Een beginnershandleiding tot Brandstoffen
|
|
- Willem Goossens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Een beginnershandleiding tot Brandstoffen Energie is essentieel om te voorzien in de basisbehoeften van onze huishouding: koken, water verwarmen en verwarming. Maar het is ook een belangrijke factor voor onze gezondheid. Dit hangt af van het soort brandstof dat we gebruiken en de milieuverontreiniging die daarmee gepaard gaat. In de wereld zijn nog altijd meer dan 3 miljard mensen die hout, mest, kolen andere traditionele brandstoffen verbranden, in hun woning. de luchtverontreiniging veroorzaakt ademhalingsproblemen, oogirritatie en chronische luchtweg problemen, die soms tot de dood kunnen leiden. Het is belangrijk te weten welke verschillende soorten van huis brandstoffen er zijn, de voor-en nadelen, om de keuze te kunnen maken tussen brandstoffen die het minst risico opleveren voor onze gezondheid en het milieu. INHOUD 1. Introductie 2. Verschillende soorten huisbrandstoffen, karakteristieken, energetisch potentieel, opslagmogelijkheid, vergelijkbare kosten en milieuverontreiniging. - Aardgas - Olie - Steenkool - Biomassa (hout) - LPG (LPG) 1
2 1. INTRODUCTIE Tegenwoordig zijn brandstoffen erg belangrijk. Ze worden gebruikt voor verwarming, koken en voor onze voertuigen. Er zijn verschillende soorten brandstoffen op de markt met verschillende karakteristieken in termen van energie, prijs, voor-en nadelen. Films: (Day after tomorrow) (Future fuels: Consumer s guide to alternative energy) 2
3 2. VERSCHILLENDE VORMEN VAN HUIS BRANDSTOFFEN 2.1. AARDGAS Het is reukloos en kleurloos gas dat bestaat uit een mix van gassen die uit de aarde gewonnen word uit grote voorraden op grote diepten. Water is er uit verwijderd en het wordt op verschillende manier vervoerd. Door zijn fysieke eigenschappen kan het gas vervoerd worden door hoge drukpijpen genoemd gaspijpen. Het wordt niet zoals andere gassen opgeslagen in tanks als het nog vloeibaar is want het moet onder speciale condities van druk en temperatuur opgeslagen worden.. Wanneer aardgas wordt verbrand produceert het veel warmte, daarom is het ook zo bruikbaar in huishoudens. De calorische waarde is ongeveer kcal / m3. Ondanks dat het reukloos is kunnen we het toch ruiken, doordat er een geur aan toegevoegd is. Dat ruikt onplezierig om ons opmerkzaam te maken op lekkages. Aardgas is lichter dan lucht daarom verdampt het snel in de atmosfeer. Aardgas is de tweede bron van primaire energie die in Europa gebruikt wordt (20% van de consumptie) en het neemt nog toe. Een reden voor het gebruik is dat het verontreinigingniveau lager is in vergelijking tot andere brandstoffen en het leidt tot hoogrenderende elektriciteit. Het nadeel dat over het algemeen de aardgas ver weg gewonnen moeten worden en gespecialiseerde transportsystemen nodig zijn. Film: (Natural gas: The energy to move forward) 3
4 2.2. OLIE Het is een natuurlijk vloeistof die bestaat uit een koolwaterstof mengsel. De calorische waarde varieert tussen 9000 en kcal / kg. Het is het resultaat van de verwerking, door inwerking van bepaalde bacteriën, van enorme massa's van plankton begraven door sedimenten onder bepaalde voorwaarden van druk en temperatuur. Het is daarom een fossiele brandstof, lichter dan water. Deze afzettingen worden opgeslagen in de grond tussen stenen. Ruwe olie is nutteloos. De componenten moeten worden gescheiden in een proces genaamd verfijnen. Deze techniek gebeurt in raffinaderij. De componenten worden gescheiden in de fractioneertoren door verhitting van de olie. In het hoogste deel van de toren worden de lichtste en vluchtige koolwaterstoffen verzameld en de zwaarste in het onderste deel. Petroleumraffinage resulteert in de volgende producten beginnend met de zwaarste, verkregen door hoge temperaturen in het onderste gedeelte van de fractioneertoren: - Vast afval, zoals asfalt - Zware oliën: Om machines te smeren. - Gasolie: Voor verwarming en dieselmotoren. - Kerosine: Voor vliegtuigmotoren. - Benzine. - Gas: butaan, propaan, zoals huisbrandolie. Als voordelen van olie kunnen we noemen dat deze energie, goede prestaties levert en het verschillende producten levert. Echter, als zijnde niet-duurzaam, zullen de olievoorraden geleidelijk afnemen en als dit gebeurt, zal de prijs hoger worden. Daarbij is het zeer giftig, vervuilend en draagt het bij aan het broeikaseffect en zure regen. Film: (Ontdek de vele toepassingen van olie en de rol van olie raffinaderij in ons dagelijks leven) 4
