Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is? Hij kan toch niet voor de tweede keer de moederschoot ingaan en weer geboren worden?

Transcriptie

1 Dienstnummer: 1246 zondag: Trinitatis datum: plaats: De Bron, Assen Schriftlezingen (onderstreept = hoofdlezing): Romeinen 11:33-36; Johannes 3:1-16 liederen: ps 8a:1,2,3,6; Lb 870:1,4,5,8; Lb 686:1,2; Lb 353; Lb 834. eventuele bijzonderheden: Gemeente van Jezus Christus 1. a. Zou u opnieuw geboren willen worden? Helemaal opnieuw beginnen, blanco? Heel dat leven dat je al geleefd hebt en dat je nog zúlt leven, vergeten, en een totaal níeuw leven aangaan? Alles wat er tot nu toe in je leven allemaal gebeurd is, alle geluk en vreugde maar ook alle verdriet en pijn en mislukking-, dat allemaal in één keer wég en zonder verleden en met een compleet nieuwe en onbekende toekomst nog voor je opnieuw beginnen? Zou u opnieuw geboren willen worden? b. Nee, dat kan niet. Hoe kan iemand geboren worden als hij al oud is? Hij kan toch niet voor de tweede keer de moederschoot ingaan en weer geboren worden?, zo stemmen wij met Nicodemus in. Nee, opnieuw geboren worden, dat kan niet. Tenzij je gelooft in reïncarnatie, misschien, maar of het nou zou 'nieuw' is als je volgende geboorte bepaald wordt door je vorige leven-, dat vraag ik me dan wel af. Nog afgezien van de vraag of de reïncarnatiegedachte wel recht doet aan je unieke mens-zijn, aan je schepsel-van-god zijn,

2 2 aan de idee dat God jou persoonlijk kent. En nog afgezien van de bijbelse gedachte dat het gaat om je eindige en eenmalige mens-zijn hier op aarde en niet om een eindeloze herhaling van leven. c. Opnieuw geboren worden, toch kan het wel een aanlokkelijke gedachte, ja, zelfs een diep verlangen zijn. Opnieuw geboren worden, een nieuwe kans krijgen, opnieuw beginnen, loskomen van dat soms zo zware leven dat je nu hebt, niet langer vastzitten aan je huidige leven niet bepaald blijven worden door de fouten en mislukkingen, de beschadigingen en wonden die je in dit leven opliep, toch kun je daar soms naar verlangen. d. Maar nee, het kan niet. Geboren worden is zo ongeveer het enige in het leven dat niet opnieuw kan. Bij alle herhaling en alle cirkelgangen is er die absolute eenmaligheid: dat je geboren bent en dat je het doen moet met het leven waaraan je hier en nu bezig bent. Je bent geboren in een bepaalde tijd, op een plaats, in een volk, een milieu, een familie en dat alles bepaalt jou in grote mate. Je kunt aan sommige van die bepaaldheden wel ontsnappen, maar je kunt níet opnieuw geboren worden. Je bent wie je bent en daar is niets aan te doen. We zullen het met dít leven moeten doen; er hier en nu het beste van maken;

3 3 of je daar nou gelukkig van wordt, of niet. 2. Ja maar, wat betekent het dan dat Jezus zegt: alleen wie opnieuw wordt geboren kan het koninkrijk van God zien? Dat koninkrijk van God, dat heeft toch juist alles te maken met 'nieuw', met 'nieuw leven', met 'herschepping', een 'níeuwe schepping', met een 'nieuwe wereld van geluk en vreugde voor alles en iedereen'? Precies! Dat is nou precies waar het om gaat bij dat opnieuw geboren worden. Want, zegt Jezus: niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. 'Uit water en Geest': dat is zoals het al is 'in den beginne', als de Geest van God over het water zweeft en uit de chaos een bewoonbare aarde geboren wordt, nieuw leven, een nieuwe schepping. 'Uit water en Geest': daaruit wordt Israel geboren als het, bevrijdt uit Egypte, door het water van de Schelfzee trekt om in Gods Geest nieuw te gaan leven in het beloofde land. 'Uit water en Geest': daaruit wordt een mens 'nieuw geboren' als hij gedoopt wordt, ondergaat in en opstaat uit het water, gezalfd wordt als teken van de Geest;

4 4 sterft en opstaat met Jezus; want dat is 'gedoopt worden' immers: met Christus in zijn dood begraven om een nieuw leven te leiden, zo zegt Paulus het ergens. (Rom 6) Hoort u wel: een mens kan dus tóch 'opnieuw geboren' worden! In feite gaat de hele bijbel daarover, over die nieuwe mens en die nieuwe wereld, over dat 'zien van het koninkrijk van God'. 3. Maar, wat ís dat dan precies: 'opnieuw geboren worden'? 'Opnieuw geboren worden' is: 'van bovenáf geboren worden'; of, beter nog: 'van bovenaf verwékt worden' Want dát betekent het óók als Jezus het heeft over opnieuw geboren worden: 'van bovenaf, van Godswege verwekt worden'. Dat je een nieuwe mens kunt worden, dat de hele schepping nieuw kan worden, dat komt dus van Gód, dat is dus een actie van Gód, een gave, een genade-gave. Nee, daar kun je als mens nooit echt je vinger achter krijgen. Het is als met de wind: je weet niet waar die vandaan komt en waar die heen gaat, maar je hoort wél zijn geluid. Of, -zo kun je ook vertalen want 'wind' en 'geest' zijn hier hetzelfde woord-: de geest waait waarheen hij wil, je hoort zijn geluid maar je weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat.

