Foto plaatsen. Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) - een onderdeel van de keten. Victorine Binkhorst Programma DSO Lead architect

Transcriptie

1 Foto plaatsen Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) - een onderdeel van de keten Victorine Binkhorst Programma DSO Lead architect

2 Inhoud Context van het Digitaal Stelsel Omgevingswet Welke ketenprocessen ondersteunt het DSO? Wat is het DSO? Welke functionaliteit levert DSO? Wat heeft het DSO nodig van de waterschappen om een effectieve schakel in de keten te kunnen zijn?

3 Juridisch stelsel Omgevingswet Digitaal Stelsel Omgevingswet 1. BG acteert in de rol als bevoegd gezag, belanghebbende en initiatiefnemer 2. Impact op de Informatievoorziening primair voor de processen Wet- en Rijksregelgeving, Beleidsplanning en decentrale regelgeving, Uitvoering, secundair voor wensen/eisen Toezicht en Handhaving

4 Unieke aanpak en interbestuurlijk experiment Uitvoering en digitalisering lopen direct op bij de totstandkoming van de wet. Zij adviseren of de wet uitvoerbaar en digitaliseerbaar is en hoe deze verbeterd kan worden om digitalisering en uitvoering te vereenvoudigen of verbeteren. Norm Omgevingswet Uitvoering Uitvoering uitvoerbaar? verbeteringen Wetgeving overdracht Wetgeving digitaliseerbaar? verbeteringen Digitalisering Digitalisering Bij de invoering van de Omgevingswet is digitale ondersteuning beschikbaar Het stelsel wordt onder architectuur ontworpen en gebouwd (werken onder architectuur) Het DSO 101

5 Het DSO ondersteunt drie ketenprocessen in de fysieke leefomgeving De keten van plan tot publicatie. Deze keten loopt van het opstellen van een omgevingsdocument door het bevoegd gezag tot het raadplegen door de gebruikers. De keten van idee tot indiening. Deze keten is relevant voor de initiatiefnemer die wil weten wat er wel of niet mag op een specifieke locatie en vervolgens meteen een aanvraag van een vergunning of melding wil indienen. Ook is deze keten van belang voor het bevoegd gezag en belanghebbenden. De keten van bron naar informatie. Deze keten vertaalt de vraag om extra informatie op de kaart in informatieproducten. Nutttige informatie ten behoeve van de initiatiefnemer, vergunningverlener en/of planmaker

6 VAN PLAN TOT PUBLICATIE Digitaal STELSEL Omgevingswet: een samenhangend stelsel Plannen en Regels maken Omgevingsdocumenten Juridische Regels Toepasbare Regels Wat mag hier? VAN IDEE TOT INDIENING Initiatiefnemer Belanghebbende Planmaker Vergunningverlener Oriënteren Checken Indienen aanvraag/melding Vergunning verlenen Toezicht & Handhaving VAN BRON NAAR INFORMATIE Vraag naar Informatie Wat kan hier? Bestaande bestemmingsplannen Basisregistraties, waaronder de kaart Beschikbare ruimtelijke informatie Informatie producten

7 Van Plan tot Publicatie Opstellen Plan BG Besluit genomen BG BG Publicatie Plan BG Maken regels Uitvoeren regels BG PLANSYSTEEM Omgevingsdocumenten Catalogus Toepasbare Regels Aanvragen Meldingen Content Van Idee tot Indiening I/B I/B I/B BG Opstellen Indienen Behandelen Oriënteren Checken aanvraag aanvraag aanvraag IH Ruimte: Bestemmingsplannen Basis Registratie BGT Van Vraag naar Informatie VRAAG Verzamelen Vraag besluit Bouw/levering BASIS REGISTRATIE GENERIEKE GEGEVENS VERZAMELINGEN INFORMATIE HUIZEN

8 UIVO-I: Omgevingswet processen bevoegd gezag De processen die voor alle overheden herkenbaar zijn Interbestuurlijke procesketens omgevingswet 8

9 Omgevingswet processen Initiatiefnemer en Belanghebbende De processen vormen het koppelpunt de initiatiefnemer, belanghebbende, de bevoegd gezagen en het DSO. Als uitgangspunt dienen de customer journeys en wordt nu gewerkt met snel-service formules. Het DSO 101

10 De DSO architectuurplaat Het stelsel is de som der delen: het bestaat uit verschillende onderdelen die tezamen het stelsel vormen. Door ontkoppelen in onderdelen het probleem kleiner maken en de wendbaarheid vergrootten.

