SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 312 van ROBRECHT BOTHUYNE datum: 3 februari 2017 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NEET-jongeren - Actieplan samen tegen schooluitval Het aantal spijbelaars dient drastisch naar beneden gehaald te worden. Om die reden heeft de minister, samen met zijn collega-ministers Vandeurzen en Crevits, in 2016 een actieplan samen tegen schooluitval opgezet. Er zijn verschillende redenen om binnen het actieplan opgenomen te worden. Eén daarvan is als NEET-jongere. Een NEET-jongere is een jongere tussen de 15 en 24 die geen opleiding volgde in de referentieperiode van vier weken, met name geen regulier onderwijs, noch student in vakantie, noch een opleiding buiten het reguliere onderwijs en niet aan het werk is. Bedoeling is om zoveel mogelijk jongeren aan de leerplicht te houden en ze een kwalificatie te laten behalen. Belangrijk is dat zij hun competenties kunnen ontdekken en ontwikkelen. Het actieplan richt zich op verschillende vlakken: - preventie; - kort op de bal spelen; - lokale verankering; - Europees referentiekader. 1. Hoeveel NEET-jongeren waren er in 2014, 2015 en 2016? Graag het totale aantal per jaar en opdeling naar: a) gender; b) leeftijd; c) opleidingstraject. 2. Op welke manier verloopt de samenwerking tussen VDAB en school in de gezamenlijke aanpak van NEET-jongeren/vroegtijdige schoolverlaters? 3. Binnen het actieplan staat: Specifiek voor vroegtijdige schoolverlaters werkt het netwerk leerrecht een afsprakenkader uit met o.a. het volwassenonderwijs, Syntra en VDAB en andere opleidingsverstrekkers in de regio. Werd dit afsprakenkader reeds uitgewerkt? Zo neen, wat is timing? Zo ja, onder welke voorwaarden werkt dit?
4. In het actieplan staat ook: Samen met het beleidsdomein Werk zal bekeken worden hoe het instrument van VDAB MijnLoopbaan zijn ingang kan vinden binnen de scholen als instrument om leerlingen te begeleiden bij hun studie- en beroepskeuzeproces en om een warme overdracht te kunnen voorzien van onderwijs naar arbeidsmarkt. Op welke manier verloopt dit concreet? 5. Dit actieplan loopt sinds januari 2016. Hoe evalueert de minister dit na één jaar werking? Op welke punten kan het worden bijgewerkt?
PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT ANTWOORD op vraag nr. 312 van 3 februari 2017 van ROBRECHT BOTHUYNE 1. VDAB beschikt niet over gegevens over het aantal NEET-jongeren. Op Vlaams niveau is er via de Europese enquête van de arbeidskrachten (EAK) een beperkte indicatie van de omvang van de NEET-doelgroep 15-24-jarigen (zie tabel). De meest recente indicatieve cijfers zijn deze van 2015. De EAK-cijfers van 2015 geven aan dat van de 15-24-jarigen 9,5% NEET zijn in Vlaanderen. jaartal mannen vrouwen totaal 2014 9,9 % 9,6% 9,8% 2015 10,0% 8,9 % 9,5% In de cijfers van EAK is de definitie van werkzoekend louter gebaseerd op het werkelijk zoekgedrag en niet op de officiële status van ingeschreven en al dan niet uitkeringsgerechtigde werkzoekende. Gegevens over het genoten opleidingstraject van deze NEET-jongeren zijn niet beschikbaar. 2. VDAB zet in samenwerking met de scholen in op de onderstaande 4 punten in de aanpak van NEET-jongeren/vroegtijdige schoolverlaters. a. Preventie (actie 24 uit het actieplan Samen tegen schooluitval ): VDAB zet samen met de onderwijspartners in op de de versterking van de loopbaancompetenties van jongeren. Loopbaancompetenties dragen ertoe bij dat de kans op uitval verkleind wordt, en dat de jongere, als hij toch vroegtijdig de school verlaat, beter zijn weg vindt op de arbeidsmarkt. Het gaat o.a. om: inzicht hebben in je competenties en motieven, en vandaaruit een studierichting kunnen kiezen die hierbij aansluit. VDAB stimuleert onderwijspartners om leerlingen Mijn Loopbaan als een werkinstrument te leren gebruiken om competenties die ze verworven hebben op school, tijdens werkplekleren, in andere contexten, zichtbaar te maken. de arbeidsmarkt kennen, d.w.z. weten o welke beroepen er zijn en wat de kans op werk is zonder kwalificatie/bij specifieke kwalificaties. De VDAB schoolverlatersstudie is hierbij een belangrijke bron van informatie. Deze informatie wordt ook systematisch opgenomen op de website www.onderwijskiezer.be van de CLB s. o bij welke instanties ze terecht kunnen voor ondersteuning van hun loopbaan o wat hun rechten en plichten zijn als werkzoekende. b. Overgang naar de arbeidsmarkt: inschrijving als schoolverlater. VDAB stimuleert de onderwijspartners om ervoor te zorgen dat jongeren die de school (al dan niet vroegtijdig) verlaten en de arbeidsmarkt willen betreden, zich
