NLroute Ontdekkingsreis door het Nederlandse Landschap Dit is nederland
2
NLroute Landschap = Nederlands dna de aantrekkingskracht van het Nederlandse Landschap
4
5 Elke keer als ik bezoekers ophaal op Schiphol rijd ik via de Haarlemmermeer terug naar Amsterdam. Gekomen bij de Ringvaart met boven je hoofd het water, zeg ik: Kijk dit is Nederland. Jonathan (New York) Wij geloven dat de subtiele schoonheid van het Nederlandse landschap bijzonder waardevol is en meer aandacht verdient. NL route gaat over het ontwikkelen van een zevental verrassende, nieuwe routes. Waardoor bezoekers uit binnen- en buitenland het landschap kunnen leren kennen voorbij de clichés. De routes tonen rijk gevarieerde landschappen en voeren langs markante plekken. Ze nodigen uit tot intense zintuigelijke beleving. Ze bieden kennis aan over ontwikkelingen, tradities en tendensen. Het landschap is de inscriptie van de Nederlandse culturele identiteit en vertelt verhalen over haar bewoners. Kenmerkend voor de routes is dat ze op landelijke schaal contrasten blootleggen en landschappen verbinden. Daarmee ontkrachten ze de mythe van Nederland als een ruimtelijk saai, plat land. Het dynamische krachtenveld dat ten grondslag ligt aan de vorming van het landschap wordt in al zijn drama en turbulentie getoond.
6 Dit is nederland
Inhoudsopgave 7 9 Inleiding 13 Aanleiding 15 Visie 17 Wat 19 Wie 21 Hoe
8 Dit is nederland
Inleiding 9 Het Nederlandse landschap is van essentieel belang voor de toeristische aantrekkingskracht van Nederland en het is onderdeel van de Nederlandse identiteit en weerslag ervan. De aantrekkingskracht van het Nederlandse landschap, Universiteit van Wageningen, aug. 2009. De toeristische sector is van groot belang voor de Nederlandse economie 1. Op dit moment zien we net als in andere sectoren een neergang door de economische recessie. Op de langere termijn zijn de perspectieven gunstig. Toerisme is niet alleen economisch van belang, maar levert ook op andere wijze een bijdrage aan de samenleving. Toerisme stimuleert de instandhouding van voorzieningen en draagt daarmee bij aan een vitaal (platte)land. Omdat toerisme aangewakkerd via evenementen, festivals en tentoonstellingen zorgt voor ontmoeting tussen mensen uit binnen- en buitenland draagt de sector bovendien bij aan het vergroten van de sociale betrokkenheid. 2 Binnen het boven geschetste kader vormt het Nederlandse landschap een troefkaart voor de toeristische promotie van Nederland. 1 Destinatie Holland 2020, Toekomstvisie inkomend toerisme, Nederlands bureau voor Toerisme en Congressen 2 http://www.nbtc.nl/corporate/nl/system/ Images/Toerisme-de-banenmotor---Ecorys_ tcm521-186949.pdf 3 De aantrekkingskracht van het Nederlandse landschap, Universiteit van Wageningen, aug. 2009. Uit onderzoek 3 van de Universiteit van Wageningen blijkt dat het Nederlandse landschap niet alleen kan voorzien in de groeiende behoefte aan duurzaam, groen, rust en ruimte, ook avontuur, gezondheid en verrijkende ervaringen spelen een belangrijke rol bij de waardering van het landschap. Dat geldt niet alleen voor het unieke Hollandse landschap, maar bijvoorbeeld ook voor bos- en heidegebieden en het rivierenlandschap. Op regionaal niveau zijn het de provincies en gemeenten die ervoor kunnen zorgen dat de landschappelijke kwaliteit behouden blijft en waar mogelijk wordt versterkt. De aantrekkelijkheid van regionale landschappen meer onder de aandacht brengen, kan voor een toestroom aan toeristen zorgen.
