Boeren op een Kruispunt vzw Helpt je discreet op weg gratis 0800 99 138 Het helpend gesprek
Geef LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen Wat mensen eerst en vooral willen, is iemand waaraan ze hun verhaal kunnen doen. Ze willen iemand die hen volledige aandacht geeft. Goed luisteren is belangrijk! Wanneer iemand echt naar je luistert, weet je dat hij ook je pijn en je onmacht aanvaardt. Iemand neemt je ernstig. Iemand die tijd voor je maakt, zegt meteen: ik vind je de moeite waard. Luisteren is een werkwoord Je kan maar luisteren naar de andere als je hoofd leeg is. Je luistert pas goed als je actief luistert en checkt of je het juist gehoord hebt. Luister goed naar wat er wordt gezegd; luister beter naar wat er niet wordt gezegd Luisteren is tussen de regels en achter de woorden horen wat de ander wil zeggen. Luisteren is vragen stellen Heb ik het verstaan? Het is ook op jouw beurt laten horen hoe je wat hebt gehoord, hoe het bij jou overkomt, het is terugkoppelen, het is herformuleren. Dat doe je met een korte samenvatting van wat je hoort in je eigen woorden. Door vragen te stellen laat je horen dat je aan het luisteren bent Als je in je eigen woorden herformuleert wat je hebt gehoord, dan geef je jouw verstaan terug. Door te herformuleren geef je dus in eigen bewoordingen terug wat de andere heeft verteld. Als je dit teruggeven op een vragende toon doet, of een vraag eraan toevoegt, dan hoort de andere of zijn verhaal/boodschap goed en juist is overgekomen. Dan kan er worden bevestigd of bijgestuurd. 2
Tips: Probeer zoveel mogelijk vragen te stellen die beginnen met volgende woorden: wie, wat, waar, wanneer, hoe. Wees voorzichtig met vragen die beginnen met waarom Waaromvragen peilen vaak naar rechtvaardiging en kunnen verwijtend overkomen. Hou de vragen kort en bondig. Vervat geen mening in je vraag. Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen De wereld zien door de ogen van de ander Denk niet te snel dat je het verhaal begrepen hebt bijvoorbeeld omdat je zelf al eens zoiets hebt meegemaakt. Wat bedoel je daar precies mee? of andere vragen ter verduidelijking zijn heel belangrijk. Hiervoor is empathie noodzakelijk. Ook is het goed om na te gaan of we inderdaad begrijpen wat het verhaal voor iemand betekent, zeker ook op vlak van gevoelens. 4 5
Iedereen maakt zijn eigen werkelijkheid In hun eigen subjectieve verhaalversie verwoorden mensen hun persoonlijke betekenissen die ze toekennen aan hun leefsituatie. Het is belangrijker hoe de mens iets ervaart dan hoe het in werkelijkheid is. Neem niet zomaar aan dat je begrijpt wat iemand bedoelt. Vraag na of het klopt. Denken voor de ander Veel mensen hebben de neiging om leemten in het verhaal van de ander zelf op te vullen. Soms worden er motieven verondersteld achter een handeling of waarom iets wel of niet is gezegd. Is dit wel zo? De enige manier om dit te kunnen weten is dit na te vragen. Vermijden dat we andermans woorden inkleuren vanuit ons eigen referentiekader Mensen zijn ook geneigd om op basis van voorgaande ervaringen snel conclusies te trekken, die voor henzelf zeer logisch lijken. Interpretaties en waarnemingen zijn sterk afhankelijk van onze ervaringen. Bv, werken, vakantie,... Laat OMA thuis: Oordelen, Meningen, Advies Over iedere kwestie zijn er twee meningen (oordelen, adviezen): die van mij en de verkeerde. Iedereen begint een gesprek met zijn achtergrond, opgedane ervaringen, normen en waarden. Dit resulteert in een beeld van de manier waarop mensen hun leven moeten vormgeven, van wat belangrijk is en wat niet. De onbewuste afweging in welke mate je gesprekspartner aan dit beeld voldoet, heeft invloed op de houding die je tegenover hem aanneemt. 6
Vaak merk je dat mensen in verband met oordelen, meningen en adviezen de regel hanteren: Over iedere kwestie zijn er twee meningen (oordelen, adviezen): die van mij en de verkeerde. Wanneer je de ander de ruimte wilt geven in gesprek, dan is het goed om je eigen denkbeelden buiten het gesprek te laten. Verdiep je in het wereldbeeld van de ander en respecteer dit ook. Los van hoe jij er over denkt. Respect voor de ander als mens Het belangrijkste is: aan mensen laten merken dat we hen aanvaarden zoals ze zijn, dat we om hen geven zonder te oordelen of veroordelen. Dit betekent dat we soms ook afstand moeten nemen van negatieve gevoelens die bij onszelf worden opgeroepen, bijvoorbeeld irritatie over wat we horen. De bedoeling is dat we mensen niet alleen erkenning geven voor hun problemen, angsten of wanhoop, maar ook respect voor henzelf als mens. In bepaalde gevallen kunnen er praktische tips gegeven worden. Wees echter voorzichtig bij het aandragen van oplossingen of het geven van adviezen. De enige goede adviezen zijn gebaseerd op een oprechte verbondenheid met een bezorgdheid voor de ander. Maar besef dat een oplossing voor een groter en diepliggend probleem zelden direct voorhanden is. Heel veel problemen zijn niet op te lossen, maar vragen geduld en hoop. Zo vragen ernstige verliessituaties veel verwerkingstijd, je bedrijf beëindigen, een mindere gezondheid. Vermijd hier de dooddoeners als alles komt goed maar toon begrip voor de ervaren pijn. Wees ook eerlijk als je niet weet wat te zeggen of doen. 7
Contacteer ons: www.boerenopeenkruispunt.be info@boerenopeenkruispunt.be facebook.com/boerenopeenkruispunt 0800 99 138 (gratis 7/7-24/24) Brouwerijstraat 1 9880 Aalter Vzw Boeren op een Kruispunt is opgericht in 2007 en is een initiatief van de voormalig Minister van Land- en tuinbouw, samen met de landbouworganisaties en Cera. vzw Boeren op een Kruisppunt is een initiatief van VU: Dirk Lips, voorzitter Boeren op een Kruispunt vzw