Vervoer gevaarlijke stoffen blijft groeien / Een overzicht in cijfers van

Transcriptie

1 Vervoer gevaarlijke stoffen blijft groeien / Een overzicht in cijfers van Hoe is het gesteld met de vervoerscijfers van gevaarlijke stoffen in Nederland? Het is altijd interessant om van tijd tot tijd de balans op te maken. Hierna volgt een overzicht van het vervoer van gevaarlijke stoffen in 2017 ten opzichte van 2016 en in vergelijking met vijf jaar eerder, naar modaliteit, soort, gewicht en per provincie. Dit vervoer blijkt in vijf jaar 8 procent gestegen te zijn, aldus het Centraal Bureau voor de Statistiek. Mathijs Jacobs en Paul Ras In 2017 is er 8 procent meer gevaarlijke stoffen over de weg vervoerd dan in Over het spoor zijn er juist minder gevaarlijke stoffen vervoerd (-13 procent). Het totale gevaarlijke stoffen vervoer via pijpleiding, binnenvaart, wegvervoer en spoorvervoer is in 2017 ten opzichte van 2016 nagenoeg gelijk gebleven. Het vervoer van gevaarlijke stoffen is, ten opzichte van vijf jaar eerder, met bijna 8 procent gestegen. Daling spoor In 2017 is er 240 miljoen ton aan gevaarlijke stoffen in Nederland vervoerd via pijpleiding (zie kader Nieuwe statistiek pijpleidingentransport), binnenvaart, wegvervoer en spoorvervoer. De grootste stromen gaan via pijpleiding (52 procent aandeel) en de binnenwateren (40 procent). Deze stromen zijn in 2017 nagenoeg gelijk gebleven, vergeleken met een jaar eerder. Over de weg werd er wel 8 procent (aandeel: 6,5 procent) meer gevaarlijke stoffen vervoerd. Dit betrof vooral vloeibare geraffineerde aardolieproducten, zoals benzine. Het verbruik van benzine en diesel voor de aandrijving van auto s, autobussen, vrachtwagens, motoren, brommers en dergelijke is in 2017 met ruim 3 procent gestegen ten opzichte van Het transport van gevaarlijke stoffen via spoor daalde met 13 procent, vooral door de daling in het vervoer van chemische basisproducten, dat met zogenaamde ketelwagens wordt vervoerd. Het aandeel van het spoorvervoer van gevaarlijke stoffen in 2017 bedroeg 1,4 procent. Wel meer dan vijf jaar eerder In 2017 ligt de hoeveelheid vervoerde gevaarlijke stoffen ruim 8 procent hoger dan vijf jaar eerder. Via alle vier de vervoerwijzen werden er, in vergelijking met 2013, meer gevaarlijke stoffen vervoerd. Deze toename over vijf jaar was, ondanks de daling in 2017 ten opzichte van een jaar eerder, met 22 procent het sterkst bij het spoorvervoer. Bij de overige vervoerwijzen lag de groei van het vervoer van gevaarlijke stoffen rond 8 procent. Gering aandeel De 240 miljoen ton aan gevaarlijke stoffen die in 2017 is vervoerd, heeft een aandeel van 18 procent in het totale goederenvervoer via pijpleiding, binnenvaart, wegvervoer en spoorvervoer. Het aandeel van het gevaarlijke stoffen vervoer in het totale goederenvervoer over de weg is met 2 procent het laagst. Bij de andere vervoerswijzen ligt dit aandeel hoger. Via pijpleiding worden vrijwel alleen maar gevaarlijke stoffen vervoerd, terwijl dit bij de binnenvaart ruim een kwart is. In 2017 was dit aandeel bij het spoorvervoer 8 procent.

2 Nieuwe statistiek pijpleidingentransport In 2018 werkt het CBS, samen met de Velin, de brancheorganisatie van pijpleidingeigenaren, en de pijpleidingeigenaren zelf, aan een nieuwe opzet van de statistiek over het transport via pijpleiding. In tegenstelling tot het wegvervoer, spoorvervoer en de binnenvaart, is er voor het transport door pijpleiding geen Europese verordening, waarin is geregeld dat de statistische bureaus van de EU-lidstaten deze statistieken (verplicht) samenstellen. Om toch een compleet statistisch beeld van het goederenvervoer van, naar, door en binnen Nederland via pijpleiding samen te stellen, werkt het CBS nu samen met de branche aan een vernieuwing, waardoor vanaf dit jaar ook het binnenlands transport in kaart wordt gebracht. Zuid- en Noord-Holland In de provincies Zuid-Holland (38 procent) en Noord-Holland (36 procent) worden veruit de meeste gevaarlijke stoffen per vrachtauto (NB Voor het wegvervoer is voor de detaillering naar provincie alleen vervoerd gewicht in Nederlandse vrachtauto s meegenomen), binnenvaartschip of trein gelost. In 2017 ging er driekwart van de in Nederland geloste gevaarlijke stoffen naar deze provincies, waar naast de zeehavens Rotterdam en Amsterdam ook grote (petro)chemische industrieën gevestigd zijn. Na Zuid- Holland en Noord-Holland werden de meeste gevaarlijke stoffen naar andere provincies met zeehavens vervoerd, namelijk Zeeland (Vlissingen/Terneuzen), met een aandeel van 9 procent en Noord-Brabant (Moerdijk) met een aandeel van 5 procent (zie figuur 1). Figuur 1 Gevaarlijke stoffen naar provincie, 2017 (bron: CBS)

