SCHOOLGIDS 2014-2015 VSO diplomagericht VMBO onderwijs
VOORWOORD De schoolgids De schoolgids is een belangrijke bron van informatie over onze school voor voortgezet speciaal onderwijs aan leerlingen met auditieve - en communicatieve beperkingen waaronder ook leerlingen in het autisme spectrum. We zijn een cluster 2 school voor slechthorende leerlingen (SH) en leerlingen met een Taalontwikkelingsstoornis (TOS). Onze school biedt aangepast onderwijs en probeert aan te sluiten bij de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerlingen. Het doel van de schoolgids is ouders, leerlingen en teamleden goed op de hoogte te houden van de ontwikkelingen en gang van zaken in ons onderwijs en over het beleid van onze school. Deze gids is dan ook bestemd voor ouders, leerlingen en teamleden van de school, voor toekomstige leerlingen en hun ouders en voor al degenen, die belangstelling hebben voor deze zeer specifieke vorm van onderwijs. Onderwijs en opvoeding van jonge mensen vraagt om een goed samenspel van alle betrokkenen: leerlingen, ouders, verzorgers, leerkrachten en schoolbestuur. De gezamenlijke inzet, het kunnen rekenen op elkaar, zijn belangrijke voorwaarden voor een optimale ontplooiing in een rustige, veilige inspirerende en respectvolle schoolomgeving. Eindhoven, augustus 2014 1
Inhoud 1. MISSIE, VISIE EN ONTWIKKELINGEN... 9 1.1. Missie en visie SSOE... 9 1.2. Doelstellingen en missie van VSO de Taalbrug... 10 1.2.1. Doelstellingen van onze VSO met uitstroom diplomagericht onderwijs... 10 1.2.2. De missie van onze VSO afdeling diplomagericht onderwijs... 11 1.3. Ontwikkelingen... 12 1.3.1. Ontwikkelingen binnen de Taalbrug... 12 1.3.2. De vorming van een Cluster 2 instelling... 12 2. ORGANISATIE: BESTUUR EN SCHOOL... 13 2.1. Organisatiestructuur SSOE en de Taalbrug... 13 2.2. Bestuur... 14 2.3. De Taalbrug... 14 2.3.1.De Taalbrug en Koninklijke Kentalis... 14 2.3.2. De Taalbrug en het Audiologische Centrum Brabant.... 15 3. ONDERWIJSAANBOD... 16 3.1. De opbouw van onze VSO afdeling diplomagericht.... 16 3.2. Onderbouw... 16 3.3. De bovenbouw: Sectoren en leerwegen... 17 3.4. Schema onderbouw en bovenbouw... 21 3.5. Terugplaatsing naar het regulier onderwijs... 23 3.6 Symbiose... 23 3.7. Stage... 24 3.8. Programma s van Toetsing en Afsluiting... 24 4. ONDERWIJSARRANGEMENT, PERSPECTIEF, LEERLIJN EN UITSTROOM... 26 2
4.1. Het onderwijsarrangement... 26 4.2. Ontwikkelingsperspectief... 26 4.3. Leerlijnen... 27 4.4. Uitstroomprofiel... 27 5. ORGANISATIE LEREN EN ONDERWIJZEN... 29 5.1. Leren en Onderwijzen... 29 6. ORGANISATIE ZORG EN BEGELEIDING... 35 6.1. Zorg... 35 6.1.1. Commissie voor begeleiding... 35 6.2. Begeleiding... 35 6.2.1. Mentor begeleiding... 36 6.2.2. Het handelingsplan(ontwikkelingsperspectief)/groepsplan:... 36 6.2.3. De audiologische begeleiding van individuele hoorapparatuur na plaatsing... 37 6.2.7. Signaleringssysteem Zorg voor Jeugd... 38 6.2.8. School- en studiekeuzebegeleiding... 39 6.2.9. Logopedische begeleiding... 39 7. CONTACTEN MET OUDERS EN MEDEZEGGENSCHAP... 41 7.1. Contacten met ouders... 41 7.1.1. Oudervereniging... 41 7.1.2. Vrijwillige Ouderbijdrage... 42 7.1.3. Oudervereniging en de werkweek... 42 7.2. Medezeggenschap... 42 7.2.1. De Medezeggenschapsraad... 42 7.2.2. De Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad (GMR)... 45 8. TOEZICHT EN KLACHTEN... 47 8.1. Regeling Ongewenste Intimiteiten... 47 3
8.2. De Wet Persoonsregistratie (WPR)... 47 8.3. Klachtenregeling... 48 8.4. De rol van de vertrouwensinspecteur... 49 9. VOORZIENINGEN EN REGELINGEN... 50 Kluisjes... 50 Reglement Kluisjes... 50 10. SAMENWERKING... 54 11. WET- EN REGELGEVING... 56 11.1. Veiligheidsplan... 56 11.2. Inspectie van het onderwijs... 56 11.3 Gronden voor vrijstelling van onderwijs/vervangende onderwijsactiviteiten... 57 11.4 Regeling leerling-vervoer... 57 11.5. Regels voor toelating, schorsing en verwijdering... 57 11.6. Regels met betrekking tot leerling dossiers... 59 11.7. Onderwijskundig rapport bij het verlaten van de school.... 59 11.8. Regels voor ondersteunende werkzaamheden van de ouders... 59 11.9. Sponsoring... 59 11.10. Protocol absentieregistratie leerlingen.... 59 12. ONDERWIJS: ORGANISATIE, PLANNING EN VAKANTIES... 60 12.1. Organisatie... 60 12.2. Planning... 61 12.2.1. Rapporten... 61 12.2.2. Ouderavonden / rapportavonden... 61 12.2.3. Spreekuren: ouders - teamleden - directie... 62 12.3. Vakanties... 62 4
13. ADRESSEN EN CONTACTEN... 64 13.1. Adressen... 64 13.2. Contacten... 65 14. AFKORTINGEN... 66 15. SCHOOLGEGEVENS... 68 15.1. Adres... 68 15.2. Directie en Management Team... 68 15.3. Overzicht klassen en mentoren... 69 15.4. Teamleiders en teams... 71 16. IN-, DOOR- EN UITSTROOMGEGEVENS EN RESULTATEN (2013)... 72 16.1. Instroom (2013)... 72 16.2. Resultaten onderwijs (2013)... 72 16.2.1 Doorstroom (2013)... 72 16.2.2. Uitstroom (2013)... 73 16.4. Kwaliteitskaart... 76 Bijlage: Schoolregels VSO Diplomagericht Toledolaan:... 80 Raad van Toezicht... 81 5
INLEIDING De Taalbrug is een zelfstandige cluster 2 school voor leerlingen met auditief en communicatieve beperkingen waaronder leerlingen in het autisme spectrum en leerlingen met een meervoudige problematiek. De Taalbrug bestaat uit een SO en een VSO afdeling. Beide afdelingen stemmen voor de doorgaande lijn van SO naar VSO af m.b.t. inhoud van het onderwijs en landelijk beleid. In het kader van Passend Onderwijs voorziet de wet voor de cluster 2-scholen in een apart traject en bekostigingssysteem. De wet Kwaliteit Speciaal onderwijs die per 1 augustus 2014 voor het VSO in werking is getreden, vormt het kader en de streefsituatie voor de ontwikkeling van de Taalbrug, voorheen De Beemden en Ekkersbeek. De wet vereist dat het VSO ten minste 1 van de 3 wettelijke uitstroomprofielen realiseert voor de leerlingen. Dat kan zijn: arbeidsmarktgericht, dagbesteding of diplomagericht onderwijs. VSO Ekkersbeek realiseert diplomagericht onderwijs (vmbo). VSO de Beemden realiseert de uitstroomprofielen arbeidsmarktgericht en dagbesteding. Toelichting: De leerlingen die van het Speciaal- en Basisonderwijs doorstromen naar het VSO krijgen een advies mee over het te verwachten uitstroomniveau in VO of VSO. Dat is bijv. praktijkonderwijs of toeleiding naar arbeid, - vmbo basisberoeps-,kaderberoepsgericht