11 De DSO architectuurplaat Het stelsel is de som der delen: het bestaat uit verschillende onderdelen die tezamen het stelsel vormen. Door ontkoppelen in onderdelen het probleem kleiner maken en de wendbaarheid vergrootten.

12 Data staat centraal Data is de brandstof van het stelsel Ecosysteem Gebruikerstoepassingen Business logica API Gegevens Digitaal Loket Ow en API Definities Locatie Relaties API Zaaksysteem alles is een service Data Begrippen API Plansysteem DSO scope Slimme toepassingen Digitaal samenwerken in de Keten

13 Omgevingswet volgens standaarden Standaarden nodig om informatie en gegevens in samenhang te tonen, specifiek: Standaard voor Omgevingsdocumenten (STOP en TPOD) Onderdeel officiële overheidspublicaties Standaard voor Toepasbare regels (STTR) Standaard voor ingediende aanvragen en meldingen (STAM) Standaarden voor services en linked-data (API- en URI-strategie)

14 Maximaal gebruik van bestaande e-overheid bouwstenen Er wordt zoveel als mogelijk aangesloten op generieke e-overheid bouwstenen, zoals bijvoorbeeld de onderdelen van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI). Er worden geen nieuwe voorzieningen gebouwd als de bestaande goed functionerende voorzieningen toereikend zijn of kunnen worden aangepast. Het DSO 101

15 Uitwisseling tussen Waterschap en DSO Alle functionaliteit en data binnen het DSO is als service af te nemen door een Waterschap. Voor formele communicatie tussen het DSO en de bevoegd gezagen wordt gebruik gemaakt van e-overheidsbouwstenen (Digikoppeling). Formele koppelvlakken : aanleveren Toepasbare regels door Waterschappen; aanleveren Omgevingsdocumenten door Waterschappen; terugleveren Omgevingsdocumenten aan Waterschappen; notificeren Waterschap ingediende aanvraag/melding.

16 Formele koppelvlakken op de basis architectuurplaat

17 Het DSO wordt in kleine stappen ontwikkelt. Elk kwartaal worden tussenresultaten opgeleverd. Openstaande punten? Processen in de praktijk Proces en vorm omgevingsdocumenten Welke informatie is het eerste nodig (voor de planmaker) Samenwerkingsruimte t.b.v. behandelen en opstellen Omgevingsdocumenten Tijdreizen Archivering 3-D VAN PLAN TOT PUBLICATIE Plannen en Regels maken VAN IDEE TOT INDIENING Initiatiefnemer Belanghebbende Planmaker Vergunningverlener Wat doet het DSO niet? Plan tooling Regel tooling Zaak/vergunning systemen Beroep en Bezwaar Toezicht en Handhaving Omgevingsdocumenten Juridische Regels Toepasbare Regels Wat mag hier? Oriënteren Checken Indienen aanvraag/melding Vergunning verlenen Toezicht & Handhaving VAN VRAAG NAAR INFORMATIE Vraag naar Informatie Wat kan hier? Bestaande bestemmingsplannen Basisregistraties, waaronder de kaart Beschikbare ruimtelijke informatie Informatie producten

18 Veranderopgave essentieel DSO is een schakel in de totale keten De vulling van het DSO komt van de bevoegd gezagen, o.a.: Waterschapverordening Toepasbare regels Begrippen Informatieproducten Water Aansluiting van de DSOoplossingen op de IV van de Waterschappen is onderdeel eigen veranderopgave

