O p o n t d e k k i n g s t o c h t n a a r a a r d o l i e
Op ontdekkingstocht naar aardolie Miljoenen jaren geleden De mens heeft in de loop van de tijd vele vormen van energie gebruikt: spierkracht, vuur, wind, water, hout, steenkool en tenslotte olie, ook wel aardolie of ruwe olie genoemd. Aardolie vind je diep in de aarde of de bodem van de oceanen. Olie onstond na een proces van miljoenen jaren uit een dikke laag schelpdierresten bladeren, zand en slib. Lang voor de komst van de mens verdween deze laag door zware aardbevingen onder de oppervlakte en veranderde in een dikke brij. Na mijoenen jaren en de grote druk van de aardlagen veranderde deze brij langzamerhand in olie. Diep in de aarde en de zeebodem Om olie te vinden moet je soms diep in de aarde of de zeebodem doordringen. Dit gebeurt met speciale boorinstallaties. Dit is soms gevaarlijk en moeilijk werk. Als de olie gevonden is en daarna naar bovengehaald wordt, begint de olie aan een wonderlijke reis. Aardolie is op heel veel plaatsen in de wereld te vinden. Bekende plaatsen zijn de woestijnen in het Midden- Oosten, de Noordzee, Rusland, Afrika en Amerika. Wat doen we met aardolie Je weet dat de benzine voor de auto uit aardolie gemaakt wordt en dat de vliegtuigen niet zouden vliegen zonder vliegtuigbrandstof. Maar wist je ook dat er geen plastic en andere kunststoffen zouden bestaan zonder aardolie. Jullie speelgoedkast zou er dus heel anders uitzien als we geen olie hadden. Het dagelijks leven Aardolie is een ingewikkelde grondstof. Maar ook zeer veelzijdig en heel nuttig. Zonder aardolie zou het heel moeilijk zijn om te reizen, je te verwarmen, licht te maken en om eten klaar te maken. Kortom, om te leven zoals we dit elke dag gewend zijn. De olie-industrie Miljoenen mensen verdienen hun dagelijks brood in de olieindustrie. Zij zoeken, winnen (ook wel produceren genoemd) en verwerken aardolie tot onder andere autobrandstoffen, zoals benzine en diesel. Bij de Zeeland Refinery wordt de aardolie verwerkt tot brandstoffen en grondstoffen voor de chemische industrie. Bij deze raffinaderij, in het industriegebied Vlissingen-Oost, werken in totaal 650 mensen. Uitgave: ZEELAND REFINERY Postbus 210 4380 AE Vlissingen Luxemburgweg 1 4455 TM Nieuwdorp Havennummer 6501 Tel. 0113-61 90 00 Fax 0113-61 36 44 www.zeelandrefinery.nl Ontwerp & realisatie: In & Out Reklame, Yerseke Illustraties: In & Out Reklame ( Rinus Schuiling) Druk: Zoeteweij - Yerseke Vandaag nodigen we je uit om samen op ontdekkingstocht te gaan... naar aardolie. Het wordt beslist een boeiende reis.
Met een BOORINSTALLATIE wordt naar de aardolie geboord die diep in de bodem ligt opgeslagen. Daarna wordt de olie omhoog gepompt. In de RAFFINADERIJ wordt de aardolie verwerkt tot olieproducten. De bekendste olieproducten zijn benzine, diesel en gas (LPG). De aardolie wordt meestal met grote TANKERS naar de raffinaderijen vervoerd. Ook gaat het transport vaak per PIJPLEIDING. De boorinstallatie op zee wordt ook wel BOORPLATFORM genoemd. Op het SERVICE-STATION kun je benzine, diesel en LPG tanken. En... je kunt er vaak ook allerlei andere zaken kopen, zoals broodjes, snoep en de krant.