5 2.3. STEENKOOL De eerste fossiele brandstof die gebruikt werd is steenkool en er is voldoende reserve. Het maakt 70% van de wereld energie voorraden van fossiele brandstof uit, die we op dit moment kennen, voor de productie van electriciteit over de hele wereld. Het komt uit de verwerking van grote planten uit het Carboon tijdperk. Deze begraven groenten ging door een fermentatieproces, in afwezigheid van zuurstof door de gecombineerde werking van micro-organismen, geschikte temperatuur en druk. In de loop van de tijd werd het koolstofgehalte verhoogd. Hierdoor verhoogt de kwaliteit en de calorische waarde. Volgens dit criterium kan de steenkool worden ingedeeld in: Turf is de nieuwste steenkool. Het heeft een hoog vochtgehalte (tot 90%), lage calorische waarde (minder dan 2000 kcal / kg) en een koolstofarme percentage (minder dan 50%). Het wordt gedroogd voor gebruik. Het wordt gevonden in moerassen. Het wordt gebruikt voor verwarming. Bruinkool: Calorische waarde van minder dan 7000 kcal / kg, met meer dan 50% koolstof verhouding en een hoge luchtvochtigheid (30%). Het wordt gevonden in open putten. Het gebruik is vaak rendabel. Het wordt gebruikt in energiecentrales. Steenkool: Het heeft een hoge calorische waarde, meer dan 7000 kcal / kg en hoger koolstofgehalte (85%). Het wordt gebruikt in elektriciteitscentrales en metaalsmelterijen. Antraciet: De oudste vorm van steenkool. Het heeft meer dan 90% koolstof. Het brandt gemakkelijk en heeft een hoge calorische waarde (meer dan 8000 kcal / kg). Er zijn ook kunstmatige soorten steenkool zoals cokes of houtskool. 5
6 Steenkool is een belangrijke bron van brandstof die gebruikt wordt voor de opwekking van elektriciteit. Het is ook essentieel voor de productie van ijzer en staal. In feite komt bijna 70% van de staalproductie van ijzer, verhit in hoogovens die werken op steenkool. Het grote voordeel van steenkool is dat het, op een eenvoudige, gemakkelijke manier, zorgt voor een grote hoeveelheid energie. Als nadeel, moet worden opgemerkt dat de afvalstoffen giftig zijn en het niet duurzaam. Anderzijds draagt de verbranding bij aan milieuproblemen zoals het broeikaseffect en zure regen, vooral omdat het een hoge mate van zwavel bevat. 6
7 2.4. BIOMASSA Bio-energie of biomassa energie is een vorm van duurzame energie die verkregen wordt uit de verwerking van organisch materiaal dat geproduceerd wordt in sommige industriële, biologische of mechanische processen. In het algemeen bestaat het uit levende dingen (planten, menselijk en dierlijk materiaal) of hun restanten en afval. Biomassa energie wordt direct gebruikt door bijv. verbranding of door omzetting naar andere substanties die gebruikt worden voor brandstof of voedsel. Wij in Europa hebben een lichte voorkeur voor bio-energie in Europa, in vergelijking tot Noord-Amerika Duitsland is de grootste gebruiker van bio-energie, met 16% van het totaal in EU in Dit vertegenwoordigt een consumptie van 128 TWh, met een omzet van miljoen euro. Daarmee wordt meer dan 50 miljoen ton CO 2. minder uitgestoten in de atmosfeer. In 2007 maakte biomassa 5% van de totale primaire energieconsumptie uit. Een percentage dat zal toenemen tot 10% (in 2020) en 15% (in 2030). Tegenwoordig maakt de technologie toegepast voor biomassa een grote ontwikkeling door. Het belangrijkste voordeel van biomassa is dat het minder CO 2 uitstoot geeft. Het geeft minder schadelijke stoffen en heeft bijna geen vaste deeltjes. Indien afvalstoffen van andere activiteiten worden gebruikt als biomassa, resulteert dit in recycling en afvalvermindering. Het vermindert de afhankelijkheid van buitenlandse brandstof. 7
