Leerlinghandleiding allergie, 2014 1
Colofon Documenttitel: Leerlinghandleiding allergie Auteur: Deelnemer van het DOT 2013/2014 van Bètasteunpunt Wageningen: Annemieke Gemmink, Christelijk Lyceum Veenendaal Wetenschappelijke expert: Huub Savelkoul, Wageningen University Onder redactie van: Marijke Domis Vormgeving: Margriet van Vianen, Christiaan Smits en Vincent Peters 2014. Versie 1.0 Het auteursrecht op de module berust bij Wageningen University. Wageningen University is derhalve de rechthebbende zoals bedoeld in de hieronder vermelde Creative Commons licentie. De auteurs hebben bij de ontwikkeling van de module gebruik gemaakt van materiaal van derden en daarvoor toestemming verkregen. Bij het achterhalen en voldoen van de rechten op teksten, illustraties, enz. is de grootst mogelijke zorgvuldigheid betracht. Verantwoording van de figuren is in de docentenhandleiding te vinden. Mochten er desondanks personen of instanties zijn die rechten menen te kunnen doen gelden op tekstgedeeltes, illustraties enz. van een module, dan worden zij verzocht contact op te nemen met Wageningen University. De module is met zorg samengesteld en getest. Wageningen University en Bètasteunpunt Wageningen aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor onjuistheden en/of onvolledigheden in de module. Ook aanvaarden Wageningen University en Bètasteunpunt Wageningen geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade, voortkomend uit (het gebruik van) deze module. Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding- NietCommercieel-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Leerlinghandleiding allergie, 2014 2
Leerlinghandleiding allergie Je krijgt de opdracht om met een groepje een filmpje over allergie te maken. Daarvoor moet je een goede kennis van het afweersysteem hebben. In de voorbereidende les leer je uit welke onderdelen het afweersysteem bestaat, wat de functie is van deze cellen, en wat het verschil is tussen de aangeboren en de verworven immuniteit. Daarbij gaat het niet alleen om afweer tegen ziekteverwekkers maar ook tegen onschuldige indringers bij een allergie en wat een allergische reactie inhoudt. Daarna krijg je instructie over het maken van het filmpje. In het tweede gedeelte van de module maak je met een groepje een filmpje over allergie. Daar krijg je 8 lessen voor. Deze film wordt beoordeeld en het cijfer telt mee als onderdeel van het schoolexamen. Je leert de functie van de verschillende onderdelen van het afweersysteem. Je kunt de verschillende onderdelen van het afweersysteem benoemen en onderscheid maken tussen een reactie van de B-lymfocyten en die van de T-lymfocyten. Je kunt aangeven welke impact een allergie heeft op het dagelijks leven Je kunt uitleggen dat een allergie niets anders is dan een verwarde afweerreactie. Je kunt de bloedcellen en functies van de verschillende bloedcellen die betrokken zijn bij een allergische reactie benoemen. Leerlinghandleiding allergie, 2014 3
Filmpje over allergie maken Flipping the classroom: Bestudeer dit thema in je boek en je Binas (Biodata) zelfstandig en bekijk de volgende uitleg op YouTube: Khan academy overview Immune system: https://www.youtube.com/playlist?list=pl14eb6c745989fc22 Tijdens de komende 8 lessen werk je aan de onderstaande opdracht. Opdracht: Film allergie Doel: leg uit met behulp van een zelfgemaakt filmpje hoe een allergie ontstaat enwerkt. Kies een allergie uit het volgende rijtje: wespengif, huisstofmijt, kiwi, graspollen, boompollen, schaal/schelpdieren, soja, kippenei, glutentarwe, koemelk, pinda. Je werkt hierbij in groepjes van 4 à 5 leerlingen. Je maakt vooraf een storyboard zodat je docent kan controleren of jullie op het juiste spoor zitten. Jullie mogen de vorm van de film zelf kiezen. Neem als doelgroep voor je filmpje het niveau van klas V4/5: je mag dus veronderstellen dat bepaalde termen bekend zijn. Je filmpje mag maximaal 5 minuten duren. Je krijgt er een cijfer voor dat meeweegt in de toets Immunologie. Uiteraard gaat het om de correcte inhoud en is de vorm daaraan ondergeschikt. Je zet hem op YouTube en we bekijken de film klassikaal. Als toeschouwer krijg je een beoordelingsformuliertje voor de andere filmpjes. Vereisten: in je filmpje leg je minimaal uit welk eiwit (-stuk: naam van de epitoop en de aminozuurvolgorde) de trigger is voor de allergie (die jullie gekozen hebben) en welke functie de hieronder genoemde cellen / moleculen hebben bij het ontstaan van de allergische reactie. De allergische reactie zelf is natuurlijk ook een onderdeel van de film die je maakt. Besteed daarbij ook aandacht aan de effecten die de allergische reactie heeft op het lichaam. Cellen/moleculen; denditrische cel/macrofaag (=APC), antigeen, MHCII, Th2-cel, IL-4, B-lymfocyt, IgE, mestcel, histamine. Tijdens de lessen maak je het storyboard: voordat je gaat filmen heb je goedkeuring nodig van je docent. Daarna kun je tijdens de lessen het filmen/bewerken uitvoeren. Uiteraard is de docent beschikbaar om vragen aan te stellen. In de laatste les (les 9) bekijken we alle filmpjes en beoordelen we gezamenlijk of alle informatie correct verwerkt is. Het beoordelingsmodel vind je op de volgende pagina. Leerlinghandleiding allergie, 2014 4
Beoordeling Film allergie Jullie beoordelen elkaar met behulp van de onderstaande tabel: Onderdeel Originaliteit Duidelijkheid/niveau Verstaanbaarheid Inhoud: Epitoop is uitgelegd Route van ontstaan Werking mestcel Juiste T-helpercel Juiste MHC klasse Juiste interleukines Juiste keuze dendritische cel/macrofaag Tijd tussen 4-6 minuten Som Punten 0, 1 of 2 Leerlinghandleiding allergie, 2014 5