Het VMBO op het Groenhorst College Nijkerk. Inleiding

Transcriptie

1 Het VMBO op het Groenhorst College Nijkerk Inleiding Voor u ligt de informatie over de leerwegen binnen het VMBO. Het is een naslagwerkje naar aanleiding van de informatie-avond. Mocht u vragen hebben over het mbo dan kunt u zich wenden tot de decaan, dhr. F. Bakker. Inhoud: 1. Kiezen 2. De vier leerwegen 3. De vier sectoren 4. Examenpakketten per leerweg en sector 5. Examens en diploma s 6. Doorleren in het mbo 2 Kiezen Straks moet uw kind een leerweg kiezen. Kiezen is niet altijd gemakkelijk. Dat weet iedereen uit eigen ervaring. Hoe kunt u als ouder uw kind daarbij helpen? Het leven zit vol keuzes. Waarheen gaan we dit jaar op vakantie? Bij welke maatschappij sluit ik mijn verzekeringen? Zullen we een nieuwe auto kopen? We kiezen een baan, we kiezen een huis. Vaak ligt de keuze niet vast voor het hele leven. We verhuizen, we veranderen van baan, we volgen een nieuwe opleiding. Dit zijn weer allemaal nieuwe keuzes. Het kiezen houdt nooit op. Ook uw kind heeft al vroeg met keuzes te maken. Welke vriendjes, welke hobby's welke sportvereniging? Ga ik vanavond huiswerk maken of ga ik buiten voetballen? Neem ik een baantje? Wat voor baantje? Wat ga ik dan met het geld doen? Niet alle keuzes zijn even moeilijk of belangrijk. Over sommige keuzes moet je nadenken, bij andere weet je het meteen. Kiezen in het vmbo Wat ga ik na de tweede klas doen? Dat is de keuze waarvoor uw kind nu staat: welke leerweg? Dat zijn heel belangrijke keuzes. Ze bepalen welke richting uw kind opgaat. Welke opleiding hij na het vmbo gaat volgen en welk beroep hij later gaat uitoefenen. Het gaat dus om de toekomst van uw kind. Het zijn ook moeilijke keuzes, want voor kinderen lijkt het leven na school nog zover weg. Als school begeleiden wij onze leerlingen daarbij. Ze moeten weten wat er allemaal te koop is. Pas dan, vinden wij, kunnen onze leerlingen een goede keuze maken. Na het 2 e leerjaar komt het sporadisch voor dat leerlingen overstappen naar een school binnen een andere sector. Het overgrote merendeel maakt bij ons de opleiding af. 1

