeken naar je eigen functioneren als naar de werksituatie zelf. Hierdoor krijg je concrete handvatten aangereikt om je praktijkprobleem opnieuw of anders aan te pakken en word je bewuster van jezelf en van de factoren die in je praktijk meespelen. Dit doet je groeien in professionaliteit. Iedereen rond de tafel is actieve deelnemer, iedereen leert aan de ervaring van de anderen. Ook het afstemmen op praktijksituaties van anderen is een kans om je eigen begeleidende, coachende vaardigheden te ontwikkelen en tegelijkertijd doet het je reflecteren op je eigen praktijk. Wat in de groep besproken is, wordt met de grootst mogelijke discretie behandeld en gaat niet buiten de groep: enkel dan kan iedereen zich veilig voelen om zijn/haar verhaal ten volle te brengen. We starten met een introductiesessie waarbij de bedoeling van de reflectiegroepen uit de doeken wordt gedaan en waarbij de verschillende reflectiegroepen (6 à 8 personen) mét begeleider, worden gevormd. Zowel in het tweede als derde jaar loopt dit reflectietraject door. Module 1.10.B Module 1.11.B 6 sessies 4 Intervisie BuBaO (enkel voor directies BuO) De directeurs uit het BuO komen samen in kleine groepen om rond BuO-gerelateerde zaken ervaringen uit te wisselen. Vormingsdagen ProfS BuBaO (enkel voor directies BuO) VVKBuO Deze introductiedagen vormen een specifieke aanvulling voor directies in het buitengewoon onderwijs en betreffen een introductie in de wetgeving in functie van het administratieve schoolbeheer BuO en een bezoek aan het Verbond van het Buitengewoon Onderwijs.

Module 1.12.B Module 1.13.B Klasbezoeken Klasbezoeken worden gesitueerd in het perspectief van loopbaanbegeleiding, in het perspectief van vernieuwingsprocessen en in het kader van kwaliteitszorg. We gaan op zoek hoe klasbezoeken kunnen bijdragen tot de professionele ontwikkeling van leerkrachten. We proberen via klasbezoeken zicht te krijgen op de concrete kwaliteitsontwikkeling van de school maar zien deze meteen ook als een middel om leerkrachten tot reflectie te brengen op hun eigen professioneel handelen. Een aantal concrete kijkwijzers worden aangereikt. OKB We gaan samen op zoek naar de eigenheid van het katholiek onderwijs. Hoe draagt het opvoedingsconcept van een katholieke basisschool heel onze werking? In deze sessie maken we kennis met het visiedocument Opdrachten voor het Katholiek Basisonderwijs in Vlaanderen dat een referentiekader kan zijn voor de kwaliteitsontwikkeling in de school. Modules van het tweede jaar Module 2.1 4 sessies Leiden van een lerende organisatie Luc Bastiaensen Het leerproces van de leerlingen is wat centraal staat op school. In functie daarvan zijn schoolleiders bezig met het begeleiden van leerprocessen bij het team. Dit speelt zich af op drie niveaus: op individueel vlak gebeurt dit coachen en stimuleren door informele gesprekken, klasbezoeken, het organiseren van nascholing, functioneringsgesprekken Ook werkgroepen vragen stimulering, opvolging en begeleiding en brengen nascholingsbehoeften aan het licht. En dan is er het derde niveau, de totale organisatie: hoe hou je overzicht over al deze leer- en veranderingsprocessen, hoe kom je tot systematiek en hoe hou je het draaiend? De PDCA-cirkel (Planning, het Doen, de Controle en de Aanpassing) is een handig hulpmiddel. Tijdens de sessies worden concrete aanzetten gegeven om deze PDCA-cirkel te hanteren. We focussen op het belang van hanteerbare en realistische verbeteracties (van een 100% idee naar 15% actie). Om overzicht te houden is het belangrijk een realistisch schoolwerkplan te ontwikkelen. We staan ook stil bij de achterliggende visie van het geplande en de mate waarin die visie geëxpliciteerd is en gedragen wordt door de collega s. We zullen ook aandacht hebben voor de balans tussen taak- en groepsprocessen, tijdens de sessies en in het eigen team. Schoolzelfevaluatie geven we een plaats in deze lerende organisatie, ondersteund door haalbare methodieken die we ook kritisch onder de loep nemen. Modules van het tweede jaar 5

