Juridische aspecten van ketensamenwerking. Naar een multidisciplinaire benadering Preadviezen voor de Vereniging voor Bouwrecht Nr. 41
Juridische aspecten van ketensamenwerking Naar een multidisciplinaire benadering Prof. mr. dr. (directeur van het Instituut voor Bouwrecht, hoogleraar Bouwrecht aan de TU Delft) Prof. dr. ir. J.W.F. Wamelink (hoogleraar Bouwmanagement aan de TU Delft)
ISBN: 978-90-78066-85-9 NUR 822 2013,, J.W.F. Wamelink Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgeverij. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van art. 16h tot en met 16m Auteurswet 1912 jo. het Besluit van 27 november 2002, Stb. 2002, 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken dient men zich tot de Stichting Instituut voor Bouwrecht te wenden. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photo print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.
Inhoudsopgave 1 Inleiding op het preadvies 1.1 Inleiding 1 1.2 Methodologie van het onderzoek 3 2 Het begrip ketensamenwerking vanuit bouwmanagement perspectief J.W.F. Wamelink 2.1 Inleiding 7 2.2 De aanleiding van ketensamenwerking in de bouw: problemen in de bouwketen 8 2.3 Wat wordt onder ketensamenwerking verstaan? 12 2.3.1 De omschrijving van ketensamenwerking in de Nederlandse bouw 12 2.3.2 Ketensamenwerking in de wetenschappelijke literatuur 13 2.3.3 Te hanteren definitie ketensamenwerking in het kader van dit preadvies 15 2.4 Opvattingen ten grondslag liggend aan ketensamenwerking 15 2.4.1 In de literatuur onderkende voorwaarden en componenten 17 2.4.2 Voorwaarden en componenten voor ketensamenwerking uit het veld 22 2.4.3 Voorwaarden en componenten van ketensamenwerking 22 2.4.3.1 Voorwaarden voor ketensamenwerking 22 2.4.3.2 Componenten voor ketensamenwerking 25 2.5 Juridische aspecten van ketensamenwerking 28 3 Typologie en inpassing 3.1 Inleiding 31 3.2 Verschijningsvormen van ketensamenwerking in de praktijk 31 3.2.1 Inleiding 31 3.2.2 Raamovereenkomst constructie 33 3.2.3 De organisatie van de keten zonder opdrachtgever 39 3.2.4 Open Convenant Het Platform MKB Rijnmond en Gemeentewerken Rotterdam 40 3.2.5 Commentaar 41 3.3 Typologie en inpassing in het bouwcontractenrecht van de verschijningsvormen van ketensamenwerkingsverbanden 42 3.3.1 Inleiding 42 3.3.2 Geïntegreerde overeenkomst/onderaanneming 43 v
Naar een nieuw omgevingsrecht 3.3.3 Nevenaanneming 48 3.3.4 Bouwcombinatie 52 3.3.5 Bouwteam 56 3.3.6 Alliantie 62 3.3.7 Werk in Uitvoering 68 3.3.8 VOF 70 3.3.9 Concluderende opmerkingen 79 4 Ketensamenwerking in de literatuur 4.1 Inleiding 81 4.2 Buitenlandse literatuur 86 4.2.1 Typologisering van netwerken 86 4.2.2 Gevolgen verbonden aan samenhangende overeenkomsten/netwerken 90 4.2.2.1 Concluderend 99 4.3 De Nederlandse literatuur 99 4.3.1 Inleiding 99 4.3.2 Typologisering van netwerken 100 4.3.3 Gevolgen verbonden aan samenhangende overeenkomsten/netwerken 103 4.3.4 Concluderend 106 5 Ontwikkelingen in de rechtspraak van belang voor ketensamenwerking 5.1 Inleiding 109 5.2 Schakeljurisprudentie 109 5.3 Derdenwerking van bedingen 118 6 Enkele aspecten van ketensamenwerking in de praktijk nader bekeken 6.1 Inleiding 123 6.2 Vertrouwen 125 6.3 Transparantie 132 6.4 Communicatie/informatie-uitwisseling 136 6.5 Het selecteren van keten partners 147 6.6 Flexibiliteit 148 6.7 Risico s en aansprakelijkheid 155 6.8 Wettelijke ketenaansprakelijkheid/inlenersaansprakelijkheid/ Wet arbeid vreemdelingen (WAV) 157 6.9 Ketensamenwerking en het mededingingsrecht 159 vi
Inhoudsopgave 7 Juridische bouwstenen voor een contractuele regeling van ketensamenwerking 7.1 Inleiding 163 7.2 De relatie tussen de deelnemers aan de ketensamen werking (het team) zonder dat er sprake is van een concrete opdracht (de teamovereenkomst) 167 7.2.1 Inleiding 167 7.2.2 Te regelen onderwerpen en bouwstenen 167 7.3 De relatie tussen de deelnemers aan het team en de opdrachtgever (de Projectovereenkomst) 178 7.3.1 Inleiding 178 7.3.2 Te regelen onderwerpen en bouwstenen 179 7.4 Raamovereenkomstconstructies tussen een opdrachtgever en een opdrachtnemer 189 7.4.1 Inleiding 189 7.4.2 Te regelen onderwerpen en bouwstenen 190 Bijlage 1 Het oor te luisteren gelegd: uitkomst van gevoerde gesprekken 191 Bijlage 2 Kernuitspraken interviews, gerubriceerd naar indeling van voorwaarden en componenten ketensamenwerking 207 Bijlage 3 Verslag bijeenkomst Keten samenwerking 23 augustus 2013 213 Bijlage 4 Lijst van personen die medewerking verleenden 219 Geraadpleegde juridische literatuur 221 Geraadpleegde bouwmanagement literatuur 225 vii