Foto plaatsen Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) Samenhang en koppelvlakken (architectuur) Victorine Binkhorst Programma DSO Lead architect
Kern Omgevingswet: ondersteund met een digitaal stelsel Waarschijnlijk de grootste overheids IT uitdagingen uit de geschiedenis van de overheid.
Kern Omgevingswet: Unieke aanpak en interbestuurlijk experiment Uitvoering en digitalisering lopen direct op bij de totstandkoming van de wet. Zij adviseren of de wet uitvoerbaar en digitaliseerbaar is en hoe deze verbeterd kan worden om digitalisering en uitvoering te vereenvoudigen of verbeteren. Norm Omgevingswet Uitvoering Uitvoering uitvoerbaar? verbeteringen Wetgeving overdracht Wetgeving digitaliseerbaar? verbeteringen Digitalisering Digitalisering Bij de invoering van de Omgevingswet is digitale ondersteuning beschikbaar Het stelsel wordt onder architectuur ontworpen en gebouwd (werken onder architectuur)
Ketenprocessen: we doen het samen VAN PLAN TOT PUBLICATIE Opstellen Plan BG Besluit genomen BG BG Publicatie Plan BG Maken regels Uitvoeren regels BG PLANSYSTEEM Omgevingsdocumenten Catalogus Toepasbare Regels Aanvragen Meldingen Content VAN IDEE TOT INDIENING Kunnen inzien van Omgevingsdocumenten I/B I/B I/B BG Opstellen Indienen Behandelen Oriënteren Checken aanvraag aanvraag aanvraag IH Ruimte: Bestemmingsplannen Basis Registratie BGT VAN VRAAG NAAR INFORMATIE VRAAG Verzamelen Vraag Besluit Bouw/ levering BASISREGISTRATIE GENERIEKE GEGEVENS- VERZAMELINGEN INFORMATIE HUIZEN 14 juni 2017
Ketenprocessen: Startpunt voor het uitwerken van de architectuur Overzicht van de processen die door het DSO ondersteund worden. Dit overzicht vormt het koppelpunt tussen de processen van de initiatiefnemer, belanghebbende, de bevoegd gezagen en het DSO. business DOP's Domeinoverstijgende processen (DOP's) Initiatiefnemer en Belanghebbende Bevoegd gezag Informatiehuis Bronhouder Oriëntatie gestart Oriënteren Informatieverzoek ingediend Voorlichten en beantwoorden vragen Besluit genomen Bekendmaken of kennisgeven Ontwikkelen Informatieproduct Monitoring gegevens Plan globaal uitgewerkt Checken Opstellen of wijzigen plannen en verordeningen Maken toepasbare regels Uitvoeren toepasbare regels Aansluiten Informatieproduct Plan gereed Opstellen aanvragen / meldingen Aanvraag of melding ingediend Behandelen aanvragen en meldingen Toezicht houden en handhaving Behandelen zienswijze en bezwaar Verstrekken informatieproduct Gerede twijfel geconstateerd Eenieder Stelselondersteunende processen (SOP's) Storing geconstateerd Indienen terugmelding Nieuw verzoek geformuleerd Indienen storing of verzoek Afhandelen storing of verzoek Aansluiten stelselaanbieder of - afnemer Service gebruiken Beheren standaarden en configuraties Toewijzen terugmelding
Digitaal Stelsel Omgevingswet: De basis architectuurplaat Het stelsel is de som der delen: het bestaat uit verschillende onderdelen die tezamen het stelsel vormen. Door ontkoppelen in onderdelen het probleem kleiner maken en de wendbaarheid vergrootten.
Data staat centraal: de brandstof van het stelsel Ecosysteem Digitaal Loket Ow Gebruikerstoepassingen Business logica API Gegevens Locatie Zaaksysteem API Definities Relaties API Data Begrippen API Plansysteem DSO scope Slimme toepassingen Digitaal samenwerken in de Keten
Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale werking van het stelsel
Digitaal Stelsel Omgevingswet Van stelselonderdeel tot API AP I Stelselonderdelen Componenten Services API s
Digitaal Stelsel Omgevingswet Waarom een strategie voor API s en URI s? Consistentie en uniformiteit in het digitale stelsel is nodig: Voor API s om services snel en eenvoudig af te kunnen nemen. Voor URI s om informatie op een uniform en samenhangend vindbaar en toegankelijk te maken.
