Gemeente van Christus, doopouders, Handelingen 2:38, Doopdienst Ik denk niet dat ik ooit een preek heb gemaakt over een kortere tekst dan vanmorgen. Ik heb het hele zinnetje nog wel even uitgeschreven in de liturgie, maar het gaat me dan toch vooral om dat ene woordje op. Een preek over twee letters dus Dat kleine voorzetsel: op. Want het staat er wel heel opvallend in Handelingen 2 vers 38. Mensen worden opgeroepen zich te laten dopen op de naam van Jezus. Het klinkt vreemd, maar het staat er echt zo. Niet: dopen in de naam van, zoals de Here Jezus dat zelf opdroeg toen Hij kort voor zijn hemelvaart de Doop instelde. in de naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, zo staat het Matteüs 28. Dat is wereldwijd in de kerk de zin bij de Doop geworden, en ook wij zullen die woorden straks gebruiken bij de Doop van de kleine Joep en Sylvie. In de naam van, dat wil zeggen: op gezag van en helemaal uitgaand van de drie-enige God: Vader Zoon en heilige Geest. Maar de apostel Petrus horen we het vanmorgen anders zeggen: een ieder van u late zich dopen op de naam van Jezus Christus Bijbeluitleggers hebben dat een lastig zinnetje gevonden. Ook al vanwege de enkele naam die hier klinkt, alleen de naam van Jezus Christus. Waar zijn de God de Vader en de heilige Geest gebleven?, denk je dan. Nou gebeurt dat vaker in de Bijbel zo. Vooral in het boek Handelingen, dat bijbelboek over de eerste christenen waar we vanmorgen uit lazen kom je het een paar keer tegen: dat mensen werden gedoopt in de naam van de Here Jezus, staat er dan. En als je die drie of vier bijbelstukjes leest, kun je dat ook wel begrijpen. Het gaat daar steeds over het goede nieuws van Jezus dat de apostelen overal verspreiden, en ze roepen mensen op om te geloven in Jezus en hun vertrouwen te stellen op Hem. En ja, mensen die dat deden, werden dan gedoopt staat er dan in de naam van de Here Jezus. Dat moet je niet als tegenstelling zien met de doopformule die wij kennen. God de Vader en de heilige Geest doen daar ook helemaal in mee. Maar, net zoals de verkondiging van de apostelen in die zendingssituatie helemaal was geconcentreerd op het evangelie van de Heer Jezus Christus, zo gebeurde dat ook bij de Doop. Maar onze tekst vanmorgen maakt het nog lastiger. Geen dopen in de naam maar dopen op de naam van Jezus Christus En dat vind je verder nergens zo in de Bijbel, het komt alleen hier voor. Dopen op de naam van Jezus: wat moet je je daar bij voorstellen? De vertalers van de Nieuwe Bijbelvertaling die wij in onze kerkdiensten meestal gebruiken, konden er niet mee overweg. Laat u dopen onder aanroeping van Jezus Christus, hebben zij er van gemaakt. En dat klinkt best mooi, maar het is ook een soort escape, een uitvlucht. Want het staat er echt en heel eenvoudig: een ieder van u late zich dopen op de naam van Jezus Christus. En eerlijk gezegd, doopouders, zou ik dat ook helemaal niet anders willen vertalen. Juist dat woordje op laat volgens mij schitterend zien waar het bij dopen om gaat.