Module 2.2 4 sessies, 2 dagen Communicatie in een lerende organisatie Karina Verhoeven In een tweede jaar als directie wordt de kracht van uzelf als motivator duidelijk. Hoe stimuleer je je personeel in het oppakken van verantwoordelijkheden? We bekijken deze communicatie vanuit uw rol als coach. Een stappenplan wordt toegelicht, vaardigheden worden actief ingeoefend. Thema s die aan bod komen, zijn: - Hoe communiceren we zodat zij het oppakken en niet ik? - Hoe houden we overzicht en volgen we best op? - Welke weg volg ik in dit soort gesprekken best? - Hoe start ik als ik met mijn personeel een andere richting wil uitgaan? - Hoe coach ik op resultaten? - Welke communicatiekanalen zijn voor mijn school het meest efficiënt voor een optimale informatiedoorstroming? - Hoe start ik deelgroepen op en welke is de rol van mezelf in de uitbouw ervan? - Welke interventies zijn nodig bij weerstanden op schoolniveau, op groepsniveau en individueel? Module 2.3.B Werkbezoek aan het departement en de werkstations Tijdens dit bezoek krijg je zicht op de organisatie van het Departement Onderwijs. Je krijgt een rondleiding op de vierde verdieping van het Hendrik Consciencegebouw en brengt een bezoek aan de werkstations en schoolbeheerteams. De inspecteur-generaal Basisonderwijs geeft toelichting rond de werking van de inspectie. Module 2.4.B Zorg in de kleuterklas Omdat goed kleuteronderwijs een passend antwoord wil bieden op de zorgvragen van de kleuters, is het noodzakelijk elke kleuter goed te kennen. Observeren van en reflecteren over de kleuters is daarbij een belangrijk instrument om een antwoord te zoeken op de zorgvragen van kleuters. Een goed kleutervolgsysteem kiest voor de volgende stappen: observeren, signaleren, analyseren, handelen en evalueren. We bespreken deze stappen samen tijdens de sessie. Dit aanbod wordt verzorgd door eigen pedagogische begeleiders, leden van de kleuterwerkgroep. 6 Module 2.5.B Schoolpastoraal en godsdienst Door middel van een voortaak kunnen de deelnemers hun vragen, verduidelijkingen, bemerkingen formuleren naar de inspecteur-adviseurs. Vertrekkend vanuit de inbreng van de deelnemers willen we tot dialoog komen waarbij de krachtlijnen van het godsdienstonderricht en de pastoraal ter sprake komen.

- Krachtlijnen vanuit pastoraal: de 4 pijlers van pastoraal en de initiatieven die reeds door de verschillende scholen hieromtrent genomen worden. Bedoeling: de deelnemers krijgen een bevestiging en bemoediging voor de genomen initiatieven en krijgen suggesties en adviezen voor die pijlers die volgens hen bijgestuurd kunnen worden. Belangrijke hulpmiddelen hierbij worden voorgesteld (documenten, visieteksten ). - Krachtlijnen vanuit het godsdienstonderricht: vertrekkend vanuit de inbreng van de deelnemers tot dialoog komen rond volgende items: godsdienst en het lestijdenpakket, evaluatie en rapportering godsdienst, inspectie en begeleiding godsdienst, geloofsopvoeding bij kleuters, aanvraag kerkelijk mandaat. Deze krachtlijnen worden ondersteund door het tonen en/of verwijzen naar concreet (didactisch) materiaal hieromtrent. De diocesane leidraad fungeert hier als basisdocument of rode draad binnen de inbreng die de inspecteur-adviseurs rooms-katholieke godsdienst aanbieden. Module 2.6.B Loopbaan begeleiden van leerkrachten Elke schoolleider heeft een cruciale rol in het uitbouwen van een kwaliteitsvol personeelsbeleid en in het begeleiden van elk personeelslid. In een eerste sessie leggen we de focus op wie die beginnende leerkracht is en wat een directeur in de praktijk van die leerkracht mag en kan verwachten. We zoemen in op sollicitatiegesprekken, functiebeschrijvingen en functioneringsgesprekken. Aansluitend komen in de tweede sessie evaluatie en evaluatiegesprekken aan de beurt. We stellen een aantal bruikbare documenten voor en sluiten deze sessie af met praktijkgetuigenissen. Module 2.7.B 4 sessies Reflectiegroepen De reflectiegroepen lopen door in het tweede jaar (zie module 1.9.B Reflectiegroepen) Module 2.8.B Intervisie BuBao (enkel voor directies BuO) De directeurs uit het BuO komen samen in kleine groepen om rond BuO-gerelateerde zaken ervaringen uit te wisselen. Modules van het tweede jaar 7