2 Dit komt ook omdat na het behalen van het diploma alle wegen naar alle sectoren (Landbouw, Techniek, Economie, Zorg & Welzijn) binnen het MBO nog openstaan. Ouders kunnen bij het kiezen helpen. Alleen al het stellen van vragen is nuttig. Denkt uw kind na over de toekomst? Misschien heeft hij enige aanmoediging nodig. Of heeft hij al enig idee wat hij wil worden? Wat voor voorstelling heeft hij dan van dat beroep? Is er iemand in de kennissenkring of in de familie die zo n beroep uitoefent? Kan hij er iets over vertellen? U kunt ook via de decaan (dhr. Bakker) of het Adviescentrum voor Opleiding en Beroep aan informatie komen. U kunt samen met uw zoon of dochter de informatie doornemen en een afweging maken. Maar uiteindelijk moet uw kind zelf kiezen. Naast belangstelling is ook van belang of uw kind goed kan leren. 4 De vier leerwegen Kinderen verschillen in de manier waarop ze leren en in wat ze kunnen. De vier leerwegen in het vmbo passen bij verschillende leerstijlen en capaciteiten van leerlingen. Sommige kinderen zijn praktisch ingesteld. Ze zitten niet graag in de schoolbanken, maar werken liever met hun handen of met gereedschap. Ze vinden het bijvoorbeeld leuker om een bloemstuk te maken dan om formules te leren. Deze kinderen hebben een voorkeur voor doe-vakken. Zij leren het best door te doen. Door iets uit te proberen en opnieuw te proberen, totdat het lukt. Andere kinderen zijn theoretisch ingesteld. Die hebben een heel andere manier van kennis opdoen. Ze lezen graag en vinden schrijfwerk leuk. Rijtjes leren en vraagstukken oplossen van papier gaat hen vrij gemakkelijk af. Deze kinderen leren het best met behulp van boeken. Sommige leerlingen leren gemakkelijk en andere hebben meer moeite met leren. Of dat nu theoretisch of praktisch is. Daarom heeft het vmbo vier verschillende programma s die aansluiten bij de manier waarop kinderen leren en bij wat zij kunnen. Die programma s heten leerwegen. Er zijn vier leerwegen theoretische leerweg gemengde leerweg kaderberoepsgerichte leerweg basisberoepsgerichte leerweg Theoretische leerweg Zoals de naam al zegt, is de theoretische leerweg bedoeld voor kinderen die theoretisch zijn ingesteld. De theoretische leerweg heeft alleen algemene vakken: Nederlands, Frans, Duits, Engels, wiskunde, natuur/scheikunde, biologie, aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer en economie. Gemengde leerweg (op het Groenhorst College) Een tussenvorm tussen de theoretische en de praktische kaderberoepsgerichte leerweg is de gemengde leerweg. De gemengde leerweg heeft naast de algemene vakken een beroepsgericht programma van vijf uur per week. In dat programma oriënteren leerlingen zich op beroepen binnen een bepaalde bedrijfstak of sector. Ze leren de theoretische beginselen voor die beroepen en welke vaardigheden hiervoor nodig zijn en welke opleiding je ervoor moet volgen. Kaderberoepsgerichte leerweg (op het Groenhorst College) De kaderberoepsgerichte leerweg is bestemd voor praktisch ingestelde kinderen. Ook deze leerweg heeft naast algemene vakken een beroepsgericht programma. Maar dat programma is veel groter dan in de gemengde leerweg: twaalf uur per week. Leerlingen leren praktische beroepsvaardigheden voor een bepaalde bedrijfstak of sector en krijgen de theorie die bij de beroepsvakken hoort 2

3 Basisberoepsgerichte leerweg (op het Groenhorst College) Er is nog een vierde leerweg: de basisberoepsgerichte leerweg. Deze is minder zwaar dan de andere leerwegen en bereidt voor op een mbo-opleiding van een lichter niveau. De basisberoepsgerichte leerweg is bedoeld voor de praktisch ingestelde leerlingen. Het beroepsgerichte programma heeft een omvang van minimaal twaalf uur per week. In dat programma oefenen leerlingen in praktische beroepsvaardigheden voor een bepaalde bedrijfstak of sector en krijgen ze eenvoudige theorie die bij de beroepsvakken hoort. 5 De vier sectoren Bij de leerweg gaat het om de vraag: hoe leert mijn kind het best en wat kan het? De sector heeft te maken met de vraag: wat wil uw kind later worden? In welke richting wil uw kind een beroep uitoefenen? Dat is afhankelijk van zijn of haar interesses en capaciteiten. De sector Landbouw bijvoorbeeld ligt voor de hand voor kinderen die met planten of dieren willen werken en ervan houden om veel buiten te zijn. Er zijn vier sectoren: Techniek Zorg & welzijn Economie Landbouw Beroepsgerichte programma s Elke sector kent beroepsgerichte programma s. Hieronder een paar voorbeelden: Beroepsgerichte programma s per sector: Sector Landbouw landbouw en natuurlijke omgeving Sector Techniek bouwtechniek elektrotechniek Sector Zorg & welzijn uiterlijke verzorging verzorging Sector Economie administratie handel & verkoop 3