10 Dit is nederland
11 Een verschuiving in het aanbod met meer aandacht voor regionale kwaliteiten zou kunnen leiden tot een verschuiving in de vraag. Temeer omdat de factor: nieuwe ervaringen, één van de belangrijkste toeristenmotieven blijkt te zijn. Prognose naar motief en land van herkomst 2007 aantal gasten (x1.000) 2000-2007 groei per jaar 2008-2012 groei per jaar 2013-2020 groei per jaar 2008-2020 groei per jaar 2020 aantal gasten (x1.000) 2008-2020 absolute groei per jaar (x1.000) Totaal aankomsten 11.008 1,5% 1,0% 2,5% 2,0% 14.250 3.260 Zakelijk 3.336 1,5% 1,5% 2,5% 2,0% 4.290 955 Vakantie 6.069 1,5% 1,0% 3,0% 2,0% 7.950 1.880 Overig 1.603 1,5% 1,0% 2,5% 2,0% 2.080 475 Europa 8.904 1,5% 1,0% 2,5% 2,0% 11.370 2.460 België 1.101 7,0% 2,0% 3,0% 2,5% 1.560 465 Denemarken 163 4,5% 2,0% 3,0% 2,5% 230 65 Frankrijk 613 2,5% 2,5% 3,0% 3,0% 880 265 Duitsland 2.833-0,5% 0,5% 2,0% 1,5% 3.400 570 Italië 398 1,0% 1,5% 1,5% 1,5% 490 90 Rusland 95 6,0% 7,0% 4,5% 5,5% 190 95 Spanje 436 8,5% 2,0% 2,0% 2,0% 560 125 Zweden 116-1,0% 2,0% 3,5% 3,0% 170 50 Groot-Brittannië 1.902 0,5% 0,0% 2,0% 1,0% 2.230 325 Oost-Europa 239 3,5% 4,0% 4,0% 400 165 Amerika 1.274 0,5% -0,5% 2,5% 1,0% 1.490 210 Verenigde Staten 991 0,0% -1,0% 2,5% 1,0% 1.150 155 Canada 126 0% 1,5% 1,0% 1140 15 Brazilië 60 3,0% 2,5% 2,5% 80 25 Azië 617 0,5% 5,0% 4,5% 4,5% 1.120 500 China 123 5,0% 11,0% 8,0% 9,0% 380 255 India 42 7,5% 10,5% 11,5% 11,5% 170 125 Japan 130-4,0% 2,0% 1,0% 1,5% 160 25 Australië & Oceanië 121-0,5% 2,5% 3,0% 2,5% 170 50 Afrika 92-2,5% 1,5% 3,0% 2,5% 130 35 Bron: Global Insight (bewerking NBTC) Gegevens in de tabel betreffen afgeronde getallen.
12
Aanleiding 13 In zijn algemeenheid lijken Europese toeristen meer oog te hebben voor het Nederlandse landschap dan toeristen van buiten Europa. Deze laatsten lijken in hoofdzaak te kiezen voor de steden en de gangbare highlights, zoals tulpenvelden en molens. De stereotypen van Nederland spelen een belangrijke rol bij de manier waarop deze toeristen een bezoek plannen. In het rapport van de Universiteit van Wageningen wordt gesteld dat het landschap in de toekomst nog meer dan nu het geval is belangrijk zal zijn bij het aantrekken van buitenlandse toeristen. De onderzoekers bevelen daarom aan zuinig te zijn op het Nederlandse landschap. Gekeken naar de informatie over het Nederlandse landschap op dit moment valt op dat deze vrij moeilijk is te ontsluiten. De informatie die er is, is: te specialistisch, technisch, lokaal gefocust en wordt versnipperd aangeboden door een veelheid aan instanties en organisaties. De aanwezige routes zijn lokaal gedefinieerd en gericht op de beleving van één landschapstype, een beperkte omgeving of gebied, of thematisch geordend. (Zie: ANWB autoroutes, VVV-routes, NS-routes en fietsroutes.) Wat er ontbreekt is een doorsnede van het landschap, een overzicht op landelijk niveau. Daarbij zijn het juist de karakteristieke grenzen en overgangen tussen landschapstypen die de leesbaarheid van het landschap en het begrip ervoor vergroten.