8 Het grootste nadeel is dat het hogere productiekosten kent in vergelijking met de energie die van fossiele brandstoffen komt. Het heeft ook een lagere energie-efficiëntie in vergelijking met fossiele brandstoffen. Bovendien heeft de grondstof een lage energiedichtheid waardoor het veel volume vergt en daardoor tot transport en opslagproblemen kan leiden. Film: (What is biomass?) 8
9 2.4. LIQUEFIED PETROLEUM GAS (LPG) LPG is een mengsel van butaan en propaan. Het wordt verkregen in raffinaderijen door olieraffinage en heeft een calorische waarde van ongeveer kcal/m3. Door de fysische eigenschappen vindt de distributie plaats door het in vloeibare toestand onder hoge druk, in stalen cylinders te verpakken. Voor het uiteindelijke gebruik wordt het in lage druk staat gebracht. Een van de grote voordelen in vergelijking met aardgas is de grotere hoeveelheid warmte per volume-eenheid van gas. Echter, zoals aardgas, is een geurstof nodig om haar aanwezigheid in de atmosfeer te kunnen vaststellen in geval van lekkage. Daarbij is LPG zwaarder dan lucht. Wanneer er lekkage optreedt van het gas concentreert het zich op grondniveau, waardoor het een gevaar kan vormen voor de gebruiker. Dit en de ernstige gevolgen van inademing zijn de voornaamste nadelen. Film: (Liquid Petroleum LP Gas 1960) 9
10 Informatieve websites: /biomasa.htm#wav This information was presented as part of the Senior Engagement in a Green Economy Project (SEE-GREEN) funded by Lifelong Learning Programme (Gruntdvig) through the European Commission. The project time line is November 2011 to For more information and to take part in our online community visit: 10
Een beginners handleiding voor het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden.
Een beginners handleiding voor het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden. Waarom moet je leren over het opwekken van je eigen energie en er ook voor betaald worden! Het antwoord is
Nadere informatieEen mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken
Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie
Nadere informatieKolenvergasser. Kolenvergasser 2009-02-01 hdefc.doc
Kolenvergasser 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 Beantwoord de vragen 1 t/m 3 aan de hand van het in bron 1 beschreven proces. Bron 1 De
Nadere informatieAardolie is een zwart, stroperig mengsel van heel veel stoffen, wat door middel van een bepaalde scheidingsmethode in zeven fracties gescheiden wordt.
Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,
Nadere informatieMethanol. Formule. Brandalcohol, methylalcohol. Productie. (a) Productie van synthesegas. (i) Traditionele methoden
Methanol Formule CH3OH Naam Familie Productie Brandalcohol, methylalcohol Alcoholen (a) Productie van synthesegas (i) Traditionele methoden Methanol wordt vervaardigd uit synthesegas dat een mengsel is
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieEen beginners handleiding hoe een CV ketel / heet water systeem te kiezen.
Een beginners handleiding hoe een CV ketel / heet water systeem te kiezen. Waarom leren over hoe je een CV ketel moet kiezen? Om de beste oplossing voor je huis te vinden! INHOUD 1. Introductie 2. Type
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatieWaarom doen we het ook alweer?
Apart inzamelen van gft-afval Als Vereniging Afvalbedrijven stimuleren we dat al het afval in Nederland op de juiste manier wordt verwerkt. Hierbij houden we rekening met het milieu en de kosten. De meest
Nadere informatieKuwait Petroleum Europoort, Q8KPE
SPREEKBEURT 1/8 Kuwait Petroleum Europoort, Q8KPE Q8KPE is gelegen in Rotterdam Europoort. De locatie Europoort heeft de grootste haven ter wereld waar veel producten worden gemaakt en verhandeld. Voor
Nadere informatieDe meeste verbrandingsproducten zie en ruik je niet. Maar je kunt ze wel aantonen met een zogeheten reagens.
Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,
Nadere informatiede heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens de secretarisgeneraal van de Europese Commissie
Raad van de Europese Unie Brussel, 26 november 2015 (OR. en) 14624/15 ADD 1 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 24 november 2015 aan: Nr. Comdoc.: Betreft: ENV 742 STATIS 88 ECO 145 FIN 848 DELACT 160 de
Nadere informatieBiomassa: brood of brandstof?