of theoretische leerweg of naar het VO vmbo/havo met ambulante Begeleiding. Het gaat daarbij over de capaciteiten, vaardigheden, persoonlijke en didactische ontwikkeling op het moment van instroom, communicatieve redzaamheid en andere aspecten in de hulpvraag. Op basis hiervan wordt in overeenstemming met de ouders/leerling een handelingsplan (groepsplan) of het ontwikkelingsperspectief geformuleerd. Dit wordt afhankelijk van de ontwikkeling en de wijzigende onderwijsbehoefte van de leerling gedurende zijn/haar verblijf in het onderwijs voortgezet of bijgesteld binnen een onderwijsarrangement in groepsverband. De commissie van Begeleiding adviseert hierover. De leerling krijgt binnen dit groepsverband een traject op maat dat aansluit bij zijn/haar ontwikkelingsperspectief. Na het doorlopen van onze VSO-onderbouw wordt een keuze gemaakt voor een bovenbouwprogramma met een uitstroomprofiel of doorstroming naar regulier VO of MBO. Onderwijs en begeleiding zijn gericht op doorstroomperspectieven naar een vervolg: VMBO,HAVO/VWO-MBO en leren en werken of werk in een beschermde omgeving. Leerlingen met een (her)indicatie kunnen het volledige vmbo-examentraject met een diploma via het VSO afronden. Het onderwijs en de begeleiding worden door (vak)leraren, ondersteunend personeel met en zonder behandeltaken verzorgd. Wij verzoeken u goed kennis te nemen van de meest belangrijke data die voor uw zoon/dochter en voor u van toepassing zijn: 6
De rapportdata en ouderavonden en het vakantierooster kunnen afwijken van het SO en het basisonderwijs. De begin-en eindtijden per dag zijn nagenoeg hetzelfde i.v.m. het gecombineerde taxivervoer met de scholen aan de Toledolaan en Leuvenlaan. De schooltijden op het Vakcollege Eindhoven en van De Rooi Pannen wijken af (ook de eindtijden). We hopen dat de opgenomen informatie voor u duidelijk is. Mochten er vragen of onduidelijkheden zijn dan verzoeken we u om dit kenbaar te maken bij de directie of de mentor van uw zoon of dochter. Namens de directie van de Taalbrug en in het bijzonder van het directieteam van de Taalbrug VSO wensen wij u een fijn en succesvol schooljaar toe, waarin we met vertrouwen en respect werken aan het ontwikkelingsperspectief van uw zoon of dochter. Met vriendelijke groet mede namens het team, Wil Stravens (Teamleider) Ruud van Zon (Teamleider) Wim van der Meulen (Teamleider) Maaike Jacobs (Teamleider) Monique van den Hurk (Teamleider) Ger Maassen (Teamleider) Alexander Claassen (Directeur) 7
De Taalbrug verwijst naar Taal als communicatiemiddel, Brug staat voor verbinding. Door intensieve inhoudelijke samenwerking tussen de SO en VSO afdelingen slaan we bruggen naar elkaars kennis op het gebied van orthopedagogiek, orthodidactiek en communicatie. Elke leerling heeft een eigen ontwikkelingsperspectief en onderwijsbehoefte. In groepsverband krijgen die een uitwerking binnen het primaire onderwijsproces. N.a.v. de kwaliteitsmeting van alle Taalbrugscholen hebben we vanwege de algemene en uniforme uitgangspunten van het primaire onderwijsproces een integraal verbeterplan opgesteld voor de komende jaren met de thema s: 1. Leren en onderwijzen 2. Zorg en begeleiding (leerlingenzorg) 3. Kwaliteitszorg 4. Verbeterproces De kennis die onze specialisten bij de Taalbrug in huis hebben wordt op elkaar afgestemd en gezamenlijk ingezet. We werken aan verbreding en verdieping van kennis en vaardigheden over het onderwijs aan onze doelgroepen in het algemeen en in het bijzonder m.b.t. de kwaliteitscriteria van cluster 2. Zo krijgen de leerlingen het onderwijs en de opvang die voor hen op maat gesneden is. Samen kunnen we de problemen van de leerlingen individueler aanpakken in groepsverband. Daardoor menen we met recht te kunnen zeggen dat we spraakmakend onderwijs leveren. De Taalbrug: heeft een Informatie & Aanmeld Punt Cluster 2. heeft een nevenvestiging in Venlo en heeft een schoolgebouw in de Leuvenlaan voor het SO van de Taalbrug. heeft Ambulante Begeleiding. werkt samen met Kentalis Zorg: waaronder het Audiologisch Centrum werkt samen met het Eindhovens Vakcollege (voorheen Pleincollege De Burgh) en het Pleincollege Aloysius/ De Roosten t.b.v. de symbiose en examenregeling met VSO Diplomagericht. Sinds 2014 ook een symbiose en examenregeling met de Rooi Pannen Spraakmakend, daar zijn we sterk in 8
1. Missie, visie en ontwikkelingen 1.1. Missie en visie SSOE Missie SSOE De stichting heeft als doel een bijdrage te leveren aan moderne en professionele onderwijsvoorzieningen: In het (voortgezet) speciaal onderwijs door op de eigen (SSOE-)scholen modern en professioneel onderwijs aan te bieden. Alle scholen van de stichting staan voor: deskundigheid, maatwerk, veiligheid, openheid, vernieuwing, gelijkwaardigheid en respect. Kernbegrippen zijn: toewijding, betrokkenheid, verantwoordelijkheid, vertrouwen, respect, binding en perspectief. In het reguliere onderwijs (basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs) door deze leerlingen, hun ouders/verzorg(st)ers en de scholen zodanig te ondersteunen en toe te rusten dat de leerlingen deze reguliere school op een prettige manier en met succes kunnen doorlopen. In flexibele onderwijs-zorgarrangementen die ontwikkeld zijn (of worden), waar gewenst in samenwerking met zorginstellingen en andere externe partners. Zowel in onderwijs als in dienstverlening voldoet de stichting aan hoge kwaliteitseisen. Belangrijke voorwaarde daarvoor is professioneel en betrokken personeel. Als goed werkgever investeert de stichting dan ook in haar personeel. Visie SSOE De stichting gaat uit van pedagogisch optimisme: ieder kind en elke jongere heeft kracht om zich te ontwikkelen. Het aanspreken en uitdagen van deze kracht - ook bij leerlingen met beperkingen of handicaps - is de opgave van ons onderwijs en onze dienstverlening. De keuze van een school is belangrijk voor elk kind en voor elke jongere. Dat geldt zeker voor kinderen en jongeren met een beperking of handicap. SSOE biedt onderwijs, begeleiding en ondersteuning in de meest brede zin van het woord aan kinderen en jongeren van 3 tot 20 jaar die beperkingen/stoornissen hebben op zintuiglijk, communicatief, motorisch en cognitief gebied. Belangrijk is dat de gekozen school rekening houdt met en respect toont voor die beperkingen en handicaps, en met de manier waarop leerlingen en hun ouders/verzorgers daarmee omgaan. Welke keuze ook wordt gemaakt (speciaal of regulier onderwijs), de kinderen en jongeren moeten die school op een prettige wijze en met succes kunnen doorlopen. 9