Modules van het derde jaar Module 3.1 3 sessies Leiden van schoolontwikkeling Karel Binon Als schoolleider word je geconfronteerd met een veelheid van impulsen tot verandering en vernieuwing zowel van binnen als van buiten de school. Je laten meedrijven door al deze impulsen zou van je school een schip op drift maken, onbestuurbaar. Je kunt anderzijds ook niet blind zijn voor deze vernieuwingsimpulsen. We willen in deze sessies deze externe en interne impulsen van innovatie in kaart brengen en concrete aanzetten geven hoe je uit die veelheid een selectie kan maken, prioriteiten kan bepalen, om als school een autonome realistische koers te varen vanuit de eigen mogelijkheden en beperkingen en gedragen door het team. Hier wordt opnieuw op het belang gewezen van het ontwikkelen van een schooleigen beleidskader. Dit kader wordt als een huis waar men de verschillende vernieuwingsimpulsen kan plaatsen en thuisbrengen en waardoor de verbinding tussen wat er al is en het nieuwe duidelijk wordt voor de betrokkenen. Het introduceren en opvolgen van innovaties vraagt inzicht in de mechanismen die dit proces beïnvloeden zowel op vlak van de innovatie op zich, op individueel vlak, op groepsniveau als op organisatorisch niveau. We concretiseren hoe je hier als schoolleider kan op inspelen. We hernemen hierbij ook de schema s uit het eerste en tweede jaar gekoppeld aan concrete praktijksituaties die de deelnemers kunnen inbrengen. Module 3.2 4 sessies Communicatie: conflicthantering en bemiddeling, onderhandelen Martine Van Obbergen en Marita Stas In het dagelijks omgaan met elkaar hebben we met verschillen te maken. Als we deze verschillen niet in goede banen weten te leiden, krijgen we geschillen en die leiden vaak tot conflicten. Het omgaan met weerstanden, het op elkaar afstemmen, het overtuigen, het omgaan met tegengestelde opvattingen vraagt een grote communicatieve vaardigheid. De schoolleider moet zijn/haar sterke kanten en zijn/haar leerpunten leren kennen - in het hanteren van conflicten, - in het bemiddelen, - bij het onderhandelen over een voor alle betrokkenen haalbare kaart. Hier bouwen we verder op de vaardigheden en inzichten die in het eerste en tweede jaar zijn opgebouwd. 8 Module 3.3 Zorgbeleid op school Mieke Hagenaars Zorg is een kernopdracht van een basisschool, verweven met het onderwijsinhoudelijke en het pedagogische. We benaderen het zorgcontinuüm vanuit verschillende invalshoeken die het leer- en leefgedrag van leerlingen stimuleren. Via een aantal werkvormen reflecteren we over ons eigen zorgbeleid: - voorwaarden om een optimaal zorgbeleid te realiseren

- de algemene zorg van een school bekijken vanuit een veilig klasklimaat, een krachtige leeromgeving, de rol van de leerkracht, differentiatie - extra zorg vanuit het leerlingvolgsysteem opentrekken naar een bredere beeldvorming over een leerling en de mediatiestijl van de leerkracht - de directeur als goede mediator binnen het teamgebeuren We bekijken het zorgbeleid vanuit de gokpijlers en plaatsen deze binnen het zorgcontinuüm. Wat zijn de grenzen en mogelijkheden van zorg op de gewone basisschool? Waar kan het buitengewoon onderwijs (BuO) voor staan? Hoe vertellen functiebeschrijvingen over het aandeel van elke leerkracht, van de zorgcoördinator en de directeur? Hoe werken we samen met CLB, met de GON-begeleiding en met het BuO? Wat is onze visie over inclusief (ION) onderwijs en geïntegreerd (GON) onderwijs en