Zon Op Erf De stap naar energie-ondernemer 1500 vrijkomende agrarische gebouwen 750x asbest saneren en slopen -750 zonne-erven - 750 MW De resultaten van de pilot Zon Op Erf Presentatie voor workshop VNG-seminar VAB door Guus Ydema, directeur 12-5-2017 1
Inhoud Aanleiding en projectorganisatie Pilotlocaties Bevindingen Businesscase 2.0 Aanbevelingen 12-5-2017 2
Zon Op Erf Aanleiding, organisatie 12-5-2017 3
Aanleiding Zon op Erf Tot 2030 stoppen 1500 agrariërs in de Achterhoek Op 750 erven zullen schuren met asbest blijven staan Het Achterhoekse coulisselandschap verrommelt hierdoor 12-5-2017 4
Vooruitzicht: Een verrommeld erf 12-5-2017 5
Plan en ambitie Een groot decentraal zonnenetwerk van 750 MW Gebouwen slopen en asbest saneren Fraai in het landschap ingepaste zonneparken Levert naar schatting 350 mensjaren werk op Per erf circa 1 ha. tot 1 MW = 4000 zonnepanelen Circa de HELFT van het huidige Achterhoekse stroomverbruik!! 12-5-2017 6
Voorwaarden deelname pilot Slopen agrarische opstallen Sanering asbest Zonnepark op bestaande bouwblok Zonnepark landschappelijk inpassen Minimale 3.000 m 2 aan paneeloppervlakte 12-5-2017 7
Doelstelling pilot Deelnemers (agrariërs) werven Tien praktijkcases uitwerken wensen, mogelijkheden en randvoorwaarden van de boer voorlopig ontwerp van de installatie inclusief sloop, netaansluiting en landschappelijke inrichting raming van investering, kosten en opbrengsten (CAPEX en OPEX) mogelijkheden voor de financieel-juridische structuur inclusief fiscale aspecten 12-5-2017 8
Organisatie van de pilot Stuurgroep Henk Hengeveld, wethouder Oude-IJsselstreek; agrariër Leon Masselink Begeleidingsgroep provincie, regio Achterhoek, gemeenten, Projectgroep Bonsen Reuling, Taurus Corporate Finance, Knippenborg Subsidieadvies, LN Agro De Ondernemerij, 12-5-2017 9
Pilotlocaties 12-5-2017 10
Van interesse naar deelname aanmelding van 56 geïnteresseerden, maar vervolgens afvallers en afmeldingen: locaties niet geschikt: o.a. bouwblok-beperking, wens gebouwen te laten staan twijfel bij agrariërs: lange terugverdientijd, onzekerheid procedure en SDE+ deelname 6 agrariërs en 2 overheidslocaties totaal resultaten van 10 cases 12-5-2017 11
Ontwerp zonnepark 12-5-2017 12
12-5-2017 13
Bevindingen de belangrijkste toegelicht 12-5-2017 14
Vergunning en SDE+ Bij aanvraag SDE+ moeten alle vergunningen verleend zijn Wijziging agrarische bestemming in energieopwekking Toekenning SDE+ is geen vaststaand feit maar op basis van een tender Vergunningverlening met tijdelijke vergunning (10 jaar) Na toekenning SDE+ : aanvraag definitieve vergunningen. 12-5-2017 15
Agrarische bestemming Wens bestaat bij aantal deelnemers om op deel van bouwblok agrarische bestemming te behouden. Uitoefenen van meerdere bedrijfcategorieën - energieopwekking - wijnteelt - landbouw 12-5-2017 16
Vorm bouwblok Vaak bestaat de wens om het zonnepark andere plaats, andere vorm of andere grootte te geven. - minder in schaduw - meer gelijkmatiger van vorm - niet vlak achter achterdeur - groter voor meer opbrengst - grond daarvoor is aanwezig 12-5-2017 17
Landschappelijke inpassing 12-5-2017 18
Businesscase 2.0 12-5-2017 19