Ontwikkelingen De wet Passend Onderwijs is ontstaan om een aantal problemen het hoofd te bieden: - we willen, dat leerlingen met een behoefte aan speciaal onderwijs zo vroeg mogelijk en zo snel mogelijk passend onderwijs ontvangen zo dicht mogelijk bij huis. - dat betekent, dat een kind in een school voor passend onderwijs geplaatst wordt of op een reguliere school kan blijven en daar ondersteuning krijgt. Tot 2013 ontvingen ouders en leerlingen in het laatste geval een rugzak. Met dit extra budget kon de ondersteuning aan de leerling worden bekostigd. Scholen voor speciaal onderwijs en reguliere scholen gaan daarvoor samenwerken in samenwerkingsverbanden. Voor de scholen in cluster 3 en 4 worden daartoe ondersteuningsplannen gemaakt om in die samenwerking te voorzien. Voor onze cluster 2 school gelden aparte regelingen. In augustus 2014 is het bestuur van SSOE opgesplitst in een cluster 3 en een aparte cluster 2 organisatie. De scholen voor cluster 2 gaan samen met een cluster 2 school in Hoensbroek ( Zuid-Limburg) en SSOE zal een nieuw bestuur gaan vormen met het Innovo - bestuur van de Mgr. Hanssenschool in Hoensbroek. U zult over deze ontwikkelingen nader worden geïnformeerd op ouderavonden, via nieuwsbrieven en de website van de Taalbrugscholen. 1.2. Doelstellingen en missie van VSO de Taalbrug 1.2.1. Doelstellingen van onze VSO met uitstroom diplomagericht onderwijs Het team van de VSO afdeling heeft bij het geven van onderwijs aan de leerlingen de volgende doelstellingen voor ogen: A. Een orthopedagogische en orthodidactische benadering van leerlingen voor wie in het reguliere onderwijs nog niet voldoende mogelijkheden zijn. B. In het bijzonder stellen we ons ten doel om de leerlingen een diploma of certificaten te laten behalen van een opleiding VMBO (basisberoepsgerichte-, kaderberoepsgerichte - of theoretische leerweg). De leerling moet dan wel beschikken over een geldende herindicatie. C. Het integreren van leerlingen met hoor- en ernstige spraak-/taalmoeilijkheden via onze onderbouw in het reguliere onderwijs. In het tweede brugjaar wordt een schoolen studiekeuzeadvies geformuleerd om een zo goed mogelijke keuze te kunnen maken voor een vervolgopleiding na de brugklasperiode. De uitkomst kan zijn voortgezet verblijf op onze VSO of naar het VO al of niet met ambulante begeleiding. 10
D. Het geven van ambulante begeleiding aan leerlingen die integreren in het voortgezet en middelbaar onderwijs. 1.2.2. De missie van onze VSO afdeling diplomagericht onderwijs Het team geeft aan auditief en communicatief beperkte leerlingen eigentijds, relevant, actueel onderwijs en begeleiding op maat. Eigentijds: Het voldoen aan de haalbare kerndoelen van de basisvorming en het voldoen aan de leerwegen en de inrichting van het VMBO door Programma s van Toetsing en Afsluiting. Relevant: Het bieden van individuele doorstromingsmogelijkheden op maat om te kunnen integreren in voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs, HAVO of VWO, MBO en/of werken en leren. Actueel: Het aansluiten bij ontwikkelingen over het nieuwe (activerende) leren en, waar mogelijk, zal gebruik gemaakt worden van moderne media. Het uitvoeren van onze missie willen we laten zien door: Een veilige school te willen zijn/worden met een goed werk- en leerklimaat voor leerlingen en teamleden; daarbij wordt een goed pedagogisch klimaat nagestreefd. Het bieden van perspectief aan leerlingen met een auditieve en communicatieve beperking door middel van een schoolloopbaan of doorstroming naar werken en leren. Een breder onderwijs- en begeleidingspakket te realiseren dan de Wet op de Expertisecentra (WEC) voorschrijft. Voldoende kwaliteit van onderwijs en begeleiding te bieden volgens het Toetsingskader van de wet. Leerlingen via een speciale weg in staat te stellen om op kortere of langere termijn te voldoen aan de eisen van het VMBO. Opbrengstgericht te werken aan de onderwijsbehoefte en vastgestelde achterstanden (didactisch, sociaal-emotioneel, auditief/communicatief: zeer geringe communicatieve vaardigheden); de persoonlijke zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Een overwegend orthopedagogische en -didactische benadering voor de leerling na te streven. De leerlingen te begeleiden en te ondersteunen in het leren en het leren omgaan met de ontwikkeling remmende en bevorderende factoren. De ouders te betrekken bij de tot de totstandkoming van de groeps- en handelingsplanning en de relevante keuzeprocessen en de uiteindelijke beslissingen rondom de leerling. De studie- en beroepskeuze uit te stellen tot een onderbouwprogramma is afgerond en een studiekeuzeadvies is geformuleerd in leerjaar VMBO 2. Een zeer individueel op de leerling toegesneden leerroute te realiseren, binnen de mogelijkheden van de schoolorganisatie. 11
De opleiding Zorg & Welzijn, Techniek, ICT, Horeca of Handel & Administratie af te ronden met een Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA), gekoppeld aan de examenregeling van het reguliere VMBO door samenwerking met het reguliere onderwijs. De leerlingen uit te rusten met kennis en vaardigheden als gereedschap om succesvol te kunnen integreren in de maatschappij en de beperking deels te compenseren, ook als er geen diploma behaald zou kunnen worden en de leerling tot het einde van de schoolloopbaan wordt opgevangen. Werken aan leergebied overstijgende doelen. De leerlingen in het VMBO, HAVO of VWO ambulant te begeleiden. Ook in het MBO, indien gefaciliteerd. Terugplaatsing Ambulante Begeleiding te geven, indien gefaciliteerd. Groeps- en individuele handelingsplanning verder te ontwikkelen (meer gericht op het ontwikkelingsperspectief van de leerlingen) en uit te voeren Relevante stages te realiseren in de bovenbouw van het VMBO. Arbeidsoriëntatie te realiseren voor de theoretische leerweg in het VMBO. De professionele ontwikkeling van medewerkers te stimuleren. Het systematisch werken aan de verbetering van de prestaties van de gehele organisatie en de kwaliteit van het onderwijs in het bijzonder 1.3. Ontwikkelingen 1.3.1. Ontwikkelingen binnen de Taalbrug Er zijn drie uitstroomprofielen; diplomagericht, arbeidsmarktgericht en dagbesteding. Anticiperend op de nieuwe kwaliteitswet SO en VSO, worden tussen de afdelingen deze ontwikkelingen goed op elkaar afgestemd. Ook in dit verband zijn voor SO en VSO van de Taalbrug in 2013 een Sector Directeur benoemd en beschikt iedere afdeling over een aantal Teamleiders. 