hoe plaatsen we de sticordimaatregelen in ons eigen zorgbeleid? Na het bepalen van draaglast draagkracht kiezen we een aantal prioriteiten om aan te werken binnen het zorgbeleid van de school. Module 3.4 Participatiestructuren en vakbondswerking op school Hilde Lavrysen (COV) De school is het werk van vele mensen: directie, schoolbestuur, ouders, leraren. Beslissingen worden dan ook niet alleen genomen door de directeur of het schoolbestuur, maar in samenspraak met de verschillende betrokkenen. Hoe ver gaat die betrokkenheid? Over welke thema s moet je zeker informatie verstrekken? En wat is het verschil tussen advies, overleg en instemmingbevoegdheid? Wat is de rol van de vakbond? Hoe is hij georganiseerd? En waar kan de vakbond ondersteuning bieden? Module 3.5.B Loopbaan begeleiden van leerkrachten Het voeren van een kwaliteitsvol personeelsbeleid. Aansluitend op de twee sessies uit het tweede jaar komen in deze derde sessie evaluatie en evaluatiegesprekken aan bod. We zoemen in op een aantal bruikbare documenten en sluiten deze sessie af met praktijkgetuigenissen. Module 3.6.B Op maat van het kind. Differentiatie in de praktijk. In een eerste sessie verkennen we het handelingsgericht werken vanuit het buitengewoon onderwijs. We laten u reflecteren over de uitgangspunten van de werking in het buitengewoon onderwijs: ontwikkelingsdoelen handelingsplan(ning) handelingsgericht werken. Modules van het derde jaar 9

We bezoeken in een volgende sessie scholen (BaO èn/of BuO) die een gevorderde en/ of specifieke zorgwerking hebben uitgebouwd. We maken kennis met vormen van een gedifferentieerde aanpak doorheen de hele basisschool, alsook met de concrete werking in het buitengewoon onderwijs. Module 3.7.B Een leerplan bekeken vanuit helikopterperspectief Interdiocesane begeleiders Tijdens de voorbije jaren heb je in je eigen praktijk gewerkt met de leerplannen voor de katholieke basisschool. Daarbij heb je je vooral gefocust op je eigen leerjaar of opdracht. Van jou als directeur wordt nu verwacht dat jij vanuit een helikopterperspectief met deze leerplannen aan de slag gaat. Tijdens deze sessies krijg je de kans om je te verdiepen in een tweetal leerplannen. De interdiocesane begeleider gespecialiseerd in dit leerplan zal de grote lijnen, de essentie van dit leerplan toelichten en handvatten aanbieden voor jou als schoolleider. Module 3.8.B Taalbeleid in de kleuterklas Omdat taal belangrijk is bij de ontwikkeling van kleuters willen we dat eens verder uitdiepen. Een talige klas vereist een bewuste doelgerichte aanpak: met een kijkwijzer taalvaardigheid in de hand kijken naar een kleuterklas. Hoe kunnen we de activiteiten talig verrijken? Hoe kunnen we de hoeken talig verrijken? Hoe kunnen we ontluikende geletterdheid ontwikkelen? We krijgen inzicht in het taalprofiel van een school. Module 3.9.B 4 sessies Reflectiegroepen De reflectiegroepen lopen door in het derde jaar (zie module 1.9.B Reflectiegroepen) Module 3.10.B Modules van het derde jaar Intervisie BuBaO (enkel voor directies BuO) De directeurs uit het BuO komen samen in kleine groepen om rond BuO-gerelateerde zaken ervaringen uit te wisselen. 10

Nascholers Karel Binon is lector aan de Katholieke Hogeschool Kempen, departement Lerarenopleiding en is projectleider van het project Professionalisering schoolleiders basisonderwijs van de Dienst Nascholing van het VSKO. Karina Verhoeven is professioneel trainer van T.E.A.M., een organisatie die zich richt op de begeleiding van schoolteams op vlak van interne communicatie en op de persoonlijke coaching van directies en beleidsteams. Marita Stas is zelfstandig coach, counselor en trainster. Ze is geboeid door communicatie, dialoog, omgaan met verschillen, conflicten, samenwerken en zelfzorg. Zij is coördinator van de counseloropleiding aan de Faculteit voor Mens en Samenleving/Of course. Ze verzorgt trainingen voor profit