Samen Beter naar controlekwaliteit 19 mei 2014 2 1
U vraagt Aanleidingen vanuit AFM, NBA en SRA Opzet kwaliteitsverbetering SRA Geluiden vanuit de kantoren Toetsen van kennis en mentoring (+ live toets) Positieve punten uit de AFM-rapporten 19 mei 2014 3 Aanleidingen vanuit AFM, NBA en SRA Zomaar wat namen 19 mei 2014 4 2
Tsja, is er een beter moment 19 mei 2014 5 Tsja, is er een beter moment 19 mei 2014 6 3
19 mei 2014 7 19 mei 2014 8 4
Maar ook andere ontwikkelingen 19 mei 2014 9 Actueel dus! En dat blijft nog wel even Schroef de uren controleleer en Externe Verslaggeving maar op! Even een paar groepsvraagjes: - Hoe speelt dit bij studenten? - Hoe zien zij de (controle)toekomst? - Hoe zien zij hun toekomstperspectief? 19 mei 2014 10 5
19-5-2014 De student in de toekomst nog steeds 19 mei 2014 11 De student in de toekomst nog steeds 19 mei 2014 12 6
Maar hoe kan dat? Toezicht volgens de Wta vindt al vanaf 2006 plaats, SRA toetst voor de AFM in regulier toezicht. In 2012 en 2013 heeft de AFM-themaonderzoeken verricht. Nu thema s, straks branches? - Opbrengstverantwoording - Onderhanden projecten - Waardering activa - Gebruik van werkzaamheden van deskundigen - Continuïteitsveronderstelling Bij Big4 inmiddels alweer afgerond (sept. rapportage) 19 mei 2014 13 Bevindingen en conclusies (deel NBA) Categorie Aantal wettelijke controles Beoordeling Toelichting 1 13 (21%) Voldoende Geen ernstige tekortkomingen 2 13 (21%) Onvoldoende Op specifieke onderdelen onvoldoende controlewerkzaamheden uitgevoerd 3 21 (33%) Onvoldoende Enige controlewerkzaamheden uitgevoerd, maar zeer basale controletechnieken niet of verkeerd toegepast 4 16 (25%) Onvoldoende Niet of nauwelijks sprake van controlewerkzaamheden, maar vooral van administratieve en samenstelwerkzaamheden 19 mei 2014 14 7
Bevindingen en conclusies (deel II; SRA) Categorie Aantal wettelijke controles Beoordeling Toelichting 1 9 (19%) Voldoende Geen ernstige tekortkomingen 2 17 (36%) Onvoldoende Op specifieke onderdelen onvoldoende controlewerkzaamheden uitgevoerd 3 17 (36%) Onvoldoende Enige controlewerkzaamheden uitgevoerd, maar zeer basale controletechnieken niet of verkeerd toegepast 4 4 (9%) Onvoldoende Niet of nauwelijks sprake van controlewerkzaamheden, maar vooral van administratieve en samenstelwerkzaamheden 19 mei 2014 15 Bevindingen van de AFM Kwaliteit én hoeveelheid vlieguren van externe accountant belangrijkste onderscheidende kenmerk! Te laag kennisniveau individuele accountant Als de klant de controle van belang vindt is de kwaliteit hoger Opzet goed, uitvoering slecht (wordt wel véél gedaan). Elektronische en branche specifieke werkprogramma's verbeteren de kwaliteit. Alleen dossiervorming onder het niveau. Beperkte impact op controlemarkt (12% omzet SRA, kantoor 10%) AFM verwacht dat kantoren actie ondernemen: opstellen en opvolgen van actieplannen. Ingrijpende maatregelen nodig: verbeteren of misschien zelfs stoppen - Audit BV s veranderen de hoeveelheid controles niet, alleen risico Sector brede verbetermaatregelen nodig Gebrek aan PKI 19 mei 2014 16 8
Ervaringen SRA(-Kantoren) Onderzoeken gericht op typologieën, sterk theoretisch - Starreveld centraal Gericht op één dossier, iedereen moet alles weten. Doorvragen, doorvragen, doorvragen (+LSD) - Diep onderzoek: waarom-vragen Veel valkuilen als basis onderzoeksmethode: - Bijv. risico van het doorbreken van de IB door leiding is per definitie een frauderisico. - Bijv. restafval met waarde Kantoren ervaren het als een verhoor. Deze manier van toetsen is onbekend. De accountant (en dus de student) moet weten waar hij/zij mee bezig is. - Wordt dit bereikt met de huidige toetswijze van studenten? 19 mei 2014 17 Oorzaken? Waar liggen deze volgens u? Wat dringt hiervan door in de opleiding? 19 mei 2014 18 9
Oorzaken? (1) Waar kan het HBO-onderwijs iets aan doen? Belang van de controle wordt onderschat / kunnen accountants niet goed uitleggen Houding accountant - Te weinig zelfreflectie en PKI - Weinig mogelijkheid tot sparren en zelf nadenken - Wordt door werkprogramma weinig geprikkeld tot nadenken - Cultuur is niet kwaliteitsgericht - Blauwe ogen klant vertrouwen 19 mei 2014 19 Oorzaken? (2) Waar kan het HBO iets aan doen? Kennis - Te weinig actuele kennis COS, regels en normen - PE niet goed ingevuld - Vertaling regelgeving naar praktijk is onvoldoende - Training on the job van lage kwaliteit - Onbewust onbekwaam - Communicatieve vaardigheden onvoldoende - Specifieke klanten vergen specifieke kennis Past een 6jes-cultuur wel bij een accountancy opleiding?? Kantoor en omgeving - Onvoldoende externe prikkels: lage pakkans - Prijsdruk / te weinig tijd - Weinig focus op kwaliteit binnen kantoren - Te kleine kantoren - Advisering als winstgenarator (onafhankelijkheid?) 19 mei 2014 20 10
Waarom SRA andere uitkomsten? Bevindingen niet anders Lat niet bepaald (wat is de norm?) Diepere wijze van toetsen - SRA, OKB én AFM-verlening (?) Kantoren verschillen in (besef groeit): 1. Zal wel alleen bij de buren verzakken 2. Schrikeffect, maar nu zijn we even te druk 3. Schrikeffect, we gaan er wel wat aan doen 4. Schrikeffect, eigen oorzaakanalyse en acties opzetten 5. Vergunning voor de marketing (12%) 19 mei 2014 21 Positieve punten uit de AFM Themaonderzoeken? De AFM verwacht dat de meeste kantoren in staat zullen zijn om de kwaliteit te verbeteren. Als de accountant recent (na 2000) is ingeschreven is de controlekwaliteit beter. SRA kantoren scoren fractioneel (gezien de aard van de tekortkomingen) beter dan NBA-kantoren. AFM constateert dat kantoren veel inspanningen hebben verricht voor kwaliteitsverbetering. Risicoanalyse en opzet controle is goed. AFM verwijst naar Kennisnet en opleidingen SRA. Good practices: bijvoorbeeld het onderkennen van super users. 19 mei 2014 22 11
Dus wat doet SRA Richten op kantoor en extern accountant: onbewust onbekwaam 19 mei 2014 23 Vragen? 19 mei 2014 24 12