Unieke Kansen Programma Verduurzaming warmte en koude

Unieke Kansen Programma Verduurzaming warmte en koude handleiding

Unieke Kansen Programma Verduurzaming warmte en koude handleiding

2 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding INHOUDSOPGAVE Introductie 3 1 Achtergrond van de subsidieregeling 4 1.1 Aanvalsplan warmte 4 1.2 TERM 4 1.3 Welke projecten komen voor subsidie in aanmerking? 5 1.4 Hoeveel subsidie kunt u ontvangen? 5 1.5 Beperkingen en specifieke voorwaarden 6 1.6 Beoordelingscriteria 7 2 Subsidie aanvragen 8 2.1 De procedure in zes stappen 8 2.2 De onderdelen van de subsidieaanvraag 9 2.3 Als uw project subsidie krijgt toegekend 10 Bijlagen 13 Bijlage 1 Toelichting samenwerkingsovereenkomst 13 Bijlage 2 MKB toets 15 Bijlage 3 Verschillen tussen deze tender en eerdere UKR tenders 17 Bijlage 4 Begrippenlijst 18

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 3 Introductie Het Unieke Kansen Programma (UKP) Verduurzaming Warmte en Koude is onderdeel van het aanvalsplan warmte, één van de speerpunten van de Innovatieagenda Energie. Dit programma geeft invulling aan de tweede en derde golf van Schoon en Zuinig. SenterNovem voert deze regeling uit in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. In hoofdstuk 1 leest u hoe de regeling opgezet is, welke projectvormen voor subsidie in aanmerking komen en welke beoordelingscriteria er zijn. Hoofdstuk 2 vertelt u in zes stappen hoe u subsidie kunt aanvragen en geeft een overzicht van de onderdelen waaruit een subsidieaanvraag bestaat. Daarnaast treft u in deze handleiding drie bijlagen aan. Bijlage 1 bevat de toelichting op de samenwerkingsovereenkomst. Bijlage 2 is een MKB-toets en bijlage 3 is een samenvatting van de verschillen van deze UKP tender met eerdere tenders van de UKR. Tot slot bevat deze handleiding een verklarende woordenlijst.

4 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding 1 Achtergrond van de subsidieregeling Warmte speelt een heel belangrijke rol in het Nederlandse energiegebruik. Het belang van koude neemt toe. Het kabinet heeft in het programma Schoon en Zuinig hoge ambities geformuleerd voor energiebesparing, toepassing van duurzame energie en reductie van CO 2 uitstoot. De ambities zijn uitgewerkt in de Innovatieagenda Energie en het Aanvalsplan Warmte. Het toepassen van méér duurzame warmte, duurzame koude en restwarmte of -koude is uiteraard van groot belang om de doelstellingen te halen. Deze UKP tender richt zich op innovatieve investeringsprojecten, die vooruitlopen op de praktijk van de toekomst. 1.1 Aanvalsplan warmte Onze regering noemt de verduurzaming van de energievoorziening één van de belangrijkste opgaven voor de komende ren. Daarom is het Werkprogramma Schoon en Zuinig opgesteld. Dit programma heeft tot doel een trendbreuk te realiseren in de manier waarop de maatschappij energie gebruikt en produceert. Zonder innovatie gaat dat niet. Daarom zijn ook de initiatieven van het Werkprogramma Nederland Ondernemend Innovatieland van belang, één van de andere pijlers van het kabinetsbeleid. De Innovatieagenda Energie geeft aan op welke thema s het Kabinet in de komende ren wil inzetten, daarbij geïnspireerd door de Platforms EnergieTransitie en het Regieorgaan EnergieTransitie. Warmte wordt daarin gezien als een doorsnijdend thema. Het komt onder andere aan de orde bij de platforms Ketenefficiency, Gebouwde Omgeving en Kas als Energiebron. Er wordt een aanvalsplan warmte opgesteld waarvan deze UKP-tender onderdeel uitmaakt. Deze UKP tender heeft tot doel de marktintroductie van nieuwe technieken te versnellen die door benutting van duurzame warmte en/of koude of restwarmte en/ of koude een bijdrage leveren aan de doelstellingen voor verduurzaming van de energiehuishouding in Nederland. 1.2 TERM Deze UKP tender 1 wordt uitgevoerd als onderdeel van de Tijdelijke Energie Regeling Markt en innovatie (TERM) in plaats van het Besluit EOS Demo UKR. TERM zal een groter aantal subsidieregelingen samenbrengen en harmoniseren, waardoor de duidelijkheid voor aanvragers op termijn toeneemt. Heel veel kenmerken van de UKR subsidieregeling, zoals: berekening van het subsidiebedrag; beoordeling van subsidieaanvragen door de Adviescommissie EOS Demo UKR, zijn onveranderd gebleven ten opzichte van de eerdere UKR tenders. Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen ten opzichte van eerdere UKR tenders vindt u in bijlage 3. 1 Zie publicatie nr. 11836 in de Staatscourant van 7 augustus 2009.

