aarverslag Stichting Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven VOC
Doel en activiteiten van de stichting Het doel van de Stichting Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Vakopleiding Carrosseriebedrijf en de Aanverwante Bedrijven is: vorm en inhoud te geven aan de taakstelling(en) die voor kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven in de Wet Educatie Beroepsonderwijs of in andere van toepassing zijnde wetten en/ of regelingen zijn genoemd; zonder winstoogmerk een landelijke kwalificatiestructuur te ontwikkelen en onderhouden, gericht op het creëren van aansluiting tussen het aanbod van beroepsonderwijs op het gebied van de carrosseriebranche en de aanverwante bedrijven en de maatschappelijke behoeften daaraan. Hierbij gelet op arbeidsmarktperspectieven voor gediplomeerden en op internationale en nationale ontwikkelingen die verband houden met of van belang zijn voor de Wet Educatie Beroepsonderwijs en/of andere relevante wetten en/of regelingen. Arbeidsmarktonderzoek In verband met het ontwikkelen en onderhouden van de onderwijs kwalificatiestructuur voert Kenniscentrum VOC onderzoek uit naar ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Het gaat om arbeidsmarktonderzoek in de branche, waarbij de werkgelegenheidsontwikkeling in kaart wordt gebracht en de daarmee gepaard gaande trends. Jaarlijks vindt een onderzoek plaats naar de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, de behoefte aan instroom van nieuwe medewerkers en naar technologische ontwikkelingen in de branche en de impact hiervan op de gevraagde competenties bij medewerkers. Inzicht in de trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en zicht op de gewenste instroom is noodzakelijk. Dit gebeurt op basis van gegevens MN Services door middel van een analyse van in- en uitstroomstatistiek en een enquête onder ondernemers. P 2
Trends en ontwikkelingen in de Carrosseriebranche Het aantal bedrijven is ultimo 2010 met 6,1% toegenomen. Naar verwachting, gaat het om nieuwe bedrijven, veelal van kleine omvang. De gemiddelde bedrijfsomvang is gedaald tot 8,7 werknemers per bedrijf. Het aantal werknemers in de branche is verder afgenomen met 3,9%. Ondanks de recessie verwachten bedrijven dat het aantal arbeidsplaatsen voor het merendeel van de functies toeneemt. Het aantal nieuwe instromers in de branche daalt en ook de vergrijzing heeft steeds meer impact op de bedrijven. Bedrijven hebben de uitdaging om tijdig te investeren in nieuwe jonge werknemers. het segment (structureel) sterk terug en de gehanteerde tarieven gaan scherp naar beneden. In tegenstelling tot de schadeherstel krabbelt de carrosseriebouw voorzichtig uit het dal van de recessie. De caravanhandel, autopoetsbedrijven en autoruitherstellers staan onder druk terwijl restauratiebedrijven de economische recessie licht of niet voelen. De segmenten hebben ieder te maken met eigen omstandigheden en trends en ontwikkelingen. Toch kunnen voor de sector als geheel een aantal uitdagingen worden geformuleerd, die voor de bedrijven impactvol zijn: Er is sprake van toenemende kritiek op de kwaliteit van het beroepsonderwijs, zowel op de rol van de scholen als die van de bedrijven. Breed is de zorg om de vergrijzing die hard toeslaat in het docentenkorps. Geconstateerd wordt dat de techniek in het onderwijs steeds minder zichtbaar wordt. Paradoxaal genoeg leidt het actieplan MBO 2011-2015 Focus op vakmanschap niet tot een verbetering, maar pakt (onbedoeld) niet goed uit voor de techniek. Snelle technologische ontwikkelingen, hogere veiligheidseisen, strengere milieuvereisten en meer luxe comfortwensen stuwen de opleidingseisen omhoog. De recessie raakt het schadeherstelsegment hard. Het werkaanbod loopt in 1. De beschikking krijgen en houden over voldoende technische vakmensen. 