Lawaai en slaap Winni Hofman Universiteit van Amsterdam Somnio Online Slaaptherapie Omgevingsraad Schiphol 3 juli 2017 1
Slaap belangrijk voor functioneren overdag alertheid omgaan met stress voldoende slaap concentratie geheugen
Slaap belangrijk voor gezondheid minder kans op cardiovasculaire problemen versterking immuunsysteem voldoende slaap minder kans op overgewicht psychiatrische problemen: depressie
Hoe diep is onze slaap? Lichte slaap Brein sluit zich langzaam af van buitenwereld Wekdrempel hoger Diepe slaap Brein vrijwel volledig afgesloten van de buitenwereld Belangrijk voor herstelfunctie, geheugen Wekdrempel hoogst REM-slaap (droomslaap) Emotioneel geheugen, informatieverwerking Wekdrempel ± lichte slaap of iets hoger 4
Slaap stadia Slaap stadia Jonge volwassenen Slaappatroon over de nacht Wakker Lichte slaap Diepe slaap REM 1 2 3 4 Ouderen Wakker Lichte slaap Diepe slaap REM 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 uur minder diepe slaap meer ontwaken 1 2 3 4 5 6 7 uur
Slaap stadia Slaappatroon over de nacht Kinderen Wakker Lichte slaap Diepe slaap REM 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 uur
Slaapduur -slaapkwaliteit GROTE VARIATIE IN INIVIDUELE SLAAPDUUR! 7
Slaapduur -slaapkwaliteit GROTE VARIATIE IN INIVIDUELE SLAAPDUUR! CRITERIUM: FUNCTIONEREN OVERDAG 8
Slapend Brein Verhoogde drempel voor geluidsstimuli Factoren waardoor stimuli toch doordringen Slaapdiepte Licht/Diep, REM Stimulus eigenschap Type, Niveau, Piek/Achtergrond Invididuele karakteristieken Leeftijd, Geslacht Geluidsgevoeligheid Persoonlijkheid Individu/stimulus Informatie Habituatie
Wat voelen we bij slaaptekort? Slaperig, moe Verminderde concentratie Geheugenproblemen Kan slechter tegen stress Slechtere stemming Motorisch minder Minder aandacht volhouden Prestaties gaan achteruit 10
Slaperig autorijden: Een vaak onderschat gevaar! Slaperig autorijden Rijden > 0,5 promille alcohol Net zo gevaarlijk! 11
Slaap stadia Slaapkwaliteit Slaapkwaliteit is goed als: slaap niet onderbroken (gefragmenteerd) niet te veel ongewenste overgangen diepe slaap / lichte slaap patronen diepe slaap/rem-slaap niet verstoord Wakker REM 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 uur
Kwantificatie slaapverstoring: Frekwentie en duur ontwaken Verstoringen slaap-eeg, zonder ontwaken Reacties in hartslag, bloeddruk Bewegingen Subjectief oordeel over slaapkwaliteit vaak afgeleid uit functioneren overdag
Spontane reacties Rekening houden met: Spontaan ontwaken Spontane EEG-verstoringen zonder ontwaken Spontane bewegingen Meer in 2e helft van de nacht Maar ook meer kans op externe verstoringen Meer bij ouderen Minder bij (kleine) kinderen 14 1 2 3 4 5 6 7 uur
Waarschijnlijkheid ontwaakreacties Basner et al. 2006-64 omwonenden vliegveld Keulen - Ontwaakreacties op ANE P induced = P ANE P spontaneous Basner et al., 2006 15
Arousabiliteit en lawaai intensiteit Arousability 3 Lawaai condities in lab: verkeer, vliegtuig, trein 100% % Reactions 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% Awakening. Change to light sleep Arousals No reaction Bij meer lawaai: Meer ontwaakreacties en arousals Lawaainiveau belangrijker dan geluidsbron Arousals OOK bij lager lawaainiveau 10% 0% 45 db(a) 65dB(A) 75dB(B) Stimulus Intensity Kumar, A., Hofman, W.F., Eberhardt, J., 2004
Lawaai en Hartslagveranderingen Hart reageert reflexmatig- met versnelling op geluidsstimulus Hofman et al., 1995 Kumar et al., 2004
Rekening houden met spontane reactiviteit Reactie hart op Geluidsstimulus Reactie hart op pseudo stimulus 18
Met geluid isolatie door dubbele beglazing Laag gemiddeld geluidsniveau Zonder geluid isolatie door dubbele Zonder geluid beglazing isolatie door dubbele beglazing Hoog gemiddeld geluidsniveau Hoog gemiddeld geluidsniveau 19
Lawaai en Hartslagveranderingen Aantal PIEKEN tov achtergrond belangrijker dan absoluut geluids niveau Geluidsisolatie dmv dubbele beglazing vemindert aantal pieken in lawaainiveau niet ook bij lager gemiddeld geluidsniveau hartslagversnelling bij lawaaipieken (Hofman et al., 1995) Reactie ook na jaren blootstelling
Conclusies Geluidsstimuli tijdens slaap: Meer kans op ontwaakreacties Meer kans op kortdurende verstoringen slaap-eeg Zelfs na jaren blootstelling: Versnelling van de hartslag
Conclusies Chronisch slaaptekort kan leiden tot: Slechter functioneren overdag Vermoeidheid Slaperigheid Alertheid Geheugen Op de lange duur Meer kans op cardiovasculaire problemen Psychische problemen (bijv. Depressie)
Dank u voor uw aandacht! 23