Wat betekent dat nou voor Sylvie, voor Joep, als straks die paar handjes water over hun hoofdjes wordt gesprenkeld. Nou, in dat woordje op hoor ik dan sowieso drie dingen waar je aan mag denken, die je als doopouders mag meenemen en die Joep en Sylvie hun leven lang mogen mee nemen. Drie prachtige betekenissen van de Doop, vervat in een voorzetsel van twee letters; op. Dopen op de naam van Jezus. In de eerste plaats klinkt dat alsof je bij je Doop ergens op gaat staan Nou, daar gaat het dus ook om bij dopen. Er is iets heel moois van God en jij mag daar als mens op gaan staan. Als een fundament, als een bodem wil het zijn die vastheid geeft aan je leven. In deze wereld en het leven, waar natuurlijk ook heel veel mooie dingen zijn, maar dat weten we toch ook zo is het lang niet altijd. Ik kan wel denken dat mijn leven staat als een huis, maar zo maar gebeurt er iets en gaat de boel aan het wankelen. En wat altijd de steunpunten van je bestaan waren geweest, je zakt er nu zo maar in weg. Het leven is maakbaar en ik kan heel wat, dat is toch een beetje het idee in onze tijd. En nou kunnen we als mensen ook heel wat We hebben mogelijkheden en talenten, - die heb je trouwens ook van God gekregen en daar kun je een heel eind mee komen. Zeker zoals je leven niet al te ingewikkeld wordt en je vooral niet gaat nadenken over waar jou leven nog méér voor bedoeld zou kunnen zijn? Waarvoor je door God bedoeld zou kunnen zijn? De Bijbel spreek dan over een fundament dat wij allemaal nodig hebben. Omdat met al die mooie dingen die we als mensen in ons hebben gekregen en die we kunnen, we ook zo maar op drijfzand staan. Kwetsbaar mens als je dan toch bent, al je maakbaarheidsidealen ten spijt. Kwetsbaar mens voor God ook, ik vind Hem niet zo maar even uit me zelf. Ik ontdek niet zo maar even wat Hij voor een plannen heeft met mijn leven. Bijzonder toch, dat er een God is die ook vanmorgen tegen twee mensen die nog helemaal aan het begin van dat leven staan, zegt: Er is een vaste bodem, een betrouwbaar fundament, waar jij op mag gaan staan. Ja Hij zelf schuift dat fundament onder hun levens. Een fundament van beloften van God is het, want wat Hij met ons voorheeft en bedoelt, van liefde en bescherming, van kracht en wijsheid. Dit houdt het en zo houd jij het, mogen ook Joep en Sylvie weten. God zet je leven op een vaste grond. Zo wordt het ook jou toegeroepen in je Doop op de naam van Jezus Christus. Wat dat dan inhoudt, zien we nog beter als we nog een tweede keer inzoomen op dat woordje op. Dopen op de naam van Jezus Christus, dat kun je ook lezen als dopen op grond van de naam van Jezus Christus Op grond van de naam van Jezus Christus, dan gaat het om de reden, de motivering waarom wij gedoopt worden en gedoopt kunnen worden. En die reden zit dus in die naam. Twee namen zijn het eigenlijk: Jezus Christus. U en jij weten: namen hebben in de Bijbel vaak een betekenis. Veel van die Bijbelse betekenissen klinken door in namen die wij gebruiken. Bijvoorbeeld Anna, een van de namen van Sylvie: van het Hebreeuwse channa komt het:
genadig, betekent het, een prachtige naam om aan je kind te geven. En dat zelfde woord channa zit ook in Johannes, een van de doopnamen van Joep: de Heer is genadig, betekent die naam. En je geeft zo n naam aan je kind omdat ie in je familie misschien al heel lang meegaat, je vernoemt je kind naar opa of oma, maar ook: je geeft die betekenis mee. Zo n naam is meer dan een klank. Je hoopt dat iets van die mooie betekenis zichtbaar wordt in het leven en Joep en Sylvie. Dat die geweldige namen ook iets uitdrukken van hoe het bij hen later mag zijn. Nou als dat bij iemand zo werkte, dan was dat wel Jezus Christus. Christus, dat was zijn ambstnaam, een grieks woord, Messias in het Hebreeuws. Gezalfde, betekent het, iemand die heel speciaal door God gezonden was. Nou dat was Hij. En waarvoor was Hij dat? Dat zegt zijn persoonsnaam: Jezus. De HEER redt, betekent het. Nee inderdaad toch, dat was niet alleen zijn naam. Dat stond voor heel zijn leven. Voor zijn troostende woorden, zijn bevrijdende wonderen. Jezus: de HEER redt, dan denk je aan de weg Hij ging naar een kruis. Om alles wat tussen God en ons mensen een blokkade is, weg te doen, weg te ruimen. En je mag horen van vergeving en een nieuw begin en je le leven verbinden met Hem. Jezus: de HEER redt. Dat staat ook voor wie Hij nog steeds is en wat Hij nog steeds doet, ook in 2017. Als onze levende Heer, die is opgestaan en leeft, die bij God de Vader in de hemel is. En, dat is schitterend als je daarover nadenket : die daar bidt en pleit voor zijn leerlingen op aarde; die hen door de heilige Geest leidt en bewaart, zo mag je dat zien en beleven. Zo wil Hij er ook nu voor ons zijn, voor Joep, voor Sylvie: bevrijdend, helend, vergevend, vernieuwend En dat allemaal zat en zit die naam Jezus. En dat is de de reden, de motivering van onze Doop. Die ligt niet in onszelf, maar in Jezus. Deze Doop die dan ook is tot vergeving van onze zonden, zo staat erbij in vers 38. Dankzij en door het volbrachte werk van onze Heer Jezus. Een geweldige zekerheid geeft dat ook: Twijfel je ooit of het evangelie wel voor jou is? Of jij er wel bij mag horen? Denk dan aan Jezus, denk aan je Doop. op grond van de naam van Jezus Christus. Nog een derde betekenis van dat woordje op wil ik vanmorgen aanstippen. Het is de betekenis waar het volgens mij allemaal in samen komt. Dopen op de naam van Jezus Christus, dan denk ik aan de manier waarop wij die uitdrukking op naam van vroeger gebruikten in het gewone leven van elke dag. Het was de tijd dat de groenteman en de melkboer en de bakker aan de deur kwamen. Onze jonge mensen kennen dat niet meer, de ouderen wel. Het was ook een tijd waarin veel mensen het niet breed hadden. En je had niet altijd geld in je portemonnaie zodat je contant kon betalen. Pas aan het eind van de week was er weer loon en konden de rekeningen weer worden betaald.
Zet het maar op mijn naam, zei je dan tegen de groenteboer, en zo kon je je gezin toch het dagelijkse eten voorzetten. Ondertussen was natuurlijk wel duidelijk dat jij verantwoordelijk was voor het bedrag dat open stond en nog betaald moest worden. En meestal kwam dat ook wel in orde, hoewel, ik heb ouderen die zelf een winkel hadden ook wel horen vertellen hoe lastig het kon zijn om op bepaalde adressen de uitstaande centjes te innen. Het stond dan wel op naam van die mensen, en was wel opgeschreven in een boekje, maar het daadwerkelijk betalen, dat viel nog niet altijd mee... De doop vanmorgen, Erik-Jan en Sanne, Marco en Reina, is het bijzondere teken dat het leven van jullie kinderen op naam staat van Jezus. Dat betekent: Hij neemt er de verantwoording voor. En wat betaald moet worden omdat wij het tekort komen naar God, naar elkaar toe. Jezus zegt: zet het maar op mijn naam, Ik neem het voor mijn rekening. En je hoeft je nooit af te vragen of die rekening wel wordt betaald, want hij is al betaald. Jezus gaf er zijn leven voor, al zijn liefde voor ons lag daarin. Ze mogen leven op naam van Jezus. Wij worden gedoopt met onze eigen naam, ja zeker, en dat is mooi. Ze