4 6 Examenpakketten per leerweg en sector In het vmbo heeft de leerling weinig vrijheid bij de keuze van het examenpakket. Voor een deel wordt het examenpakket bepaald door de leerweg en de sector die een leerling volgt. Gemeenschappelijke vakken Er zijn vijf vakken die alle leerlingen moeten volgen, ongeacht de sector en leerweg. Deze vakken worden het gemeenschappelijk deel genoemd. Het zijn: Nederlands Engels maatschappijleer lichamelijke opvoeding ckv (culturele kunstzinnige vorming) Sectorvakken Daarnaast bevat het examenpakket een sectordeel, twee vakken die door de sector zijn bepaald. De sectorvakken zijn: Landbouw: wiskunde en een keuze uit: biologie of natuur/scheikunde Techniek: wiskunde natuur/scheikunde Zorg & welzijn: biologie en een keuze uit: wiskunde, maatschappijleer, geschiedenis of aardrijkskunde Economie: economie en een keuze uit: wiskunde of een tweede moderne vreemde taal Vrije vakken Tenslotte heeft het examenpakket een vrij deel, één of twee vakken (afhankelijk van de leerweg). Hier kunnen leerlingen een keuze maken uit een groot aantal vakken. Toch is de keuze niet helemaal vrij. De leerweg bepaalt of het een algemeen vak of een beroepsgericht of intrasectoraal programma moet zijn. Vrije vakken in het vmbo theoretische leerweg: twee algemene vakken gemengde leerweg: één algemeen vak en één beroepsgericht vak kaderberoepsgerichte en basisberoepsgerichte leerweg: beroepsgerichte vakken(programma s) 4

5 7 Examens en diploma s Hoewel het nu misschien ver weg lijkt, moet een leerling natuurlijk examen doen. Het vmbo heeft twee soorten examens: een schoolexamen en een centraal examen. De vakken maatschappijleer, lichamelijke opvoeding en de kunstvakken hebben alleen een schoolexamen. De overige vakken hebben zowel een schoolexamen als een centraal examen. Leerlingen moeten met het schoolexamen klaar zijn, voordat ze het centraal examen mogen doen. Schoolexamen Het schoolexamen wordt verspreid over het derde en vierde leerjaar. Dus al vanaf de derde klas kunnen leerlingen opdrachten en toetsen maken voor het schoolexamen. Dat kan gaan om schriftelijke en mondelinge toetsen, praktische opdrachten en doe-activiteiten. Leerlingen in de theoretische en gemengde leerweg maken ook een sectorwerkstuk : een werkstuk over een zelfgekozen thema, waarbij ze laten zien dat ze bepaalde kennis en vaardigheden beheersen. De resultaten van alle toetsen en opdrachten die leerlingen voor het schoolexamen hebben gemaakt, worden bijgehouden in een 'examendossier'. Zo kan men op de vervolgopleiding zien wat de leerling al weet en kan. Dat zorgt weer voor een betere aansluiting tussen het vmbo en het vervolgonderwijs. Eindbeoordeling In de theoretische, gemengde en kaderberoepsgerichte leerweg tellen het schoolexamen en centraal examen allebei voor de helft voor de eindbeoordeling. In de basisberoepsgerichte leerweg bepaalt het schoolexamen tweederde van het eindcijfer. Een leerling is geslaagd als hij gemiddeld tenminste een zes heeft en niet meer dan twee tekortpunten (één vier of twee vijven). Vier leerwegen, één doel Alle leerwegen leiden naar hetzelfde doel: het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Met een vmbo-diploma in de theoretische leerweg, gemengde leerweg of kaderberoepsgerichte leerweg kan de leerling doorstromen naar de hoogste niveaus, niveau 3 of 4 van het mbo: de vakopleiding en de middenkaderopleiding. Deze opleidingen duren drie tot vier jaar. De drie leerwegen in bieden dus in principe dezelfde mogelijkheden. Er is één uitzondering: met het diploma van de theoretische leerweg kan de leerling ook naar het havo doorstromen. In dat geval moet het examenpakket een tweede moderne vreemde taal en wiskunde bevatten. 5