A C De raffinaderij Om van aardolie bruikbare en nuttige producten te maken heb je een raffinaderij nodig. In de raffinaderij maken we benzine, gas (ook wel LPG genoemd), dieselolie, vliegtuigbrandstof, smeerolie en brandstof voor grote schepen. Op de tekening (op bladzijde 8 en 9) kun je zien hoe stapsgewijs alle producten uit de aardolie worden gehaald. Je kunt op de tekening ook zien, dat niet alleen de benzine, maar ook het gas voor de campingbrander, de grondstof voor kunststof en plastic en de diesel voor de auto s en vrachtwagens uit aardolie worden gehaald. Dit betekent dat heel veel kunststof en plastic voorwerpen in jouw kamer thuis in feite ook olieproducten zijn. Kijk maar eens goed naar de tekening. Je zult zien dat het niet zo ingewikkeld is. Aanvoer van olie (A) Om een fabriek te kunnen laten draaien heb je grondstoffen nodig en voor een raffinaderij is dat aardolie. De aardolie wordt met grote zeeschepen, tankers, aangevoerd via de Westerschelde en via de Maasvlakte in Rotterdam. In de Westerschelde heeft de raffinaderij een zeesteiger, waar deze enorme tankers aan kunnen leggen. In Rotterdam kunnen nog grotere tankers aanmeren. Hier wordt de olie eerst in grote voorraadtanks opgeslagen en daarna via een lange pijpleiding (137 km) naar de raffinaderij verpompt. Hieronder zetten we de producten, zoals je die op de tekening ziet, nog eens op een rijtje. Propaan, butaan en LPG Propaan en butaan is het gas dat gebruikt wordt in een aansteker en voor het gasstel op de camping. Een mengsel van deze twee gassen kennen jullie als LPG bij het benzinestation. Een deel van de auto s rijdt dan ook niet op benzine maar op LPG. Nafta Uit nafta maken we op de raffinaderij benzine. Een deel van de nafta gaat naar de chemische industrie, waar ze er plastic, verf en kunststofvezels van maken. Benzine Na de behandeling van de nafta ontstaat er benzine. Op de raffinaderij maken we verschillende soorten benzine, zoals Super en Euro 95. Ook exporteren wij benzine naar België en Duitsland. Kerosine of vliegtuigbrandstof Wij maken brandstof voor de grote vliegtuigen, waar je misschien al eens mee op vakantie bent geweest. Dit wordt in de raffinaderij ook wel kerosine genoemd. Deze kerosine werd heel vroeger petroleum genoemd en gebruikt als lampolie. B C D De scheiding van aardolie (B) Als de aardolie in de raffinaderij aankomt is het als het ware een mengsel van vele producten. Deze producten moeten van elkaar gescheiden worden. Deze scheiding, ook wel destillatie genoemd, is de eerste fase van de aardolieverwerking. De aardolie wordt in het scheidingsproces eerst verwarmd, in een groot fornuis, tot het kookt. Daarna wordt de olie in een grote destillatietoren van 60 m hoogte gebracht. Een deel van deze hete olie verdampt en wordt als gas opgevangen. Het andere deel wordt op verschillende punten in de toren gescheiden en als afzonderlijke producten opgevangen. Ziezo, dat was de scheiding van de olie. Maar wat gebeurt er daarna? Zuivering van de producten (C) Alle producten moeten na de scheiding gezuiverd worden. Het belangrijkste in dit zuiveringsproces is het verwijderen van zwavel uit de producten. Zwavel is een natuurlijke stof op aarde en zit in opgeloste vorm in de olie als die uit de grond wordt gehaald. Ook in het zuiveringsproces wordt het product eerst verwarmd en dan gezuiverd. Behandeling van de producten (D) Na de scheiding en de zuivering moeten sommige producten nog behandeld worden voordat ze gebruikt kunnen worden. Je kunt op de tekening zien dat benzine één van die producten is, die nog behandeld moeten worden. Diesel Diesel is naast benzine een veel gebruikte brandstof voor auto s, maar vooral ook voor vrachtwagens. Stookolie Stookolie is de brandstof voor de meeste zeeschepen. Het is een zware oliesoort, die alleen in verwarmde toestand (80 C) gebruikt kan worden, omdat hij anders stolt tot een stroperige teerachtige massa. Bitumen Op vele raffinaderijen wordt naast stookolie ook bitumen gemaakt. We kennen bitumen bijvoorbeeld als grondstof voor het asfalt van de weg. Zwavel De zwavel, die wij uit de producten halen is een goede grondstof voor de chemische industrie. Ze wordt onder andere gebruikt bij de productie van lucifers en kunstmest. Je ziet, aardolieproducten worden zeer veelzijdig toegepast. Je laat er de auto op draaien, de verwarming mee verwarmen, de plastic verpakking mee beschermen, het vliegtuig mee vliegen en de weg mee asfalteren. Kortom aardolie is een onderdeel van het leven van elke dag. Ook van jouw leven. Op de tekening kun je de verschillende fasen in het verwerkingsproces volgen. Wij hebben in ons olieverhaal de verschillende producten al enkele malen genoemd.
w w w. z e e l a n d r e f i n e r y. n l