2. Continuïteit en positionering van de bedrijven in moeilijke marktomstandigheden in structureel veranderende (c.q. verkleinende) markten. 3. Intensivering van de samenwerking van de bedrijven met de scholen, waarbij de bedrijven actief moeten gaan participeren in en sturing geven aan verbetering van de kwaliteit van het onderwijs en aansluiting bij de behoeften van de bedrijven. 4. Evalueren en anticiperen op veranderende omstandigheden in techniek, regelgeving en markt. Onderwijs Kwalificatie Structuur (OKS) VOC ontwikkelt de kwalificatiedossiers onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van het onderwijs en het bedrijfsleven. In verband hiermee werd in 2004 de Paritaire Commissie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven voor de Carrosseriebranche (PCC) in het leven geroepen. De PCC adviseert de Raad van Toezicht van KBB VOC over de kwalificatiestructuur in de carrosseriebranche. In dit verband spreekt de PCC zich onder andere uit over het aantal kwalificatiedossiers, de inhoud van deze dossiers en over de samenwerking met andere kenniscentra. De PCC, die een 50-50 stemverhouding kent tussen bedrijfsleven en onderwijs, vergaderde in 2011 tweemaal. Ook werd tweemaal vergaderd in gezamenlijkheid met de paritaire commissie van Innovam betreffende de gedeelde kwalificatiedossiers Werkplaatsmanagement Mobiliteitsbranche en Bedrijfsmanagement Mobiliteitsbranche. In 2011 is de heer Klaas Molema (ROC Noorderpoort College te Groningen) vanuit het onderwijs aangetreden bij de PCC en is het secretariaat van de PCC overgedragen van de heer Erik Vergeer naar mevrouw Vivianne van Dijk. P 3
Samenstelling paritaire commissie Per 1 januari 2011 is de Paritaire Commissie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Carrosseriebranche als volgt samengesteld: Naam Vertegenwoordiging Aangetreden sinds Organisatie H. Bos (Henk) Bedrijfsleven 2004 FOCWA Carrosseriebouw W. Koot (Will) Bedrijfsleven 2008 Care Schadeservice B.V. W. Sprockel (Willy) Bedrijfsleven 2005 FOCWA Schadeherstel J. Elzinga (Jan) Vakbonden 2010 CNV H. Duifhuizen (Hans) Onderwijs 2008 ROC Rijn IJssel College te Arnhem M.W.A. Reyngoudt (Arien) Onderwijs 2004 ROC Albeda College te Rotterdam / ROC Mondriaan te Den Haag A. de Voest (Andries) Onderwijs 2008 ROC Midden Nederland, Gildevaart te Nieuwegein M.J.M. Brokamp (Max) Voorzitter 2006 VOC E. Vergeer (Erik)* Secretaris 2004 VOC V. van Dijk (Vivianne)* Secretaris 2011 VOC *In oktober 2011 is het secretariaat van de PCC overgedragen van de heer Erik Vergeer naar mevrouw Vivianne van Dijk. Per 16 augustus 2011 is de volgende kandidaat voorgedragen en op 21 september 2011 door de Raad van Toezicht KBB benoemd: Naam Vertegenwoordiging Aangetreden sinds Organisatie K. Molema (Klaas) Onderwijs 2011 ROC Noorderpoort College te Groningen Beroepspraktijkvorming Beroepspraktijkvorming (BPV) is onderwijs dat plaatsvindt in de praktijk, bij een leerbedrijf. BPV maakt onderdeel uit van elke opleiding binnen het middelbaar beroepsonderwijs (MBO). Of deze nu binnen de BBL- of BOL-variant wordt gevolgd. Een leerbedrijf moet door het kenniscentrum zijn erkend als leerbedrijf om leerlingen te mogen opleiden. De erkenning is de kwaliteitsborging voor de BPV. Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven zijn wettelijk verantwoordelijk voor het werven, erkennen en ondersteunen van leerbedrijven voor het voorbereidend en het middelbaar beroepsonderwijs. Kenniscentrum VOC heeft een kwantitatieve en kwalitatieve verantwoordelijkheid voor leerbedrijven in de carrosseriebranche en de taak voldoende leerbedrijven te werven en te erkennen, zodat er voldoende aanbod aan BPV plaatsen is afgestemd op het aantal onderwijsdeelnemers en de arbeidsmarkt (naar regio, niveau en leerweg). Onderwijsinstellingen zijn verantwoordelijk voor het vinden van BPV plaatsen voor hun deelnemers (die op dat punt natuurlijk ook zelf een inspanningsverplichting hebben) en voor begeleiding van deelnemers. Om daadwerkelijk passende BPV plaatsen te vinden voor alle deelnemers werken scholenveld en VOC samen en delen informatie over vraag en aanbod aan BPV plaatsen. Voor alle partijen geldt dat rekening gehouden moet worden met ontwikkelingen op de (regionale) arbeidsmarkt. Begeleiding en ondersteunen van leerbedrijven om de kwaliteit van de BPV te bevorderen is een belangrijke taak van de opleidingsadviseur van VOC, zoals via het adviseren en begeleiden van praktijkleermeesters cq. praktijkopleiders en het opstellen van bedrijfs- en persoonlijke opleidingsplannen. P 4
BPV erkenningen Vacaturebank Stagematch.nu Het aantal leerlingen dat kiest voor de carrosseriebranche is de laatste jaren gedaald. Nog te veel leerlingen komen niet in de ideale leerbaan terecht. Dat leidt tot uitval en verlaagt het animo van bedrijven om leerlingen op te leiden. De fijnmazige matching van Stagematch.nu geeft duidelijkheid over bedrijfsprofiel, vacatures en leermogelijkheden. Digitale technieken maken het mogelijk om de communicatie daaromtrent zowel handig als aantrekkelijk vorm en inhoud te geven. Daarom is het belangrijk dat de leerlingen Per opleiding waarvoor een bedrijf een BPV plaats mag aanbieden, krijgt een bedrijf een erkenning. Een bedrijf kan dus over meerdere erkenningen beschikken. Daarom kan het totaal aantal erkenningen groter zijn dan het totaal aantal bedrijven. Het aantal erkenningen van leerbedrijven is in 2011 toegenomen met 1%. Er zijn nu 9.450 erkenningen toegekend aan in totaal 1.980 bedrijven (in 2010 9.352 aan 1.941 bedrijven). Ze beschikken elk gemiddeld over 4,8 erkenningen (in 2010 ook 4,8 erkenningen). Voor het merendeel van de kwalificaties neemt het aantal erkenningen toe. Er lijken nu landelijk ook voldoende erkende leerplaatsen te zijn voor leerlingen uit alle opleidingen. De verwachting van bedrijven is dat hun vraag naar BPV plaatsen in de komende jaren zal toenemen. die wel voor de carrosseriebranche kiezen bij het juiste leerbedrijf terecht komen. Wanneer het klikt tussen het bedrijf en een leerling zal deze veel minder snel uitvallen en behouden blijven voor onze branche. VOC helpt leerbedrijven om gerichter de juiste leerling te vinden. Om leerbedrijven en leerlingen beter te matchen, worden niet alleen harde criteria toegepast maar ook de minder tastbare kenmerken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een uitgebreid bedrijfs- en leerlingprofiel. Aan de hand van een ingevuld bedrijfsprofiel kan dan gesystematiseerd voor het bedrijf de juiste leerling gezocht worden. Of andersom, de leerling krijgt zicht op het voor hem/haar best passende bedrijf. VOC heeft SBB (Stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven) ondersteund met het leveren, controleren en bijstellen van informatie voor Jobfeed, een vindplaats voor vacatures voor schoolverlaters. P 5
