Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta

Vergelijkbare documenten
NATUURLIJK KAPITAAL & DUURZAAM INKOPEN. Werkconferentie Natuurlijk Kapitaal 15 december 2015

Platform BEE tools en websites

Energievoorziening Rotterdam 2025

Platform Biodiversiteit, Ecosystemen en Economie

Van strategische ligging naar strategische positie. Henk Rosman directeur REWIN West Brabant

van zoet water en de opslag van CO2.

Den Haag Business Akkoord over Natuurlijk Kapitaal. Ondernemen met oog voor de toekomst 24 november 2016

Wageningen University & Research. Wageningen, 14 Oktober 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

Wageningen University & Research. Wageningen, 04 November 2017 Prof. dr Arthur Mol, Rector Magnificus

Wat zijn de belangrijkste doelen en resultaten van de Readiness fase voor REDD+?

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Green Deal. 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals

Workshop Biobased Ketens

Voedselverspilling: kans of uitdaging voor agrifoodtech?

Circulaire Economie in de GWW Betekenis voor de baggersector. Evert Schut Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving

Klimaatneutrale bedrijfsvoering

Onderwijs en Kennisoverdracht

klimaatcasino Stellingenspel

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

Groene Suriname Strategie

Circulaire economie en de bouw & vastgoed sector

Duurzaamheid in het beroep A

C-167 Green Deal Groene Daken

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Duurzaamheid, Impact-neutraal ondernemen Metta

Boodschap uit Gent voor Biodiversiteit na 2010

100% groene energie. uit eigen land

BIJLAGE EXPO 2025 COMMITMENT

Groene Groei Investeren in biodiversiteit en natuurlijke hulpbronnen. Overzicht aanbevelingen

Initiatieven CO2 reductie MVOI BV.

Sustainable Development Goals: transities realiseren met duurzaam landgebruik

Betekenis van circulaire economie voor de grondketen

Zaal STUDIO Slimme warmte-oplossingen: wat biedt de markt aan het lokaal bestuur?

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 20 juni 2013 Betreft Van Afval naar Grondstof

Land Stewardship, Investing in the natural, social and economic capital of Industrial land Hans Slenders (NICOLE/Arcadis), Claudio Albano, Margot De

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Actualisering Binnenhavenvisie Twentekanalen

Moving into new directions with REDD+

Grondstoffenschaarste in drie dimensies

KLIMAAT, ENERGIE EN GRONDSTOFFEN

Actiepunten 2016 van de overheid m.b.t. de uitvoering van het Convenant ten aanzien van de verbeteringen in de steenkoolketen

Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer

MVO & Suriname. Bernedine Bos

ECOSYSTEEM TOPSECTOR ENERGIE

AQUATISCHE LANDBOUW. haal meer uit land én water

Duurzaamheid in het beroep B

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Thema-avond Duurzaamheid in de gemeente Donderdag 28 mei 2015

Grondstoffenschaarste in drie dimensies

Onderzoeksmissie Eindhoven Rwanda mei 2016

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

Jeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Vlaams Kenniscentrum water. Van projectidee tot projectconsortium

SMART SOCIETY IN NEDERLAND

Wind op zee en India. 11 December, Ir. Leon Wijshoff

Circulaire Bouweconomie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

SAMENWERKING IN ONDERZOEKSCONSORTIA

C-197 Green Deal Business met biomassa en biobased gas

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy

Ecosysteemdiensten t in kaart brengen en waarderen

Samenvatting. economy.

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Ton Venhoeven, Rijksadviseur Infrastructuur

Vlaams beleid rond de bio-economie

Duurzaam ondernemen Musea

WKO in duurzame gebiedsontwikkeling case Westland Ir. Marion Bakker SenterNovem

Contouren van morgen. Proces van materialiteitsanalyse

Campus Zeeland. Regiobijeenkomst Zeeuws Vlaanderen. 22 juni 2017

Voorstelling van het voorlopige ecosysteemdienstenactieplan voor de Vlaamse Overheid (OMG / LV)

Verslag themabijeenkomst Lokale Economie

Wegwijzer naar een groene toekomst

Transitieopgave in het kader van de Regionale Energiestrategie. Regio West Friesland

Workshop C-Bèta 23 mei 2019

Duurzame innovatie met de natuur als mentor - de circulaire economie in de praktijk - Rijks Innovatie Lab 2013

Milieu- en klimaatuitdagingen voor de 21ste eeuw: van Europese visie naar lokale betekenis en actie. Hans Bruyninckx, Mortsel, 9 oktober 2105

Grootschalige verduurzaming door creatieve coalities

Chemie & ICT ICT en Chemie: samen naar een duurzame toekomst?

volgens HbR zelfs verder Rotterdam

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

C-153 Green Deal Groen Bouwen

Smart Industry Event KPN ervaringen Fokker 4.0 project en next steps

INHOUD. Werkwijze maken PRODOC. Strategie & Begeleidende Principes. Inhoud PRODOC

KPMG PROVADA University 7 juni 2018

Overijssels Ontwikkelmodel

KvK dienstverlening topsectoren

Cleantech Markt Nederland 2008

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

upspiral randerij -

Economische ontwikkeling in de Eemsdelta. Presentatie KvK in Appingedam

DUURZAAM? SHS Parkmanagementvereniging Slochteren Hoogezand-Sappemeer. 15 februari Sietse Vlietstra

Green Deal: Verduurzaming Schoolgebouwen

Collegevoorstel. Onderwerp: Deelname Coalitie Biodiversiteit 2010

Duurzaamheidsanalyse, Hoe groen is groen?

