buurtprofiel Petenbos bevolking Petenbos bestaat uit twee buurten in Veenendaal-Zuid: Petenbos en Petenbos-Oost. Petenbos als geheel telt 6.405 bewoners; dat is 10% van de Veenendaalse bevolking. In de buurt wonen vooral gezinnen; in Petenbos met oudere of studerende kinderen, in Petenbos-Oost met jonge en schoolgaande kinderen. Het aandeel ouderen is in heel Petenbos met bijna 12% lager dan gemiddeld in Veenendaal, en er wonen wat meer gehuwden en wat minder weduwen en weduwnaars. De buurt telt 2.405 huishoudens: 1.309 in Petenbos, 1.015 in Petenbos-Oost. Omdat er in de buurt veel gezinnen wonen, zijn de huishoudens met respectievelijk gemiddeld 2,6 en 2,7 personen groter dan in Veenendaal als geheel. Vooral het aantal eenpersoonshuishoudens is lager dan gemiddeld; in Petenbos- Oost wonen bovendien relatief weinig tweepersoonshuishoudens zonder kinderen. Het aandeel bewoners met een migratie-achtergrond in de buurt is ook veel lager dan gemiddeld in Veenendaal. De inkomens zijn in Petenbos relatief hoog. Gemiddeld ontvangen mensen in de buurt ongeveer 35.000 per jaar per inkomensontvanger, tegen 29.600 in Veenendaal als geheel. 4,3% van de bewoners van Petenbos en 5,1% van de bewoners van Petenbos heeft een lager inkomen tegen 8,9% gemiddeld in Veenendaal; slechts 3,5% in heel Petenbos leeft onder het sociaal minimum, tegen 6,6% in Veenendaal als geheel.
In Petenbos wonen ook relatief weinig bijstandsontvangers: 0,6% van de bevolking tegen 2,3% gemiddeld. Het aandeel ontvangers van WW en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen is iets lager dan gemiddeld. Het aandeel AOW-ontvangers in Petenbos is gemiddeld; in Petenbos-Oost is het aandeel AOW-ontvangers veel lager. De bevolkingsdichtheid van de buurt is, ondanks de ruime opzet van de buurten, veel hoger dan gemiddeld in Veenendaal. In de buurt staan veel nieuwere koopwoningen; in Petenbos vooral woningen uit de jaren negentig, in Petenbos-Oost woningen van rond de millenniumwisseling. De gemiddelde WOZ-waarde per m² is met 2.100 veel hoger dan het Veens gemiddelde van 1.921. leefbaarheid De bewoners van Petenbos geven hun buurt gemiddeld een 8,1 in het LEMON-onderzoek dat eind 2015 is uitgevoerd. Dat is ruim voldoende en veel hoger dan het gemiddelde oordeel van Veenendalers over hun buurt (7,6). De bewoners van Petenbos-Oost scoren met een 7,7 wat lager. Bewoners van Petenbos vinden vooral dat onderling aanspreken op gedrag in de buurt te wensen overlaat; ze scoren hier een 3,9. Dit is in Petenbos-Oost veel beter met een 5,5. In Petenbos en Petenbos-Oost waarderen de bewoners de algemene voorzieningen wat lager dan gemiddeld in Veenendaal. In Petenbos beoordelen de bewoners de levensloopbestendigheid van hun woning bovendien slechter dan gemiddeld, en in Petenbos-Oost waarderen bewoners de ontwikkeling van de buurt, de betrokkenheid en de onderlinge sociale contacten wat lager dan gemiddeld in Veenendaal. Bewoners ervaren daarentegen minder overlast dan in andere buurten, en voelen zich veel veiliger dan de bewoners elders in Veenendaal. Het aantal inbraken in de buurt is dan ook veel lager dan gemiddeld in Nederland. In het postcodegebied 3903 (de dominante postcode voor Petenbos) zijn de afgelopen drie maanden (november 2016-februari 2017) slechts vier inbraken en vijf pogingen tot inbraak gemeld. Meldingspercentages zijn overigens onbekend.