inschrijven bij VDAB, al in het laatste semester en uiterlijk na het verlaten van de school. Op de webpagina s vdab.be/onderwijs en vdab.be/jongeren zijn alle tools die aan (a) en (b) bijdragen vrij beschikbaar voor onderwijsinstellingen. VDAB organiseert bovendien trainingssessies voor onderwijsprofessionals om hen te ondersteunen om jongeren loopbaancompetenties bij te brengen en voor te bereiden op de overgang naar de arbeidsmarkt, zie www.vdab.be/onderwijs/laatstejaars#trainingssessies. Over deze trainingssessies en over het belang van de inschrijving als schoolverlater wordt jaarlijks door het ministerie van Onderwijs naar de onderwijsinstellingen gecommuniceerd. Verder sloot VDAB, om ervoor te zorgen dat (a) en (b) effectief bij onderwijsinstellingen landen, samenwerkingsovereenkomsten met het GO! en met Katholiek Onderwijs Vlaanderen. Deze samenwerkingen maken mogelijk dat er regionaal sterker gecommuniceerd wordt aan directies en leerkrachten over (a) en (b), bv. via regionale netwerkdagen rond arbeidsmarktinfo, inschrijving bij VDAB, good practices rond het gebruik van Mijn Loopbaan in de klas,... Met het GO! werd in 2015-2016 een pilootproject opgezet rond onderwijsloopbaanbegeleiding. VDAB droeg hierbij zijn expertise rond loopbaanbegeleiding over naar het GO!. 6 scholen tekenden met begeleiding van GO! en VDAB een actieplan onderwijsloopbaanbegeleiding uit. Intussen is ondersteuning van onderwijsloopbaanbegeleiding structureel ingebed bij de pedagogische begeleiding van het GO! en zijn 15 nieuwe scholen gestart met het uittekenen van een actieplan hierrond, nu volledig onder begeleiding van het GO!. c. Overgang naar de arbeidsmarkt na opleiding leren en werken. Alle jongeren in het stelsel van leren en werken/duaal leren hebben reeds een dossier in Mijn Loopbaan tijdens hun schoolloopbaan. Wanneer de jongere de school verlaat, wordt het dossier overgezet naar een bemiddelaar van VDAB zodat deze de jongere verder kan ondersteunen in zijn traject naar werk. Indien nodig i.f.v. het traject naar werk vindt een persoonlijk contact hierover plaats tussen school, jongere en VDAB. In april 2015 hernieuwde VDAB de afspraken hierover met de onderwijspartners, zie www.vlor.be/advies/warme-overdracht-tussen-leren-enwerken-en-de-vdab-visietekst. d. Remediëring: Onderwijskwalificerende opleidingstrajecten (OKOT) (actieplan Samen tegen schooluitval actie 49). Werkzoekende jongeren die geen startkwalificatie verworven hebben tijdens hun initiële schoolloopbaan, kunnen dat doen via een Onderwijskwalificerend opleidingstraject voor een diploma secundair onderwijs. Zie het antwoord op SV221 voor meer info hierover. 3. De opvolging van de acties met betrekking tot de netwerken leerrecht gebeurt binnen het beleidsdomein onderwijs. 4. Zie vraag 2 (a) en (b) en (c). 5. De gezamenlijke aanpak VDAB-onderwijs zit op schema zowel wat betreft de preventieve aanpak voor jongeren en het gebruik van Mijn Loopbaan in het onderwijs, als wat betreft de remediërende onderwijskwalificerende opleidingstrajecten bij VDAB. VDAB werkt bovendien ook mee aan actie 6: Databanken tussen onderwijs en werk koppelen om zo een beter zicht te krijgen op de NEET-jongeren om hen verder te kunnen activeren en begeleiden naar opleiding of werk.
Opdat VDAB de gegevens van deze jongeren zou mogen krijgen (privacywetgeving), dienen ook jongeren die zich niet bij VDAB inschrijven als een doelgroep van VDAB in het VDAB-decreet opgenomen te worden. Deze decretale wijziging werd goedgekeurd door het Vlaams Parlement op 22 december 2016 en werd op 9 februari 2017 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. VDAB, MAGDA en onderwijs tekenen verder de vereiste datastromen uit en zullen verdere stappen zetten om deze actie te realiseren.