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 5 1.3 Welke projecten komen voor subsidie in aanmerking? Projecten in de Unieke Kansen Programma (UKP) Verduurzaming Warmte en Koude (de UK warmte/koude projecten) zijn investeringsprojecten, waarbij het gaat om voor Nederland nieuwe of vernieuwende technologie, of nieuwe of vernieuwende niet-technologische aspecten. Voorbeelden van het laatste zijn een nieuwe organisatievorm, of een oplossing voor niet-technologische barrières. De UK warmte/koude projecten kunnen in alle marktsectoren plaatsvinden en moeten innovaties tot stand brengen op één of meer van de volgende warmte- of koudethema s: a. duurzame warmte of koude uit bio-energie; b. aardwarmte; c. grootschalige zonthermische energie; d. benutting van duurzame warmte of koude in de gebouwde omgeving op wijkniveau of in bedrijven; e. benutting van restwarmte of -koude in de gebouwde omgeving op wijkniveau of in bedrijven. Naast innovatie moeten de projecten een bijdrage leveren aan de energietransitie. Aanvragers moeten zich altijd organiseren in een samenwerkingsverband om in aanmerking te komen voor de subsidie. De gedachte hierachter is dat de energietransitie een maatschappelijke inbedding nodig heeft, en dat die altijd van meer dan één partij moet komen. Bovendien moeten de projecten knelpunten bij de energietransitie oplossen, bijvoorbeeld in de techniek, ketens, markten, beleid en regelgeving, milieuvraagstukken en productie. 1.4 Hoeveel subsidie kunt u ontvangen? De subsidie voor UK warmte/koude projecten bedraagt maximaal 40 procent van de extra investeringskosten van het project. MKB-ondernemingen die deel nemen (en dus de eigen projectkosten betalen) krijgen 10 procent extra subsidie over hun aandeel in de voor subsidie in aanmerking komende kosten. Laat uw projectidee eerst toetsen! Aanvragen voor UKP Verduurzaming warmte en koude kunt u indienen bij SenterNovem. Niet alle aanvragen voor UK warmte/koude projecten komen echter in aanmerking voor subsidie. Het is daarom verstandig dat u, vóórdat u het aanvraagformulier invult en uw projectplan opstelt, eerst uw projectidee laat bekijken door SenterNovem. Na onze analyse krijgt u duidelijke aanbevelingen en kunt u snel beoordelen of het zinvol is een subsidieaanvraag in te dienen. U kunt uw conceptaanvraag ook met een projectadviseur van SenterNovem bespreken. Onze adviezen zijn gratis en vrijblijvend. Alle informatie die u ons verstrekt, wordt vertrouwelijk behandeld. Op onze website www.senternovem.nl/eos vindt u meer informatie over deze diensten. Hier vindt u ook een formulier waarmee u een projectidee kunt indienen.

6 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Voor deze tender is een budget van 10.000.000 beschikbaar. Per project is de maximumsubsidie 800.000. Informatie over eventuele volgende tenders vindt u op website www.senternovem.nl/eos. De extra investeringskosten van het project worden berekend door de investeringskosten van het project te verminderen met: de referentiekosten; besparingen en opbrengsten in de eerste vijf ar na ingebruikname; investeringssteun uit o.a. EIA en vastgestelde exploitatiesubsidie over de eerste vijf ar na ingebruikname (bijv. SDE). De referentiekosten zijn de kosten voor een in technisch opzicht vergelijkbare investering, maar waarmee niet hetzelfde niveau van verduurzaming wordt bereikt. De besparingen en opbrengsten in de eerste vijf ar na ingebruikname zijn bijvoorbeeld de besparing op brandstoffen, de opbrengst van bijproducten, een afvalstroom met restwaarde, reductie van grond- en hulpstoffen, besparing op dakbedekking door het gebruik van een zonthermische installatie en bijvoorbeeld de besparingen op onderhoud. Vervolgens worden de voordelen uit EIA en exploitatiesubsidie zoals SDE in rekening gebracht. Onder investeringskosten vallen kosten voor: a. bedrijfsterreinen; b. bedrijfsgebouwen, inclusief centrale voorzieningen; c. aangeschafte machines en apparatuur; d. verbruikte materialen en hulpmiddelen; e. onderhoud en inspectie, administratie en beheer, ontmanteling, onvoorziene reparaties, verplichte milieumonitoring en verzekeringen; f. geleidelijk opstarten en in gebruik nemen van het project en daartoe te rekenen productiekosten; g. tenaamstelling, verwerving en instandhouding van rechten van intellectuele eigendom; h. aan derden verschuldigde kosten. Voor subsidieontvangers die geen BTW in aftrek kunnen brengen, worden de kosten inclusief omzetbelasting in aanmerking genomen. 1.5 Beperkingen en specifieke voorwaarden Zoals in 1.3 al aangegeven, kan alleen een samenwerkingsverband een subsidieaanvraag indienen. Eén van de aanvragers vertegenwoordigt het samenwerkingsverband als penvoerder van het project. Hij onderhoudt de contacten met Senternovem, dient de subsidieaanvraag formeel in en ontvangt en verdeelt alle subsidie. Aanvragers moeten in Nederland gevestigd zijn. Aanvragers moeten aannemelijk maken dat zonder de subsidie het project niet, of pas veel later, zou kunnen worden uitgevoerd. Kosten die vóór indiening van de subsidieaanvraag worden gemaakt, komen niet voor subsidie in aanmerking.