Score leefbaarheidsmonitor 2015 Petenbos Petenbos-Oost oordeel gemeente 8,0 7,6 oordeel buurt 8,1 7,7 kwaliteit eigen woning 8,1 8,0 kwaliteit flatgebouw 7,5 7,4 kwaliteit woningen 7,8 7,7 levensloopbestendigheid woning 6,7 7,0 woonomgeving 7,3 7,5 groenvoorziening 7,2 7,5 speelvoorzieningen 7,7 7,4 algemene voorzieningen 6,8 6,6 toegankelijkheid voorzieningen 8,4 8,0 sociale contacten 7,1 6,7 mogelijkheden participatie 6,8 6,5 betrokkenheid 6,7 6,3 omgang etnische groepen 7,0 6,7 aanspreken op gedrag 3,9 5,5 overlast personen 7,5 6,6 overlast activiteiten 8,7 8,5 vervuiling 7,1 6,8 criminaliteit 7,7 7,3 veiligheidsgevoel buurt 8,0 7,8 veiligheidsgevoel centrum 7,4 7,1 veiligheidsgevoel winkelen 7,4 7,3 veiligheidsgevoel uitgaan 6,8 6,7 ontwikkeling buurt 6,2 5,9 voorzieningen Zorg en gezondheid Er zijn in Petenbos geen huisartsen. Bewoners met gezondheidsproblemen kunnen terecht bij de gezondheidscentra aan de Nijverheidslaan in Het Ambacht; daar is een aantal huisartsenpraktijken, een apotheek en een fysiotherapeut gevestigd. Voor ouderen is het gezondheidscentrum vanuit het zuiden van Petenbos moeilijk lopend te bereiken. Het zorggebruik in Petenbos-Oost is relatief laag; in Petenbos zelf wordt relatief veel gebruik gemaakt van vervoer en ondersteuning. Vanuit het gezondheidscentrum in het Ambacht levert een klein zelfsturend team van Vitras thuiszorg; in Petenbos zelf is een thuiszorgteam van Opella gevestigd dat zorg levert in de buurt. Buurtzorg is actief in de buurt met het buurtteam Zuid. Kerken De enige kerk in de buurt is het gebouw van het Apostolisch genootschap aan de Goudmos. Het Apostolisch genootschap belegt wekelijks op zondag samenkomsten, en neemt deel aan een aantal maatschappelijke activitieten. Wijs met jewijk maakt gebruik van het kerkgebouw en organiseert wekelijks lezingen en workshops voor buurtbewoners.
Onderwijs In Petenbos zijn twee scholen gevestigd: de protestantse basisschool De Burcht en de openbare basisschool Mozaîek. De Burcht heeft ongeveer 370 leerlingen verdeeld over 15 groepen. Betrokken ouders organiseren zich in een ouderwerkgroep die maatschappelijke activiteiten onderneemt met en voor de leerlingen. De Burcht heeft een buurtbieb, waar kinderen hun boeken kunnen delen. Naast De Burcht staat Wereldkidz Mozaiek Petenbos, een openbare basisschool met vijf groepen en acht leerkrachten. De school biedt ook schoolgebonden opvang, waarbij de opvang wordt afgestemd op het onderwijs. Deze BSO heeft een huiselijke sfeer en vangt ook kinderen van andere schoollocaties op. De school staat open voor de buurt en heeft buurtactiviteiten in het beleidsplan opgenomen. Sport Naast basisschool de Burcht aan de Goudmos staat een gymzaal, die via Sportservice Veenenedaal ook gebruikt kan worden voor activiteiten in de buurt. Verder zijn er weinig sportvoorzieningen in de buurt; voor buitensporten zijn bewoners aangewezen op de accomodaties aan de Sportlaan en de Groene Velden. Een bewonersinitiatief om aan een trimbaan aan te leggen werd na bezwaren van omwonenden afgeblazen. Een eerder initiatief om twee Jeu-de-boulesbanen aan te leggen aan de Bunzinglaan slaagde wel. Bij de entree van het landgoed Prattenburg is een watertappunt aangelegd op initiatief van de loopgroep Veenendaal, die jaarlijks de PrattenburgRun organiseert. Winkels De enige supermarkt in de buurt is de Jumbo aan de Paddestoelenlaan op de grens van Petenbos en Petenbos-Oost. De winkel heeft een slijterij, stomerijservice, een TNT servicepunt, een pick-up point voor internetwinkelen en een thuisbezorgservice. De supermarkt ondersteunt veel buurtactiviteiten, zoals een periodieke schoonmaakactie in de omgeving van het buurtwinkelcentrum. Naast de Jumbo zijn in het buurtwinkelcentrum een bloemenzaak, een kapper en een cafetaria gevestigd. Bedrijven Aan de zuidrand van Petenbos, in de gemeente Rhenen, is