en non profit rond thema s als leiderschap, communicatie, zelfzorg en psychosociale begeleiding. Ze werkt ook op maat. Luc Bastiaensen is praktijklector aan de KHLim in de avondopleiding voor leerkrachten: reflectief leren. Hij was medewerker van KHLim-Quadri/Artes: opleiding van mentoren, schoolzelfevaluatie, teambuilding, conflicthantering en nascholingen op maat. Gedurende 18 jaar werkte hij als leergroepbegeleider aan het hoger instituut voor opvoedkunde (eerst HIVO-Nieuwland en daarna HIVO-Hasselt) en is nu coördinator van HIVO- Hasselt. Hij is ook trainer voor functioneringsgesprekken binnen ProfS+. Mieke Hagenaars is medewerker van het VVKBuO, nascholer voor het buitengewoon basisonderwijs voor verschillende leerdomeinen, nascholer in samenwerkingsverband met de pedagogisch begeleider in het BuBao en BaO en pedagogisch begeleider Type 3. Zij is ook cursusgever in de Banaba opleiding in KDG Antwerpen voor orthodidactische en orthopedagogische thema s voor het gewoon en het buitengewoon onderwijs. Hilde Lavrysen is van opleiding juriste, ze is juridisch adviseur en onderhandelaar voor het COV en volgt van nabij de thema s die met participatie te maken hebben zoals bv. het LOC. Zij staat binnen COV ook in voor de vorming en de begeleiding van de inspraakbegeleiders. Het pedagogisch begeleidingsteam ondersteunt beginnende directeurs. Elke groep beginnende directeurs krijgt vaste begeleiders die met hen drie jaar op stap gaan. Aanvullend op het centrale vormingsaanbod voor beginnende directeurs bieden zij vanuit het diocees Brugge een aantal eigen inhouden aan en worden reflectiegroepen georganiseerd. Daarnaast kan elke beginnende directeur rekenen op begeleiding en ondersteuning van de eigen schoolbegeleider in de regio. Martine Van Obbergen is werkzaam in de counseloropleiding in de Faculteit voor Mens en Samenleving in Turnhout. Zij maakt deel uit van het consultbedrijf Concept Training en Consulting dat trainingen en vormingen verzorgt in profit en nonprofitsector. nascholers 11

Praktische inlichtingen Informatie Secretariaat Basisonderwijs DPB t.a.v. Mevr. Ingrid Jost Baron Ruzettelaan 435, 8310 Assebroek tel.: 050 37 26 75 - fax: 050 35 45 08 e-mail basis@dpbbrugge.be Inschrijven Beginnende directeurs (gewoon of buitengewoon basisonderwijs) kunnen zich voor ProfS inschrijven via de website van de diocesane pedagogische begeleidingsdienst. U vindt de link op http://www.dpbbrugge.be/basis. U ontvangt bij het begin van het schooljaar een bevestigingsmail van uw inschrijving. Deelnemers die reeds het eerste of tweede jaar volgden, worden automatisch ingeschreven in het erop volgende jaar. Zij ontvangen eveneens een bevestigingsmail van deze inschrijving, daarin wordt hen de mogelijkheid geboden om zich online uit te schrijven. Bij vragen in verband met de inschrijving kan u contact opnemen met de Dienst Nascholing en Internationalisering op het telefoonnummer 02 507 07 80 of via mail nascholing@vsko.be. Gelieve het instellingsnummer van uw school te vermelden. Kostprijs De deelname in de kosten bedraagt 500 per cursusjaar. Deze prijs omvat de cursusmomenten, syllabi, koffie, eventuele broodjesmaaltijden en administratie. Ingevolge CAO VIII kunnen de kosten voor deze cursus integraal door de overheid vergoed worden. De betalingsmodaliteiten worden u later meegedeeld. Deelname Er wordt verwacht dat alle ingeschrevenen alle sessies van het ProfS-traject volgen. Deelnemers die wegens uitzonderlijke situatie (ziekte, ) niet kunnen aanwezig zijn, verwittigen Jacques Deprince (jacques.deprince@pandora.be) Certificaat De schoolleider die deze opleiding doorlopen heeft, ontvangt het certificaat Schoolleider Katholiek Onderwijs. Plaats en data Op de website http://www.nascholing.be alsook in het septembernummer van St.-Canisius 2009 kan u terecht voor praktische informatie zoals de plaats en data van de diverse sessies. 12