Rapportage Opiniepeiling nationale slaapweek maart 2015

Transcriptie

1 Rapportage Opiniepeiling nationale slaapweek maart 2015 In opdracht van: Hersenstichting Datum: Maart 2015 Projectnummer: Auteurs: Els van der Velden & Rik Wester

2 Inhoud 1 Achtergrond & opzet 3 2 Conclusies 5 3 Resultaten 7 4 Bijlagen 21 Figuur Maatregelen treffen voor goede slaap Figuur: Actie ondernemen bij zorgen over slaap Figuur: Kennisniveau belang van goede slaap 5 Contact 25 2

3 Achtergrond & opzet 3

4 Achtergrond van het onderzoek Doel onderzoek DirectResearch heeft in opdracht van de Hersenstichting een onderzoek uitgevoerd onder Nederlanders naar kennis, houding en gedrag op het gebied van slaap. Doelstelling Dit onderzoek geeft inzicht in wat Nederlanders weten over goede slaap, hoe belangrijk men het vindt, wat hun eigen slaapgewoontes zijn en welke informatiebehoefte men heeft op het gebied van goed slapen en de mogelijkheden om dit te verbeteren. Deze inzichten kunnen worden gebruikt tijdens de start van de Nationale slaapweek op 16 maart as. om awareness te creëren voor de projecten die de Hersenstichting gaat opstarten rondom het onderwerp goede slaap. Doelgroep De doelgroep bestaat uit Nederlanders van 30 jaar en ouder. De steekproef is representatief voor Nederland (op leeftijd, geslacht, opleidingsniveau en regio). De netto steekproef is achteraf niet gewogen. Significante verschillen worden weergegeven met een geel icoontje: Methode Kwantitatief-kwalitatief online onderzoek: de respondenten zijn uitgenodigd via . De vragenlijst bestond uit 11 vragen. * Periode 23 februari maart 2015 Respons Bron: Eupanel DirectResearch Bruto steekproef: 2236 Netto steekproef: 1036 (46%) 4

5 Conclusies 5

6 Conclusies Beoordeling Nederlanders zijn vrij tevreden over hun slaap: men geeft gemiddeld een 7. Daarbij blijkt dat hoe meer men gemiddeld slaapt, hoe positiever men de eigen slaap beoordeelt. Gedrag Een meerderheid (ca. 60%) geeft aan gemiddeld minder dan 7 uur te slapen. Om goed te kunnen slapen zorgt men vooral voor een donkere slaapkamer. Als men zich zorgen maakt over hun slaap, leidt dat in de meeste gevallen niet tot actie. Gebeurt dat wel, gebeurt dat in de eigen sociale kring. Er wordt geen specialistische hulp gezocht. Houding Het hebben van een vast slaapritme wordt minder belangrijk gevonden dan de directe ervaring van het slapen: s nachts doorslapen, je uitgerust voelen, etc. Nederlanders hebben vaker uitgesproken ideeën over de directe/korte termijn gevolgen (bijv. concentratieniveau of je fit voelen overdag), dan over de lange termijn effecten van slaapkwaliteit (bijv. chronische ziektebeelden). Kennis Nederlanders zijn goed op de hoogte van de individuele verschillen in slaapbehoefte en ritme. De verschillen die bestaan tussen ouderen en jongeren met betrekking tot slaap is minder bekend. Informatie Er is een substantiële informatiebehoefte voor het onderwerp slaap: iets meer dan de helft zou meer informatie willen, met name over wat te doen om beter te slapen en wat de norm is van goede slaap. Daarnaast vraagt men meer aandacht voor de effecten van slaap op de gezondheid, het dagelijks functioneren en de effecten van beeldschermen op de nachtrust. 6

7 Resultaten Beoordeling slaap 7

8 Nederlanders tevreden over eigen slaap Nederlanders beoordelen hun slaap gemiddeld met een 7 Opvallend is dat bijna 60% minder dan 7 uur slaapt Rapportcijfer 7,0 Aantal uren slaap 1% 10% 40% Positief ( t/m 10) 30% Meer dan 9 uur -9 uur 7- uur Neutraal (6 t/m 7) 6-7 uur 45% 35% 5-6 uur Minder dan 5 uur Negatief (1 t/m 5) 19% 15% 5% Vraag: Op een schaal van 1 t/m 10, hoe beoordeelt u uw eigen slaap? n=1036 Vraag: Hoe lang slaapt u gemiddeld per nacht? n=1036