Digitaal Stelsel Omgevingswet Werken onder architectuur De API- en URI-strategie als kaders: Dit betekent dat stelselcomponenten bij het publiceren van URI's geacht worden zich te houden aan de API- en URI-strategie. Hierop is het pas-toe-of-leg-uit principe ook van toepassing. Openstaande punten nog nader uitwerken
API-strategie (Inleiding) DSO kaders voor API s Met de API-strategie voor het DSO worden alle services op een consistente en uniforme manier via API s aangeboden. Alles in het stelsel is een API en deze API s door alle stelselonderdelen worden gebruikt, muv de formele koppelvlakken. Resultaat Een goed API-ontwerp, herkenbaarheid over API s heen, gebruik van (defacto) standaarden en goede documentatie.
URI-strategie DSO kaders voor URI s Met de URI-strategie voor het DSO wordt alle informatie van het stelsel op een uniforme en samenhangende manier vindbaar en toegankelijk. Resultaat De URI-strategie schept duidelijkheid over hoe URI s opgebouwd moeten worden.
Digikoppeling en ebms Voor formele koppelvlakken wordt gebruik gemaakt van digikoppeling. Formele koppelvlakken: aanleveren TPR door BG; aanleveren OD door BG; communicatie met basisregistraties/eoverheidsbouwstenen; notificeren BG ingediende aanvraag/melding.
Digitaal Stelsel Omgevingswet: De basis architectuurplaat Formele koppelvlakken op de basis architectuurplaat.
4. Zestien belangrijke aspecten 1. Het digitaal stelsel is niet één groot ICT systeem Het DSO is een samenhangend geheel. Het is een geordend en verbonden geheel van afspraken, gebruikerstoepassingen, voorzieningen en registraties. Het gaat om het beschikbaar stellen of het raadplegen van informatie en functionaliteit die nodig is voor de processen van de Omgevingswet.
4. Zestien belangrijke aspecten 2. Personen en systemen ervaren het stelsel in alle aspecten als één geheel Het stelsel bestaat uit verschillende voorzieningen en registraties die door verschillende organisaties worden ontwikkeld en beheerd. De gebruiker heeft één afneempunt en aanleverpunt bij het gebruiken en één aanspreekpunt bij het aansluiten op het stelsel en bij vragen en problemen. DSO Vraagsturing Servicedesk Omgevingsloket (gebruikers- en beheerfunctionaliteit) Afnemend systeem Knooppunt Toeleverend systeem Voorzieningen en Registraties
4. Zestien belangrijke aspecten 3. Huidige dienstenniveau versus vraaggestuurd Geen greenfield ontwikkeling: huidige dienstenniveau van OLO, AIM, RP is leidend. Het DSO vervangt de huidige voorzieningen OLO, AIM en RP. Dit wordt ook wel aangeduid als de basis. Deze basis wordt vraaggestuurd uitgebreid. Ruimtelijke Plannen (RP) Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) Omgevingsloket Online (OLO)
4. Zestien belangrijke aspecten Initiëren proces Initiëren proces 4. Proces ondersteunen versus proces uitvoeren De focus van het programma is op dit moment gericht op de basis van het stelsel dat het proces bij het bevoegd gezag ondersteunt. Het interbestuurlijk maken van de visie en doelarchitectuur wordt ook gesproken over het uitbreiden van de basis. De uitbreidingen voeren processen van het bevoegd gezag uit. Bevoegd Gezagen DSO Uitbreidingen (proces uitvoeren) resultaat proces resultaat proces DSO Basis (proces ondersteunen)
4. Zestien belangrijke aspecten 6. Scheiding tussen overheid en niet overheid wereld De overheid heeft pas toegang tot informatie als deze het overheidsdomein in stroomt.
