mei 2013 Marktcommentaar
Inhoud Inleiding 2 In het kort... 3 Marktcontext wereldwijd 4 Inleiding De bedrijfsresultaten waren lichtjes teleurstellend in Europa terwijl op macro-economisch vlak de laatste gegevens nog steeds niet erg bemoedigend zijn. Parallel hiermee stijgen de aandelenindices en de rentevoeten, hetgeen nogal tegenstrijdig kan lijken gezien de economische situatie in Europa. Concreet: de evolutie van de markten wordt veeleer verklaard door een besmettingseffect van de Verenigde Staten alsook door de overvloed aan liquiditeiten. Deze rechtvaardigingen zijn evenwel veel minder standvastig dan indien het om het optreden van een echte conjuncturele verbetering zou gaan. De voortzetting van de huidige tendens op de markten zal dus de verschijning van concrete tekens van herstel vereisen. Marktcontext in Europa 5 Marktcontext in de Verenigde Staten 6 Monetair beleid 7 Kortetermijnrentes 8 Overheidsobligaties 9 Covered bonds 10 Bedrijfsobligaties 11 Aandelen 12 Wisselkoersen en grondstoffen 14 Bijlage 15
In het kort... In de Verenigde Staten blijft de toestand van het vastgoed zich verbeteren, maar de overige activiteitsindicatoren blijven gemengd. In deze context blijft de Fed haar uiterst inschikkelijke beleid toepassen. Voor de eurozone zijn de cijfers van het BBP in het eerste kwartaal van 2013 globaal negatief met nu een merkbare vertraging in Duitsland en Frankrijk dat officieel in recessie gaat. Op de markt van de overheidsschuld had de stijging van de rentevoeten in de Verenigde Staten een weerslag op de rentevoeten van de Europese corelanden. Op de markt van de covered bonds bleef het beperkte aanbod zorgen voor een daling/ stabilisatie van de spreads gedurende de eerste 3 weken van de maand. De winstnemingen hadden slechts een impact op de laatste week, waar wij een lichte onderprestatie van de markt zagen op alle landen. Over de maand mei waren er twee tendensen op de kredietmarkt. Het eerste deel werd gekenmerkt door een voortzetting van de maand april terwijl het einde van de maand overheerst werd door slechte berichten. Hierdoor steeg de index itraxx Main opnieuw boven de 100 basispunten. De aandelenmarkten blijven vooruitgaan, nog steeds ondersteund door de wereldwijde overvloed aan liquiditeit. Specifieke financiële termen worden verklaard in een lexicon : www.ethias.be/lexicon 3
Marktcontext wereldwijd Er zijn niet veel berichten voor de maand mei. De financiële markten blijven meer dan ooit ondersteund door de massale injectie van liquiditeiten van de (Amerikaanse, Europese en Japanse) centrale banken. De impact van de monetaire beleiden lijkt de huidige macro-economische fundamenten, die vooral voor de eurozone verontrustend blijven, te overheersen. Steeds meer economen maken zich daarenboven zorgen over de risico s verbonden aan deze uiterst inschikkelijke beleidslijnen en het behoud van de historisch lage richtrentes. Bovendien hebben andere landen, zoals bijvoorbeeld China dat beschouwd wordt als een motor van de wereldeconomie, ook te lijden onder een economische vertraging. De laatste indicatoren van de Chinese groei waren immers teleurstellend met onder meer een daling van de industriële activiteit. De Chinese industrie wordt gestraft door de huidige zwakke vraag van Europa en de Verenigde Staten, maar ook van verschillende Aziatische landen. 4
Marktcontext in Europa De economie in de eurozone kende een nieuwe inkrimping in het eerste kwartaal van 2013. Het Europese BBP eindigde op -1,0 % terwijl dit al met -0,9% gedaald was in het laatste kwartaal van 2012. Dit cijfer is natuurlijk niet verrassend rekening houdend met de zwakke industriële activiteit in de eurozone, de voortdurende stijging van de werkloosheidsgraad en het nog steeds zeer lage consumentenvertrouwen in Europa Het «negatieve» gewicht van landen zoals Spanje of Italië in dit resultaat is evenwel afgenomen. De landen die nu ook op de Europese groei «wegen» zijn Frankrijk dat officieel in recessie gaat en de huidige zwakte van Duitsland. Het is dus niet verwonderlijk dat beide landen aankondigden dat zij het eens geworden zijn over een belangrijk Frans-Duits voorstel voor groei en werkgelegenheid voor de volgende Europese top van 27 juni. Deze aankondiging past eveneens in het kader van een lichte koerswijziging van de Europese Commissie in het debat «besparing tegen groei». Ook al blijft de begrotingssanering van kracht, er zou een zekere flexibiliteit kunnen worden toegekend aan de landen in moeilijkheden. 5