9 Crossing: hoe meer slaap, hoe hoger tevredenheid Bij meer dan 9 uur neemt de tevredenheid weer iets af 4,4 5, 7,1 7,7 7,9 7,3 7, positief neutraal negatief Minder dan 5 uur 5-6 uur 6-7 uur 7- uur -9 uur Meer dan 9 uur Gemiddeld Vraag: Op een schaal van 1 t/m 10, hoe beoordeelt u uw eigen slaap? n=1036 Vraag: Hoe lang slaapt u gemiddeld per nacht? n=1036 9

10 In de nacht doorslapen het belangrijkst Een vast slaapritme wordt minder belangrijk gevonden dan bijvoorbeeld s nachts doorslapen of uitgerust wakker worden Doorslaap 's nachts Uitgerust wakker word Makkelijk in slaap kom 56% 54% 62% * * Nederlanders die hun slaap slecht beoordelen (cijfer 1 5) vinden het belangrijker om 's nachts door te slapen dan degenen die hun slaap een -10 geven (71% vs. 54%). Me fit voel overdag en me goed kan concentreren 40% Lang genoeg heb geslapen 27% Gemakkelijk wakker word rond de tijd dat ik meestal opsta 26% Rond mijn normale bedtijd ga slapen Wakker word op de tijd dat ik van plan was Anders 2% 20% 1% * * Hoe meer men slaapt, hoe belangrijker men het vindt om op een vast tijdstip te gaan slapen ( uur of meer (37%) vs. minder dan 6 uur (10%) 0% 20% 40% 60% 0% Vraag: Welke van de onderstaande uitspraken hebben betrekking op u? Ik vind mijn slaap goed wanneer ik... n=

11 Grootste groep zorgt voor donkere, rustige slaapkamer Andere maatregelen worden door (minder dan) de helft getroffen Top 3-box Slaap in een donkere en rustige slaapkamer % Smartphone/tablet/laptop/televisie uit mijn slaapkamer weglaat % Naar bed ga op het moment dat ik moe ben % Opsta op het moment dat ik uit mijzelf wakker word % Koffie, cola en dergelijke vermijd vlak voor het slapen gaan % Alcohol vermijd vlak voor het slapen gaan 17 33% Ontspannende activiteiten (zoals lezen of een warm bad nemen) voor het slapen onderneem % Sporten vermijd vlak voor het slapen nog gaan % Beetje van toepassing Van toepassing Helemaal van toepassing Vraag: Om goed te kunnen slapen zorg ik er (meestal) voor dat ik... n=

12 Resultaten Zorgen over slaap 12

13 Vast slaapritme minder belangrijk Opnieuw blijkt dat een vast slaapritme minder belangrijk wordt gevonden dan bijvoorbeeld makkelijk in slaap vallen en doorslapen in de nacht Moeilijk in slaap val Te kort heb geslapen Moe ben bij het opstaan Wakker word 's nachts 49% 45% 44% 41% * Nederlanders die hun slaap slecht beoordelen (rapportcijfer 0 5) maken zich vaker zorgen als men zich overdag slaperig voelt/ zich moeilijk kan concentreren dan Nederlanders die hun slaap met een of hoger beoordelen (55% vs. 30%). Me slaperig voel overdag en moeite heb met concentreren 39% * Moeite heb met wakker worden rond de tijd dat ik meestal opsta 17% Later dan mijn gemiddelde bedtijd ga slapen 14% Anders % Vroeger of later wakker word dan ik van plan was 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Vraag: Ik maak mij zorgen over mijn slaap op het moment dat ik meerdere dagen per week n=