6 8 Doorleren in het mbo Alle leerwegen leiden naar hetzelfde doel: het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Hoe ziet het mbo eruit en wat kan een leerling worden als hij of zijn het vmbo en mbo heeft afgerond? Het mbo heeft opleidingen op vier niveaus. Met een vmbo-diploma in de theoretische leerweg, gemengde leerweg of kaderberoepsgerichte leerweg kan de leerling doorstromen naar de hoogste niveaus, niveau 3 of 4 van het mbo: de vakopleiding en de middenkaderopleiding. Deze opleidingen duren drie tot vier jaar. De basisberoepsgerichte leerweg richt zich op doorstroming naar niveau 2 van het mbo: de basisberoepsopleiding. Deze opleiding duurt twee tot drie jaar. Sectoren Het mbo heeft dezelfde sectoren als het vmbo: Hoe goed een leerling in het vmbo ook wordt begeleid bij het maken van keuzes, het kan voorkomen dat hij in het mbo toch een andere richting op wil. Leerlingen moeten de mogelijkheid hebben om hun keuze te herzien, vindt de overheid. Daarom worden zo min mogelijk speciale eisen aan het examenpakket gesteld. Voor de sectoren Zorg & welzijn en Landbouw worden geen speciale eisen gesteld. Iedereen met een vmbo-diploma mag in deze sectoren doorleren, ongeacht de samenstelling van zijn examenpakket. Bij Techniek en Economie ligt dat wat anders. Wie in deze sectoren wil verder leren, moet in het vmbo één van de sectorvakken in zijn examenpakket hebben gehad. Dat is nodig om het mbo tot goed af te ronden. De sectorvakken zijn: Economie: economie, wiskunde of een tweede moderne vreemde taal; Techniek: wiskunde en natuur/scheikunde. (Daar wiskunde binnen de sector landbouw een verplicht vak is, staat binnen het MBO de doorstroming naar elke sector open). Twee typen opleidingen Er zijn twee manieren waarop uw kind kan doorleren in het mbo: de beroepsbegeleidende leerweg (bbl) en de beroepsopleidende leerweg (bol). De bbl-opleiding is bestemd voor jongeren die het best in de praktijk leren. Ze gaan één dag in de week naar school en werken vier dagen per week bij een bedrijf of organisatie. De bol-opleiding is meer theoretisch. Deze leerlingen volgen wel regelmatig stages. Zo gaan ze twintig tot zestig procent van de tijd de praktijk in. Tenslotte, Een mbo-diploma biedt volop kansen op een goede baan, want mbo ers zijn erg gewild op de arbeidsmarkt. Determinatievaststelling, oftewel: welke leerweg is geschikt! Overgang van klas 2 naar 3: Voor het advies van de vaststelling van de leerweg wordt gebruik gemaakt van het 1 e en het 2 e rapport. Bij twijfel is het overgangsrapport bepalend voor de vaststelling van de leerweg. 6

7 Determinatie Alle vakken worden gesplitst in A- en B-vakken De A-vakken zijn: Nederlands, engels, wiskunde, biologie en natuurkunde scheikunde De B-vakken zijn: alle niet genoemde vakken Per leerweg zijn de volgende eisen vastgesteld: * Gemengde leerweg (GL) : minimaal 39 punten voor de vijf A-vakken Als voor de B-vakken het gemiddelde hoger of gelijk is dan een 6.8, komt er een punt bij de A-vakken. Als het gemiddelde hoger of gelijk is dan een 7,4, komen er 2 punten bij. Daarnaast mag er geen onvoldoende staan voor een A-vak. Kaderberoeps gerichte Leerweg (KBL): minimaal 35 punten voor de vijf A-vakken Als voor de B-vakken het gemiddelde hoger of gelijk is dan een 6.8, komt er een punt bij de A-vakken. Als het gemiddelde hoger of gelijk is dan een 7,4, komen er 2 punten bij. Basis Beroeps gerichte Leerweg (BL): geen minimale eis voor de A-vakken, alleen een overgangseis In schema: Aantal punten A-vakken Aantal berekende vijven A-vakken GL Gelijk of meer dan 39 en 0 KL Gelijk of meer dan 35 en Max 1 BL Geen eis Daarnaast worden de volgende zaken voor de verplichte vakken meegenomen voor advisering: Motivatie inzicht zelfstandigheid concentratie samenwerken Bij twijfel wordt de leerwegkeuze vastgesteld tijdens de overgangsvergadering. Het is in incidentele gevallen mogelijk van het schema af te wijken op advies van de overgangsvergadering. 7