RUG3 Biomassa: brood of brandstof? Centrum voor Energie en Milieukunde dr ir Sanderine Nonhebel Dia 1 RUG3 To set the date: * >Insert >Date and Time * At Fixed: fill the date in format mm-dd-yy * >Apply
Nadere informatieDuurzame biomassa. Een goede stap op weg naar een groene toekomst.
Duurzame biomassa Een goede stap op weg naar een groene toekomst. Nuon Postbus 4190 9 DC Amsterdam, NL Spaklerweg 0 1096 BA Amsterdam, NL Tel: 0900-0808 www.nuon.nl Oktober 01 Het groene alternatief Biomassa
Nadere informatieOp ontdekkingstocht naar aardolie
O p o n t d e k k i n g s t o c h t n a a r a a r d o l i e Op ontdekkingstocht naar aardolie Miljoenen jaren geleden De mens heeft in de loop van de tijd vele vormen van energie gebruikt: spierkracht,
Nadere informatie(autogas en propaan)
Petitie Geen accijnsverhoging LPG (autogas en propaan) De Vereniging Vloeibaar Gas (VVG) vraagt u de voorgenomen accijnsverhoging op LPG met 0,07 per liter naar 0,18 per liter per 1 januari 2014 niet door
Nadere informatieProject Energie. Week 1ABC: Mens en dier
Project Energie. Week 1ABC: Mens en dier Info: Wat is energie? Energie geeft kracht, licht, warmte en beweging. De zon geeft ons licht en warmte. Voedsel is de brandstof van mensen en dieren. Door te eten
Nadere informatieCO2 reductie
CO2 reductie 2015-2020 1 In dit document willen wij onze CO2 uitstoot publiceren over de jaren 2015, 2016 en 2017. Daarbij nemen wij alvast een voorschot op de verwachting voor het jaar 2020 als we de
Nadere informatieKernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)
Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere
Nadere informatieBoeren met energie. 11 November 2010
Boeren met energie 11 November 2010 Wat doen wij? Ontwikkelen projecten energie uit biomassa Opzetten expertisecentrum energie uit hout droogtechnieken stookgedrag rookgasmetingen rookgasreiniging Ontwikkelen
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 9 Samenvatting door Dylan 551 woorden 30 december 2016 9 4 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Aardolie ( onzuivere stof ) - Organisch materiaal -
Nadere informatieAfsluitende les. Leerlingenhandleiding. Alternatieve brandstoffen
Afsluitende les Leerlingenhandleiding Alternatieve brandstoffen Inleiding Deze chemie-verdiepingsmodule over alternatieve brandstoffen sluit aan op het Reizende DNA-lab Racen met wc-papier. Doel Het Reizende
Nadere informatieTB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen
TB141-E Introductie in Energie & Industriesystemen Oefententamen 1 Aanwijzingen: Lees de vragen vooraf door en deel de beschikbare tijd in voor beantwoording van de vragen. Dit tentamen beslaat 20 meerkeuzevragen
Nadere informatieClean fuel. LNG Facts & Figures
1 LNG Facts & Figures Waarom LNG Schoon Zonder nabehandeling voldoen aan emissie standaarden Veilig Lichter dan lucht als het verdampt Moeilijk ontsteekbaar Enorme voorraden Past in Europese doelstelling
Nadere informatieBeginners Handleiding Slimme Meters & Slimme Energie Gebruikers
Beginners Handleiding Slimme Meters & Slimme Energie Gebruikers Waarom leren over Slimme Meters? Het antwoord is omdat: De energiekosten elk jaar stijgen Omdat je daarmee inzicht krijgt in het verbruik
Nadere informatieLeerlingenhandleiding
Leerlingenhandleiding Afsluitende module Alternatieve Brandstoffen - Chemie verdieping - Ontwikkeld door dr. T. Klop en ir. J.F. Jacobs Op alle lesmaterialen is de Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Gelijk
Nadere informatieHet milieu is rechtstreeks verantwoordelijk voor onze gezondheid (zuivere lucht, zuiver water zijn nodig om te overleven.)
Samenvatting door een scholier 988 woorden 20 mei 2015 0 keer beoordeeld Vak Biologie Welke soorten verontreiniging van het milieu kennen we? Lucht verontreiniging Water verontreiniging Bodem verontreiniging
Nadere informatie1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen
1.5 Alternatieve en gasvormige brandsstoffen Vooreerst worden de gasvormige brandstoffen uiteengezet. Vervolgens worden de verschillende alternatieve brandstoffen. 1.5.1 Gasvormige brandstoffen Aardgas
Nadere informatieKoolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen.