1.3.2. De vorming van een Cluster 2 instelling In Nederland wordt voor cluster II een beperkt aantal instellingen ingericht, die het onderwijs aan leerlingen met een auditieve of communicatieve handicap gaan verzorgen. De huidige vestigingen voor cluster 2 gaan op in deze nieuwe instellingen. Cluster 2 instellingen kunnen straks ook speciale groepen in reguliere scholen onderbrengen. De leerlingen staan dan ingeschreven bij de instelling, die ook verantwoordelijk is voor het onderwijs, maar bij de uitvoering zo veel mogelijk gebruik maakt van de voorzieningen die de reguliere school biedt. Het SSOE voert gesprekken met Innovo, waar de Mgr. Hanssenschool uit Hoensbroek onder valt, om te komen tot een Instelling cluster 2. 12
2. Organisatie: Bestuur en School 2.1. Organisatiestructuur SSOE en de Taalbrug Raad van Toezicht Bestuurder Stafbureau Secretariaat/P&O/ Controller/Hoofd ICT ICT Dienst Directeurenberaad Externe Dienst Mytylschool Eindhoven SO/VSO lg/mg Mgr. Bekkersschool SO/VSO zml/mg Taalbrug SO TOS/sh/mg Taalbrug VSO TOS/sh/mg Taalbrug MT SO MT VSO Sectordirecteur SO Sectordirecteur VSO Beleidsmedewerker Teamleiders SO Teamleiders VSO Hoofd TD/Hhd Coördinatoren SAR Medewerkers SAR en Td/Hhd Teams SO Teams VSO 13
2.2. Bestuur Onder het bestuur van de Stichting Speciaal Onderwijs Eindhoven vallen de volgende scholen: De Taalbrug: SO/VSO Mytylschool Eindhoven Mgr. Bekkerschool, school voor ZMLK De Taalbrug wordt cluster-ii school genoemd: scholen voor leerlingen met hoor- en taalontwikkelingsstoornis. De Mytylschool en de Mgr. Bekkersschool worden cluster-iii scholen genoemd. Het bestuur kent een Raad van Toezicht. In de bijlagen vindt U informatie hierover. Adres van het bestuur: Stichting Speciaal Onderwijs Eindhoven t.a.v. College van Bestuur (Mw. A.J.M. Smolders / Dhr. H. de Vries) Weegschaalstraat 3 5632 CW Eindhoven Tel.: 040 2163850, Fax.: 040 2163849, E-mail: secretariaat @ssoe.nl, Website: www.ssoe.nl 2.3. De Taalbrug De Taalbrug werkt op een aantal terreinen samen met andere partners. 2.3.1.De Taalbrug en Koninklijke Kentalis De Taalbrug heeft een samenwerkingsovereenkomst met Kentalis Zorg, een zorginstelling, waar kinderen op basis van een zorgindicatie geplaatst kunnen worden voor dag- of deeltijdbehandeling. Ouders en leerlingen, maar ook scholen, kunnen daar, na onderzoek en indicatie tevens zorgproducten inkopen. De Taallbrug betrekt de audiologische zorg en de maatschappelijke dienstverlening, die nodig is op school, via Kentalis. 14
Centraal adres van Kentalis: Castiliëlaan 8, 5629 CH Eindhoven, Tel.: 040 2647000 2.3.2. De Taalbrug en het Audiologische Centrum Brabant. Het is weliswaar een vrije keuze van ouders om daar de audiologische zorg te betrekken, maar de meeste leerlingen van onze scholen kunnen hun audiologisch onderzoek, de periodieke gehoorscontrole en adviezen voor hoorapparatuur aanvragen via Kentalis (Sint-Marie). Het audiologisch centrum Brabant is gevestigd in de Witte Dame en is onderdeel van Libra. 15
3. Onderwijsaanbod Inspelend op de nieuwe kwaliteitswet SO en VSO worden zowel tussen de SO en VSO afdelingen en tussen de VSO afdelingen onderling de ontwikkelingen goed op elkaar afgestemd. Toelichting: Voor de leerling wordt het ontwikkelingsperspectief ingeschat en vastgesteld. Het gaat over de capaciteiten, vaardigheden, persoonlijke- en didactische ontwikkeling op het moment van instroom, communicatieve redzaamheid en andere aspecten en de hulpvraag. Op basis hiervan wordt in overleg met de ouders/leerling een handelingsplan en ontwikkelingsperspectief geformuleerd. Dit wordt gedurende zijn/haar verblijf in het onderwijs bijgesteld of voortgezet binnen een onderwijsarrangement in groepsverband. De leerling krijgt binnen dit groepsverband een traject op maat aangeboden dat past bij hun ontwikkelingsperspectief. In samenwerking met het SO worden de doorgaande leerlijnen op onze school geborgd. De Taalbrug VSO-scholen hebben samen een ontwikkeling ingezet om alle mogelijke uitstroomprofielen voor leerlingen te gaan realiseren. Het VSO verzorgt de uitstroomprofielen Arbeidsgericht, Dagbesteding en het uitstroomprofiel Diplomagericht. Vooralsnog zijn er gescheiden verantwoordelijkheden met betrekking tot de uitstroomprofielen die de VSO afdelingen verzorgen. 3.1. De opbouw van onze VSO afdeling diplomagericht. De onderbouw bestaat uit een brugklas en de twee eerste leerjaren van het VMBO. Ze bieden VMBO onderwijs en leggen de basis voor een verantwoorde studiekeuze na het tweede leerjaar VMBO. De bovenbouw biedt specifiek gericht VMBO onderwijs in de richting Techniek, Handel en Administratie, Horeca, Zorg en Welzijn en Economie (ICT-route). Leerlingen worden voorbereid op de overstap naar vervolgonderwijs. 3.2. Onderbouw De brugklassen worden samengesteld, daarbij wordt rekening gehouden met het advies van de school van herkomst en het ingeschatte uitstroomprofiel. We willen het didactisch niveau (schoolvorderingen etc.) van de leerlingen flink omhoog brengen als voorbereiding op het VMBO. Na de brugklas worden de leerlingen in VMBO 1 geplaatst. In dit leerjaar maken de leerlingen kennis met vrijwel alle sectoren uit het VMBO onderwijs. Aan het eind van dit leerjaar maken de leerlingen een keuze uit twee sectoren die ze in VMBO 2 verdiepend zullen volgen. Aan het eind van de VMBO 2 klas wordt via een studiekeuzeadvies bepaald wat het vervolg zal worden. Dat kan zijn: Voortzetting van de inschrijving in het intensieve arrangement met indicatie of doorstroming naar regulier onderwijs. Via de Praktische Sector Oriëntatie opgenomen in het lesprogramma heeft de leerling zicht gekregen op 16