Businesscase Kosten - investeringskosten voor realisatie park - sloop- en saneringskosten - rente en exploitatiekosten over 30 jaar Opbrengsten - verkoop van stroom - SDE + subsidie voor 15 jaar 12-5-2017 20
Business case: de kosten We hebben de huidige marktconforme prijs van een zonnepark achterhaald. Gebaseerd op tientallen offertes en gesprekken met verschillende marktpartijen. 12-5-2017 21
Uit rekenmodel : 12-5-2017 22
Sloop en asbestsanering Kosten: EUR 35.000 tot 360.000 Tussen 2 en 12 % van de kosten 12-5-2017 23
Financiering bevindingen Financiering vreemd vermogen : rente van 2,5 % en aflossing in 14 jaar Voorwaarden van banken voor lage rente: - financieringsbedrag van minimaal circa EUR 5 miljoen *) - elke zonnepark in aparte entiteit; alle inkomsten rechtstreeks in deze entiteit - goede (model)contracten met solide partijen voor realisatie en exploitatie *) Eenmalig is een bank bereid tot een bedrag van 850.000,- te gaan 12-5-2017 24
Businesscase: de opbrengsten Een grote uitdaging is om een rendabele case te krijgen met het SDE + bedrag waarmee je kans maakt in de tender. 12-5-2017 25
SDE+ subsidie De SDE+ subsidie vult de stroomprijs aan tot een rendabel niveau Tendersystematiek: De laagste inschrijvingen worden als eerste toegekend. 12-5-2017 26
12-5-2017 27
Rendement 12-5-2017 28
Rendement - modelcase bevindingen Op basis van SDE+ van EUR 0,11 investeringsbedrag = EUR 1,07/Wp terugverdientijd 21 jaar rendement (IRR) = 3,52% Dit is de uitkomst zonder enige compensatie voor de specifieke meerkosten. 12-5-2017 29
11 cent 12-5-2017 30
Opbrengsten en de fiscus De rendementen zijn exclusief belastingen De fiscale consequenties zijn voor een aantal individuele gevallen verkend Bedrijfsvorm moet zo gekozen worden dat deelnemers door belastingdienst als ondernemers gezien blijven worden: VOF Geen gevolgen voor deelnemers uit BTW 12-5-2017 31
Aanbevelingen 12-5-2017 32
Aanbeveling 1 Ondersteun vijf demonstratieprojecten Combineer dit met een informatiecentrum, publicaties en betrekken van agrariërs - samenwerkingsverband van boeren ontstaat - projectentiteit wordt opgericht - financieringsvolume banken wordt gehaald - standaardisering contracten en procedures - betrek geïnteresseerde agrariërs 12-5-2017 33
Aanbeveling 2 Richt een stimuleringsregeling in voor projecten Zon Op Erf - meervoudig doel Zon Op Erf wordt gediend - terugverdientijd wordt korter - rendement wordt meer marktconform 12-5-2017 34
Aanbeveling 3 Ga in gesprek met het Rijk om apart segment voor zonneparken binnen SDE+ regeling aan orde te stellen - eigen segment met gelijke kansen - grote landelijke potentie - interesse uit meerdere provincies 12-5-2017 35
Globaal geraamde kosten Demonstratieproject: EUR 90.000 per project stimuleringsregeling 60.000 begeleiding demonstratieproject 30.000 Vormgeven fase 3: EUR 90.000 voorbereiding verdere uitrol: organisatie, optimalisatie, modelcontracten communicatie, lobby, informatiepunt en handboek 12-5-2017 36
Conclusies Zon Op Erf levert een grote bijdrage aan de asbestverwijdering Zon Op Erf creëert nieuw ondernemerschap Zon Op Erf past prima binnen het Gelders Energie Akkoord (GEA): rendabele business-case heeft nog steun in de rug nodig opschaalbaar, grote potentie 12-5-2017 37
Dank voor uw aandacht! Presentatie pilot Zon Op Erf 18 mei 2017 VNG-seminar VAB 12-5-2017 38