Wijzigingen Nevid, Psychiatrie, een inleiding, 9e editie ten opzichte van de vorige (8 e ) editie

Vergelijkbare documenten
Inhoud. 1 Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen Schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen...25

Bijlage van DSM V naar ICPC 1

6 Forensische aspecten Aandachtspunten 134 Noten 134

Lezing voor de NVA. Door Harmke Nygard-Smith Klinisch psycholoog. Ontwikkelingsstoornissen Dimence

Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014

Ben je voor of tegen?

Wegwijzer psychische stoornissen 1

Psychiatrie voor juristen

DSM-5: de algemene wijzigingen ten opzichte van de DSM-IV

Inhoud. Voorwoord 11. Inleiding 13 Ingmar Franken, Peter Muris, Damiaan Denys. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen

Behandelgroepen. Tarief behandelgroep. Geen behandeling bij 24 - uurs verblijf. 001 Geen behandeling bij 24-uurs verblijf 0 Indirecte tijd

Bijlage : Primaire DSM-IV diagnoses

Procedure Van DSM-IV naar DSM-5 v1. Hoofdstuk 1 Inleiding

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria

SCID-5-S. Gestructureerd klinisch interview voor DSM-5 Syndroomstoornissen. Michael B. First Janet B. W. Williams Rhonda S. Karg Robert L.

Inhoud. Voorwoord 11. Inleiding 13 Ingmar Franken, Peter Muris, Damiaan Denys. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen

DSM-5. Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5. whitepaper

Cognitieve gedragstherapie

Bijlage. Van ICD-9-CM-codes naar ICD-10-CM-codes (alfabetisch)

Vergoeding bij niet gecontracteerde zorgverleners GGZ 2013

Bijlage. Van ICD-9-CM-codes naar ICD-10-CM-codes

Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5

Borderline, waar ligt de grens?

Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5

Correcties DSM 5 : Beknopt overzicht van de criteria

Inhoud. Voorwoord 11. Stoornissen van zuigelingentijd tot adolescentie

Psychopathologie. Oorzaken, diagnostiek en behandeling. Ingmar Franken, Peter Muris, Damiaan Denys (redactie) De Tijdstroom, Utrecht

Leeswijzer Psychiatrisch Casusregister tabellen

Modulenaam: D3 Zelfhantering 3 : Gecombineerd onderwijs : 75% contactonderwijs/25%afstandsonderwijs

Uitleg aanspraken geneeskundige GGZ op basis van DSM-5 classificatie

Aanleiding. Werkgroep ZVZ. Zorgvraagzwaarte. 29 november Congres Implementatie DBC-pakket Bestuurlijk akkoord toekomst ggz

Cluster A Cluster B Cluster C Excentriek(zonderling) Paranoïde

Leeswijzer Psychiatrisch Casusregister tabellen

SIS-NL SYMPTOOM INVENTARISATIE SCHEMA

Basistraining Psychiatrie. Psychische klachten na de bevalling Donderdag 19 oktober Voorschoten

Grensoverschrijdend gedrag. Les 2: inleiding in de psychopathologie

DSM-5 Inleiding in de belangrijkste veranderingen

Landelijke dag VMDB 18 maart Ontwikkelen en implementeren van Zorgstandaarden

ECTS- FICHE. Campus Blairon Turnhout Via secretariaat en/of website

Inference-based approach: Obsessieve-compulsieve stoornis met ontbrekend realiteitsbesef

DSM-IV hoofdgroep Type stoornis Verzekerd

Inhoud. Voorwoord 11. Stoornissen van zuigelingentijd tot adolescentie

Diagnose en classificatie in de psychiatrie

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten

Ontmoetingsochtend. Doorontwikkeling productstructuur GGZ

Richtlijn Antipsychotica. Richtlijnenmiddag 2017

DIFFERENTIËLE DIAGNOSTIEK

Paniekaanval als specificatie

DSM 5 Nascholing d.d Obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen Eetstoornissen. Santoucha Setroikromo AIOS, LUMC

Psychotische stoornissen & Schizofrenie. Rob Lutterman Verpleegkundig consulent psychiatrie Psychiatrie en Medische Psychologie, OLVG

Differentiële diagnostiek bij ASS

Iemand is ontevreden over zijn of haar uiterlijk A) boulimia nervosa B) depersonalisatiestoornis C) A en B D) geen van beide

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Wanneer school een lijdensweg wordt.

