Evaluatie Subsidieregeling zonnepanelen

Transcriptie

1 Evaluatie Subsidieregeling zonnepanelen Opsteller: Jasper Schilling, DSB

2 Den Haag heeft de ambitie om in 2040 een klimaatneutrale stad te zijn. Om dit te bereiken dient de energievoorziening in Den Haag verduurzaamd te worden. Eén van de mogelijkheden om duurzame energie in Den Haag op te wekken zijn zonnepanelen, deze zonnepanelen zetten zonlicht om in elektriciteit. Om deze reden loopt er sinds 2011 een regeling zonnepanelen met als doel om partijen in de stad te stimuleren zonnepanelen te plaatsen en zo duurzame energie op te wekken. In deze regeling kunnen bedrijven, VvE s en particuliere eigenaren zelf aangeven hoeveel zij willen dat de gemeente bijdraagt aan de zonnepanelen. Projecten komen in aanmerking voor een als er minimaal 600 Wattpiek aan zonnepanelen geplaatst wordt. Per project werd er in 2011 en 2012 maximaal 45% van de projectkosten vergoed. Dit is in 2013 verlaagd naar 30%. Na sluiting van de inschrijvingsperiode worden de aanvragen beoordeeld. De partij die de beste verhouding heeft tussen opbrengst en aangevraagde (de laagste bijdrage in euro s per Wattpiek) komt als eerste in aanmerking voor een financiële bijdrage van de gemeente. Na toekenning van de dienden de zonnepanelen binnen 6 maanden geplaatst te zijn. Dit document bevat een evaluatie van de regeling zonnepanelen over de jaren Evaluatie regeling De regeling is geëvalueerd op een aantal verschillende aspecten: de betrouwbaarheid van de interne procedures, de opbrengst van de regeling en verder is er een stakeholderanalyse uitgevoerd om te kijken hoe de belangrijkste betrokkenen bij de regeling aankijken tegen de huidige regeling. Werkwijze van de regeling De regeling zonnepanelen is intern geëvalueerd op het proces en de betrouwbaarheid van de werkzaamheden. In deze evaluatie is geconcludeerd dat de ingebouwde checks en balances van de regeling goed hebben gewerkt en hebben geleid tot een kwalitatief goed proces, waar zich geen onvolkomenheden in hebben voorgedaan. Opbrengst regeling Van 2011 tot en met 2013 is er 2,26 megawatt piek (MWp) aan zonnepanelen geplaatst in Den Haag via de regeling zonnepanelen. Deze panelen leveren evenveel stroom als 690 huishoudens in een jaar gebruiken, en besparen de stad 1,4 kton aan CO 2. Het uitgekeerde bedrag van de regeling was van ,08 miljoen. Het beschikbare bedrag was in totaal 1,43 miljoen. Het verschil tussen deze bedragen wordt veroorzaakt door het feit dat in sommige gevallen de wel was toegekend, maar niet kon worden uitgekeerd omdat er problemen waren met de plaatsing van de panelen. De hierdoor vrijgevallen middelen zijn toegevoegd aan de middelen voor de regeling De regeling kent een belangrijk multipliereffect. In totaal is er door Hagenaars voor geïnvesteerd in zonnepanelen. De gemeentelijke bijdrage van in totaal heeft geleid tot een multiplier van 3,98; iedere euro die als subside is verstrekt heeft geleid tot ruwweg 4 euro aan investeringen in de stad.