de vervolgmogelijkheden. Samen met de ouders en de betreffende leerling wordt de studiekeuze bepaald en vastgelegd in het studiekeuze advies (zie ook 3.3.). Daarbij wordt ook het ontwikkelingsperspectief en de tot dan toe bereikte resultaten meegenomen. Na leerjaar VMBO 2, maar ook tussentijds en in hogere leerjaren, kan een leerling doorstromen in het reguliere VMBO. Bekeken wordt dan of de leerling met Ambulante Begeleiding het VMBO succesvol zou kunnen afsluiten. Ambulant Begeleiders van de VSO afdeling van de Taalbrug organiseren dan de zorg m.b.t. passend onderwijs op de reguliere school waar de leerling naar toe gaat. De zorg heeft dan betrekking op de onderwijsbehoeften van de leerling en de onderwijsbehoeften van de school voor regulier voortgezet onderwijs. Afhankelijk van de zorgbehoeften van de leerling wordt een licht of medium arrangement toegekend. 3.3. De bovenbouw: Sectoren en leerwegen De bovenbouw kent Sectoren en leerwegen zoals in het reguliere VMBO. Sectoren Het VMBO kent verschillende sectoren (met vaste vakkenpakketten) waarbinnen de beroepsrichtingen een zekere samenhang vertonen. Met een sector maakt de leerling een eerste, nog zeer brede keuze voor een werkterrein. De keuze wordt op onze school gemaakt na de VMBO 2 klas, nadat de leerling en de ouders door de school zijn geadviseerd over een studiekeuze. De leerling kiest dan voor een sector op grond van zijn of haar interesse, maar ook met een beeld van het latere beroep. De school kent vier sectoren: Techniek, Horeca, Zorg en Welzijn en Economie. Binnen die sectoren onderscheiden we bij Techniek de richtingen Bouw en Installatie en bij de sector Economie onderscheiden we de richtingen Handel & Administratie en ICTroute. Leerwegen Een theoretische leerweg. De theoretische leerweg is nog niet gericht op een bepaald beroep en is bestemd voor leerlingen die niet veel moeite hebben met studeren en daarmee voorlopig nog willen doorgaan. Met deze leerweg is doorstroming naar de vak- en middenkaderopleidingen in het MBO, maar ook naar HAVO mogelijk. Een gemengde leerweg. Dit is een mengvorm, bedoeld voor leerlingen die op zich weinig moeite hebben met studeren, maar zich ook al gericht willen voorbereiden op bepaalde 17
beroepen. De gemengde leerweg ligt qua niveau dicht bij de theoretische leerweg en bereidt voor op de vak- en middenkaderopleidingen in het MBO. Een kaderberoepsgerichte leerweg. Deze leerweg bereidt voor op de vak- en middenkaderopleidingen in het MBO. Leerlingen die het liefst kennis opdoen door praktisch bezig te zijn kiezen hiervoor. Een basisberoepsgerichte leerweg. Deze leerweg bereidt voor op de basisberoepsopleidingen in het MBO en is bedoeld voor meer praktisch ingestelde leerlingen. De leerwegen op onze school: VMBO Zorg en Welzijn: basis en kaderberoepsgericht Deze leerweg bereidt voor op de vak- en middenkaderopleidingen in het MBO. Leerlingen die het liefst kennis opdoen door praktisch bezig te zijn kiezen hiervoor. De sector Zorg en Welzijn kent 1 afdeling: Verzorging De opleiding Verzorging vindt plaats op onze eigen school. Daarvoor beschikt onze VSO afdeling over een goed geoutilleerde keuken en bevoegde docent. Dit vakkenpakket vanaf de derde klas bestaat uit: verplichte vakken, sectorvakken en een keuzeprogramma. VERPLICHTE VAKKEN SECTORVAKKEN AFDELINGSPROGRAMMA Nederlands Engels Wiskunde Maatschappijleer Lichamelijke Opvoeding Kunstvak 1 (CKV) Biologie Verzorging (onze VSO afdeling van de Taalbrug) VMBO Techniek: basis- en kaderberoepsgericht De sector Techniek kent 2 afdelingen: Installatietechniek en Bouwtechniek Al sinds 1979 heeft onze school een technische opleiding in symbioseverband. De leerlingen van de bovenbouw van het VMBO bezoeken 10-12 uur per week het Vakcollege Eindhoven. Ze krijgen daar onderwijs in de vakken installatietechniek en bouwtechniek en de daarbij behorende vaktheorie. Voor deze opleiding volgt onze school dus ook het PTA van het Vakcollege Eindhoven. 18
Voor het derde leerjaar zal een keuze moeten worden gemaakt: installatietechniek of bouwtechniek. Als voorbereiding op het eindexamen bestaat het vakkenpakket vanaf de derde klas uit: verplichte vakken, sectorvakken en een keuzeprogramma. VERPLICHTE VAKKEN Nederlands Engels Wiskunde Maatschappijleer Lichamelijke opvoeding Kunstvak 1 (CKV) SECTORVAKKEN Nask 1 AFDELINGSPROGRAMMA Praktijk (op Vakcollege Eindhoven) Vaktheorie (op Vakcollege Eindhoven) VMBO Economie (ICT-route): basis- en kaderberoepsgericht Sinds 2005 heeft onze school een ICT opleiding in samenwerkingsvorm. De leerlingen van de bovenbouw van het VMBO volgen hetzelfde programma als die van het Vakcollege Eindhoven. De leerlingen krijgen +/- 12 uur ICT per week. De ICT-route is een brede intersectorale VMBO-opleiding voor bovenbouwleerlingen. Zij kunnen de opleiding volgen in alle leerwegen. De ICT-route is ingericht met een nieuwe didactiek en vanuit de gedachte rond competenties. In deze opleiding heeft ICT verschillende functies: ICT is inhoud: leerlingen leren basisvaardigheden ICT en aspecten uit ICTberoepen; ICT is didactisch hulpmiddel: opdrachten in de vorm van simulaties; ICT is communicatiemiddel: leerlingen werken samen met experts uit het bedrijfsleven; ICT is leeromgeving: de opdrachten zijn digitaal toegankelijk, leerlingen maken portfolio. Het onderwijsmodel gaat er vanuit dat competenties het best geleerd kunnen worden via complexe beroepsgerichte opdrachten: in projectonderwijs. Het gehele programma is modulair van opzet, leereenheden worden digitaal aangeboden en vervangen alle boeken. De leereenheden hebben een van de volgende vormen: Projecten: projecten zijn beroepsrelevante opdrachten. De opdrachten worden gesteld door een echte opdrachtgever. Deze producten worden gevraagd door een echte opdrachtgever in een zeer specifieke context met een zeer specifiek probleem. Cursussen: cursussen hebben een conceptuele functie. Ze stimuleren het denken als beroepsbeoefenaar. In de cursus staan opdrachten centraal die concepten verbinden met beroepsproblemen. Dit zijn echte problemen, maar wel vaak gesimuleerd. 19
