TE VEEL SLAPEN OF NIET SLAPEN HET ZIT VOORAL IN JE BREIN

Transcriptie

1 TE VEEL SLAPEN OF NIET SLAPEN HET ZIT VOORAL IN JE BREIN DR. STEPHANIE HÖDL Centrum voor Neurofysiologische Monitoring Universitair Ziekenhuis Gent

2 SLAAPSTADIA

3 POLYSOMNOGRAFISCHE - REGISTRATIE Monitoring voor één of twee nachten EEG, EOG, EMG Ademhaling (nasale luchtstroom, borst- en buikademhaling), zuurstofsaturare Hartslag Geluiden bv. snurken (microfoon)

4 HYPNOGRAM

5 SLAAPSTOORNISSEN DYSOMNIEËN Psychophysiologische Insomnie Sleep state misperception Idiopathische insomnie Narcolepsie Idiopathische hypersomnie Recurrente hypersomnie Obstructief slaap apneu syndroom Central slaap apneu syndroom Periodieke beenbewegingen Restless Legs Syndrome Inadequate slaap/waak hygiëne Medicatie-afhankelijke slaapstoornissen PARASOMNIEËN Arousal Disorders Confusional Arousals Slaapwandelen Slaapterror Waak- slaap transire Parsomnieën Ritmische bewegingen Praten in de slaap Parasomnieën Rjdens REM slaap REM slaap gedragsstoornissen INTERNATIONAL CLASSIFICATION OF SLEEP DISORDERS

6 I. PSYCHOFYSIOLOGISCHE INSOMNIE WAT? Meest frequente vorm van insomnie bij volwassenen (10-30%) Oorzaken zijn stress (werk, school, familie, ) of slaapverstorende omgevingsfactoren Gekenmerkt door moeilijk inslapen + vaak en langdurig ontwaken Meestal mispercepre van het slaappatroon

7 I. PSYCHOFYSIOLOGISCHE INSOMNIE DIAGNOSE DIAGNOSE & BEHANDELING Anamnese polysomnografisch onderzoek met toegenomen slaaplatenre, afgenomen slaapefficiënre, toename van slaapstadium 1, licht toegenomen harerequenre en spieracrviteit, Ev. psychologisch onderzoek BEHANDELING Niet- medicamenteuze behandelingstechnieken Ev. medicamenteuze ondersteuning

8 SLAAP- WAAK HYGIËNE RegelmaRg slaap/waak schema Beperkte dutjes overdag Adequate slaapkamer: donker, niet te warm, geen geluiden Slaap hygiëne voor het slapen gaan: geen tv kijken in de slaapkamer, niet zwaar eten s avonds Voldoende beweging en licht overdag (minimaliseer licht vanaf 22:00 uur ) Vermijden van overmarg alcohol gebruik Vermijden van overmarg gebruik van cafeïne (koffie, cola, ) Vast slaapritueel

9 II. NARCOLEPSIE - WAT? 4 kenmerkende symptomen ( tetrade ) Slaperigheid slaapaanvallen van korte duur Kataplexie abrupt kortdurend (enkele seconden) verlies van spiertonus alrjd emoroneel getriggerd Slaapparalyse onvermogen om te bewegen of te praten gedurende enkele minuten Rjdens de overgang van slaap naar waak Hypnagoge hallucina=es niet reële denkbeeldige waarnemingen, optredend Rjdens de overgang van waak naar slaap

10 II. NARCOLEPSIE - WAT? De vier symptomen kunnen ook op zich voorkomen, zonder dat er sprake is van narcolepsie. Hoe meer symptomen van de tretrade, hoe waarschijnlijker de diagnose van narcolepsie % slaapaanvallen, 70% kataplexie, 25% slaapparalyse, 30% hypnagoge hallucinares. Alle symptomen van de tetrade zijn slechts aanwezig bij 10% van de parënten met narcolepsie.

11 II. NARCOLEPSIE - PREVALENTIE PrevalenRe ongeveer 26-50/ Oorzaak is onbekend. Narcolepsie ontstaat geleidelijk, meestal met slaapaanvallen als eerste symptoom. Eerste symptomen meestal in de tweede levensdecade.

12 II. NARCOLEPSIE - DIAGNOSE Anamnese Polysomnografie korte inslaaplatenre, SOREM (sudden onset REM), hoge arousal index MSLT (mul=ple slaaplaten=etest) - de gemiddelde slaaplatenrerjd is minder dan 8 minuten, ten minste twee SOREM Lage hypocrerne waarden (hypothalamus)

13 II. NARCOLEPSIE - BEHANDELING Niet Medicamenteuze behandeling regelmarg slaap/waakregime met dutjes op vaste RjdsRppen overdag Medicamenteuze behandeling behandeling van drie symptomengroepen slaperigheid, kataplexie en gestoorde nachtslaap.

14 III. SLAAPWANDELEN - WAT? Complex gedrag Rjdens diepe NREM slaap dat aanleiding kan geven tot wandelen zonder dat men zich daarvan bewust is Duurt zelden langer dan 5-15 minuten +/ % van de kinderen slaapwandelt eens (piekleetijd 8-12 jaar) Tijdens slaapwandelen lijkt de persoon zich te oriënteren (gebaseerd op herinneringen)

15 III. SLAAPWANDELEN - DIAGNOSE & BEHANDELING DIAGNOSE Anamnese Bij atypisch beeld PSG + video en ev. langdurig video- EEG monitoring BEHANDELING Niet medicamenteuze behandeling Ev. medicamenteuze behandeling