3 Brandbare vloeistoffen Van alle gevaarlijke stoffen zijn de stoffen in ADR-klasse 3, brandbare vloeistoffen, veruit het meest vervoerd (62 procent). Het gaat hier om goederensoorten als benzine, diesel, gas- en dieselolie, aceton en ethanol. Bij alle vervoerswijzen is de ADR-klasse 3 de belangrijkste categorie goederen die wordt vervoerd. Bij de binnenvaart is het aandeel met bijna driekwart het hoogst, gevolgd door wegvervoer (56 procent) en pijpleiding met 53 procent. Bij het spoorvervoer is het aandeel 42 procent. De gevaarlijke stoffen in de ADR-klasse 2, samengeperste, vloeibaar gemaakte of onder druk opgeloste gassen, zijn na de ADR-klasse 3 de belangrijkste gevaarlijke goederen die worden vervoerd (ruim een kwart van het totale gevaarlijke-stoffenvervoer) (zie figuur 2). Figuur 2 Aandeel vervoerd gewicht naar ADR-klasse, 2017 (bron: CBS) Bijna de helft van de over de weg vervoerde gevaarlijke stoffen betrof in 2017 benzine, diesel en aceton. In figuur 4 wordt (afgeleid van het UN-nummer) de top 25 gevaarlijke goederen die over de weg zijn vervoerd en hun aandeel in het totaal van de vervoerde gevaarlijke stoffen over de weg gepresenteerd. UN-nummer Omschrijving Aandeel Benzine 27,2% Gasolie (=diesel) 17,6% Aceton 4,1%

4 UN-nummer Omschrijving Aandeel Vloeistof, verwarmd, n.e.g. 4,1% Milieugevaarlijke vloeistof, n.e.g. 3,1% Zwavelzuur, meer dan 41% zuur 2,8% Aardoliedestillaten, n.e.g. 2,6% Zoutzuur 2,3% Koolwaterstofgassen, mengsel, vloeibaar gemaakt, n.e.g. 2,3% Verf 2,2% Verwarmde vloeistof, brandbaar, n.e.g. 2,2% Kooldioxide 2,1% Butylacrylaten, gestabiliseerd 2,0% Argon, sterk gekoeld, vloeibaar 2,0% Stikstof, sterk gekoeld, vloeibaar 2,0% Butaan 1,1%

5 UN-nummer Omschrijving Aandeel Vloeistof, brandbaar, n.e.g. 1,1% Brandbare vloeistof, giftig, n.e.g. 1,0% Verf, bijtend, brandbaar 1,0% Acrylzuur, gestabiliseerd 0,9% Hypochloriet, oplossing 0,9% Hooi, stro of bhusa 0,9% Ethanol, oplossing 24-70% 0,8% Alcoholische dranken, div. concentraties alcohol 0,7% Propaan 0,6% Figuur 4 Top 25 gevaarlijke stoffen vervoerd over de weg (bron: CBS) Mathijs Jacobs en Paul Ras zijn beiden statistiek onderzoekers bij het Centraal Bureau voor de Statistiek Nummer 4, september 2018

6 Bekijk deze editie Artikel in PDF webltr_p016_ltr-gvld pdf Auteur(s) Mathijs Jacobs en Paul Ras Rubriek Modaliteitsoverschrijdend Tags Binnenvaart, Spoorvervoer, Wegvervoer Gerelateerde berichten In 2017 meer goederen uit het buitenland aangevoerd (24 januari 2019) Beleidsdoorlichting Omgevingsveiligheid gepubliceerd (3 januari 2019) Goederenvervoer steeds vaker via logistieke knooppunten (21 december 2018) Nieuwe tarieven CBR gepubliceerd (17 december 2018) Nieuwsfeiten nummer (editie ) Gevaarlijke Lading, Sdu