Bijvoorbeeld: concept = de indeling van een harde schijf, beroepsprobleem = crash van een harde schijf. Trainingen: trainingen hebben altijd een doe-karakter. Voorbeeld: het inrichten van een computer of het aanleggen van een netwerk. Meer informatie over de ICT-route vindt u op http://www.vmbo-ict-route.nl De vakken voor de ICT-route binnen de sector Economie: VERPLICHTE VAKKEN SECTORVAKKEN Nederlands Engels Wiskunde Maatschappijleer Lichamelijke Opvoeding Kunstvak 1 (CKV) ICT Economie VMBO Economie (Handel & Administratie): basis- en kaderberoepsgericht Voor deze opleiding volgt onze school het PTA van het Vakcollege Eindhoven en het onderwijs wordt gegeven door eigen leerkrachten. Als voorbereiding op het eindexamen bestaat het vakkenpakket vanaf de derde klas uit: verplichte vakken en sectorvakken. De vakken voor Handel en Administratie binnen de sector Economie: VERPLICHTE VAKKEN SECTORVAKKEN Nederlands Engels Wiskunde Maatschappijleer Lichamelijke Opvoeding Kunstvak 1 (CKV) Handel en Administratie Economie VMBO Horeca: basis- en kaderberoepsgericht Sinds 2014 heeft onze school een Horeca opleiding in symbioseverband. De leerlingen van de bovenbouw VMBO bezoeken 10-12 uur per week de Rooi Pannen in Eindhoven. Ze krijgen daar onderwijs in de vakken bakken en koken en de daarbij behorende vaktheorie. Voor deze opleiding volgt onze school dus ook het PTA van de Rooi Pannen Eindhoven. Als voorbereiding op het eindexamen bestaat het vakkenpakket vanaf de derde klas uit: verplichte vakken en sectorvakken. 20
ONDERBOUW VSO diplomagericht VMBO onderwijs 2014-2015 De vakken voor Horeca: VERPLICHTE VAKKEN SECTORVAKKEN Nederlands Engels Wiskunde Economie Maatschappijleer Lichamelijke Opvoeding Bakken Koken, Serveren en vaktheorie VMBO Theoretische leerweg Voor deze opleiding heeft onze school een samenwerkingsvorm met het regulier onderwijs, namelijk met het Pleincollege Aloysius/De Roosten. Als voorbereiding op het eindexamen bestaat het vakkenpakket vanaf de derde klas uit: verplichte vakken, sectorvakken en een keuzeprogramma. VERPLICHTE VAKKEN Nederlands Engels Wiskunde Maatschappijleer Lichamelijke Opvoeding Kunstvak 1 (CKV) SECTORVAKKEN Sector Techniek Nask 1 Sector Zorg en Welzijn Natuurleer (Biologie) Sector Economie Economie KEUZEPROGRAMMA 2 Algemene vakken, te kiezen uit: Vreemde Talen Nask 1 Biologie Economie 3.4. Schema onderbouw en bovenbouw Brugklas Oriëntatie op VMBO Kerndoelen in de vakken en Leergebieden : Nederlands- Rekenen/wiskunde Engels- Mens- en Maatschappij- Mens- en Natuur, Cultuur en Sport en bewegen Communicatieve-, sociale- en studievaardigheden 21
BOVENBOUW VSO diplomagericht VMBO onderwijs 2014-2015 VMBO 1 Voortzetting VMBO programma: voorbereiding op sector - en niveaukeuze PSO in verschillende sectoren (Praktische Sector Oriëntatie) Studiekeuze en advisering voor 2 sectoren in VMBO 2 VMBO 2 Voortzetting VMBO programma: voorbereiding op sector - en niveaukeuze PSOV in 2 sectoren (Praktische Sector Oriëntatie en Verdieping ) voor de VMBO-richtingen Studiekeuzeadvisering 3-4 VMBO BASIS 3-4 VMBO KADER 3-4 VMBO THEORETISCH Zorg en Welzijn Verzorging Zorg en Welzijn Verzorging Zorg en Welzijn Economie Handel en Administratie Techniek Installatie Bouw Horeca Horeca Economie ICT Handel en Administratie Techniek Installatie Bouw Horeca IHoreca Economie Techniek Uitstroom na bovenbouw is mogelijk naar MBO/ROC-niveau 1 t/m 4, o.a. technisch, verzorgend, economisch en administratief. Bovengenoemde opleidingen blijven leerroutes op maat. Of deze ook inderdaad gerealiseerd kunnen worden hangt mede af van de school organisatorische mogelijkheden. We kijken naar het arbeidsmarktperspectief. We houden rekening met de opleidingsrichtingen van de scholen waarmee we samen werken. 22
3.5. Terugplaatsing naar het regulier onderwijs In VMBO 2 krijgt de leerling een studiekeuzeadvies, waarbij voor elke leerling de balans wordt opgemaakt. Integratie is dan mogelijk in diverse onderwijsvormen, zoals in het regulier VMBO of HAVO/VWO. Ook zijn er nog andere mogelijkheden. Wij hebben een voorkeur voor het afronden van de 3-jarige onderbouw in verband met de aansluiting bij de bovenbouw van het reguliere onderwijs. Natuurlijk kan in iedere klas naar het reguliere onderwijs worden doorverwezen, indien de leerling niet meer aangewezen is op onze speciale aanpak of geen herindicatie krijgt. Een opleiding op onze school, die wordt afgesloten met een diploma, biedt goede mogelijkheden op succes binnen het reguliere onderwijs. De doorstromingsmogelijkheden zijn vooral MBO (BOL-BBL) met o.a. een technische, verzorgende of een economische richting op niveau 2-3-4 of een vervolgopleiding binnen de Horeca op niveau 2-3-4. 3.6 Symbiose De leerlingen van de vakopleidingen VMBO-techniek en Horeca krijgen vaklessen in onze lokalen op het Vakcollege Eindhoven en de Rooi Pannen. Wanneer leerlingen gedurende een lesdag naar het Vakcollege Eindhoven moeten reizen of naar de Rooi Pannen dan is er in principe geen taxiregeling tussen de VSO afdeling en het Vakcollege Eindhoven of de Rooi Pannen geregeld. Soms vinden de lessen daar in een volledige dag plaats en begint en eindigt de schooldag op Vakcollege Eindhoven of op de Rooi Pannen. De eventuele vervoersproblemen met de taxi s moeten dan individueel worden opgelost. Als een leerling daar te laat komt of afwezig is, moet dit altijd worden gemeld. Tel.: 040 2114680 (telefoon Vakcollege) of Tel: 040 8506500 (telefoon Rooi Pannen). De kosten van het openbaar vervoer tussen onze school en Vakcollege Eindhoven of de Rooi Pannen en terug zijn voor de school(indien er gedurende een lesdag op en neer gereisd moet worden tussen onze school en het Vakcollege of de Rooi Pannen) of voor de gemeente van de woonplaats (indien het een hele lesdag betreft op het Vakcollege). ARBO-wetgeving: bestemd voor de leerlingen bouwtechniek: De Arbowetgeving schrijft voor dat in bedrijfsruimten en werkplaatsen het dragen van veiligheidsschoenen en deugdelijke werkkleding verplicht is, evenals bescherming voor het gehoor in de ruimten waar houtbewerking machines aanwezig zijn. Deze wetgeving is ook van toepassing voor de praktijklokalen op het Vakcollege Eindhoven en in een bedrijf waar de leerlingen stage gaan lopen. Veiligheidsschoenen: Advies: Bij BATA (fabriekswinkel) in Best kan men zeker slagen voor het aanschaffen (diverse prijsklassen, groot assortiment) Werkkleding: De kleur van de stofjas (dus geen overall) moet bij voorkeur kaki (geel) zijn. 23