Inhoud. Ten geleide 1. Diagnostiek en behandeling 3

WELKOM! Borderline... wie heeft de macht. Themadag georganiseerd door Friese werkgroep\labyrinth-in Perspectief 29 november 2003

Nederlandse samenvatting

PK Broeders Alexianen Tienen

DSM-5 De belangrijkste veranderingen t.o.v DSM-IV

2 Classificatie, diagnostiek en epidemiologie 35

Generalistische basis GGZ (GBGGZ)

Inhoud. Thema 1 Wat is psychiatrie? 1. Algemene inleiding 2

KWALITEITSONTWIKKELING GGZ

1. Betrokkene. Identificatienummer: (Geboorte)naam: Voornamen: Geslacht: Geboortedatum en -plaats: Woonadres: Straat, huisnummer: Postcode, plaats:

Vroegsignalering en interventie bij Cluster C. Kennismiddag Cluster C 25 januari 2018

Leeswijzer Achmea Health Database tabellen

Passantenprijslijst DBC GGZ per

WELKOM! Borderline, het zit tussen de oren! Labyrinth/In Perspectief 9 april 2005

Generalistische Basis GGZ

Rapportage Landelijk Informatie Netwerk Eerstelijnspsychologen (LINEP) Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg

Een oplossing voor uw verslaving én uw psychische klachten

Psychosociale Basiskennis PLATO

Handboek psychopathologie deel 1

Tarieflijst Jeugd GGZ Academisch. Voorziening omschrijving Tarief G&V 2016 SGGZ

Psychisch of Psychiatrie?

MEDISCHE VRAGENLIJST BIJ AANMELDING ALS HERSENDONOR

Middel 756,87 Intensief 1.186,82 Chronisch 1.095,35 Onvolledige behandeltraject 184,55

Zoektocht: Wanneer is het oké om een gezinsopstelling te doen? Eerst uitleggen wat je voorstel is. Enkel doen als het oké is. Er moet een vraag zijn.

Correcties DSM 5 : Handboek voor de classificatie van psychische stoornissen

Woord vooraf Opbouw van deze studie

Productstructuur ggz. RG14a. Versie

BIJLAGE 1: Diagnose behandeling combinaties (dbc s) in euro s

Vragenlijst contract niet-klinische GGZ 2013

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Zorgprogramma Angststoornissen

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

MEDISCHE VRAGENLIJST BIJ AANMELDING ALS HERSENDONOR

Gedwongen opname en verslaving Dr Anne Van Duyse - De Sleutel en PC Sint Jan Baptist

Leeswijzer Achmea Health Database tabellen

Over mensen met psychische of psychiatrische problematiek. Bijeenkomst voor kerken, raden en verenigingen in de gemeente Aalburg 19 november 2009

Zorgvraagzwaarte. Congres Implementatie DBC-pakket Richard Boxem & Bea van Esch 7 oktober 2013

COMPULSIEF KOOPGEDRAG

Verslaving en comorbiditeit

Stemmingsstoornissen. Van DSM-IV-TR naar DSM-5. Johan van Dijk, klinisch psycholoog-psychotherapeut Max Güldner, klinisch psycholoog-psychotherapeut

Behandeldienst A1_AZ. SAS Output

Veranderdocument Kwalificatiedossier Mbo-Verpleegkundige ten opzichte van VP

CAT VRAGEN OEFENEN Week 2. Cursus Psychisch Functioneren Mw. dr. U. Klumpers, psychiater/ cursuscoördinator Vrijdag 15 maart 2013

O v e r d e a u t e u r s

Antisociaal gedrag en problematisch middelengebruik. KFZ call

Tarieven niet-gecontracteerde zorg gespecialiseerde GGZ 2015

Transcriptie:

Wijzigingen Nevid, Psychiatrie, een inleiding, 9e editie ten opzichte van de vorige (8 e ) editie Algemeen Door de gewijzigde classificatie van psychische stoornissen in de DSM-5 heeft ook de volgorde van hoofdstukken en paragrafen ingrijpende wijzigingen ondergaan, i.o.m. de Amerikaanse 9e editie. De voornaamste wijzigingen staan hierna per hoofdstuk zo goed mogelijk uitgewerkt. De tekst is overal geüpdatet en de terminologie is her en der gewijzigd n.a.v. nieuwe termen in de DSM. Andere algemene wijzigingen 1. Ter ondersteuning van de studie is in alle hoofdstukken aan het begin een lijst van leerdoelen opgenomen. Deze leerdoelen komen terug tussen de tekst, zodat de student weet welke tekstgedeelten bij welk leerdoel horen. Hierdoor is het hoofdstukoverzicht vervallen. 2. Met behulp van de leerdoelen is aan het eind van het hoofdstuk de samenvatting geformuleerd. 3. De waar/onwaar vragen naast de tekst zijn gebleven; er zijn nieuwe aan toegevoegd. 4. Begrippen zijn in de marge herhaald en uitgelegd. 5. Een aantal van de casussen aan het begin van de hoofdstukken is vernieuwd. 6. Controverses in de psychiatrie heet nu: Kritisch denken 7. Tevens is een groot aantal illustraties vernieuwd. 8. De hele tekst is taalkundig bewerkt, waardoor het boek nu in een actievere, helderder stijl is geschreven. 9. De lay-out is geheel vernieuwd en kleurrijker, waardoor de verschillende onderdelen van de tekst beter van elkaar onderscheiden zijn. Schematisch overzicht van nieuwe en oude hoofdstukindeling 9e editie 8e editie hoofdstuk 1 hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 hoofdstuk 2 hoofdstuk 3 hoofdstuk 3 hoofdstuk 2 hoofdstuk 4 hoofdstuk 4 hoofdstuk 5 hoofdstuk 13 hoofdstuk 6 hoofdstuk 14 hoofdstuk 7 hoofdstuk 8 hoofdstuk 8 hoofdstuk 11 hoofdstuk 9 hoofdstuk 7 hoofdstuk 10 hoofdstuk 5 hoofdstuk 11 hoofdstuk 6 hoofdstuk 12 hoofdstuk 10 hoofdstuk 13 hoofdstuk 9 hoofdstuk 14 hoofdstuk 9 hoofdstuk 15 hoofdstuk 12 hoofdstuk 16

Detailoverzicht wijzingen per hoofdstuk [paginacijfers tussen haakjes verwijzen naar de 8e editie] Hoofdstuk 1 3e casus aan het begin is nieuw (blz. 3) par. 1.1 o Inleidende zinnen zijn gewijzigd (blz. 4) o Nieuw begrip: symptoom (blz. 5) par. 1.2 o Nieuwe inleiding toegevoegd boven 1.2.1 (blz. 5) par. 1.3 nieuw tussengevoegd: o 1.3.2 Arabische psychiatrie (blz. 11) o 1.3.7 Hedendaagse trends (blz. 16) o 1.4 Ethiek in onderzoek (blz. 18) o Kader Kritisch denken over psychologie Hoofdstuk 2 [is een samenvoeging van hoofdstuk 2 en hoofdstuk 4 uit de 8e editie] De paragrafen 2.1 t/m 2.5 komen overeen met dezelfde paragrafen in de 8e editie. Nieuw bij 2.2.1 (blz. 24): o Figuur 2.5 Organisatie van het centrale zenuwstelsel. par 2.6 2.7 e.v. komen overeen met 4.2 e.v. uit de 8e editie (vanaf blz. 82). De casussen van Kyle en mevrouw X (blz. 90-91) zijn vervallen. Figuur 4.1 Therapeutische oriëntatie van klinische en counselingpsychologen is vervallen Tabel 4.1 Overzicht van de belangrijkste soorten psychotherapie (blz. 93) is nu tabel 2.4 Tabel 4.2 (blz. 97) is nu tabel 2.5 Controverse blz. 97 is vervallen Controverse blz. 99 heet nu: Kritisch denken: zouden therapeuten cliënten online moeten behandelen? 2.9.3 (was 4.4.3, blz. 104) is uitgebreid. Nader bekeken (blz. 105) is vervallen. Hoofdstuk 3 In dit hoofdstuk is de classificatie van de DSM-5 verwerkt; daardoor zijn er veel, ook kleinere, afwijkingen t.o.v. de 8e editie. De structuur van het hoofdstuk is ongewijzigd. Nader bekeken (blz. 54/55) is vervallen. De oude tabellen 3.1 t/m 3.5 (blz. 56 t/m 59) zijn vervallen. Nieuwe tabellen: o Tabel 3.1 DSM-5 categorieën van psychische stoornissen o Tabel 3.2 Voorbeelden van nieuwe stoornissen in de DSM-5 o Tabel 3.6 (blz. 67) is nu Tabel 3.3 o Tabel 3.7 (blz. 71) is nu Tabel 3.4