aan de Cuneraweg aantal bedrijven gevestigd: een mengvoederbedrijf, een bouwmaterialenbedrijf en een schaatssportwinkel. Vanuit deze bedrijven worden geen activiteiten in de buurt georganiseerd. Daarnaast is aan de Kerkewijk een restaurant en lounge bar gevestigd, waar bewoners van de buurt ook gebruik van maken. interventies en intiatieven Wijs met je wijk Wijs met je wijk is een initiatief van enkele buurtbewoners die van Petenbos een levendige buurt willen maken. Wijs met je wijk heeft bijna driehonderd aangesloten leden en organiseert wekelijks workshops of lezingen en andere regelmatig terugkerende activiteiten. In de zomer zijn er fietstochten en excursies. Daarnaast heeft Wijs met je wijk een wandelclub, een bridgeclub, een leesclub, een koffiedrinkclub, een jeu de boulesclub, een eetclub en een biljartclub. Wijs met je wijk ondersteunt met een werkgroep het opzetten van Whatsapp-groepen gericht op inbraakpreventie in de wijk; in Petenbos zijn momenteel vijf groepen actief. Wijs met je wijk werkt
daarvoor samen met de wijkagent en wijkmanager. De groepen worden gevormd en beheerd door bewoners en verschijnen op een website; de gemeente plaatst Whatsapp-buurtpreventieborden. Wijs met je wijk heeft een groot bereik en wordt hoog gewaardeerd door de deelnemers. Dat blijkt uit een onderzoek dat medio 2016 werd uitgevoerd onder een groot aantal 65+-huishoudens in Petenbos. Het bereik is bijna een derde van de ouderen in de buurt. Wijs met je wijk kent een groep van zeventig regelmatige bezoekers die de activiteiten met een gemiddeld rapportcijfer van 8,5 waarderen. Sinds augustus 2014 is Wijs met je wijk een stichting, met ondersteuning door ruim 75 Vrienden van Wijs met je Wijk, met wie het bestuur regelmatig haar plannen bespreekt. Wijs met je wijk wil uitgroeien tot een platform en ontmoetingsplek voor ontspanning, educatie en ontmoeting, maar ook onderlinge hulp en voorzieningen, bij voorkeur in het kerkgebouw van het Apostolisch genootschap. Jongerenplek Op initiatief van jongren uit Petenbos is in 2014 een jongerenplek aan de Middellaan in gebruik genomen. Uit een evaluatie in 2015 bleek dat de ontmoetingsplek in een behoefte voorziet: uit heel Veenendaal, ook uit de buurt, komen jongeren om andere jongeren te ontmoeten; sommige jongeren komen er meerdere keren per week. Professionals, wijkagent, buitengewoon opsporingsambtenaren en jongerenwerkers zijn overwegend positief, maar omwonenden hebben bezwaren tegen de jongerenplek. Ze vinden dat er vaak troep ligt en constateren dat jongeren soms na het afgesproken tijdstip van tien uur 's avonds nog aanwezig zijn. Er wordt ook geklaagd over vernielingen, lawaai en het blokkeren van het voetpad. De gemeente houdt de jongerenplek schoon; Veens stimuleert waar mogelijk het gesprek tussen jongeren en omwonenden. trends Petenbos en Petenbos-Oost zijn rustige, welvarende, comfortabele en groene buitenwijken met veelal gezinnen uit de hogere middenklasse. Vooral het oudste deel van Petenbos, gebouwd in de jaren
negentig, begint langzaam te vergrijzen. Daardoor wordt een gebrek aan algemene voorzieningen en zorgvoorzieningen voelbaar; bovendien zijn de woningen in de buurt niet allemaal levensloopbestendig. Bewoners in Petenbos hebben veel moeite elkaar onderling aan te spreken op gedrag; in Petenbos-Oost laat de onderlinge betrokkenheid te wensen over. De vijf belangrijkste trends volgens de bewoners: Individualisering: onbekend maakt onbemind en omgangsvormen laten soms te wensen over Groenvoorziening is belangrijk voor de buurt; bewoners willen graag inzicht in plannen en beheer Op termijn hebben bewoners een (multifunctionele) ruimte voor initiatief en activiteiten nodig Er zijn weinig winkels, zorg en OV in de buurt, wat problematisch wordt bij de verwachte vergrijzing Er zijn in de buurt veel speelvoorzieningen, maar die zijn