14 Zorgen over slaap vooral in sociale kring besproken Inschakelen van professionele hulp ligt minder voor de hand: zorgen over slaap leiden over het algemeen blijkbaar niet direct tot actie Top 3-box Bespreek ik dat met mijn partner, vrienden of familie % Ga ik naar mijn huisarts % Zoek ik informatie hierover op in een boek of op het internet % Neem ik contact op met een psycholoog of andere therapeut % Neem ik contact op met een slaapcentrum % Beetje van toepassing Van toepassing Helemaal van toepassing Vraag: Als ik mij zorgen maak over mijn slaap dan... n=

15 Resultaten Kennis over slaap 15

16 Associatie met geheugen en concentratie het sterkst Slaap wordt minder geassocieerd met (langdurige) ziektebeelden Top 3-box Het concentratievermogen en het geheugen % 31% 53% 92% Een gezond afweersysteem 20% 30% 30% 0% Het verminderen van het risico op angst en depressie 16% 25% 25% 66% Een gezonde eetlust 21% 19% 1% 5% Het verminderen van het risico op een hart en vaatziekte 20% 16% 12% 4% Het verminderen van het risico op dementie 9% 7% % 24% 0% 20% 40% 60% 0% 100% Een beetje van toepassing Van toepassing Helemaal van toepassing Vraag: In welke mate denkt u dat een goede slaap kan bijdragen wat betreft de onderstaande uitspraken? Een goede slaap is belangrijk voor n=

17 Nederlanders op de hoogte van individuele verschillen Verschillen in slaapbehoefte met betrekking tot leeftijd zijn minder goed bekend Individuele verschillen Leeftijdsverschillen Algemene verschillen Sommige mensen hebben veel meer uren slaap nodig dan anderen om uitgerust te zijn Hoe ouder men wordt hoe minder slaap men nodig heeft De uren slaap voor twaalf uur 's avonds tellen niet dubbel 5% 95% Waar Niet waar 42% 5% Waar Niet waar 2% 72% Waar Niet waar Ochtendmensen hebben een ander slaap-waakritme dan avondmensen Pubers hebben tijdelijk een bepaald slaap-waakritme, waardoor ze later wakker worden en later moe worden Slaperigheid en moeheid zijn niet hetzelfde 1% 2% Waar Niet waar 39% 61% Waar Niet waar % 92% Waar Niet waar Vraag: Zijn de onderstaande uitspraken over slaap volgens u waar of niet waar? n=

18 Resultaten Informatiebehoefte 1

19 Informatiebehoefte rondom slaap substantieel De helft (52%) van de Nederlanders zou meer willen weten, met name over het zelf treffen van maatregelen en wat normaal is op het gebied van slaap Wat ik kan doen om beter te slapen 27% Wanneer mijn slaap normaal is en wanneer niet 25% Hoeveel ik zou moeten slapen 20% Wie ik om advies over mijn slaapgedrag kan vragen 9% Slaap bij kinderen en pubers % Anders 3% Geen van bovenstaande 4% 0% 20% 40% 60% Vraag: Op het gebied van slaap zou ik meer willen weten over... n=

20 Meer aandacht voor effect op gezondheid en invloed van beeldschermen * De invloed van slaap op je gezondheid De invloed van tablets/laptops/smartphones op slaap De invloed van slaap op je dagelijks functioneren De invloed van afwijkende werktijden op slaap * De invloed van tv's op slaap Wanneer je kan zeggen dat je slaap goed is of niet De invloed van hersenaandoeningen op slaap Individuele verschillen bij slaap Anders 7% 24% 31% 30% 29% 2% * 41% 45% 53% tv s, laptops, smartphones en tablets worden vaak onder 1 noemer geschaard. Aanvullende thema s Slaapapneu Zonder een CPAP apparaat kan ik absoluut niet normaal slapen. Vele mensen (vaak snurkers) hebben dit probleem en weten het niet! Ik denk apneu is een onderschat probleem en uw enquête bewijst dit, helemaal geen vragen erover! 16% 16% Aanvullende opmerking Invloed van slaappillen/middelen Ik gebruik al een jaar slaapmiddelen (zolpidem) en vraag me af of mijn natuurlijke spaargedrag is aangetast omdat ik niet meer zonder de slaappil in slaap kan vallen. Invloed van bed en/of slaapkamer Informatie over externe omstandigheden die van invloed zijn op goede slaap. Zoals ventilatie, bed/matras, kamertemperatuur, luchtvochtigheid, hoofdkussen. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Vraag: Voor welke onderwerpen rondom slaap zou er volgens u meer aandacht moeten komen? n=1036 Vraag: Zou u uw antwoord kunnen toelichten en/of heeft u nog opmerkingen over het onderwerp 'goede slaap'? n=