Praktijkopleidersbijeenkomsten VOC ondersteunt het bedrijfsleven daar waar het gaat om opleiden, zowel op landelijk, regionaal als op bedrijfsniveau. Hierbij is de opleidingsadviseur de spil. Zij zijn de expert als het gaat om ontwikkelingen binnen bedrijven en op de arbeidsmarkt, ze weten alles van praktijkleren en de inhoud van MBO opleidingen en beroepen. Met regionale Praktijkopleidersbijeenkomsten schenkt VOC aandacht aan de ontwikkeling van praktijkopleiders en BPV begeleiders. Praktijkopleiders treffen elkaar en worden geïnformeerd over ontwikkelingen op het gebied van de beroepspraktijkvorming. Tijdens een Praktijkopleidersbijeenkomst kunnen diverse thema s worden behandeld die relevant zijn. Door de bijeenkomsten blijft hun kennis up-todate en houden de leerbedrijven hun erkenning. De onderwerpen van de Praktijkopleidersbijeenkomsten in 2011 waren begeleiden van leerlingen met ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder), autisme, leerbeperkingen, een introductie op leerstijlen, en communicatie. Om zodoende praktijkopleiders extra handvatten te bieden om aansluiting te vinden bij verschillende soorten behoeften van leerlingen. Hiermee werd doelbewust aansluiting gezocht bij projecten zoals Boris. Het project Boris brengt je bij n baan helpt leerlingen uit het voortgezet speciaal onderwijs (vso) op weg naar een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Binnen dit pilotproject experimenteren vso-scholen en kenniscentra met maatwerkroutes naar de arbeidsmarkt voor leerlingen met een beperking. De leerlingen worden begeleid bij het kiezen van een beroep, krijgen een traject op maat aangeboden en worden ondersteund bij het vinden en behouden van een werkplek. Zo krijgen deze jongeren meer kansen om volwaardig mee te draaien in de samenleving. Staat van baten en lasten 2011 x 1000 euro Uitkomst 2011 Uitkomst 2010 Baten 963 1.174 Personeelskosten 670 734 Afschrijvingskosten 8 7 Huisvestingskosten 107 104 Overige lasten 171 366 Som der lasten 956 1.211 Financiele baten 11 5 Resultaat 18-32 Baten Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Overige lasten Som der lasten Financiële baten Resultaat P 6
Balans per 31 december 2011 Actief x 1000 euro 2011 2010 800 x 1000 euro Vlottende activa 23 6 700 Liquide middelen 653 666 600 Totaal 676 672 500 400 2011 2010 300 200 100 0 Vlo.ende ac4va Liquide middelen Totaal Passief x 1000 euro 2011 2010 Algemene reserve 259 282 Bestemmingsreserve 241 199 Kortlopende schulden 177 190 Totaal 676 672 800 700 600 500 400 300 200 100 0 x 1000 euro Algemene reserve Bestemmingsreserve Kortlopende Totaal 2011 2010 Samenstelling Raad van Toezicht per 31 december 2011 Naam Rol Namens Hoofdfunctie De heer P.R. van Markus werkgeversvoorzitter FOCWA directeur autoschadeherstelbedrijf De heer J.G. Kruithof secretaris/penningmeester De Unie bestuurder De heer J.G.A.M. Derijck werknemersvoorzitter FNV Bondgenoten bestuurder De heer M.H. Hietkamp lid RvT CNV Vakmensen bestuurder De heer B.J. IJntema lid RvT FOCWA directeur carrosseriebouwbedrijf De heer H.C.A. ter Stege lid RvT MBO-raad directeur unit techniek Arcus College De heer B.H.M. Kolvenbach lid RvT FOCWA directeur autorestauratiebedrijf De heer O.B. van Nugteren lid RvT MBO-raad lid college en bestuur ROC Eindhoven De heer K. Bakker lid RvT MBO-raad Opleidingsmanager Motorvoertuigen-, Carrosserieen Tweewielertechniek Deltion College P 7