Gehoorbeschermers: Deze worden door Vakcollege Eindhoven gratis ter beschikking gesteld. Ook op de Rooi Pannen is vakkleding vereist. Voor zowel het Vakcollege als de Rooi Pannen wordt de aanvraag voor vakkleding georganiseerd door de scholen in overleg met ouders en leerlingen. 3.7. Stage VMBO Basis- en Kaderberoepsgerichte leerweg In het derde en het vierde leerjaar wordt voor de leerlingen een stage opgenomen. De stageplaats wordt in overleg met betrokken partijen geregeld. De leerlingen wordt actief betrokken bij het vinden van een stageplaats en worden door middel van een lessencyclus op de stage voorbereid. Leerlingen lopen stage in de beroepssector van hun beroepsopleiding. Ze worden vooral bekeken op arbeidsbekwaamheid voor de betrokken branche en doen de eerste werkervaringen op. Afspraken worden vastgelegd in een stage overeenkomst. Het is een niet betaalde stage, die begeleid wordt door de stagebegeleider van onze afdeling. De leerling maakt o.a. een stageverslag van de activiteiten. De leerling wordt via de school verzekerd en de stage vormt een onderdeel van het schoolprogramma. Er wordt gestreefd naar een stageperiode van drie weken. VMBO theoretische leerweg: De leerlingen krijgen gewoonlijk in het vierde leerjaar een arbeidsoriëntatie in de vorm van een stageperiode van drie weken. Het doel van deze oriëntatie is om de leerlingen te laten kennismaken met verschillende beroepsrichtingen als voorbereiding op een studierichting na het VMBO. De leerlingen worden door middel van een lessencyclus op de stage voorbereid. Een bij te houden werkboek vormt de leidraad van de stage. Na de uitgebreide evaluatie op school hebben de leerlingen nog een jaar, voordat een definitieve keuze voor een vervolgopleiding wordt gemaakt. De leerling kiest zelf een vervolgopleiding en is bij meerderjarigheid zelf verantwoordelijk voor aanmelding of inschrijving bij het vervolgonderwijs. 3.8. Programma s van Toetsing en Afsluiting De bovengenoemde leerwegen worden afgesloten met een examenprogramma, het zgn.: Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA). In dit PTA staan alle onderdelen en de toetswijze voor elk vak beschreven. Een PTA start in leerjaar 3 van de bovenbouw. De leerling ontvangt een boekje met tekst en uitleg van de PTA-regeling. Dit is onderdeel van de examenregeling van het reguliere onderwijs. De PTA s die op onze 24
school worden afgerond zijn afgestemd op die van het Vakcollege Eindhoven, Aloysius/de Roosten en de Rooi Pannen. De leerling moet voldoen aan de eisen van alle PTA s van de diverse vakken. Met het halen van voldoende cijfers bij de schoolonderzoeken en de afsluitende centrale examens wordt voldaan aan de eisen voor een geldig diploma (of certificaten). 25
4. Onderwijsarrangement, perspectief, leerlijn en uitstroom 4.1. Het onderwijsarrangement Voor leerlingen met een beperking zijn er speciale onderwijsarrangementen, dit zijn vormen van ondersteuning. Voor iedere leerling wordt gezocht naar de beste ondersteuning. Hoe gaat dit in zijn werk? Eerst is er overleg tussen de reguliere school, ouders en De Taalbrug. Nadat is vastgesteld dat het gaat om een leerling met een gehoorbeperking of taalontwikkelingsstoornis, wordt er besproken wat er nodig zou zijn om deze leerling vanuit cluster 2 te ondersteunen en verder te helpen. Uiteindelijk zal de Commissie van Onderzoek het meest passende onderwijsarrangement officieel toekennen. Dat kan een licht, medium of intensief onderwijsarrangement zijn. Als er opnieuw gekeken moet worden of het arrangement nog steeds bij de leerling past, neemt de Commissie van Onderzoek opnieuw een officieel besluit over zo n advies. Om te bepalen welk arrangement passend is, wordt er gekeken naar vijf onderdelen: 1 de extra tijd en aandacht die de leerling nodig heeft 2 het onderwijsprogramma van de school en materialen die nodig zijn voor de leerling 3 de benodigde expertise, kennis en vaardigheden om de leerling te ondersteunen 4 de aanpassingen die nodig zijn in het lokaal of op school 5 de betrokkenheid van ouders en anderen, en de samenwerking met hen. Drie mogelijkheden van onderwijsarrangementen 1 Licht onderwijsarrangement: de leerling gaat naar een reguliere school met beperkte extra ondersteuning op locatie. 2 Medium onderwijsarrangement: de leerling gaat naar een reguliere school met extra ondersteuning op locatie. 3 Intensief onderwijsarrangement: de leerling gaat naar een school voor speciaal onderwijs. Nadat het arrangement is toegekend, wordt een plan van aanpak opgesteld. In dit plan van aanpak staat wat de reguliere school, De Taalbrug en de ouders gaan doen om de leerling of de leerkracht te ondersteunen. De reguliere school spreekt af welke zaken zij en welke zaken De Taalbrug gaan leveren. 4.2. Ontwikkelingsperspectief Het VSO werkt met een ontwikkelingsperspectief; dit document kan worden opgevat als de inschatting van de ontwikkelingsmogelijkheden van de leerling voor een bepaalde langere periode, het zegt iets over het verwachte uitstroomniveau van de leerling. Door het instroomniveau en het verwachte uitstroomniveau te verbinden ontstaat een ontwikkelingslijn. Het ontwikkelingsperspectief biedt de school een handvat om het onderwijs planmatig 26
en doelgericht vorm te geven en is een geschikt instrument voor de afstemming en communicatie tussen school, ouders en leerling. Het werken met een ontwikkelingsperspectief geeft de mogelijkheid om de structuur van zorg en begeleiding te optimaliseren en het leren en onderwijzen opnieuw als kern te benoemen. Dit document zal dan ook leidend worden bij het volgen van de ontwikkelingen van de leerlingen en vervangt het handelingsplan waarin voorheen de ontwikkelingen van de leerling vastgelegd werden. 4.3. Leerlijnen De leerlijnen taal, rekenen en communicatieve vaardigheden worden in het VSO voortgezet op basis van de individuele ontwikkelingen van leerlingen. Verder wordt binnen onze school aandacht besteed aan de leerlijnen sociale vaardigheden en leren leren, naast de leerlijnen m.b.t. het curriculum van alle overige vakken binnen de basisvorming en de sectoren met leerwegen. De leerlijnen sociale vaardigheden en leren leren behoren tot de leergebiedoverstijgende kerndoelen. Naast de leergebied specifieke kerndoelen gelden er voor alle vso-leerlingen leergebied overstijgende kerndoelen. De leergebied overstijgende kerndoelen beschrijven kennis, vaardigheden en houdingen ten behoeve van een algemene maatschappelijke voorbereiding en persoonlijke vorming. Deze kerndoelen kunnen de gehele periode van het VSO bestrijken. Deze doelen zijn onder andere gericht op sociale competenties en de ontwikkeling van een persoonlijk ontwikkelingsperspectief in relatie tot de mogelijkheden en de beperking van de leerling. De leergebied overstijgende doelen zijn onderverdeeld in vier categorieën: Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief. De leergebied overstijgende kerndoelen richten zich op het functioneren van jongeren in de contexten leren, werken, burgerschap, wonen en vrije tijd. 4.4. Uitstroomprofiel In het uitstroomprofiel diplomagericht richten we ons op de overstap naar het reguliere MBO en de toekomstige deelname aan de maatschappij. In hoofdstuk 3 is het uitstroomprofiel uitgewerkt in een onderwijsaanbod. De wettelijke verankering van dit uitstroomprofiel biedt ons houvast bij de verdere vormgeving van ons onderwijs, het nastreven van opbrengsten en bij de communicatie naar belanghebbenden. 27