5 5 En daarom is het dus zo met iedereen die uit de Geest geboren is; met iedereen die 'opnieuw geboren', 'van bovenaf verwekt' is: je weet niet precies hoe het zit, het blijft een geheim, het geheim van Gods Geest die door ons leven waait, die over de aarde blaast. Maar je hoort dus wél zijn geluid, je hoort en ziet en voelt er wel iets van, van die nieuwe mens en die nieuwe schepping, van dat koninkrijk van God Je kunt er iets van ervaren, in je eigen leven, als je nieuwe kansen krijgt, als je zelf nieuwe stappen zet, als je ontdekt dat je niet hoeft vast te blijven zitten in je huidige patronen, als je je vrij voelt en er een soort lichtheid in je bestaan komt Je kunt er iets van ervaren, in de wereld, als je ziet dat er ergens een hoopvol nieuw initiatief ontstaat, als er inzet is voor duurzaamheid en vernieuwing, als je voelt dat er ergens een nieuwe wind waait, een vernieuwende geest opbloeit Ook al weet je niet precies waar het vandaan komt en zie je nog niet waar het allemaal precies naartoe gaat; de wind, de geest, waait immers waarheen hij wil a. Opnieuw vragen we dan wellicht met Nikodemus: hoe kan dat? Hoe is dat in hemelsnaam mogelijk? Nou, precies 'in hemelsnaam' is dat mogelijk. Want het is mogelijk vanwege de Mensenzoon, vanwege Jezus; vanwege de beweging die die Mensenzoon maakt: 'van bovenaf' is hij neergedaald uit de hemel, op aarde, onder de mensen;

6 6 om weer op te stijgen naar de hemel, om hoog verheven te worden. Dat is immers de beweging die Jezus maakt: 'van bovenaf geboren', vernederd op aarde, vernederd tot de dood, maar 'van bovenaf verwekt' tot nieuw leven, tot een nieuwe mens, en opgestegen ten hemel, verhoogd in het koninkrijk van God. Het is zoals toen met Mozes, met het volk dat door het water heen bevrijd was uit Egypte om in het beloofde land als nieuwe mensen te gaan leven; maar de Israelieten wilden weer terug naar Egypte, terug naar het 'oude leven' omdat 'voortgeblazen worden door de Geest' toch wel heel spannend en onzeker is, inderdaad iets is van niet precies weten 'waar je heen gaat', van loslaten van je zekerheden en je houvast. En daarom ging Israel maar liever terug naar de onvrijheid, naar de chaos van woest en ledig. Maar daarom stuurde God dodelijke giftige slangen op hen af, want dat 'terugwillen' is inderdaad giftig en dodelijk... Mozes moest toen een koperen slang maken en die op een paal vastmaken en die omhoog heffen en daar moesten de mensen naar opkijken om gered te worden. Zo moet ook de Mensenzoon 'verhoogd' worden aan een paal, een paal op Golgotha, en moet je naar hem aan die paal omhoog kijken, in hem geloven; geloven dat God juist in die vernedering tot op het kruis die beweging 'van bovenaf' maakt

7 7 om ons mensen nieuw leven te geven, ééuwig leven, leven met de Eeuwige, leven 'van bovenaf'. b. Zo wordt een mens dus 'opnieuw geboren': door die beweging van God 'van bovenaf' uit de hemel naar ons beneden op aarde toe; die beweging van afdalen, ondergaan en opstaan, oprijzen; die beweging van de Mensenzoon, van Jezus; die beweging die wíj ook maken in onze doop, om opnieuw geboren te worden, om nieuwe mensen te worden, om het koninkrijk van God te zien. c. Inderdaad, daar kun je geen vinger achter krijgen. Dat blijft een geheim en een wonder. Daarbij kun je alleen maar met Paulus mee-stamelen: Hoe onuitputtelijk zijn Gods rijkdom, wijsheid en kennis Alles is uit hem ontstaan, alles is door hem geschapen, alles heeft in hem zijn doel. Hem komt de eer toe Zou u opnieuw geboren willen worden? Hoe kan dat dan? Dat kan dus! Dat kan dus dankzij God. En dat kan dus als je gaat leven vanuit je doop; als je gelooft in die beweging 'van bovenaf', van God de Vader;

8 8 als je kiest voor die weg van Jezus, de Zoon; als je je laat inspireren door de Geest die waait waarheen hij wil Zou u opnieuw geboren willen worden? Hoe kan dat dan? Dat kan dus... in de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. AMEN.