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 7 Het project moet binnen 3 ar voltooid worden. De aanvragers moeten aannemelijk maken dat het project technisch en economisch haalbaar is en dat zij de capaciteiten hebben om de activiteiten naar behoren uit te voeren. Subsidies van andere bestuursorganen (gemeente, provincies, productschappen, waterschappen, het Rijk, de Europese Unie) mogen cumuleren tot maximaal 40% van de extra investeringskosten (50% voor MKB). Andere investeringssteun (bijv. EIA) en vastgestelde exploitatiesubsidies (bijv. SDE) worden bij de vaststelling aan het einde van het project in mindering gebracht op de extra investeringskosten. De projectkosten voor aan derden verschuldigde kosten zijn maximaal 50% van de investeringskosten min de referentie-investering. Als het percentage hoger is, wordt dat deel niet gesubsidieerd. Het gaat hierbij typisch om uitbestedingen die grotendeels niet-tastbare zaken opleveren, zoals onderzoeksopdrachten, rapporten of communicatietrajecten. 1.6 Beoordelingscriteria De criteria voor rangschikking van de aanvragen zijn: a. De mate van innovatie, technologisch en niet-technologisch, ten opzichte van de huidige praktijk in Nederland: Dit criterium betreft niet alleen technische innovaties, maar heeft ook betrekking op maatschappelijke innovaties, bijvoorbeeld in organisatievorm of aanpak van niet-technologische knelpunten. Het project moet toegevoegde waarde hebben voor Nederland en/of de sector. Baanbrekende, inspirerende projecten, die Nederland een unieke positie geven, zullen het hoogst scoren. Dit criterium telt dubbel ten opzichte van de andere criteria. b. De bijdrage aan de verduurzaming van de energiehuishouding in CO 2 reductie of GJ per ar op projectniveau: Hierbij wordt gekeken naar de absolute bijdrage en naar de relatieve bijdrage ten opzichte van het subsidiebedrag, steeds vergeleken met de referentieinvestering. c. Het herhalingspotentieel, gebaseerd op kostprijsontwikkeling en marktverwachting: Afweging van het herhalingspotentieel binnen en buiten het samenwerkingsverband en de waarschijnlijkheid van herhaling op basis van de verwachte kostprijsontwikkeling en terugverdientijd, marktverwachting, geslechte niet-technologische barrières en de kwaliteit van monitoring en kennisoverdracht. d. De kwaliteit van het samenwerkingsverband en de slaagkans van het project: Afweging van de kwaliteit van het samenwerkingsverband en de slaagkans op basis van samenwerkingsovereenkomst, projectplan en de wijze waarop wordt omgegaan met de technische en niet-technische risico s van het project (bijv. vergunningen).

8 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding 2 Subsidie aanvragen 2.1 De procedure in zes stappen Stap 1 SenterNovem benaderen Heeft u een projectidee? Op de website www.senternovem.nl/eos kunt u uw projectidee in één à twee A4-tjes invullen. Het is verstandig om uw projectidee voor te leggen aan SenterNovem voordat u het aanvraagformulier invult en een project plan opstelt. U krijgt na onze analyse duidelijke aanbevelingen en u kunt snel beoordelen of het zinvol is een subsidieaanvraag in te dienen. Onze adviezen zijn gratis en vrijblijvend. Alle informatie die u ons verstekt wordt vertrouwelijk behandeld. Stap 2 Subsidieaanvraag indienen Een subsidieaanvraag bestaat uit een aanvraagformulier en de benodigde bijlagen, waaronder een projectplan (waarin de criteria zijn uitgewerkt) en een modelbegroting. U kunt uw subsidieaanvraag per post naar SenterNovem sturen of persoonlijk afgeven aan de balie van een van de locaties van SenterNovem. De sluitingsdatum vindt u terug op de website www.senternovem. nl/eos. De aanvragen moeten uiterlijk op de sluitingsdatum (voor 17.00 uur) van de betreffende indieningperiode bij SenterNovem binnen zijn. Dit geldt ook voor aanvragen die u per post verstuurt. Wij adviseren u dringend om uw aanvraag ruim van tevoren in te dienen, want te laat binnengekomen aanvragen worden niet in behandeling genomen. Wij verzoeken u uw aanvraag in tweevoud, losbladig in te dienen. Stap 3 Is uw aanvraag volledig? Als uw aanvraag bij SenterNovem binnen is, dan controleren wij of deze aan alle formele voorwaarden voldoet: is de aanvraag volledig ingevuld, ondertekend en voorzien van alle benodigde bijlagen? Als dit niet het geval is, dan krijgt u éénmalig de mogelijkheid uw aanvraag binnen enkele dagen aan te vullen. Mocht uw aanvraag niet binnen de gestelde termijn volledig zijn, dan kunnen wij deze niet verder in behandeling nemen. Stap 4 Toetsing aan de vereisten Vervolgens toetsen wij of uw aanvraag voldoet aan de vereisten van de regeling. Is dit het geval, dan kan uw project formeel worden beoordeeld. Is dit niet het geval, dan wordt uw aanvraag afgewezen. Stap 5 Beoordeling van de aanvraag SenterNovem legt de ingediende projecten ter beoordeling voor aan een onafhankelijke adviescommissie. Deze commissie wijst voorstellen af, die niet voldoen aan de vereisten van de regeling. De commissie rangschikt vervolgens de voorstellen aan de hand van de criteria die genoemd zijn in hoofdstuk 1.6.