21 Bijlagen 21

22 Maatregelen treffen voor goede slaap Gehele grafiek Sporten vermijd vlak voor het slapen nog gaan Ontspannende activiteiten (zoals lezen of een warm bad nemen) voor het slapen onderneem Alcohol vermijd vlak voor het slapen gaan Koffie, cola en dergelijke vermijd vlak voor het slapen gaan Opsta op het moment dat ik uit mijzelf wakker word Naar bed ga op het moment dat ik moe ben Smartphone/tablet/laptop/televisie uit mijn slaapkamer weglaat Slaap in een donkere en rustige slaapkamer % 20% 40% 60% 0% 100% Helemaal niet van toepassing l l Neutraal l l Helemaal van toepassing Vraag: Om goed te kunnen slapen zorg ik er (meestal) voor dat ik... n=

23 Actie ondernemen bij zorgen over slaap Gehele grafiek Neem ik contact op met een slaapcentrum Neem ik contact op met een psycholoog of andere therapeut Zoek ik informatie hierover op in een boek of op het internet Ga ik naar mijn huisarts Bespreek ik dat met mijn partner, vrienden of familie % 20% 40% 60% 0% 100% Helemaal niet van toepassing l l Neutraal l l Helemaal van toepassing Vraag: Als ik mij zorgen maak over mijn slaap dan... n=

24 Kennisniveau belang van goede slaap Gehele grafiek Het verminderen van het risico op dementie Het verminderen van het risico op een hart en vaatziekte Een gezonde eetlust Het verminderen van het risico op angst en depressie Een gezond afweersysteem Het concentratievermogen en het geheugen % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 0% 90% 100% Helemaal niet van toepassing l l Neutraal l l Helemaal van toepassing Vraag: In welke mate denkt u dat een goede slaap kan bijdragen wat betreft de onderstaande uitspraken? Een goede slaap is belangrijk voor... n=

25 Crossing: beoordeling slaap naar < 6 uur slaap Gehele grafiek 40% 30% 29% 20% 20% 14% 13% 10% 9% 10% 0% 2% 2% 2% 1% 1 - zeer slecht zeer goed Vraag: Op een schaal van 1 t/m 10, hoe beoordeelt u uw eigen slaap? Personen die minder dan 6 uur slapen per nacht (n=252) Vraag: Hoe lang slaapt u gemiddeld per nacht? l Personen die minder dan 6 uur slapen per nacht (n=252) 25

26 Crossing: beoordeling slaap naar 6 uur slaap Gehele grafiek 40% 33% 33% 30% 20% 13% 12% 10% 0% 3% 3% 0% 0,3% 0% 1% 1 - zeer slecht zeer goed Vraag: Op een schaal van 1 t/m 10, hoe beoordeelt u uw eigen slaap? Personen die 6 uur of meer slapen per nacht (n=74) Vraag: Hoe lang slaapt u gemiddeld per nacht? l Personen die 6 uur of meer slapen per nacht (n=74) 26

27 Crossing: zorgen slaap naar waardering slaap 5 of lager Gehele grafiek Neem ik contact op met een slaapcentrum Neem ik contact op met een psycholoog of andere therapeut Zoek ik informatie hierover op in een boek of op het internet Ga ik naar mijn huisarts Bespreek ik dat met mijn partner, vrienden of familie Helemaal niet van toepassing l l Neutraal l l Helemaal van toepassing Vraag: Op een schaal van 1 t/m 10, hoe beoordeelt u uw eigen slaap? Personen die hun slaap beoordelen met een 5 of lager (n=15) Vraag: Als ik mij zorgen maak over mijn slaap dan...? l Personen die hun slaap beoordelen met een 5 of lager (n=15) 27

28 Contact Els van der Velden Research executive Rik Wester Research manager Direct Research BV Herengracht CA Amsterdam