JE MAAKT HET VEEL ERGER DAN DAT HET EIGENLIJK MAAR IS

Transcriptie

1 1

2 JE MAAKT HET VEEL ERGER DAN DAT HET EIGENLIJK MAAR IS Da s goed. Je probeert de andere gerust te stellen. We reageren meestal vanuit onze eigen logica. We vinden het vaak ook normaal dat anderen diezelfde logica kunnen of zullen volgen. Soms heb je ook gelijk. Door echter deze dooddoener als boodschap te geven, zal je niet meer genoeg naar het verhaal van de andere luisteren. Je wijst de andere hiermee terecht: je overdrijc. Misschien ken je (daardoor) het verhaal niet volledig. Misschien zijn er wel delen in dit verhaal die je kunnen helpen om te begrijpen waarom iemand zo reageert of voelt. Mensen met psychisch lijden worden vaak zo overweldigd door hun emoies dat logisch denken moeilijk wordt. De lichamelijke symptomen die sommigen er nog bij hebben (zoals zweten, misselijkheid, braken, hoofdpijn, pijn op de borst, een drang om naar het toilet te gaan, ) kunnen het enkel maar erger maken. Met deze boodschap minimaliseer je wat de andere voelt en denkt en kan je een afstand maken tussen jou en de andere. De andere zal verder zwijgen. En dit is niet de bedoeling, toch? Luister eerst even. Neem je >jd om te proberen begrijpen. Wat maakt het dat het voor de andere zo erg is? En kijk wat je kan doen om het voor de andere wat draaglijker te maken. 2

3 MAAK JE GEEN ZORGEN. HET GAAT WEL WEER OVER " Je probeert de andere gerust te stellen. Dat is goed. Maar je doet dit wel zonder het goed te weten òf het wel zal overgaan. Sommige mensen ervaren hun psychisch lijden maar voor een periode in hun leven. Soms treden symptomen of gevoelens alleen maar op in bepaalde situaies die we in het leven tegenkomen. Voor andere mensen is een psychische aandoening echter een levenslang gegeven. De ernst van een psychische aandoening kan sterk variëren sommigen voelen zich gedurende dagen, weken of zelfs jaren beter. Je suggereert hiermee ook dat het wel vanzelf zal over gaan. Soms is er meer nodig dan wachten tot het over gaat. Soms is professionele hulp aangewezen als wachten niet meer helpt. Gun de andere de >jd. Maar vooral: vraag wat jij kan doen, hoe klein ook je inbreng kan zijn. Gewoon er zijn, kan soms al voldoende zijn. Misschien kan je helpen om het voor de andere wat draaglijker te maken, misschien kan je zelfs meer. 3

4 STOP MET DAT ZELFMEDELIJDEN Begrijpelijk dat je soms kwaad of wanhopig wordt en zo n uitspraak doet. Vertellen over hoe moeilijk men het heec is echter geen teken van zelfmedelijden, noch een vraag naar medelijden of naar aandacht. Vaak is het een moeilijke en ook moedige stap die gezet wordt. Als je de indruk krijgt dat hier zelfmedelijden meespeelt, vraag je dan af waarom men dit zou doen Een vraag naar steun of begrip? Een boodschap dat men het alleen niet meer aan kan? Een teken dat men even wanhopig is? Dat jij je emoies als kwaadheid, paniek, wanhoop kan uiten, lucht jou misschien op, maar helpt de andere niet. Vaak zelfs integendeel. Blijf rus>g. Jouw rust helpt de andere om rus>ger te worden, zelfs als er een crisis is. Neem de >jd om jouw emo>es onder controle te krijgen. Zoek daarvoor eventueel zelf steun. 4

5 GEWOON NIET MEER AAN DENKEN. Je stelt een oplossing voor om er uit te geraken. Dat is goed. Maar wat je voorstelt is nou net wat al zo veel geprobeerd is en niet lukt. Waar men mee zit is vaak zo overweldigend dat het het denken en voelen overheerst. Proberen aan iets niet te denken, maakt trouwens dat je er nog meer aan denkt (bv. probeer nu eens niet te denken aan een wiwe beer). En door iets te negeren zal er ook niets veranderen. Soms is het nodig om net wèl te denken aan wat moeilijk gaat; om net wèl die confrontaie aan te gaan. Zoiets is moeilijk, soms pijnlijk en lukt vaak niet alleen. Soms is daar ook professionele hulp voor nodig. Je kan wel proberen voor wat afleiding zorgen door dingen te gaan doen. Dit helpt >jdelijk, en vaak is dit ook mooi meegenomen. Maar de psychische problemen gaan er niet door weg. 5

6 JE BEELDT HET JE ALLEMAAL MAAR IN Je probeert de andere (en misschien je zelf ook) gerust te stellen. Dat is goed. Het is soms moeilijk om die vreemde gedachtenkronkels niet als fantasie of inbeelding te af te doen. Iemand met psychisch lijden ervaart deze gedachten vaak als een pijnlijke en keiharde realiteit, die je zomaar niet aan de kant zet. Jouw logica en jouw realiteit is niet die van een ander. Een boodschap als deze stopt enkel maar elk verder gesprek. De andere zal er jou dan ook niet meer verder mee willen lasig vallen Neem je >jd. Luister. Blijf rus>g. Kijk eens hoe jij je zou voelen als jij in de schoenen van de andere zou staan. Het moet moeilijk zijn om de dingen zo te ervaren. Wat kunnen we doen om het voor jou wat draaglijker te maken? 6