De Taalbrug heeft de beschikking over alle drie de uitstroomprofielen van het VSO binnen Cluster II onderwijs. Hierdoor wordt het mogelijk om bij het volgen van het ontwikkelingsperspectief van de leerling aangepaste Cluster II arrangementen aan te bieden in overeenstemming met het ontwikkelingsverloop van de leerling of om te veranderen van uitstroomprofiel binnen de setting van Cluster II. 28
5. Organisatie leren en onderwijzen 5.1. Leren en Onderwijzen Inleiding: Het team van VSO diplomagericht richt zich op aansluiting bij het VMBO onderwijs in de bestaande leerwegen. Hiermee krijgen leerlingen de mogelijkheid om te integreren in het VO. Indien ze aangewezen zijn op voortzetting in het VSO bestaat de mogelijkheid om de schoolopleiding af te sluiten met een diploma VMBO of certificaten. De schoolontwikkeling richt zich op de invoering van de Wet Kwaliteit Speciaal Onderwijs die op 1 augustus 2014 in werking is getreden, invoering van de kerndoelen VSO en invoering van leergebied overstijgende doelen (beiden in concept). Kerndoelen VSO Het ministerie van Onderwijs wil de kerndoelen VSO wettelijk invoeren in het VSO. Deze zijn nu in concept gereed. De wet moet nog worden aangenomen. Omdat het VSO diplomagericht werkt en daarbij methoden uit het VO gebruikt komen de kerndoelen al aan de orde. Deze zijn nu onder leiding van het SLO in concept geformuleerd en men kan deze al gaan uitproberen. Leergebiedoverstijgende kerndoelen Ook wil het Ministerie voor het gehele VSO onderwijs Leergebied overstijgende kerndoelen invoeren. Ze zijn in concept geformuleerd, maar nog niet vastgesteld. Deze doelen zijn zeer belangrijk omdat hiermee de persoonlijke ontwikkeling wordt gevolgd, vastgesteld en gestimuleerd. Dit is nodig voor de ontwikkeling van de juiste kennis en vaardigheden die nodig zijn voor het vervolgonderwijs of werk. Het team van onze VSO school blijft in samenwerking met het Eindhovens Vakcollege, Aloysius/de Roosten en de Rooi Pannen de ontwikkelingen in het reguliere onderwijs kritisch volgen en invullen om een goede aansluiting te vinden bij het middelbare beroepsonderwijs. We streven hierbij naar een eigentijdse, uitdagende en inspirerende leeromgeving waarin leerlingen zich kunnen ontplooien, hun talenten kunnen ontwikkelen en waarbij ze zich kunnen voorbereiden op vervolgonderwijs dat een grote mate van zelfstandigheid van hen vraagt en dat goed aansluit op hun ontwikkelingsperspectief. Onderbouw: Basisvorming op de VSO De VSO afdeling is geen school voor voortgezet onderwijs en valt niet onder de Wet Voortgezet Onderwijs, maar onder de Wet Expertise Centra. 29
Wij hebben er in ons schoolconcept voor gekozen om leerlingen ook basisvorming en programma s van toetsing en afsluiting aan te bieden in de leerwegen van het VMBO. Wij vinden het al sinds 1976 van belang dat onze leerlingen zoveel mogelijk vakken en onderwijs krijgen, vergelijkbaar met het reguliere voortgezet onderwijs. Onze school moet dat wel geheel doen op eigen kracht en met de eigen mogelijkheden. We hebben een aangepast onderwijsprogramma ingevoerd voor de brugklas en de VMBO klassen 1 en 2. Op basis van specifieke leerling-kenmerken (waaronder de schoolvorderingen, intelligentieprofiel en specifieke belemmerende of bevorderende factoren) wordt er aangesloten bij het bereikte niveau. Maatwerk dus. Samenvattend: De leerling ontwikkelt zich in de onderbouw door binnen rijke, betekenisvolle contexten te leren. De basisvormingsvakken kunnen aangepast worden aan de mogelijkheden van de leerling. Na afronding van de basisvorming is er een lijn naar een te kiezen vmbo-sector en leerweg (basis-, kader- of theoretisch). De inhoud van de vakken in de onder- en bovenbouw: Nederlands: Op onze school is het onderwijs in de Nederlandse taal van heel groot belang. Het belangrijkste doel bij het vak Nederlands is het vergroten van de taalvaardigheid van onze leerlingen. Een goede beheersing van de Nederlandse taal zorgt ervoor dat onze leerlingen kunnen deelnemen aan de verschillende aspecten van de maatschappij, zowel nu, tijdens hun schoolperiode, als in hun latere leven. Bovendien hebben onze leerlingen een goede beheersing van de Nederlandse taal nodig om bij alle vakken de juiste inhoud en de goede vaardigheden te kunnen leren. Natuurlijk is het doel bij het vak Nederlands ook om onze leerlingen goed op hun examen voor te bereiden. De inhoud van het vak Nederlands bestaat vooral uit het leren communiceren met behulp van de Nederlandse taal. Daarbij gaat het om mondelinge - (luisteren en spreken) en schriftelijke (lezen en schrijven) taalvaardigheden. Maar ook om opdrachten waarbij mondelinge en schriftelijke taal worden gemengd, zoals bij het voorbereiden en uitvoeren van een spreekbeurt. Een belangrijk onderdeel van de inhoud van het vak Nederlands is het ontwikkelen van strategische vaardigheden bij onze leerlingen. Dat zijn bijvoorbeeld lees- en luisterstrategieën, maar ook de vaardigheid om taalactiviteiten te plannen, voor te bereiden en uit te voeren. Daarbij komt het leren omgaan met informatiebronnen zoals de computer aan bod. En ook het leren reflecteren. Bij dit alles vinden we het ook belangrijk om de woordenschat van onze leerlingen uit te breiden en om ze voldoende te leren over spelling en grammatica. In de bovenbouw bereiden we onze leerlingen nadrukkelijk voor op het examen. We werken dan met het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA), waarbij alle 30