zullen klinken straks bij de doopvont. Joep Johannes Pieter en Sylvie Anna. Hun namen mogen klinken in het huis van God, voor zijn aangezicht. Daar zit ook iets van dankbaarheid in en overgave, als zo hun namen worden genoemd, bij de doopvont in het huis van de Heer. Voor altijd zijn hun namen bij God bekend, betekent dat ook. Ze staan in zijn handpalmen geschreven. Voluit mogen zij er zijn, die unieke, eigen kleine mensjes. Voluit mogen zij zich ontplooien, met alle talenten en mogelijkheden die God hen gaf. Sylvie en Joep worden gedoopt met hun eigen naam. Maar ze worden niet gedoopt op onze eigen naam. Met andere woorden: ze staan er niet zelf garant voor. En dat kunnen ook jullie als doopouders niet: ja je spreekt met je ja-woord uit dat je de doop van je kind als teken van Gods trouw heel graag wilt. Dat je die in geloof wilt ontvangen ook, en dat je Joep en Sylvie daar ook in wilt voorgaan, hen daarvan zult vertellen en daarin zult opvoeden. Maar garant staan, dat kunnen ook jullie niet, en gelukkig hoeft het ook niet. Er is iemand anders die garant staat. Want er wordt gedoopt op de naam van de Jezus Christus. En zo komt het allemaal samen. Zo is onze Heer Jezus het fundament van ons leven waar we op mogen staan. Zo is Hij de reden, op grond waarvan het kan en mag. Want we mogen leven op naam van Jezus. Leven op naam van Jezus Eén ding wil ik daar nog wel bij zeggen: Leven op naam van, dat is geen leven op de pof. Zo van: het doet er dan ook niet zo toe want ach, er is iemand die het wel voor me in orde maakt; daar hebben Jezus voor. Dit leven op naam van is geen leven op de pof.
Dan kijk ik toch nog even naar dat hele vers waar dat woordje op in staat. Bekeert u, zo begint die zin van Petrus het aan het begin van vers 38. Bekeert u, daar zit iets in van omkeren, van je afkeren van dingen waarvan je zegt: dat niet meer. En je toekeren naar dat waarvan je hebt ontdekt: maar daar gaat het om. Bekering, dat staat voor een levensverandering, en het kan in de Bijbel dan slaan om het begin daarvan, soms is dat een heel bijzonder begin, soms ook heel geleidelijk. Maar bekering is ook iets dat altijd weer doorgaat. Elke dag mag ik er voor gaan zitten, neem je Bijbel er maar bij en vouw je handen maar. Hoe mag ik me dag toekeren naar God en mijn leven proberen te leiden zoals Hij dat wil. En me dan ook afkeren van wat daar niet bij hoort. Nee, dat kunnen Joep en Sylvie vandaag nog niet. Maar jullie, doopouders, mogen hen er in voorgaan, niet als perfecte gelovigen, maar wel als mensen die zich mochten ontdekken hoe geweldig het is om te leven op naam van Jezus. Leven op naam van Jezus, het geen leven op de pof Dan denk ik nog aan het einde van die zin van Petrus. en u zult de gave van de heilige Geest ontvangen, zo eindigt vers 38. De heilige Geest, daar heb je m dan toch heel nadrukkelijk. De Geest van Pinksteren die God voor alle mensen naar de aarde zond om in ons hart te wonen. Om in Gods naam bij ons te zijn en ons te leiden, nu Jezus bij zijn Vader in de hemel is. En daarvoor rust Hij ons toe, deelt Hij Gods gaven uit. Aan Joep en aan Sylvie. En ook jullie doopouders wil Hij bij de opvoeding van je kinderen de weg wijzen. En zo mag mogen ook jullie en je kinderen, net als die 3000 toen op die eerste Pinksterdag, je meegenomen weten in Gods grote beweging die hier in Handelingen 2 begint: de beweging van zijn Koninkrijk. Gods werk komt tot zijn doel. Zijn liefde komt tot zijn doel. Leven op naam van Jezus. Leven met een geweldige roeping en perspectief. Voor vandaag en voor altijd. Amen