Hoofdstuk 4 [was in 8e editie hoofdstuk 5, blz. 108 e.v.] 5.2 Aanpassingsstoornissen (blz. 111) is verplaatst; het is nu 4.3 5.3 (blz. 112) is hernoemd in 4.2 Stress en gezondheid Nader bekeken Waarschuwingstekens(blz. 115) is vervangen door Nader bekeken Omgaan met traumagerelateerde stress. Tabel 5.1 (blz. 111) is nu Tabel 4.2 Vanaf 4.4 Traumatische stressstoornissen (was 11.7) wijkt het hoofdstuk af van hoofdstuk 5 in de 8e editie. Tabel 4.3 is geworden: Overzicht van traumatische-stressstoornis Hoofdstuk 5 [was in de 8e editie hoofdstuk 11, blz. 306] 11.2 (blz. 307) is nu 5.2 en aangepast aan de DSM-5 Tabel 11.1 en 11.2 zijn vervangen door tabel 5.1 Overzicht van de belangrijkste soorten angststoornissen Nieuw is figuur 5.1, het cognitief-biologische model voor paniekstoornis. Tabel 11.5 (bl. 315) is nu tabel 5.4; tabel 11.6 (blz. 318) is nu tabel 5.5, 11.7 is 5.6; 11.8 is 5.7 5.5 (was 11.5, blz. 332) is ingrijpend gewijzigd. Hierin worden behandeld: Obsessieve-compulsieve stoornis (11.5), morfodysfore stoornis (was 12.3.4, blz. 367) en verzamelstoornis. Tabel 5.8 Overzicht van obsessieve-compulsieve en verwante stoornissen is nieuw Hoofdstuk 6 [was in de 8e editie hoofdstuk 12, blz. 348] Tabel 6.1 is het overzicht van blz. 362 in de 8e editie Tabel 6.2 (was 12.2, blz. 351) is gewijzigd Tabel 6.3 (was 12.3, blz. 356) is gewijzigd 6.3 (was 12.3, blz. 363) is ingrijpend gewijzigd. 6.3.5 komt overeen met 12.3.7 6.4 was 5.4 in de 8e editie. Hoofdstuk 7 [was in de 8e editie hoofdstuk 10, blz. 267] Tabel 7.1 is een uitgebreide versie van tabel 10.1 ( blz. 268) Nieuw is figuur 7.1 Depressie 7.2.3 Premenstruele stemminsstoornis is een nieuwe toevoeging o.g.v. de DSM-5 7.2.4 Bipolaire stoornis komt overeen met 10.2.3 (blz. 276 Tabel 7.6 was tabel 10.7 (blz. 293). Tabel 7.7 was Overzicht (blz. 298). Figuur 7.4 is nieuw Hoofdstuk 8 [was ook hoofdstuk 8 in de 8ste editie] Wijziging is dat onthouding en alle samenstellingen met dit woord nu onttrekking genoemd worden. De tekst van 8.3 is gewijzigd; figuur 8.1 is nieuw (Prevalentie van middelengebruik per type). Nieuw zijn de subpar. Niet middelgerelateerde vormen van verslaving en andere vormen van compulsief gedrag en Uitleg van de terminologie. Figuur 8.2 Binge-drinking in Europa is nieuw. De vragenlijst (blz. 201) is vernieuwd