14 Dit is nederland
Visie 15 NL-route brengt zeven routes die de bezoeker meenemen door het Nederlandse landschap voorbij het bekende. Routes die de rijke variatie in het landschap zichtbaar maken. En de relatie belichten tussen landschap en Nederlandse identiteit. Onze ambitie is om reizigers te voorzien van een beleving waarbij alle zintuigen betrokken zijn. We willen een totaal toeristisch product ontwikkelen. Belangrijk is daarbij toegankelijke en bondige informatievoorziening via verschillende kanalen. We willen een rijkdom aan cultuur- en natuurervaringen en activiteiten mogelijk maken aan de hand van het landschap en het verhaal dat dit landschap vertelt. Water speelt daarbij uiteraard een centrale rol. We zijn geïnspireerd door de Nationale toeristische route in Noorwegen (http://www.visitnorway. com/nl/) De routes: tonen de ruimtelijke weerslag van de Nederlandse identiteit; verklaren de Nederlandse cultuur en haar culturele opvattingen; laten de rijke variatie aan landschapstypen en overgangen zien; nodigen uit tot zintuiglijk ervaren van het landschap in alle seizoenen;
16 Dit is nederland
Wat 17 Voor u ligt een bidbook. Wij doen hiermee een oproep aan belanghebbende partijen om mee te werken aan het ontwikkelen van een zevental NL routes. En aan het ontwikkelen van een reeks producten dat aan een breed publiek de schoonheid van het Nederlandse landschap toont op aansprekende en toegankelijke wijze. Wij willen verrassende routes door het Nederlandse landschap ontwikkelen op landelijke schaal. Routes die het Nederlandse dna blootleggen en overgangen en contrasten inzichtelijk maken. Het resultaat is: Een zevental kaarten van een zevental voor Nederland kenmerkende routes door het landschap. Een boek Een multi-mediale website Een applicatie voor digitale media De routes zullen momenten van omschakeling laten zien. Randen en dramatische overgangen met elkaar verbinden. De routes bieden bijzondere beelden van het landschap. Om de ervaring langs de routes te versterken zouden, middels innovatieve en functionele architectuur bijzondere stopplaatsen ontwikkeld kunnen worden bij view points. Daarmee worden bezoekers in de gelegenheid gesteld van deze bijzondere plekken te genieten, de auto te parkeren, te pauzeren, foto s te maken en misschien een wandeling. Anders dan bij de bestaande Nederlandse websites, gidsen en boeken, neemt NL route de afwisseling in het landschap als rode draad van de presentatie en bewegen we ons op bovenregionaal niveau. Dankzij de nadruk op contrasten wordt de mythe van Nederland als ruimtelijk saai, plat land ontkracht. We tonen een dynamisch land en landschap met dramatische overgangen, technische hoogstandjes, natuurschoon, cultuurlandschap en in alle opzichten een gelaagdheid aan betekenis. De routes bieden de reiziger een blik op de mooiste vergezichten. De routes zijn makkelijk toegankelijk en aantrekkelijk voor toeristen uit binnen- en buitenland. Ze zijn tevens de assen waarlangs verschillende economische activiteiten gerelateerd aan toerisme zich afspelen.
18 Dit is nederland
Wie 19 Het idee NL route is geïnitieerd door Pnina Avidar (architect). Het concept is verder uitgewerkt door een projectteam waarin verschillende disciplines en specialismen zijn vertegenwoordigd: Tatjana Trzin (architect) Saline Verhoeven (landschapsontwerper) Geert de Vries (landschapsarchitect) Irma Bannenberg (grafisch ontwerper) Ulli Fischer (journalist en tekstschrijver). Wij geloven dat de subtiele schoonheid van het Nederlandse landschap bijzonder waardevol is en veelal onderbelicht. Het Nederlandse landschap leent zich bij uitstek voor de promotie van de Nederlandse cultuur voorbij de clichés en vertelt een eigen verhaal over de identiteit van de bewoners.
20 Dit is nederland
Hoe 21 Ons doel is het bundelen van kennis, geld en energie rond NL route: De business case van NL route voor grootschalige investering neerzetten. Het potentieel dat besloten ligt in het plan NL route mobiliseren en daarvoor een netwerk van potentiële stakeholders en geïnteresseerden opbouwen volgens het principe van crowd funding. Binnen 1,5 jaar willen we de volgende twee zaken bereikt hebben: 1 De business case voor grootschalige investering neerzetten. De focus van de business case is een eerste NL route ontwerpen, een marketingplan opstellen, een app en andere media-uitingen ontwikkelen. 2 Het uitvoeren van de eerste NL route. Onze Vraag Wij zijn op zoek naar partners die NL route verder met ons willen uitwerken en realiseren. Dit kan vanuit toeristisch-recreatief perspectief of vanuit landschappelijk oogpunt. We willen een verbond aangaan met private investeerders en met investeringsallianties. Mede-eigendom van dit product is ook bespreekbaar. DE WAARDE VAN WATER De Randstedelijke watereconomie is ooit becijferd op 40 miljard euro. De gemiddelde waardestijging voor het gehele netwerk door het aanpakken van één knelpunt beloopt 5-15% bij een gemiddelde investering van 200 miljoen euro. Die waardestijging vertaalt zich in toename van toeristische uitgaven, groei van transport en overslag. Toename van de waarde van onroerend goed en werkgelegenheid. Daar komt bij de waarde die zo n injectie heeft voor het fysieke en geestelijke welzijn van de Nederlanders. Door activiteiten die in het verlengde liggen, zoals sporten, recreëren en genieten van cultureel erfgoed. Aanleiding genoeg om financiering zowel uit private als publieke sector te willen halen. Water in de Randstad is business, big business.
22 Dit is nederland
Dit is nederland 23
Dit is nederland