3 Groei PV Panelen in Den Haag In figuur 1 staan de bij de overheid bekende pv-installaties weergegeven. Deze data is gebaseerd op de landelijke registratiewebsite energieleveren.nl, aangevuld met de bij de Rijksoverheid bekende aanvragers van voor zonnepanelen. Aangezien het niet verplicht is om je zonnepanelen te registreren, en niet iedereen Rijks aanvraagt, zijn er mogelijk meer panelen in Den Haag geplaatst. In juli 2014 is er 6,1 MWp aan systemen bekend in Den Haag. Alle zonnepanelen waarvoor in de regelingen is verstrekt zijn op dit moment reeds geplaatst. Sinds 2010 is er 4,8 MWp aan systemen bijgeplaatst. De regeling zonnepanelen heeft aan 46% van deze stijging bijgedragen. Naast de regeling zijn er dus ook vele personen die buiten de regeling om zonnepanelen hebben geplaatst. Het is onbekend of deze gebruik hebben gemaakt van bijvoorbeeld de Rijksregelingen, of de panelen op een andere manier hebben gefinancierd. Den Haag heeft van de G4 gemeenten de meeste bekende adressen met PV-panelen. Wel zijn onze systemen gemiddeld kleiner dan in andere gemeenten, waardoor het totale vermogen van de in de stad lager ligt. De oorzaak van deze verschillen is niet nader onderzocht. * * Figuur 1. Aantal geregistreerde pv installaties en vermogen van deze installaties binnen gemeente Den Haag. De y-as in dit figuur staat respectievelijk voor aantal adressen (blauw) of kwpiek (groen). *Het jaar 2014 is een tussenstand van de eerste 6 maanden van dit jaar. Zonnepanelen zijn één van de technieken die nodig zijn voor een klimaatneutrale stad in In de Energievisie staat geschetst dat in 2040 in Den Haag 0,75 PJ aan zonne-energie kan worden opgewekt. Hierbij zijn de geschikte daken ingeschat, en is er van uitgegaan dat hier 30% daadwerkelijk van wordt benut. 0,75 PJ vertaalt zich in MWp. Op dit moment is hier zo n 3% van gerealiseerd. We hebben de komende jaren nog een flinke versnellingsopgaaf nodig om aan de verwachting uit de energievisie te voldoen.

4 Prijsontwikkeling en bedragen In onderstaande tabel is een overzicht gegeven van de prijsontwikkeling die systemen in Den Haag hebben ondergaan in de afgelopen jaren. Er is te zien dat de kostprijs van de geïnstalleerde systemen met ongeveer 30% is gedaald in de afgelopen jaren. Ook de per watt piek is gedaald. Te zien is dat het percentage in de totale kosten is gedaald over de afgelopen jaren. Elk jaar werd dus een kleiner deel van de panelen betaald middels de, waardoor meer aanvragers konden krijgen. Een volledig overzicht van de aantal uitgekeerde s, en de bijbehorende bedragen vindt u in Bijlage 1. Tabel 1. overzicht aandeel vastgestelde per watt piek voor de particuliere regeling zonnepanelen. Particulier Kosten aangevraagde installatie/wp ( /Wp) Verkregen ( /Wp) ,79 0,73 26,3% ,24 0,51 22,7% ,88 0,34 18,3% Tabel 2. overzicht aandeel vastgestelde per watt piek voor de zakelijke regeling zonnepanelen Zakelijk Kosten aangevraagde installatie/wp ( /Wp) Verkregen ( /Wp) ,70 0,66 38,8% ,64 0,55 33,6% ,08 0,23 21,7% Stakeholderanalyse Er is een stakeholderanalyse uitgevoerd onder aanvragers, installateurs en landelijke belangenverenigingen als HIERopgewekt, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en E-Decentraal. Onder 550 aanvragers is een enquête uitgezet met een respons van 33%. De aanvragers van de zijn tevreden over de huidige regeling, zowel over de hoogte van het bedrag, de gebruiksvriendelijkheid als de afhandeling van de gemeente. Aanvullend hierop blijft uit de toelichting op de vragen in de enquête dat een groot deel van de aanvragers het veilingsysteem een goed systeem vindt. Een ander deel van de mensen zien liever een vast bedrag of percentage. Voor deze laatste groep voelt het veilingsysteem aan als een loterij en leidt het zelf kiezen van een bedrag tot onzekerheid. 60% van de aanvragers geeft aan dat de noodzakelijk was voor de aanschaf van hun PV-installatie. Er zijn interviews gehouden met 5 lokale installateurs. Zij zijn ambivalent over s. Enerzijds is het goed voor het aantal opdrachten, maar aan de andere kant veroorzaken de termijnen onwenselijke pieken en dalen in hun werkzaamheden. Indien de gemeente wil subsidiëren heeft een continue doorlopende regeling hun persoonlijke voorkeur. Belangenverenigingen brengen vooral de noodzaak van ter sprake. Zij geven aan dat de prijzen voor zonnepanelen in de afgelopen jaren hard zijn gedaald, waardoor de terugverdientijden voor particulieren met eigen dak is teruggelopen tot onder de 8 jaar. Subsidie is volgens hun voor deze doelgroep dan ook niet per se meer benodigd.