Het grote verband blz. 217 is vervallen Nieuw in 8.6 is Kritisch denken: moeten we drugsmisbruik wel met drugs bestrijden? Nieuw is 8.8: Gokstoornis Hoofdstuk 9 [8ste editie: hoofdstuk 14 en 15] Openingscasus (Nicole) stond in de 8ste editie boven aan par. 14.3, Boulimia nervosa (blz.403). Tabel 9.1 is nieuw 14.2 Anorexia nervosa: tekst eerste helft gewijzigd. Figuur 9.1 is nieuw Eetbuistoornis komt overeen met 14.6 Binge-eating disorder. Tabel 9.2 is het Overzicht op blz. 414 Tabel 9.3 is tabel 1.4. (blz. 418) Bij 9.8 begint hoofdstuk 15 uit de 8ste editie. 9.8.2 Hypersomnolentiestoornis was 15.2.2 Hypersomnia. Bij Narcolepsie zijn enkele gevalsbeschrijvingen toegevoegd. Bij 9.9 Parasomnia s is de behandeling nachtmerries verplaatst naar 9.9.4 (was 15.3.1, blz. 428). Nieuw in deze paragraaf is 9.9.3 Remslaapgedragstoornis. Hoofdstuk 10 [was hoofdstuk 13 in 8e editie, blz. 378] 10.2 Genderdysforie is de nieuwe naam van 13.2 Genderidentiteitsstoornis (bl. 379) Er is een aantal begrippen toegevoegd: genderidentiteit, transgenderidentiteit, biologisch geslacht, genderdysforie o Tabel 10.1 Belangrijke kenmerken van genderdysforie in de jeugd o 10.2.1 Operatieve geslachtsverandering o Tabel 10.3 Overzicht van seksuele disfuncties o Tabel 10.4 Gemeenschappelijke kenmerken van seksuele disfuncties Tabel 10.2 Het vóórkomen van problemen met het seksueel functioneren is vervanging van oude tabel 13.1 10.3.1 (was 13.3.1, blz. 381) Typen seksuele disfuncties is gewijzigd. Hoofdstuk 11 [was hoofdstuk 9 in de 8ste editie, blz. 230] Titel is gewijzigd in Schizofreniespectrumstoornissen Tabel 11.1 Criteria voor schizofrenie volgens de DSM-5 9.3 Subtypen van schizofrenie is vervallen; de casussen mbt katatonie en paranoia zijn wel blijven staan. Nieuw is figuur 11.3 De hersenventrikels Figuur 9.4 en 9.5 (blz. 248/249) zijn vervallen. Figuur 9.6 is nu figuur 11.5 11.4.6 Lotgenotengroepen en ervaringsdeskundigen is nieuw. 9.6 Andere psychotische stoornissen is nu: 11.5 Andere schizofreniespectrumstoornissen Tabel 11.5 Overzicht van schizofrenie vervangt Overzicht in de 8ste editie, blz. 262.

Hoofdstuk 12 [was hoofdstuk 16, blz. 437] Theatrale persoonlijkheidsstoornis (16.4.3, blz. 447) heet nu histrionische-persoonlijkheidsstoornis (12.4.3) Ontwijkende persoonlijkheidsstoornis (16.5.1, blz. 450) heet nu vermijdende-persoonlijkheidsstoornis (12.5.1) Obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (16.5.3, blz. 453) heet nu dwangmatigepersoonlijkheidsstoornis (12.5.3) Vervallen zijn Nader bekeken op blz. 462 en Vragenlijst op blz. 463 Toegevoegd is 12.9 Impulsbeheersingsstoornissen: Kleptomanie, periodiek explosieve stoornis, pyromanie. Hoofdstuk 13 [was hoofdstuk 6, blz. 130] 13.1 is samengesteld uit 6.1 en 6.2 (blz. 131/132) en aangevuld met o.a. tabel 13.1 en 13.2 Autisme heet nu autismespectrumstoornis Zwakzinnigheid heet nu verstandelijke beperking Gedragsstoornis heet nu normoverschrijdend-gedragsstoornis Het hoofdstuk volgt verder in grote lijnen de indeling van het oude hoofdstuk 6, alleen met de nieuwe DSM-5 terminologie. Figuur 13.1 (was tabel 6.7, blz. 161) is nieuw Hoofdstuk 14 [was hoofdstuk 7, blz. 170] Cognitieve stoornissen is gewijzigd in neurocognitieve stoornissen o o Tabel 14.1 Belangrijkste vormen van cognitieve stoornissen tabel 14.4 Incidentie van dementie/1000 inwoners per leeftijd in Nederland 7.1 en 7.2 zijn samengevoegd; daardoor is 7.3 nu 14.2 geworden. 7.4 Amnestische stoornis (blz. 174) is vervallen (opgenomen in 14.4). 7.5 is nu 14.3 Uitgebreide neurocognitieve stoornis en 14.4 Beperkte neurocognitieve stoornis