19 Het DSO 101

20 Het DSO 101

21 Scope 2024, scenario 3, exclusief definitiestudies. Per 1 juli 2019 wordt het huidige dienstverleningsniveau geboden. Maatschappelijke doelen Omgevingswet Doelenboom - DSO Capabilities ondersteund door een digitaal stelsel. Bereiken en in standhouden van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en goede omgevingskwaliteit Doelmatig beheren, gebruiken en ontwikkelen van de fysieke leefomgeving ter vervulling van maatschappelijke behoeften Doelen stelselherziening Vergroten inzichtelijkheid vermindering onderzoekslasten Meer integrale aanpak Vergroten afweegruimte Snellere en betere besluitvorming Outcomes burgers en bedrijven ervaren voldoende betrokkenheid bij initiatieven in de fysieke leefomgeving die hen raken. bevoegde gezagen brengen een omgevingsvisie, omgevingsplan / omgevingsverordening / waterschapsverordening en de verplichte programma s cf. de bedoeling van de Ow tot stand bevoegde gezagen werken met de omgevingsvergunning en het projectbesluit cf. de bedoeling van de Ow. Subdoelen a. Iedereen heeft toegang tot kwalitatief hoogwaardige informatie over de fysieke leefomgeving, de regels die gelden en de beleidsdocumenten die van toepassing zijn. b. Bevoegd gezagen worden digitaal ondersteund bij het maken van visies en plannen, het opstellen van regels, het invullen van afweegruimte en het besluiten over initiatieven in de fysieke leefomgeving c. Werkprocessen (vergunningen en meldingen) kunnen digitaal worden uitgevoerd. d. Randvoorwaardelijk DSO Business functies Oriënteren Informatie over de fysieke leefomgeving beschikbaar Indienen (+ samenwerken) Besluiten & beschikbaar stellen Omgevingsdocumenten (+ samenwerken) Beschikbaar stellen Toepasbare regels Landelijk en lokaal Uitwisselen Gegevens Koppelen in de keten Apps kunnen bouwen Eén taal: Uitwisselen begrippen en informatie Capabilities Kunnen gebruiken van Omgevingsdocumenten Kunnen gebruiken ruimtelijke informatie (IH Ruimte) Kunnen gebruiken juridische regels Kunnen gebruiken Checken Kunnen gebruiken informatie over de fysieke leefomgeving * Kunnen gebruiken basisregistratie informatie Kunnen terugmelden informatie over de fysieke leefomgeving Kunnen bewaren informatie tijdens oriënteren Kunnen samenwerken tijdens oriënteren Kunnen opstellen en indienen aanvragen en meldingen Kunnen bewaren van informatie tijdens opstellen aanvragen en meldingen Kunnen samenwerken tijdens opstellen aanvragen en meldingen Kunnen valideren indieningsvereisten * Informatieproducten, generieke gegevensverzamelingen, Kunnen aanleveren Omgevingsdocumenten Kunnen valideren Omgevingsdocumenten Kunnen bekendmaken Omgevingsdocumenten Beschikbaarstellen Omgevingsdocumenten Kunnen samenwerken tijdens behandelen aanvragen en meldingen Kunnen maken Toepasbare regels Kunnen aanleveren Toepasbare regels Kunnen valideren Toepasbare regels Beschikbaarstellen Toepasbare regels Beschikbaar stellen te tonen Uitvoerbare regels Kunnen opvragen omgevingsdocumenten Kunnen opvragen ruimtelijke informatie (IH Ruimte) Kunnen opvragen aanvragen en meldingen Kunnen opvragen van toepasbare regels en checken Kunnen opvragen informatie over fysieke leefomgeving Kunnen opvragen basisregistr. Kunnen doorleveren van terugmeldingen Kunnen koppelen systemen van bevoegd gezag Kunnen koppelen systemen en Apps van derden (open DSO) Kunnen aanleveren beschrijvende informatie en begrippen (catalogus) Kunnen inzien + valideren beschrijvende informatie en begrippen (catalogus) Kunnen beschikbaar stellen beschrijvende informatie en begrippen Kunnen aanleveren gemodelleerde informatie Kunnen inzien + valideren gemodelleerde informatie Beschikbaarstellen gemodelleerde informatie Projecten Versie PR11: Look & Feel, interaction design, CJ PR12: GT: Oriënteren (+ samenwerken), Checken. Viewer Regels en Kaart PR12/13: GT: Checken / Regels/vragenboom PR02: Portal/CMS/Samenw. PR12: GT: Aanvragen/melden PR12: samenwerken aan opstellen/indienen PR02: Samenwerken PR30: Registratie, Bekendmaken en Consolideren van Omgevings-documenten PR28: UIVO-I & VIVO s PR11: Customer Journeys/Ketens PR02: Samenw. ruimte PR13: Toepasbare en uitvoerbare Regels PR05: Knooppunt PR10: Open systeem voor Derden PR08: Aansluiten IH PR16: Informatiehuis Ruimte PR04: Informatie Uitw. Model STOP / STOD PR07: Borgen standaarden PR06: Catalogus PR29: Beveiliging