5 Marktontwikkelingen De kostprijs van zonnepanelen is de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald. In 2014 lagen de kosten voor een PV systeem 50% lager dan in De prijs voor pv systemen lijkt zich nu te stabiliseren 1. Hiernaast is een aantal rijksregelingen van invloed op de business case voor zonnepanelen. Voor particulieren is het sinds 20 juni 2013 mogelijk om de BTW voor een groot deel terug te vragen, wanneer zij zich hiervoor aanmelden bij de belastingdienst. Op 1 januari 2014 is de postcoderoosregeling van start gegaan, waarmee voor collectieve PV systemen de mogelijkheid is geschapen om de elektriciteit voordeliger te leveren aan de leden van het collectief. Het effect van deze regeling is nog niet zichtbaar in deze evaluatie. Hiernaast wordt er door het Rijk reeds gemeld dat zij in 2017 zullen bekijken of de salderingsregeling, waarmee particulieren elektriciteit tegen een gunstig tarief kunnen terugleveren aan het net, kan worden afgeschaft. Indien dit gebeurd zal dit grote gevolgen hebben voor de aantrekkelijkheid van zonnepanelen, ook in Den Haag. Op dit moment is een investering in zonnepanelen voor particulieren met een eigen dak vergelijkbaar met een rente van drie tot zes procent op een spaarrekening. Volgens voorlichtingsorganisatie Milieucentraal heeft op dit moment tien procent van de huishoudens in Nederland plannen om het komende jaar zonnepanelen te kopen 2. Deze intentie bestaat voornamelijk onder particulieren met een eigen grondgebonden woning. Voor andere doelgroepen is het plaatsen van zonnepanelen financieel minder voordelig. Dit komt bijvoorbeeld door een lagere stroomprijs en daardoor langere terugverdientijden (bedrijven), of organisatorische problemen (bewonerscollectieven en VvE s). Stimulering, ook via s, kan bijdragen aan het versnellen van het plaatsen van zonnepanelen bij deze doelgroepen. Conclusie De regeling zonnepanelen is een succes. De regeling wordt door de gebruikers hoog gewaardeerd, en heeft geleid tot een forse investering aan zonnepanelen in de stad. Niet alleen koplopers plaatsen zonnepanelen, ook een bredere groep aan bewoners is inmiddels geïnteresseerd. Op dit moment lijkt de terugverdientijd van zonnepanelen niet meer de voornaamste hindernis te zijn voor particulieren met een eigen dak. Of er voor deze doelgroep andere hindernissen zijn is niet verder onderzocht. Voor bedrijven en VvE s zijn er andere problemen zoals organisatorische problemen of een lagere stroomprijs die leiden tot drempels voor plaatsing. Deze doelgroepen hebben nog wel aandacht nodig. Dit hoeft niet per se in de vorm van een regeling. 1 Stichting monitoring zonnestroom, Marktinventarisatie zonnestroomsystemen april Milieucentraal, Populariteit zonnepanelen stijgt vanwege halvering prijs.

6 Bijlage 1 Overzicht datagegevens regeling zonnepanelen gemeente Den Haag Subsidies worden na goedkeuring van de aanvraag verleend, waarna initiatiefnemers 6 maanden hebben om de zonnepanelen te plaatsen. Wanneer deze geplaatst zijn wordt de vastgesteld en uitgekeerd. De bedragen onder het kopje vastgesteld betreffen de daadwerkelijk door de gemeente betaalde. Particulieren Aanvankelijk verleend bedrag totaalkosten , , ,00 2,73 25,6% , , ,00 2,28 23,2% , , ,00 1,87 18,9% Definitief vastgesteld bedrag totaalkosten , , ,00 2,79 26,3% , , ,00 2,24 22,7% , , ,00 1,88 18,3% Zakelijk (Regeling bevat ook VvE s en bewonerscollectieven) Aanvankelijk verleend bedrag totaalkosten , , ,00 2,09 41,6% , , ,00 1,73 28,3% , , ,00 1,45 19,3% Definitief vastgesteld bedrag totaalkosten , , ,00 1,70 38,8% , , ,00 1,64 33,6% , , ,00 1,08 21,7%