7 HET IS ALLEMAAL ZO ERG NIET Je probeert te troosten, te relaiveren en gerust te stellen. Dat is goed. Blijkbaar ervaar je wat de andere vertelt als niet zo erg. De andere beleec het echter wel als erg Als de andere het gevoel heec heel diep te ziwen en niet kan stoppen met huilen of niet uit bed raakt, dan heec ie dus niks aan deze boodschap. De onderliggende boodschap die je hier mee geec is dat de andere fout is, overdrijc, toch wel goed gestoord moet zijn dat hij of zij het wel allemaal zo erg maakt, jou lasig valt met iets dat maar zo erg is. En dat was niet de bedoeling, toch? Minimaliseren van hoe de andere zich voelt of van wat de andere ervaart, maakt enkel dat de andere zich niet begrepen voelt en zich van je af kan keren: ik zal je met mijn kleine dingen niet meer lasig vallen. Neem je >jd. Luister naar het verhaal. Kijk eens hoe jij je zou voelen als jij in de schoenen van de andere zou staan. Probeer te begrijpen. Vraag naar wat je kan doen, hoe je kan helpen om het wat draaglijker te maken. 7

8 JE ZOEKT GEWOON AANDACHT Je zoekt een oplossing om er uit te geraken. Dat is goed. Je bent nu meer aan het lewen op de manier waarop de boodschap gebracht wordt. De inhoud van de boodschap wordt vaak niet meer gehoord. Meer nog. Het gesprek zal na deze opmerking gewoon stoppen De andere wordt met deze boodschap terecht gewezen. Misschien heb je wel gelijk dat de andere aandacht zoekt. Echter we gaan er van uit dat aandacht zoeken verkeerd is. Doch is er eigenlijk wel iets mis met aandacht zoeken? Speelt aandacht niet een hele grote rol in ons leven? Kunnen we wel verder zonder aandacht? De vragen die men zich kan stellen zijn: waar wil men die aandacht dan op gevesigd zien en waarom? Heb ik wel (aandachig) geluisterd? Begrijp ik wel voldoende waarover het gaat? Het voorbij te gaan aan deze vragen, zorgt ervoor dat men telkens opnieuw je aandacht zal vragen op waar men het moeilijk mee heec. Blijf rus>g. Neem de >jd om jouw emo>es onder controle te krijgen. Probeer vooral te begrijpen waarom men op deze manier naar je aandacht vraagt. Kijk eens hoe jij je zou voelen als jij in de schoenen van de andere zou staan. Kijk wat je kan doen om het voor de andere draaglijker te maken. 8

9 IK WEET PERFECT HOE JIJ JE VOELT Je probeert te troosten door te tonen dat je je inleec. Dat is goed. Sympathie of empathie zal de andere niet beter doen voelen, maar het kan wel troostend zijn. Het is echter zo moeilijk om te weten hoe iemand zich voelt, laat staan om dit perfect te weten. Dit betekent niet dat je de verhalen of gevoelens van de andere niet kan herkennen of dat je je niet zou kunnen inleven hoe het voor jou zou zijn. Soms wordt deze uitspraak gevolgd door het verhaal over een eigen ervaring of door Ips en adviezen. Iemand met psychisch lijden zit niet te wachten op een dergelijk verhaal, noch op adviezen, zeker omdat dit verhaal vaak niet genoeg aansluit bij zijn of haar gevoelens. Te doen alsof je begrijpt ergert mensen ook maar en verergert vaak gevoelens van afwijzing. Probeer te begrijpen. Toon dit door te luisteren, door je >jd ervoor te nemen, door vragen te stellen. Kijk eens hoe jij je zou voelen als jij in de schoenen van de andere zou staan. En kijk wat je kan doen om het voor de andere draaglijker te maken. 9

10 10

11 Ontkenning helpt niets of niemand Tijd om normaal te doen over psychische problemen. PRAAT ER OVER! Je probeert te helpen, te troosten, gerust te stellen. Dat is goed! Ontkennen, minimaliseren, medelijden, Dit helpt noch jou noch de andere vooruit. Het verandert ook niks aan de psychische problemen waar de andere mee zit. Het resultaat is vaak wel dat de andere zich niet begrepen voelt en zich gaat afsluiten van jou. En dit is niet de bedoeling, toch? Blijf gewoon. Blijf rus>g, Luister. Probeer te begrijpen. Neem je >jd. Kijk eens hoe jij je zou voelen als jij in de schoenen van de andere zou staan. Kijk wat je kan doen om het voor de andere draaglijker te maken. Hou je eigen grenzen in de gaten. Zoek indien nodig professionele hulp. En vergeet niet ook voor jezelf steun te zoeken. Met dank aan CAMHS en DentsuBos: Defeat Denial 11