4. Zestien belangrijke aspecten 7. Datacentrisch versus procescentrisch Scheiding tussen lange termijn en stabiele gegevens (datacentrisch) en korte termijn en dynamische gegevens (procescentrisch). Procescentrisch Datacentrisch
4. Zestien belangrijke aspecten 8. Van plan denken naar verordening denken Er wordt nu gedacht vanuit de kaart met regels. De stap wordt gemaakt naar regels met werkingsgebieden. Hiervoor wordt het Informatiemodel Besluiten ontwikkeld met geo als verbinder en betekenis om deze slim bevraagbaar en toonbaar te maken. Het Informatiemodel wordt op termijn gebruikt voor alle wet- en regelgeving van de BV Nederland. Artikel X: De kustlijn Lid 1: De kustlijn is beschermd en er mag zonder vergunning niet gebouwd worden in aangegeven gebied A. A
4. Zestien belangrijke aspecten 9. Van specifieke informatiemodellen naar één generiek informatiemodel met extensies Alle wet- en regelgeving van de BV Nederland in samenhang slim bevraagbaar en verbeeldbaar. Het informatiemodel bestaat uit een standaard die voor een deel statisch is en een deel dynamisch. Het dynamische deel wordt ondersteund met adaptieve software*. Regel Betekenis Werkingsgebied Waarde * Adaptieve software: software die om kan gaan met dynamisch wijzigende situaties.
4. Zestien belangrijke aspecten 10. Juridische regels worden begrijpbaar gemaakt voor gebruikers Norm regels uit juridische teksten worden vertaald naar vragenbomen. Dit zijn in opeenvolgende begrijpelijke vragen die leiden tot een conclusie.
4. Zestien belangrijke aspecten 11. Vragenbomen maken gebruik van waarden in de juridische tekst Afspraken op tekst niveau (waarde ID, semantiek en mogelijke waarden) zorgen dat waarden uit de tekst (regels) in vragenbomen gebruikt kunnen worden en op de kaart getoond.
4. Zestien belangrijke aspecten 12. Open stelsel voor derden: alles is een service Als overheid staan wij aan de lat voor datgene dat wettelijk vereist is. De markt zal zich richten op waarde toevoegende diensten. Om dit mogelijk te maken is alle functionaliteit en data ontsloten middels services en alleen benaderbaar als service. Elk service moet ontworpen zijn voor extern gebruik. Dit draagt ook bij aan hergebruik tussen stelsel componenten onderling.
4. Zestien belangrijke aspecten 13. Service first: eat your own dogfood Met alle componenten van het stelsel en binnen componenten wordt alleen gecommuniceerd middels services. Dit garandeert dat alle functionaliteit en data beschikbaar is als service. Door zelf de eigen services te gebruiken wordt gegarandeerd dat deze goed werken, bruikbaar zijn en goed presteren. Cloud denken: alles is een service. Het maakt niet uit waar het draait. Draagt bij aan de wendbaarheid van het stelsel en open stelsel gedachte.
4. Zestien belangrijke aspecten 14. Wendbare keten: dynamische informatieuitwisseling en elektronische berichten Einde aan het gijzelen van de keten door strakke koppeling tussen ketensystemen. Keten systemen moeten met deze dynamiek om kunnen gaan. Op weg naar de wereld van adaptieve software*. Bericht Bericht Statisch Statisch Dynamisch * Adaptieve software: software die om kan gaan met dynamisch wijzigende situaties.
API-strategie (Inleiding) DSO kaders voor API s Met de API-strategie voor het DSO worden alle services op een consistente en uniforme manier via API s aangeboden. Resultaat Een goed API-ontwerp, herkenbaarheid over API s heen, gebruik van (defacto) standaarden en goede documentatie.
4. Zestien belangrijke aspecten 15. Er wordt maximaal gebruik gemaakt van bestaande e-overheid bouwstenen Er wordt zoveel als mogelijk aangesloten op generieke e-overheid bouwstenen, zoals bijvoorbeeld de onderdelen van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI). Er worden geen nieuwe voorzieningen gebouwd als de bestaande goed functionerende voorzieningen toereikend zijn of kunnen worden aangepast.
4. Zestien belangrijke aspecten 16. Beheerinspanning beperken en afhankelijkheden beperken met zelfbediening De beheerinspanning van het stelsel beperken door te zorgen dat organisaties zelf snel en eenvoudig wijzigingen kunnen doorvoeren in hun eigen gegevens of bij het aanbieden en afnemen van services. Hierdoor zijn organisaties zelf in control en worden de afhankelijkheden tussen organisaties onderling beperkt.