Marktcontext in de Verenigde Staten In de Verenigde Staten is de economische conjunctuur nog steeds beter dan in Europa, ook al zijn de laatste industriële indicatoren zeer gemengd. De ISM indices alsook de cijfers van de industriële productie lijken immers te wijzen op een lichte achteruitgang van de activiteit voor de volgend weken. Gelukkig blijft de vastgoedmarkt tekens van verbetering tonen met onder meer stijgende vastgoedprijzen en een daling van de huizenstock. Over het algemeen blijft de Amerikaanse economie groeien, maar aan een tempo dat traag blijft. De situatie op de arbeidsmarkt blijft ongewijzigd en de consumptie blijft broos. De ondernemingen en de consumenten anticiperen immers nog steeds aanzienlijke begrotingsbesnoeiingen voor het einde van het jaar. 6
Monetair beleid De BCE toont nog steeds haar wil om de financiële markten te steunen. Het is in deze optiek dat zij in het begin van de maand mei een nieuwe daling van haar richtrentes aankondigde. Bovendien besliste zij om de onbeperkte toekenning van liquiditeiten aan de banken te verlengen tot ten minste juli 2014. Belangrijk feit is dat Mario Draghi eveneens aankondigde dat de ECB met andere instellingen, zoals de Europese Investeringsbank en de Europese Commissie, de mogelijkheid bespreekt om de kredietverlening aan de ondernemingen van de eurozone te bevorderen. Het doel is de liquiditeitsinjectie concreet te vertalen naar de reële economie. In de Verenigde Staten was het laatste discours van de h. Bernanke duidelijk gemengd over de Amerikaanse groei. Nochtans nemen de risico s op de activiteit af en is de arbeidsmarkt de laatste maanden verbeterd. Het is, volgens de voorzitter van de Fed, evenwel te vroeg om een beginnende normalisatie van het monetaire beleid aan te kondigen. De massale liquiditeitsinjectie is echter niet zonder risico, in het bijzonder voor de stabiliteit van de markten. De centrale bank moet echter niet te vroeg reageren om het herstel van de Amerikaanse economie niet te verzwakken. 7
Kortetermijnrentes De ECB verlaagde dus haar richtrentes (cfr. «Marktcontext in Europa»). De invloed op de kortetermijnrentes was niet significant. Men stelt evenwel vast dat deze lichtjes daalden naargelang hun maturiteit. Dit betekent dat de dalende druk op de interbancaire rentevoeten nog steeds aanhoudt. Wat de liquiditeiten betreft, betaalden de Europese banken bijna 275 miljard euro terug, d.i. 27 % van de fondsen die bij de ECB werden geleend in het kader van de LTRO-operaties 1 en 2 van december 2011 en februari 2012, een onverwacht voordeel voor de instelling die haar balans ziet dalen. Sinds medio maart lijken de instellingen van de perifere landen, hoofdzakelijke Spanje en Italië, de voorkeur te geven aan een vervroegde terugbetaling veeleer dan te genieten van de liquiditeiten waarover zij beschikken. 8
Overheidsobligaties De rentevoeten zakten in de maand april met een daling van de rendementen op 10 jaar met 28bpn in België en 7bpn in Duitsland. Over de maand mei werd een tegengesteld fenomeen waargenomen en stegen alle rendementen van de «corelanden» met meer dan 25bpn. Deze stijging wordt niet gerechtvaardigd door een verbetering van de Europese conjunctuur, maar veeleer door de evolutie van de Amerikaanse rentevoeten. Deze laatste kenden immers een sterke stijging vooruitlopend op een normalisatie van het monetaire beleid in de US dat zich zou vertalen door minder overvloedige liquiditeiten. Met uitzondering van Portugal en Griekenland, die de hoogste rendementen van de eurozone hebben, volgden de rendementen van de perifere landen de beweging van de meest zekere landen en stegen bijgevolg. Het verschil tussen de perifere rentes en de core-rentes bleef evenwel relatief identiek. Dit wijst erop dat de druk van de schuldencrisis op de perifere landen momenteel iets is afgenomen dankzij het veiligheidsnet dat geboden wordt door de ECB (OMT) en de aantrekkelijke rendementen ten opzichte van investeringen in de corelanden. 9
Covered bonds In mei werd op de primaire markt een vijftiental nieuwe uitgiftes waargenomen. Wij bereiken 71 miljard aan uitgiftes sinds het begin van het jaar tegen 139,6 miljard op hetzelfde ogenblik in 2012, dit is -49 %. Het zijn vooral de bedragen van de uitgiftes in het eerste kwartaal die zeer laag waren vergeleken met 2012 en 2011. De spreads bleven verder dalen tijdens de eerste drie weken van de maand gezien het geringe aanbod. In de laatste week van mei hadden de winstnemingen slechts een geringe impact op de spreads die licht uitliepen. Maandelijkse primaire uitgiftes in miljoen euro op de markt van de covered bonds. Spreads ten opzichte van de swaprentes van de Covered Bonds per jurisdictie (in basispunten) 10
