Werkloosheid en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Armoede & gezondheid Die Arbeitslosen von Marientahl onderzocht door Jahoda, Lazarfeld en Zeisel Gevolgen van werkloosheid onderzocht in een kleine stad in Oostenrijk, 1933 gepubliceerd: Inkomen Structuur Sociale contacten Imago Individuele zelfontplooiing Sociale ontplooiing 2/14/2014 Werkloosheid en gezondheid: hoe gaat dat samen? 2

2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Groningse gezondheid De levensduur van de Groningers is toegenomen tot bijna 80 jaar, maar nog steeds vier maanden korter dan landelijk. Aantal mensen met een chronische ziekte zoals diabetes, gewrichtsklachten of een te hoge bloeddruk in de provincie Groningen opgelopen tot 45%. Bron: Persbericht Gezondheidsprofiel 2010 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 5

Noord-Ned. & gezondheid Ooit hartinfarct gehad Ooit beroerte gehad Suikerziekte totaal Drenthe Friesland Groningen Noord-Nederland Nederland 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 Bron: CBS Statline 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Healthy Ageing Het proces waarin de kansen op lichamelijke, sociale en geestelijke gezondheid voor ouder wordende mensen geoptimaliseerd worden, zodat zij actief aan de samenleving kunnen blijven deelnemen en een onafhankelijk leven kunnen leiden met een goede kwaliteit van leven. 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 7

Doelen Healthy Ageing Dus, de doelen van healthy ageing: Actieve participatie Onafhankelijkheid/autonomie Kwaliteit van leven 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 8

Opleiding & gezondheid Hoger opgeleide mensen hebben vaker een gezonde leefwijze hebben en leven daardoor maar liefst 7 jaar langer dan lager opgeleide mensen. Bron: Persbericht Gezondheidsprofiel 2010 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 9

Opleidingsniveau & gezondheid Zeer goed Goed Minder dan goed Half-/ongeschoolde handarbeid Geschoolde handarbeid Kleine zelfstandigen Overige hoofdarbeid Hooggeschoolde hoofdarbeid Hoger opgeleide mensen hebben vaker een gezonde leefwijze hebben en leven daardoor maar liefst 7 jaar langer dan lager opgeleide mensen. 0 10 20 30 40 50 60 70 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Activerende overheid Participatiemodel (m.n. sinds 2004): je telt mee als je, naar vermogen, meedoet Kernwaarden: verdienste, werkprestatie, productiviteit En wat als je (langdurig) niet meedoet? 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 11

Uitkering en gezondheid Raad voor de volksgezondheid en zorg: De burger is in deze aanpak niet meer, zoals nu, een passieve consument van zorg. Nee, hij is een actieve burger op zoek, soms samen met de zorgprofessional, naar gezondheid en naar kansen om mee te doen in de samenleving. Het betekent wel dat de burger meer zelf moet betalen voor zijn zorg. Maar ook dat hij meer beloond wordt voor gezond gedrag. Niet-werkenden zijn dus nog kwetsbaarder geworden 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 12

Werkloosheid, juni 2010 >8% 6-8% 4-6% Tot 4% 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Groei werkgelegenheid, 2003-2009 meer dan 10% daling 5 tot 10% daling tot 5% daling tot 5% groei 5 tot 10% groei meer dan 10% groei 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen?

Uitkering en gezondheid Groep niet-werkenden blijft dus relatief groot m.n. in Noord-Nederland Participatie als doel of als middel, deze groep lijkt ervan verstoten te zijn 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 15

Grootschalige programma s Lijken op zeer lange termijn effect te hebben: minder jongeren roken Vaak snelle oplossing voor trage problemen Trage problemen hebben te maken met morele vragen Individuele vragen binnen sociale context Programma s leiden aan selektive Nicht Beobachtung ; zien het wel maar doen er niks mee 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 16

Toenemende schaarste Bezuinigingen op re-integratiebudget tot 75% op het budget in 2015 Rond 70% van het huidige budget voor gesubsidieerde banen Bezuinigingen einde gesubsidieerde banen 200 miljoen bezuiniging op WMO; 150 mlj op PGB Intramurale dagbesteding al bezuinigd. Plan externe dagbesteding onder te brengen onder WMO. 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 17

Ander type schaarste Tekort aan gekwalificeerd personeel Groot aantal burgers staat werkloos aan de kant Kwalitatieve mismatch ongekend probleem Mogelijke reactie: Focus op het individu: blame the victim > armoede als stimulans Focus op arbeidsmarkt: Bij- of herscholing van werkzoekenden 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 18

Kritische noot rol overheid Overheid hanteert gelijkheidsbeginsel Programma s, interventies voor iedereen Verspilling van middelen Overheid legt sterk nadruk op preventie Preventie werkt met risico-profielen Overheid heeft geweldsmonopolie Voor je het weet zit je in een risico-groep Verspilling van middelen 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 19

Kansen bekeken Varen in de Vaart: jeugdwerkloosheidsproject in Drenthe Social Return on Investment Museum Technische Werken: Cardio fitness Mindfulnes 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 20

Voordeel van het nadeel Schaarste stimuleert creativiteit Integratie materiële en immateriële hulpverlening Kansen op snijvlakken: Publiek en privaat Gezondheid en participatie 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 21

Lectoraat Arbeidsparticipatie Longitudinaal onderzoek onder zoveel mogelijk uitkeringsgerechtigden Wat is participatiegraad en gezondheidsstatus van deze groep? Wat zijn zorgbehoeften van deze groep? Samenwerking met gemeenten en UMCG Proces- en effectevaluatie naar interventies? Wat werkt en waarom? 2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 22

2/14/2014 Uitkering en gezondheid: hoe gaat dat samen? 23

Bedankt!