geconcentreerd in een paar straten buurtrapport sterk Groene, rustige en schone wijk; veilig en weinig overlast; leven en laten leven (individueel) Soms veel onderling contact en goede sociale controle Veel activiteit in de buurt ook eigen initiatief: veel vrijwilligers: eetgroepen, bewegen, dagactiviteiten; Actieve ondernemer buurtsuper; ondersteuning initiatieven van bewoners en buurt Hangplek voor jongeren: basketbalveldje Goede wijkmanager (meer Swart op straat)! zwak Overlast jongeren winkelcentrum (ernstig op vaste momenten) Individualisme; mensen (klein netwerk en psychiatrie) in isolement Verschillende en wisselende aanbieders van zorg en sociaal en cultureel werk Beeld: veel woninginbraken en pogingen tot inbraak Braakliggend terrein Engelse Werklaan (gemeente Rhenen); groenbeheer wordt onzorgvuldig gedaan Jongeren in Lampegietcommissie: meer organisatie en verbinding, bijvoorbeeld idee betrekken van jongeren bij buurtpreventie om inbraken te helpen voorkomen Mozaiek wil ruimte ter beschikking stellen voor buurtactiviteiten in de avond Geschikte ruimte Apostolisch Genootschap (uitbouw tot multifunctioneel centrum), bijvoorbeeld voor maaltijdvoorziening in de buurt Dementievriendelijk maken van de buurt Wijk vergrijst en meer ouderen wonen langer zelfstandig, weinig begrip voor en kennis van ouderen, soms gebrek aan sociale controle: riscio op eenzaamheid en overlast Op latere leeftijd zelf netwerk opbouwen is moeilijk: oudere nieuwkomers aarden moeilijk in de buurt Verkeer: geluidsoverlast en luchtkwaliteit rondweg; veiligheid: 30km-zone en parkeeroverlast (onveilig) Eenzijdige (witte) bevolkingssamenstelling kans bedreiging groeimogelijkheden en verbeterpunten Hoe kunnen we jongeren betrekken bij buurtactiviteiten door onderling contact en sociale controle te bevorderen? Hoe kunnen we jongeren betrekken bij buurtactiviteiten door ze te betrekken bij activiteiten voor en door vrijwilligers? Hoe kunnen we jongeren betrekken bij buurtactiviteiten door activiteiten te organiseren rond de jongerenvoorzieningen in de buurt? Hoe kunnen we geschikte ruimte (kerkgebouw Apostolisch genootschap en Wereldkidz Mozaiek) inzetten voor buurtactiviteiten door samenwerking tussen ondernemers, buurtbewoners en de gemeente (wijkmanager)?
Hoe kunnen we geschikte ruimte (Apostolisch genootschap en Mozaiek) inzetten voor buurtactiviteiten door maaltijdvoorziening in de buurt op te zetten? Hoe kunnen we de buurt dementievriendelijk maken door bestaande activiteiten uit te breiden en ondernemers te mobiliseren? Hoe kunnen we de buurt dementievriendelijk maken door de openbare ruimte aan te passen naar behoefte van bewoners? Hoe kunnen we eenzaamheid, overlast en isolement van ouderen en mensen met een psychiatrische ziekte voorkomen door gerichte buurtactiviteiten voor mensen met psychische problemen te organiseren? Hoe kunnen we eenzaamheid, overlast en isolement van ouderen en mensen met een psychiatrische ziekte voorkomen door het aanbod van hulpverlening door aanbieders van zorg en welzijn beter te ontsluiten? Hoe kunnen we eenzaamheid, overlast en isolement van ouderen en mensen met een psychiatrische ziekte voorkomen door activiteiten van Wijs met je wijk aantrekkelijker maken voor oudere nieuwkomers? Hoe kunnen we geluidshinder, slechte luchtkwaliteit en verkeersveiligheid in de buurt verbeteren door bewoners te betrekken bij verkeersbeleid van de gemeente? Hoe kunnen we eenzijdige bevolkingssamenstelling tegengaan door betere spreiding van bevolkingsgroepen bij nieuwbouw? ambities Bewoners en maatschappelijke organisaties stelden als prioriteiten voor de buurt de volgende doelen: 1. Jongeren bij buurtinitiatieven betrekken, bijvoorbeeld in de Lampegietcommissie 2. Meer activiteiten organiseren in de te vestigen multifunctionele ruimte, bij voorkeur het kerkgebouw van het Apostolisch genootschap