22 4. Zestien belangrijke aspecten 1. Het digitaal stelsel is niet één groot ICT systeem Het DSO is een samenhangend geheel. Het is een geordend en verbonden geheel van afspraken, gebruikerstoepassingen, voorzieningen en registraties. Het gaat om het beschikbaar stellen of het raadplegen van informatie en functionaliteit die nodig is voor de processen van de Omgevingswet. Het DSO 101

23 Digitaal Stelsel Omgevingswet Globale werking van het stelsel

24 4. Zestien belangrijke aspecten 2. Personen en systemen ervaren het stelsel in alle aspecten als één geheel Het stelsel bestaat uit verschillende voorzieningen en registraties die door verschillende organisaties worden ontwikkeld en beheerd. De gebruiker heeft één afneempunt en aanleverpunt bij het gebruiken en één aanspreekpunt bij het aansluiten op het stelsel en bij vragen en problemen. DSO Vraagsturing Servicedesk Omgevingsloket (gebruikers- en beheerfunctionaliteit) Afnemend systeem Knooppunt Toeleverend systeem Voorzieningen en Registraties Het DSO 101

25 4. Zestien belangrijke aspecten 3. Huidige dienstenniveau versus vraaggestuurd Geen greenfield ontwikkeling: huidige dienstenniveau van OLO, AIM, RP is leidend. Het DSO vervangt de huidige voorzieningen OLO, AIM en RP. Dit wordt ook wel aangeduid als de basis. Deze basis wordt vraaggestuurd uitgebreid. Ruimtelijke Plannen (RP) Activiteitenbesluit Internet Module (AIM) Omgevingsloket Online (OLO) Het DSO 101

26 4. Zestien belangrijke aspecten 4. Proces ondersteunen versus proces uitvoeren De focus van het programma is op dit moment gericht op de basis van het stelsel dat het proces bij het bevoegd gezag ondersteunt. Het interbestuurlijk maken van de visie en doelarchitectuur wordt ook gesproken over het uitbreiden van de basis. De uitbreidingen voeren processen van het bevoegd gezag uit. Bevoegd Gezagen DSO Uitbreidingen (proces uitvoeren) Initiëren proces resultaat proces resultaat proces Initiëren proces DSO Basis (proces ondersteunen) Het DSO 101

27 4. Zestien belangrijke aspecten 6. Scheiding tussen overheid en niet overheid wereld De overheid heeft pas toegang tot informatie als deze het overheidsdomein in stroomt. Het DSO 101

28 4. Zestien belangrijke aspecten 7. Datacentrisch versus procescentrisch Scheiding tussen lange termijn en stabiele gegevens (datacentrisch) en korte termijn en dynamische gegevens (procescentrisch). Procescentrisch Datacentrisch Het DSO 101