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 9 Stap 6 Uitsluitsel over toekenning of afwijzing De beoordeling van en berichtgeving over het Unieke Kansen Programma neemt na de tendersluiting maximaal dertien weken in beslag. Binnen deze termijn krijgt u uitsluitsel over de toekenning of afwijzing van uw subsidieaanvraag. 2.2 De onderdelen van de subsidieaanvraag Om projecten inhoudelijk en financieel te kunnen beoordelen, zijn alle onderdelen van de subsidieaanvraag nodig. Daarbij is het belangrijk dat alle projectplannen en begrotingen op dezelfde manier zijn opgesteld. Daarom is voor diverse onderdelen van de aanvraag een model beschikbaar. Deze modellen kunt u downloaden van internet, via www.senternovem.nl/eos of opvragen bij SenterNovem. Een subsidieaanvraag bestaat uit: Het aanvraagformulier Bijlage A: Deelnemersformulier Bijlage B: Projectplan Bijlage C: Begroting Bijlage D: Overzicht van de financiering van het eigen aandeel in de projectkosten Bijlage E: Bewijs van inschrijving in het handelsregister van de Kamer van Koophandel (indien van toepassing) Bijlage F: Jaarverslag en waar relevant een bewijs van financiering van het eigen aandeel in de projectkosten gedurende de looptijd van het project Bijlage G: Samenwerkingsovereenkomst, uitbestedingsovereenkomst en/of intentieverklaring (indien van toepassing) Het aanvraagformulier Het aanvraagformulier is het eerste officiële stuk van de aanvraag. Op het aanvraagformulier staan de gegevens van de aanvrager (penvoerder) en de namen van projectpartners. Op het aanvraagformulier staat een toelichting bij de vragen. SenterNovem stuurt alle correspondentie naar de penvoerder. De penvoerder moet het aanvraagformulier rechtsgeldig ondertekenen. Bijlage A: Deelnemersformulier Voor uw samenwerkingsverband vult u op dit formulier de gegevens in van de deelnemers. Deze bijlage wordt door de deelnemers rechtsgeldig ondertekend. Het deelnemersformulier is tevens machtigingsformulier; de deelnemers machtigen de penvoerder om hen te vertegenwoordigen ter zake van dit subsidieproject. Bijlage B: Projectplan Uw subsidieaanvraag wordt inhoudelijk beoordeeld op grond van het projectplan. Dit projectplan moet een gedetailleerd beeld geven van het project en volgens een vast stramien zijn opgesteld. Hiervoor is een apart modelprojectplan beschikbaar. Dit modelprojectplan wijkt af van dat voor de eerdere UKR-tenders.Wij adviseren u voordat u een aanvraag indient, een concept van uw projectplan te bespreken met een adviseur van SenterNovem.

10 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Bijlage C: Begroting In het voorgeschreven begrotingsmodel geeft u de kosten van uw project aan. U dient van alle partners een begroting op te sturen. Bij het Unieke Kansen Programma zijn de meerkosten van de investering ten opzichte van een referentiesituatie subsidiabel. Het begrotingsmodel biedt u de gelegenheid uw project te vergelijken met een referentiesituatie. Over de subsidiabele extra investeringskosten ontvangen de aanvragers 40 procent subsidie (50% voor MKB). Bij de begroting van de penvoerder dient u een samenvatting te geven van de totale kosten van het project. Bijlage D: Overzicht van de financiering van het eigen aandeel in de projectkosten U dient aannemelijk te maken dat u en de samenwerkende partijen het eigen aandeel in het project kunnen financieren gedurende de looptijd van het project, bijvoorbeeld middels een bankgarantie of -intentieverklaring. Bijlage E: Bewijs van inschrijving in het handelsregister Kamer van Koophandel Dit is alleen noodzakelijk voor bedrijven die korter dan een ar bestaan en geen arverslag hebben. Bijlage F: Jaarverslag Het is voor de subsidieverlening van belang dat u financieel in staat bent om het project uit te voeren. Daarom moet u van alle partners het meest recente arverslag bijvoegen. Als dit via internet verkrijgbaar is, of als u dit al eerder aan SenterNovem heeft verstrekt, kunt u hiernaar verwijzen. Starters kunnen volstaan met een openingsbalans en een businessplan. Bijlage G: Samenwerkingsovereenkomst, uitbestedingsovereenkomst of intentieverklaring. Omdat u een project samen met één of meer partners gaat uitvoeren zijn goede afspraken belangrijk. Voor de beoordeling van de projecten is het van belang dat de verschillende partijen de activiteiten uit het projectplan ook daadwerkelijk zullen uitvoeren. Daarom is bij alle projectenaanvragen voor het UKP een overeenkomst tussen de projectdeelnemers noodzakelijk. In de bijlage Toelichting samenwerkingsovereenkomst staat een aantal suggesties. Het is formeel vereist dat het aannemelijk is dat er een samenwerkingsverband aan het project werkt. Het duidelijkst wordt dit geïllusteerd door een getekende overeenkomst(en), die u bij de subsidieaanvraag voegt. 2.3 Als uw project subsidie krijgt toegekend Als uw project subsidie krijgt toegekend, krijgt de penvoerder automatisch voorschotten uitbetaald voor alle projectpartners. De betalingen vinden plaats 2 weken na projectaanvang en verder in de eerste twee weken van nuari, april, juli en oktober. De hoogte van het voorschot wordt als volgt berekend:

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 11 Voorschot = 90% x voorschotratio x Projectinvesteringen per projectfase Aantal voorschotten per projectfase De voorschotratio is daarbij de verhouding tussen de subsidie en projectinvesteringen. U kunt de projectfases zelf in uw projectplan definieren. Als u dat niet gedaan heeft, hanteert SenterNovem ieder kalenderar waarin uw project loopt, als een afzonderlijke projectfase. U heeft 90% van de subsidie ontvangen als alle projectfases zijn afgerond. De laatste 10% van de subsidie wordt na afloop van het project, bij de vaststelling, uitbetaald. Als uw project gesubsidieerd wordt, dient u aan een aantal verplichtingen te voldoen. De belangrijkste zijn: U houdt een adequate projectadministratie bij, inclusief sluitende urenadministratie (ook voor machines of apparatuur die niet uitsluitend zijn aangeschaft voor het project). U voert het project uit volgens het projectplan en conform de bepalingen in de beschikking. Voor eventuele wijzigingen in de uitvoering van het project vraagt u vooraf schriftelijk toestemming aan SenterNovem. U zorgt voor adequate tenaamstelling en bescherming van intellectuele eigendomsrechten die uit het project voortvloeien. Vervreemding van intellectueel eigendomsrecht en andere rechten die uit het project voortvloeien, is niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke ontheffing van SenterNovem. Deze ontheffingsplicht geldt tot vijf ar na afsluiting van het project. Ontbinding van de rechtspersoon of verplaatsing van de statutaire zetel naar het buitenland is niet toegestaan zonder voorafgaande schriftelijke ontheffing van SenterNovem. Gedurende het project rapporteert u volgens het met u overeengekomen tijdsschema schriftelijk over de voortgang van het project. Dit zullen drie tot zes voortgangsrapporten zijn, volgens een standaard voortgangsrapportageformaat. Aan het einde van het project verstrekt u binnen een drie maanden een vertrouwelijk en een openbaar eindverslag en een eindafrekening. Aanvragers die aanspraak hebben op meer dan 125.000 subsidie, verstrekken SenterNovem een accountantsverklaring. Anderen moeten hun kosten met bewijsstukken onderbouwen. Andere interessante steunmaatregelen voor uw innovatie Om een commercieel succes te maken van uw innovatie bestaat ook verdere ondersteuning: De Energieinvesteringsaftrek (EIA), de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil). De investeerder in energiezuinige of milieuvriendelijke technieken of apparatuur betaalt met deze

12 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding regelingen minder winst-belasting (vennootschapsbelasting of inkomstenbelasting). Dit voordeel is eenvoudig met één A4 aan te vragen en loopt op tot 14 procent van het totale investeringsbedrag. U kunt ook een voorstel doen om uw innovatie op te nemen op de lijst voor het volgende ar. Info: www.senternovem.nl/eia en www.senternovem.nl/miavamil. Helpdesk: 038 455 34 30 (EIA) en 038 455 34 80 (MIA en Vamil). Technologische ontwikkeling kost u veel uren. Vaak meer dan gedacht. Gelukkig staat u er niet alleen voor. Met de WBSO hoeft u voor uw speur- en ontwikkelingsuren minder loonbelasting te betalen als u onderzoek doet naar technologische vernieuwingen, daarbij tegen technische knelpunten aanloopt en deze zelf oplost. Info: www.senternovem.nl/wbso. Helpdesk: 038 455 35 54.