Koolstofcyclus Samenvatting Koolstof wordt teruggevonden in alle levende materie en in sedimenten, gesteenten, de oceanen en de lucht die we inademen. Er is een uitwisseling van koolstof tussen oceanen,
Nadere informatie3. Leid uit de formules van water, zwaveldioxide en zwavelzuur af welke stof uit de lucht hier bedoeld wordt..
Steenkool Steenkool komt in heel veel verschillende vormen voor. Dat geldt voor het uiterlijk van de steenkool. De kleur van steenkool kan bijvoorbeeld variëren van bruin tot zwart, steenkool kan hard
Nadere informatieHoofdstuk 3. en energieomzetting
Energie Hoofdstuk 3 Energie en energieomzetting Grootheid Energie; eenheid Joule afkorting volledig wetenschappelijke notatie 1 J 1 Joule 1 Joule 1 J 1 KJ 1 KiloJoule 10 3 Joule 1000 J 1 MJ 1 MegaJoule
Nadere informatieOverzicht lessenserie Energietransitie. Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les.
1 Lessen Energietransitie - Thema s en onderwerpen per les. 2 Colofon Dit is een uitgave van Quintel Intelligence in samenwerking met GasTerra en Uitleg & Tekst Meer informatie Kijk voor meer informatie
Nadere informatieCuraçao Carbon Footprint 2015
Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding
Nadere informatieKansen in technologie door wijzigende wetgeving. André Hof Cofely
Kansen in technologie door wijzigende wetgeving André Hof Cofely Cofely Cofely is het belangrijkste merk van GDF SUEZ Energy Services GDF SUEZ omvat de volledige energieketen van elektriciteit en aardgas
Nadere informatie4 Verbranding. Bij gele vlammen ontstaat roet (4.1)
4 Verbranding Verbrandingsverschijnselen (4.1) Bij een verbranding treden altijd een of meer van de volgende verschijnselen op: rookontwikkeling, roetontwikkeling, warmteontwikkeling, vlammen, vonken.
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4
Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.
Nadere informatieBegrippen. Broeikasgas Gas in de atmosfeer dat de warmte van de aarde vasthoudt en zo bijdraagt aan het broeikaseffect.
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Informatieblad Begrippen Biobrandstof Brandstof die gemaakt wordt van biomassa. Als planten groeien, nemen ze CO 2 uit de lucht op. Bij verbranding van de biobrandstof komt
Nadere informatieLes Biomassa. Werkblad
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne-energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%
Nadere informatieSamenvatting Biologie Thema 7
Samenvatting Biologie Thema 7 Samenvatting door een scholier 1416 woorden 5 juni 2012 6,8 19 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Par. 1 De mens is afhankelijk van het milieu. De mens
Nadere informatieLes Biomassa LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE. Werkblad. Les Biomassa Werkblad. Over biomassa. Generaties biobrandstoffen
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les Biomassa Werkblad Les Biomassa Werkblad Niet windenergie, niet zonne- energie maar biomassa is de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in Nederland. Meer dan 50%
Nadere informatieFossiele brandstoffen? De zon is de bron!
Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een
Nadere informatieBijlage 1.2.2bis bij het besluit van de Vlaamse Regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne
Bijlage 4 bij het besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse besluiten inzake leefmilieu houdende omzetting van Europese richtlijnen en andere diverse wijzigingen Bijlage 1.2.2bis bij het
Nadere informatieGroep 8 Basisles: Elektriciteit opwekken
Leerkrachtinformatie Lesduur: 35 tot 40 minuten Deze basisles kunt u op verschillende manieren organiseren: A. Klassikaal (35 minuten) U verzorgt en begeleidt de les. U gebruikt hierbij deze leerkrachtinformatie
Nadere informatieLes Koolstofkringloop en broeikaseffect
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Les Koolstofkringloop en broeikaseffect Werkblad Zonlicht dat de aarde bereikt, zorgt ervoor dat het aardoppervlak warm
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen
Alternatieve energiebronnen energie01 (1 min, 5 sec) energiebronnen01 (2 min, 12 sec) Windenergie Windmolens werden vroeger gebruikt om water te pompen of koren te malen. In het jaar 650 gebruikte de mensen
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieDe inhoud van uw gascilinders. Veiligheidsboekje nr. 1
De inhoud van uw gascilinders Veiligheidsboekje nr. 1 1 Beste gasgebruiker, Messer produceert en levert een brede waaier aan gassen. Gassen zijn veilig om mee te werken - zolang u rekening houdt hun specifieke
Nadere informatieHoofdstuk 3 Organische stoffen
oofdstuk 3 Organische stoffen 3.1 Organische stoffen Organische stoffen bestaan uit moleculen die opgebouwd zijn uit één of meer koolstofatomen die onderling en/of aan andere atomen gebonden zijn door
Nadere informatie2016-04-15 H2ECOb/Blm HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling
HOE KAN DE ENERGIETRANSITIE WORDEN GEREALISEERD? Probleemstelling Op de internationale milieuconferentie in december 2015 in Parijs is door de deelnemende landen afgesproken, dat de uitstoot van broeikasgassen
Nadere informatieElektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto
Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto Bron 1: Elektrische auto s zijn duur en helpen vooralsnog niets. Zet liever in op zuinige auto s, zegt Guus Kroes. 1. De elektrische auto is in
Nadere informatieWie zijn wij? Esso brandstoffen. Eigen tankstations. Brandstoffen. Strategische voorraad tot 23 miljoen liter. Levering binnen uur
Welkom In 1948 begonnen in Groot-Ammers Smeermiddelen Brandstoffen Wie zijn wij? Esso brandstoffen Eigen tankstations Strategische voorraad tot 23 miljoen liter Levering binnen 24-48 uur Eigen logistiek
Nadere informatieInleiding: energiegebruik in bedrijven en gebouwen
Inleiding: energiegebruik in bedrijven en gebouwen Energie Energie is een eigenschap van de materie die kan worden omgezet in arbeid, warmte of straling. De eenheid van energie is de Joule. De fundamentele
Nadere informatie2: vermindering van koolmonoxide, kooldioxide, zwaveldioxide en stikstofoxide en dat is erg goed om het broeikaseffect tegen te houden.
Stelling door T. 1429 woorden 12 juni 2014 7,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Stelling 1: openbaar vervoer moet gratis worden 1: km autorijden levert dan per passagier gemiddeld zeven keer
Nadere informatie6,3. Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december keer beoordeeld. Inleiding
Werkstuk door een scholier 1843 woorden 2 december 2003 6,3 32 keer beoordeeld Vak ANW Inleiding Energie is iets dat altijd in de buurt is. Bijvoorbeeld een boterham eten, tanken en wassen. Het meeste
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatieWat is een explosie? Een explosie is een zeer snel verlopende brand met een vrijkomende (verwoestende) drukgolf.
Toolbox: Brand en Explosie Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat is brand? Brand is een chemische reactie van
Nadere informatieRol energiedragers binnen de Nederlandse energievoorziening
Indicator 12 februari 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Energie speelt een cruciale
Nadere informatie5,5. Samenvatting door M woorden 10 juni keer beoordeeld Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop.
Samenvatting door M. 1285 woorden 10 juni 2013 5,5 4 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar 13.1 Allemaal nodig? Wij maken deel uit van de voedselkringloop. Consumenten dieren en mensen Afvaleters
Nadere informatieOnze energie maakt het verschil
Onze energie maakt het verschil 1 Propaangas van Benegas Benegas is specialist op het gebied van propaangas. Benegas is niet alleen leverancier van gas in bulktanks en gasflessen, maar kan ook de plaatsing
Nadere informatiesemester 2 vervuilingen in de brandstof fossiele brandstoffen - - -
Nieuwe sectie 1 Pagina 1 semester 2 maandag 2 februari 2015 12:52 fossiele brandstoffen vast vloeibaar, gas ontstaan in vroeger tijden samenstelling verschilt met vindplaats Het zijn allemaal koolwaterstoffen
Nadere informatieHierbij gaat voor de delegaties document C(2015) 6863 final - Bijlagen 1 tot en met 4.