Water Stewardship Journey Water Use Efficiency tijdens de productie van gewasbeschermingsmiddelen

Transcriptie:

Behoud van natuurlijk kapitaal en ervaringen rond studie Chemiecluster Eemsdelta Rotterdam Energy Port 2015 R.Willems 1

Definitie Natuurlijk Kapitaal The world s stocks of natural assets which include geology, soil, air, water and all living organisms. De voorraad van natuurlijke rijkdommen op aarde, inclusief de geologische rijkdommen, de bodem, het water, de lucht en alles wat leeft. Natuurlijk Kapitaal en ecosysteemdiensten Delfstoffen (Mineralen, fossiele brandstoffen, etc.) Natuurlijk Kapitaal Ecosystemen (Bos, moeras, agrarisch gebied etc. en bijbehorende soorten) Externe hulpbronnen (Zon, wind, waterkracht, geothermie, etc.) Niet hernieuwbaar, uitputbaar Hernieuwbaar, uitputbaar Hernieuwbaar, onuitputbaar Ecosysteemdiensten Productiediensten Regulerende diensten Culturele diensten Welzijn en welvaart 2

Biodiversiteit als indicator voor het duurzaam gebruik van Natuurlijk Kapitaal Variëteit aan: - ecosystemen - soorten - genen Doelstelling 3

Challenge: minimal pressure, smart use Biomimicry Landscape approach Biobased economy New applications Net Gain biodiversity Circular economy Emission reduction Sustainable supply chain Resource efficiency Routeplan 1. Intake 2. Positiebepaling: Quick-scan, Helpdesk 3. Maatregelen keuze: Aanpassing eigen bedrijfsvoering, keten Aansluiten bij een thema: REDD+, Rijncorridor, Natuurinclusief bouwen, marketing 4. Prestatiemeting 5. Verslaglegging 4

Voorbeeld: DSM, Testa en WNF Verminderen visoliewinning - 1/3 van de visvangst is voor visolie - toenemende vraag - snel stijgende prijs Vervanging visolie door alternatieven - Algenolie als kansrijk alternatief Levert direct Omega 3 Lage druk op biodiversiteit Schaalbaar? 9 5

Ontbossing in de tropen zorgt voor: Grote aanslag op 50% vd biodiversiteit 17% vd mondiale CO2 emissies Veel sociale ellende REDD+ Business Initiative is: Groep bedrijven die investeren in bosbehoud Vanwege biodiversiteit, klimaat én sociaal aspect Bedrijven bekostigen dit via inpassing in bedrijfsstrategie Ondersteuning vanuit publieke fondsen 6

REDD+ is: Op resultaat gebaseerd mechanisme Onder de vlag van het UNFCCC Voorgesteld door boslanden Onderdeel nieuw klimaatverdrag REDD+ Business Initiative wil: Aandacht voor belang bosbehoud via REDD+ versterken Erkenning + steun voor bijdrage bedrijven Uitbreiding van de groep 7

Natcap: een digitale omgeving Ervaringen Eemsmond Centrale vragen waren: 1.Wat zijn de uitdagingen voor het chemiecluster Eemsdelta? 2.Waar liggen kansen voor economische structuurversterking? 3.Wat betekent dit voor de strategie? 4.Welke acties moeten worden ondernomen om daar te komen? 8

Aanpak Verkennende gesprekken met ondernemers, kennisinstellingen, overheden en stakeholders Formulering van visie, strategie en randvoorwaarden Inventarisatie en toetsing op haalbaarheid van de investeringsprojecten Dialoog met stakeholders over de contouren van het Actieplan Opstellen van het Actieplan Tijdpad 19 februari: visie + hoofdlijnen 20 februari: uitwerking hoofdlijnen + huiswerk voor werkgroepleden 28 februari: s ochtends bedrijven, s middags actieplan afmaken 3 maart: gesprekken met stakeholders 5 maart: actieplan af Dit werd 17 maart, dus 5 weken 9

Acties 1 Behouden en versterken Oprichten Chemports Eemsdelta die gezamenlijke strategie uitvoert Organiseren en versterken gemeenschappelijke utilities Versnellen van investeringen van gereed liggende projecten Acties 2 Versterken en vernieuwen Branding en acquisitie Investeren in kennis en ondernemerschap Investeren in mensen Aanpakken van belemmeringen in regelgeving Vernieuwen Verbreden en vergroenen door nieuwe investeringen mogelijk te maken 10

11

Natural Captains: een initiatief van Platform BEE 12