Bedrijfsobligaties Over de maand mei werden twee tendensen op de kredietmarkt waargenomen. Het eerste deel was een voortzetting van de maand april. De markten bleven in een «Risk on» modus en bleven koopgericht om nog een beetje rendement te kunnen pakken. In een eerste fase hebben de marktspelers er dus voor gekozen om enkel op de positieve aspecten te letten waardoor de credit spreads nog meer daalden. De index itraxx 5 jaar eur heeft hierdoor dus onvermijdelijk een laagtepunt bereikt sinds het begin van het jaar. De index sloot op 22 mei af op 86bpn, onder meer als gevolg van het bericht van de Fed over de voortzetting van het uiterst inschikkelijke monetaire beleid totdat de arbeidsmarkt zich op significante en duurzame wijze verbetert. Gesteund door dit enthousiasme aarzelden de emittenten niet om opnieuw uitgiftes te doen op de primaire markt. Hun obligaties hadden soms zeer lange looptijden, langer dan 10 jaar en zelfs 15 jaar, om van de interessante financieringsvoorwaarden te genieten in een dergelijke omgeving. Maar de slechte berichten overheersten uiteindelijk op het einde van de maand. De teleurstellende Chinese statistieken enerzijds en de FED-notulen die twijfels zaaien over de timing van de vertraging in de activa-aankopen anderzijds zorgden voor ongerustheid en nervositeit op de markten. Bijgevolg begonnen de spreads snel weer uit te lopen en overschreden zij de grens van de 100bpn. De index itraxx 5 jaar Main sloot op 31 mei af op 103bpn waarbij de volledige beweging die sinds het begin van de maand werd uitgevoerd werd tenietgedaan. 11
Aandelen Indices Ondersteund door de overvloed aan liquiditeiten bleven de aandelenindices vooruitgaan met stijgingen van 2,13 % voor de eurostoxx50 en van 2,08 % voor de S&P die alweer historische records brak. Wij merken evenwel een zekere volatiliteit over de laatste 10 dagen van de maand omwille van de vrees voor een vertraging van het steunprogramma aan de economie vanwege de Amerikaanse Federal Reserve alsook de teleurstellende cijfers uit China. De maand mei werd gekenmerkt door het einde van de periode van de resultatenpublicaties van het eerste kwartaal: deze zijn lichtjes teleurstellend in Europa en beter in de Verenigde Staten. 12
Sectoren De beste prestaties worden neergezet door de cyclische sectoren, ten nadele van de defensieve sectoren. De stijging van de automobielsector (+11,98 %) wordt geholpen door de bevestiging in Europa van het herstel van het aantal nieuwe inschrijvingen voor de maand april, na 19 maanden van verlies. De daling van de defensieve sectoren met hoog dividend zoals de telecommunicatie (-3,91 %), de nutsvoorzieningen (-2,07 %) en het vastgoed (-1,05%) wordt onder meer veroorzaakt door de stijging van de langetermijnrentes. Het wantrouwen van de markt ten aanzien van de defensieve sectoren heeft op zijn weerslag op de sectoren «voeding en drank» en «gezondheid» die respectievelijk 1,80 % en 0,86 % verliezen. 13
Wisselkoersen en grondstoffen Goud Het goud zet zijn correctie voort en verliest over de maand 6,02 % (1387,92 $). Sinds het begin van het jaar bedraagt het verlies 17,16 %. Brent De Brent evolueerde tussen 100 en 105 $ tijdens de maand mei. Hij sluit af op 100,03$ en daalt met 1,75 %. Eurodol De eurodol eindigde de maand op 1,2971 en daalt met 1,42 %. 14
Bijlage Rentevoeten 15
Aandelen, grondstoffen en forex 16
Directie Financiën front-office.finances@ethias.be Verantwoordelijke uitgever : Sébastien Gilis, rue des Croisiers 24 à 4000 Liège Opmaak : infographie@ethias.be Juridische informatie Deze publicatie is van informatieve aard. Zij is gebaseerd op onze eigen analyse van de financiële markten alsook op inlichtingen van derden die als voldoende betrouwbaar worden beschouwd. Ethias geeft evenwel geen enkele garantie met betrekking tot de volledigheid, de juistheid, de relevantie en de actualiteit van de gepubliceerde informatie. Ethias draagt bijgevolg geen enkele verantwoordelijkheid met betrekking tot deze gegevens. Deze publicatie heeft als doel u te informeren over de situatie die op de financiële markten heerst. Zij houdt onder geen beding een professioneel advies, een voorstel of een aanbod van Ethias in om te investeren of te desinvesteren in bepaalde financiële markten of instrumenten. Ethias draagt geen enkele verantwoordelijkheid voor de eventuele schade opgelopen ten gevolge van een beslissing gebaseerd op de gepubliceerde informatie.