Raad van de Europese Unie Brussel, 14 oktober 2015 (OR. en) 13021/15 ADD 1 ENER 354 ENV 627 DELACT 136 BEGELEIDENDE NOTA van: ingekomen: 12 oktober 2015 aan: de heer Jordi AYET PUIGARNAU, directeur, namens
Nadere informatieaardgas tank ik bij DATS 24 www.dats24.be CNG aardgas voor voertuigen De slimme ecomobiele toekomst is vandaag Transitiebrandstof
CNG aardgas voor voertuigen CNG betekent letterlijk samengeperst natuurlijk gas en is eenvoudigweg de samengeperste variant van het aardgas dat we kennen voor huishoudelijk gebruik. CNG is al een tijdje
Nadere informatieEen overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië
Een overzicht van de hernieuwbare-energiesector in Roemenië Roemenië ligt geografisch gezien in het midden van Europa (het zuidoostelijk deel van Midden-Europa). Het land telt 21,5 miljoen inwoners en
Nadere informatieENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2010 60%
ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2010 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be
Nadere informatieEEN. De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD
EEN De feiten op een rij! BEWUSTE KEUZE MAKEN VOOR UW NIEUWE HAARD De nieuwste generatie gashaarden zijn praktisch, mooi, duurzaam en klaar voor de toekomst! Met de huidige discussies kunt u zich afvragen
Nadere informatieEen beginners handleiding voor duurzame energie
Een beginners handleiding voor duurzame energie Waarom leren over duurzame energie? Het antwoord is omdat: een schone energiebron is het niet begrensd wordt door geografische grenzen en geo-politiek INHOUD
Nadere informatieFOSSIELE BRANDSTOFFEN
FOSSIELE BRANDSTOFFEN De toekomst van fossiele energiebronnen W.J. Lenstra Inleiding Fossiele energiebronnen hebben sinds het begin van de industriele revolutie een doorslaggevende rol gespeeld in onze
Nadere informatieBioethanol in den Niëderlanden
Bioethanol in den Niëderlanden Nationale Ziele und Bioethanol für Mobilität Age van der Mei 13 december 2007 DUINN Age van der Mei. Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit dit stuk mag worden
Nadere informatieDe waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie
De waarde van het BBP Onderzoek naar de consumptie van energie Geschreven door: Lesley Huang en Pepijn Veldhuizen Vakken: Economie School en klas: Scholengemeenschap Were Di, vwo 6 Begeleider: De heer
Nadere informatieEnergietransitie en transportveiligheid
Energietransitie en transportveiligheid Nils Rosmuller Lector Transportveiligheid (IFV) Kennistafel transport gevaarlijke stoffen 4 februari 2019 Rode draad Energietransitie en de veiligheidsregio: grote
Nadere informatieBio Energy to Overijssel
Bio Energy to Overijssel Wat is BE2.O? BE2.O is een gezamenlijk project van de provincie Overijssel, de Universiteit Twente en regionale bedrijven met als doel in Overijssel de toepassing van bio-energie
Nadere informatieFlipping the classroom
In dit projectje krijg je geen les, maar GEEF je zelf les. De leerkracht zal jullie natuurlijk ondersteunen. Dit zelf les noemen we: Flipping the classroom 2 Hoe gaan we te werk? 1. Je krijgt of kiest
Nadere informatieWat zijn voor Nederland de argumenten voor en tegen CO2-afvang en -opslag (CCS*)?
Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de argumenten en CO2-afvang Nederland de
Nadere informatieVoordelen van houtpellets. ontstaat er een CO2 overschot en dat zorgt weer voor Premium Line
Voordelen van houtpellets Stoken op houtpellets is tot wel 40% goedkoper dan op gas. Het stoken van houtpellets is nagenoeg CO2 neutraal. Geen verspilling van resthout omdat iedere vezel van de boom gebruikt
Nadere informatieDE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL. Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen
DE NIEUWE VOLVO FM METHAAN-DIESEL Een doorbraak voor gasaangedreven zware voertuigen HOGE PRESTATIES, ZEER EFFICIËNT - ÉN EEN DUURZAME OPLOSSING De introductie van de Volvo FM Methaan-Diesel betekent
Nadere informatieBiomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)
Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA) Marit van Hout, PBL 10 oktober 2018, Den Bosch TKI BBE overleg Wat staat er over biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het
Nadere informatieEen ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.