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 13 bijlage 1 Toelichting samenwerkingsovereenkomst De regeling stelt als eis dat het aannemelijk is dat er een samenwerking tussen de projectpartners is. Het meest voor de hand ligt het, om dit te regelen met een getekende samenwerkingsovereenkomst. Per samenwerkingvorm zijn er verschillende eisen gesteld aan de overeenkomst. In deze toelichting vindt u informatie over het soort overeenkomst dat voor uw project van belang is en een uitleg over de inhoud van deze overeenkomst. De overeenkomsten hebben slechts waarde, als zij rechtsgeldig ondertekend zijn. Dit betekent dat van elke deelnemende organisatie een daartoe bevoegd persoon de overeenkomst moet ondertekenen. Het maken van een goede overeenkomst en het verkrijgen van de handtekeningen is een tijdrovend proces. SenterNovem adviseert u dringend om de overeenkomsten tijdig af te sluiten. Informatie die op het tijdstip van tendersluiting bij SenterNovem niet aanwezig is, wordt bij de beoordeling van uw aanvraag in principe niet meegenomen. Welke overeenkomst is voor u van belang? Bij een Nederlands samenwerkingsverband: Een door alle partners ondertekende samenwerkingsovereenkomst. Bij een belangrijke uitbestedingsrelatie een door beide partijen getekende overeenkomst tot uitbesteding. Bij een Nederlands samenwerkingsverband waarbij een partij in het buitenland ook activiteiten uitvoert: Een door alle Nederlandse deelnemers ondertekende samenwerkingsovereenkomst. Bij een belangrijke uitbestedingsrelatie een door beide partijen getekende overeenkomst tot uitbesteding. Een letter of intent van de buitenlandse partij(en). Vanzelfsprekend mag de buitenlandse partner ook de samenwerkingsovereenkomst ondertekenen. Wat houdt de overeenkomst in? Samenwerkingsovereenkomst In een samenwerkingsverband zijn alle rechten en plichten van de betrokkenen vastgelegd. Alle deelnemende partijen moeten de overeenkomst definitief en rechtsgeldig ondertekenen. Zaken die minimaal in de overeenkomst aan bod kunnen komen zijn: De deelnemers in het samenwerkingsverband. De doelstelling van de samenwerking. De wijze van samenwerking tussen de verschillende deelnemers. De duur van de samenwerking. De verdeling van het intellectuele eigendom dat voort komt uit het project. De verdeling van kosten en risico s tussen de deelnemers. De verdeling van de subsidie over de deelnemers. U mag voor zover relevant op onderdelen verwijzen naar het projectplan.

14 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Uitbestedingsovereenkomst Bij uitbesteding van essentiële onderdelen van het project aan derden moet u een overeenkomst tot uitbesteding als bijlage bijvoegen. Essentiële uitbestedingen zijn uitbestedingen die een belangrijke bijdrage leveren aan het slagen van het project. Ook uitbestedingen met een grote omvang (meer dan 10 procent) ten opzichte van het totale project vallen hieronder. Bij niet essentiële uitbestedingen kunt u denken aan werkzaamheden zoals standaard analyses en de bouw van een proefopstelling. Niet essentiële uitbestedingen worden bij de beoordeling van de samenwerking buiten beschouwing gelaten.

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 15 Bijlage 2 MKB toets MKB-definitie gebaseerd op EG-Verordening 70/2001 en Verordening 364/2004 Binnen de regeling EOS: Demonstratie krijgen MKBondernemingen extra aandacht. MKB-ondernemingen die deelnemen aan een onderzoeksproject (i.e. hun eigen projectaandeel betalen) krijgen een toeslag van 10 procent voor hun aandeel in de projectkosten. Aan de hand van het schema hieronder kunt u zien of uw onderneming wordt aangemerkt als MKBonderneming. Schema 1 MKB-definitie 1. Heeft de aanvrager meer dan 250 medewerkers in dienst? nee 2. Bedraagt de aromzet meer dan 50 miljoen? OF Bedraagt het balanstotaal meer dan 43 miljoen? nee BESCHIKKEN M 3. Is de aanvrager een verbonden onderneming (zie schema 2)? nee Blijven de opgetelde waardes van de ondernemingen onder de bij 1 en 2 genoemde grenzen? nee 4. Is de aanvrager een partner onderneming (zie schema 3)? nee M

16 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Schema 2 Verbonden onderneming: Bestaat tussen de aan vrager en een andere onderneming de volgende band: Heeft een onderneming de meerderheid van de stemrechten van de aandeelhouders of de vennoten van een andere ondermening? nee Heeft een onderneming het recht om de meerderheid van de leden van het bestuursof leidinggevend of toezichthoudend orgaan van een andere onderneming te benoemen of ontslaan? nee ER IS SPRAKE VAN EEN VERBONDEN ONDERNEMING Heeft een onderneming het recht een overheersende invloed op een andere onderneming uit te oefenen op grond van een met deze onderneming gesloten overeenkomst of een bepaling in de statuten van die andere onderneming? nee Heeft een onderneming als aandeelhouder of vennoot op grond van een overeenkomst als enige zeggenschap over de meerderheid van de stemrechten van de aandeelhouders of vennoten van die andere onderneming? nee ER IS GEEN SPRAKE VAN EEN VERBONDEN ONDERNEMING Schema 3 Partneronderneming: Is sprake van een verbonden onderneming? AANVRAGER IS GEEN PARTNERONDERNEMING nee Heeft een onderneming (op een hoger niveau) alleen of samen met een verbon- den onderneming 25% of meer van het kapitaal of de stemrechten van een andere onderneming (op een lager niveau)? AANVRAGER IS PARTNER- ONDERNEMING, TENZIJ: De aanvrager in handen is van een openbare i- partic patiemaatschappij, een risicokapitaalmaatschappij, natuurlijke personen of groepen natuurlijke personen die geregeld risicokapitaal beleggen ( Business angels ) en eigen middelen in niet ter beurze genoteerde - onder nemingen investeren, mits de totale investering van deze Business angels in eenzelde onderneming 1.520.000 niet overschrijdt nee Sprake is van een Universiteit of onderzoekscentrum zonder winstoogmerk Sprake is van een autonome lokale overheid, met een begroting < 10 miljoen en < 5.000 inwoners Sprake is van een institutionele belegger, met inbegrip van regionale ontwikkelingsfondsen AANVRAGER IS EEN PARTNERONDERNEMING