29 4. Zestien belangrijke aspecten 8. Van plan denken naar verordening denken Er wordt nu gedacht vanuit de kaart met regels. De stap wordt gemaakt naar regels met werkingsgebieden. Hiervoor wordt het Informatiemodel Besluiten ontwikkeld met geo als verbinder en betekenis om deze slim bevraagbaar en toonbaar te maken. Het Informatiemodel wordt op termijn gebruikt voor alle weten regelgeving van de BV Nederland. Artikel X: De kustlijn Lid 1: De kustlijn is beschermd en er mag zonder vergunning niet gebouwd worden in aangegeven gebied A. A Het DSO 101

30 4. Zestien belangrijke aspecten 9. Van specifieke informatiemodellen naar één generiek informatiemodel met extensies Alle weten regelgeving van de BV Nederland in samenhang slim bevraagbaar en verbeeldbaar. Het informatiemodel bestaat uit een standaard die voor een deel statisch is en een deel dynamisch. Het dynamische deel wordt ondersteund met adaptieve software*. Regel Betekenis Werkingsgebied Waarde * Adaptieve software: software die om kan gaan met dynamisch wijzigende situaties. Het DSO 101

31 4. Zestien belangrijke aspecten 10. Juridische regels worden begrijpbaar gemaakt voor gebruikers Norm regels uit juridische teksten worden vertaald naar vragenbomen. Dit zijn in opeenvolgende begrijpelijke vragen die leiden tot een conclusie. Het DSO 101

32 4. Zestien belangrijke aspecten 11. Vragenbomen maken gebruik van waarden in de juridische tekst Afspraken op tekst niveau (waarde ID, semantiek en mogelijke waarden) zorgen dat waarden uit de tekst (regels) in vragenbomen gebruikt kunnen worden en op de kaart getoond. Het DSO 101

33 4. Zestien belangrijke aspecten 12. Open stelsel voor derden: alles is een service Als overheid staan wij aan de lat voor datgene dat wettelijk vereist is. De markt zal zich richten op waarde toevoegende diensten. Om dit mogelijk te maken is alle functionaliteit en data ontsloten middels services en alleen benaderbaar als service. Elk service moet ontworpen zijn voor extern gebruik. Dit draagt ook bij aan hergebruik tussen stelsel componenten onderling. Het DSO 101

34 4. Zestien belangrijke aspecten 13. Service first: eat your own dogfood Met alle componenten van het stelsel en binnen componenten wordt alleen gecommuniceerd middels services. Dit garandeert dat alle functionaliteit en data beschikbaar is als service. Door zelf de eigen services te gebruiken wordt gegarandeerd dat deze goed werken, bruikbaar zijn en goed presteren. Cloud denken: alles is een service. Het maakt niet uit waar het draait. Draagt bij aan de wendbaarheid van het stelsel en open stelsel gedachte. Het DSO 101

35 4. Zestien belangrijke aspecten 14. Wendbare keten: dynamische informatieuitwisseling en elektronische berichten Einde aan het gijzelen van de keten door strakke koppeling tussen ketensystemen. Keten systemen moeten met deze dynamiek om kunnen gaan. Op weg naar de wereld van adaptieve software*. Bericht Bericht Statisch Statisch Dynamisch * Adaptieve software: software die om kan gaan met dynamisch wijzigende situaties. Het DSO 101

36 4. Zestien belangrijke aspecten 15. Er wordt maximaal gebruik gemaakt van bestaande e-overheid bouwstenen Er wordt zoveel als mogelijk aangesloten op generieke e-overheid bouwstenen, zoals bijvoorbeeld de onderdelen van de Generieke Digitale Infrastructuur (GDI). Er worden geen nieuwe voorzieningen gebouwd als de bestaande goed functionerende voorzieningen toereikend zijn of kunnen worden aangepast. Het DSO 101

37 4. Zestien belangrijke aspecten 16. Beheerinspanning beperken en afhankelijkheden beperken met zelfbediening De beheerinspanning van het stelsel beperken door te zorgen dat organisaties zelf snel en eenvoudig wijzigingen kunnen doorvoeren in hun eigen gegevens of bij het aanbieden en afnemen van services. Hierdoor zijn organisaties zelf in control en worden de afhankelijkheden tussen organisaties onderling beperkt. Het DSO 101