8.1 1. Tijdens de verbranding van a. aluminium ontstaat er aluminiumoxide, b. koolstof ontstaat er koolstofdioxide, c. magnesiumsulfide ontstaan er magnesiumoxide en zwaveldioxide, want de beginstof bevat
Nadere informatieChemisch recyclen kunststof verpakkingen. Karen van de Stadt & Kees Kerstens
Chemisch recyclen kunststof verpakkingen Karen van de Stadt & Kees Kerstens Wat doen we vandaag Stand van zaken Chemisch recyclen voor kunststof verpakkingen Huidig systeem recyclen voor kunststof verpakkingen
Nadere informatiePraktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof
Praktische opdracht Scheikunde Biomassa als brandstof Praktische-opdracht door een scholier 694 woorden 13 april 2016 9 2 keer beoordeeld Vak Scheikunde Pagina 1 van 5 PO biomassa als brandstof (practicum
Nadere informatieBedreigingen. Broeikaseffect
Bedreigingen Vroeger gebeurde het nogal eens dat de zee een gat in de duinen sloeg en het land overspoelde. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer. De mensen hebben de duinen met behulp van helm goed vastgelegd
Nadere informatieToets_Hfdst10_BronnenVanEnergie
Toets_Hfdst10_BronnenVanEnergie Vragen Samengesteld door: visign@hetnet.nl Datum: 31-1-2017 Tijd: 11:10 Samenstelling: Geowijzer Vraag: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19,
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Biobased economy keuzekaart
Praktische opdracht ANW Biobased economy k Praktische-opdracht door een scholier 1807 woorden 26 juni 2011 4,7 3 keer beoordeeld Vak ANW Keuzeopdracht ANW Jan H. 4V SGL 09-06-2011 Biobased Economy Het
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2014 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieCryogeen LNG: Waar..
Cryogeen LNG: Voor het mileu een zegen!! Voor incident bestrijders een ramp?! VBE Seminar, 07-10-2015 te Gorinchem 9-10-2015 Dick Arentsen, AGS/Veiligheidskundige/Fire Engineer Waar.. Vrachtwagens Bussen
Nadere informatieManagement samenvatting
Management samenvatting Haalbaarheidsstudie - Bio-energie als duurzame oplossing voor het bereiken van energiedoelstellingen in de gemeente Ede 1. Introductie 1.1 Achtergrond Biomassa wordt over het algemeen
Nadere informatie1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen
2. 1. Lessuggesties Oriënterende en activiteiten op klasniveau 1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen Dit kwartet is een syntheseactiviteit. De meeste aspecten van energie die aan bod zijn gekomen,
Nadere informatieCirculair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019
De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in
Nadere informatieDuurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen
Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de
Nadere informatieENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST Samenvatting
ENERGIEBALANS VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST 216 Samenvatting EINDVERSIE - OKTOBER 218 1. Samenvatting van de energiebalans 216 Elk jaar stelt Leefmilieu Brussel de energiebalans van het Brussels
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2016 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieENERGIE- OBSERVATORIUM. Kerncijfers 2011 60%
ENERGIE- OBSERVATORIUM Kerncijfers 2011 20% 80% 60% 40% Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 1210 BRUSSEL Ondernemingsnr.: 0314.595.348 http://economie.fgov.be
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieE85 rijdende flexifuel auto uitstoot ten gevolge van de aanwezigheid van benzine in de brandstof.
Energielabel auto Personenwagens moeten voorzien zijn van een zogenaamd energielabel. Deze maatregel is ingesteld om de consument de mogelijkheid te geven om op eenvoudige wijze het energieverbruik van
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieCompact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw
Hoe maak je biogas? Inhoud presentatie Wie en wat is Biogas Plus? Hoe werkt een biogasinstallatie? Voor wie is een biogasinstallatie interessant? Is een biogasinstallatie duurzaam? Zijn subsidies nodig?
Nadere informatiezonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD
zonweringsdoeken gemaakt van planten THE FIRST SUNSCREEN FABRIC IN THE WORLD WITH CRADLE TO CRADLE CERTIFIED GOLD M + N PROJECTEN ONTWIKKELDE EEN NIEUWE GENERATIE ZONWERINGSDOEKEN, DIE DE HUIDIGE MATERIALEN
Nadere informatieBIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN. Johan van Groenestijn
BIORAFFINAGE ALGEN/ BIOBRANDSTOFFEN Johan van Groenestijn johan.vangroenestijn@tno.nl Biobased Economy In de Biobased Economy wordt biomassa gebruikt voor de productie van energie, transportbrandstoffen,
Nadere informatieEnergievoorziening Rotterdam 2025
Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,
Nadere informatieCO2 Reductie. Samen beter voor buiten
CO2 Reductie Samen beter voor buiten CO2 Reductie Door middel van deze presentatie willen wij u informeren over ons energiebeleid. Daarnaast willen wij u oproepen om ook binnen uw bedrijf een actief beleid
Nadere informatie