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 17 bijlage 3 Verschillen tussen deze tender en eerdere UKR tenders Kenmerken van de subsidie Een project moet een nieuw geheel van activiteiten betreffen. Een zekere innovativiteit, technologisch of niet-technologisch, is een toelatingscriterium. Alleen projecten die zich richten op verduurzaming warmte en koude komen voor subsidie in aanmerking, zie hoofdstuk 1.3 Maximaal subsidiebedrag is 800.000 per project Beoordelingscriteria zijn veranderd, zie hoofdstuk 1.6 De subsidie wordt verstrekt aan in Nederland gevestigde ondernemer(s) en/of niet-ondernemer(s). In eerdere UKR tenders werd als regel vereist dat het project in Nederland plaatsvond. Dit vervalt. In tegenstelling tot eerdere UKR tenders voldoet ieder samenwerkingsverband van ondernemer(s) en niet-ondernemer(s) aan de eisen die de regeling aan samenwerkingsverbanden stelt. In tegenstelling tot eerdere UKR tenders vervalt de voorwaarde dat u voor het project nog geen subsidie van EZ aangevraagd mag hebben. De aanvragers moeten aannemelijk maken dat het project zonder subsidie niet of niet zo snel zou kunnen worden gerealiseerd. Nieuwe formulieren Voor deze tender zijn alle formulieren vernieuwd. Formulieren met de titel: UKP Verduurzaming warmte en koude zijn de juiste! Machtiging van de penvoerder door andere leden van het samenwerkingsverband wordt nu geregeld in de deelnemersformulieren, bijlage 1 bij de subsidieaanvraag. Tijdens de uitvoering van het subsidieproject Ieder kwartaal ontvangt de penvoerder van het samenwerkingsverband automatisch een voorschot, dat correspondeert met de subsidie waarop het samenwerkingsverband in die periode volgens de planning aanspraak kan maken. Voorschotverzoeken zijn dus niet aan de orde voor de projecten die in deze tender gehonoreerd worden. U stelt voortgangsrapporten op, volgens een vooraf goedgekeurde planning, die correspondeert met de mijlpalen die u zelf in uw project heeft. De halfarrapportage komt te vervallen. Bij de vaststelling, ofwel na afronding van het subsidieproject. Per individuele subsidieaanvrager wordt beoordeeld of hij bij vaststelling een accountantsverklaring moet overleggen. Accountantsverklaringen zijn alleen vereist als de subsidieaanspraak groter of gelijk is aan 125.000. Andere aanvragers moeten facturen e.d. overleggen om de kosten te onderbouwen. Eindrapport en vaststellingsverzoek moeten binnen drie maanden door SenterNovem ontvangen zijn; in eerdere UKR tenders was dit zes.

18 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Bijlage 4 Begrippenlijst Deelnemer Een natuurlijke persoon of rechtspersoon die deelneemt in een samenwerkingsverband. Duurzame warmte of koude Nettoproductie van warmte of koude uit hernieuwbare primaire energiedragers, waaronder waterkracht, getijden, golven, wind, zon, omgevings- en aardwarmte, afval en biomassa. Deze definitie sluit aan bij de definitie die wordt gehanteerd in het protocol monitoring duurzame energie (SenterNovem, 2006); Groep Een economische eenheid waarin organisatorisch zijn verbonden: een natuurlijke persoon of privaatrechtelijke rechtspersoon, die direct of indirect: meer dan de helft van het geplaatste kapitaal verschaft aan, volledig aansprakelijk vennoot is van, of overwegende zeggenschap heeft over een of meer rechtspersonen of vennootschappen, en laatstbedoelde rechtspersonen of vennootschappen. Kennisinstelling 1 Een in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek genoemde instelling voor hoger onderwijs. 2 Een andere dan onder 1. bedoelde geheel of gedeeltelijk door de rijksoverheid gefinancierde onderzoeksinstelling die activiteiten verricht met als doel de algemene wetenschappelijke en technische kennis uit te breiden. 3 Een geheel of gedeeltelijk door een andere staat gefinancierde openbare instelling voor hoger onderwijs gelijkwaardig aan een instelling als bedoeld onder 1. 4 Een geheel of gedeeltelijk door een andere staat gefinancierde onderzoeksinstelling die activiteiten verricht met als doel de algemene wetenschappelijke en technische kennis uit te breiden. MKB-onderneming Onder een kleine of middelgrote onderneming in de zin van de verordening van de Europese Commissie van 12 nuari 2001 inzake staatssteun voor kleine of middelgrote onderneming wordt verstaan een onderneming die minder dan 250 werknemers heeft en óf een aromzet heeft van niet meer dan EUR 40 miljoen óf een arlijks balanstotaal heeft van niet meer dan EUR 27 miljoen, en die niet voor 25 procent of meer van het kapitaal of van de stemrechten in handen is van één of meerdere ondernemingen die niet aan deze definitie voldoen, met uitzondering van openbare participatiemaatschappijen, van ondernemingen van risicokapitaal of van institutionele beleggers, indien deze individueel noch gezamenlijk in enig opzicht zeggenschap over de onderneming hebben (zie ook de MKB-toets).

handleiding Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude 19 Penvoerder Eén van de deelnemers in een project dat uitgevoerd wordt door een samenwerkingsverband. De penvoerder dient mede namens de andere deelnemers de aanvraag in verzorgt de correspondentie en de rapportage. De penvoerder zorgt ook voor de verdeling van de subsidie over de deelnemers. Projectkosten Kosten die een subsidieontvanger na de indiening van de aanvraag heeft gemaakt en betaald en die noodzakelijk zijn en rechtstreeks aan de uitvoering van het samenwerkingsproject zijn toe te rekenen. Restwarmte of -koude Warmte of koude die in de huidige situatie beschikbaar is, maar niet nuttig gebruikt wordt, niet zijnde duurzame warmte of koude; Samenwerkingsverband Een verband bestaande uit ten minste twee niet in een groep verbonden natuurlijke personen of rechtspersonen, dat geen rechtspersoonlijkheid bezit. Een UKP aanvraag moet altijd worden ingediend door een samenwerkingsverband. (Subsidie)aanvraag Waar in deze handleiding gesproken wordt over een (subsidie)aanvraag bedoelen we een subsidieaanvraag in het kader van het Unieke Kansen Programma. Tender Periode waarin u een subsidieaanvraag kunt indienen. Uitbesteding Een relatie tussen de aanvrager, die een project voor eigen rekening en risico uitvoert, en een derde aan wie de aanvrager een deel van de activiteiten van dat project uitbesteedt. De aanvrager dient zelf werkzaamheden in het (samenwerkings)project uit te voeren. De aanvrager mag dan overigens niet met de derde in een groep, commanditaire vennootschap, vennootschap onder firma of een maatschap zijn verbonden. De uitbestedingsrelatie moet zijn vastgelegd in een overeenkomst tot uitbesteding. UK warmte/koudeproject Een voor Nederland nieuw planmatig geheel van activiteiten gericht op het in de praktijk beproeven van een systeem voor benutting van duurzame warmte of duurzame koude of restwarmte of restkoude, dat wordt uitgevoerd door een samenwerkingsverband, waarbij bij tenminste één van de deelnemers technische of beheersmatige voorzieningen worden getroffen. Vormvrij verzoek Dit is een melding bij SenterNovem om op termijn (beperkte looptijd) een volledige aanvraag in te dienen. In de melding dient u ten minste de naam van de aanvrager, adresgegevens, de betreffende subsidieregeling en de vraag om subsidie op te nemen. De melding dient rechtsgeldig te zijn ondertekend door de aanvrager.

20 Unieke kansen programma verduurzamimg warmte en koude handleiding Het Unieke Kansen Programma wordt uitgevoerd door SenterNovem in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken. www.senternovem.nl/eos Publicatienummer 2EOS0906, september 2009 In opdracht van Hoewel deze publicatie met de grootst mogelijke zorg is samengesteld, kan SenterNovem geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele fouten. Bij publicaties van SenterNovem die informeren over subsidieregelingen geldt dat de beoordeling van subsidieaanvragen uitsluitend plaatsvindt aan de hand van de officiële publicatie in Staatscourant en/of Staatsblad. SenterNovem voert beleid uit voor verschillende overheden op het gebied van innovatie, energie & klimaat en milieu & leefomgeving; en draagt zo bij aan innovatie en duurzaamheid. Juliana van Stolberglaan 3 Postbus 93144 2509 AC Den Haag t 070 373 50 00 f 070 373 51 00 Catharijnesingel 59 Postbus 8242 3503 RE Utrecht t 030 239 34 93 f 030 231 64 91 Swentiboldstraat 21 Postbus 17 6130 AA Sittard t 046 420 22 02 f 046 452 82 60 Dokter van Deenweg 108 Postbus 10073 8000 GB Zwolle t 038 455 35 53 f 038 454 02 25 i www.senternovem.nl e info@senternovem.nl

www.creatieve-energie.nl